ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΘΟΔΩΡΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

Αποχαιρετισμός στο «καθαρό βλέμμα» του

Ανείπωτη θλίψη στον κόσμο της Τέχνης και εκτενή αναφορά σε όλο τον κόσμο προκάλεσε ο αναπάντεχος χαμός του κορυφαίου κινηματογραφιστή. Η κηδεία του θα γίνει αύριο, στις 4 μ.μ., από το Α' νεκροταφείο, δημοσία δαπάνη

Ο Θ. Αγγελόπουλος καθοδηγεί τον Μάνο Κατράκη στα γυρίσματα της ταινίας «Ταξίδι στα Κύθηρα»

Το μέγεθος της απώλειας για την τέχνη του κινηματογράφου - κι όχι της κινηματογραφικής βιομηχανίας - και του πολιτισμού γενικά, για τον ελληνικό λαό αλλά και για όλους τους λαούς, όπως συμβαίνει με την Τέχνη που έχει στο επίκεντρό της τον άνθρωπο, από το θάνατο του Θόδωρου Αγγελόπουλου, είναι δύσκολο να αποτιμηθεί τώρα. Ομως, θα γίνεται όλο και πιο φανερό όσο θα οξύνεται η πάλη ενάντια στην αγοραία επίθεση στον πολιτισμό. Διότι, ανεξάρτητα από τη θεμιτή και αντικειμενική ιδεολογική και αισθητική διαπάλη γύρω από το έργο του - όπως συμβαίνει με όλους τους δημιουργούς αυτού του μεγέθους - ο Αγγελόπουλος συνειδητά, ανυποχώρητα και με συνέπεια υπηρέτησε την αντίληψη ότι ο κινηματογράφος δεν είναι τέχνη για τον «εαυτό» της, ούτε η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, ένα οπτικοακουστικό δηλητηριώδες «ποπ κορν» για τη συνείδηση. Αλλά ότι είναι ο «τρόπος», με τον οποίο «περιγράφεται η συλλογική ιστορική μνήμη» μέσα από την ατομική, όπως το έλεγε ο ίδιος, μιλώντας για την προετοιμασία της ταινίας του «Η σκόνη του χρόνου».

Ο Αγγελόπουλος ήταν όπως τον περιγράφει το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών στο συγκλονιστικό αποχαιρετισμό του: «Αποχαιρετούμε τον ποιητή του Χρόνου και της Ιστορίας, τον ραψωδό της ερημωμένης πατρίδας, της πατρίδας που διαρκώς εξεγείρεται. Αποχαιρετούμε τον διαλεκτικό της επανάστασης και της ήττας, της εξορίας και της επιστροφής, του διωγμού, της προσφυγιάς και της αναζήτησης, της ενσωμάτωσης και της σύγκρουσης. Αποχαιρετούμε τον τραγικό του τέλους του 20ού αιώνα, τον επικό των σπαραγμένων Βαλκανίων, τον λυρικό των ξεριζωμένων λαών. Αποχαιρετούμε τον οραματιστή που ξαναέδειξε γυμνή την Ελλάδα, τον ανατόμο της ιστορικής επιλογής. Αποχαιρετούμε το καθαρό βλέμμα του ριζοσπάστη αισθητικού. Το σώμα του έσβησε εκεί όπου ετάχθη. Η σκέψη και οι εικόνες του ανήκουν στη μνήμη του λαού μας».

Eurokinissi

Οι ομότεχνοί του, δηλαδή η Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών, λένε: «Εβρεχε γλυκά εχθές (σ.σ. εννοούν προχθές) το βράδυ, όπως τότε που μας συμφιλίωνες με το δάκρυ μας, που μας φανέρωνες τα Κύθηρα, που μας δώριζες την Ελλάδα, που μας χάιδευες το παιδί μέσα μας... Και σαν διάλεξες να φύγεις, πρόλαβες και μας πέρασες στην άλλη θάλασσα: στην αξιοπρέπεια και στο όνειρο. Εβγαινες απ' το όνειρο, καθώς μπαίναμε στο όνειρο, έτσι ενώθηκε η ζωή μας και θα 'ναι δύσκολο πολύ να ξαναχωρίσει... Υποκλινόμαστε στον Θόδωρο της καρδιάς μας...».

Η διεθνής αναγνωρισιμότητά του, οι βραβεύσεις του σε μεγάλα φεστιβάλ και η «καταχώρησή» του σε αυτό που η κριτική ορίζει ως «σινεμά του δημιουργού» προκάλεσε την εκτενή αναφορά της θλιβερής είδησης του θανάτου του από όλα τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ και ειδησεογραφικά πρακτορεία. Το Γερμανικό Πρακτορείο επικέντρωσε στο ότι ο Αγγελόπουλος ήταν περήφανος που δεν έκανε εμπορική ταινία και τη φράση του ότι «οι κινηματογραφιστές στο Χόλιγουντ κάνουν ταινίες υποθέτοντας ότι ο κόσμος είναι αμερικανικός και σκέφτεται όπως εκείνοι, κάτι που δεν ισχύει». Ηταν «γνωστός για το αργό, ονειρικό του ύφος» της κινηματογραφικής του αφήγησης, κατά τη βρετανική εφημερίδα «Guardian». «Θάνατος την ώρα του καθήκοντος», τιτλοφορεί το μεγάλο ρεπορτάζ μία από τις μεγαλύτερες ειδησεογραφικές ιστοσελίδες της Ρωσίας, η «gazeta.ru». Το Γαλλικό Πρακτορείο θυμίζει ότι το 1999, ένα χρόνο μετά το βραβείο που έλαβε στις Κάννες, ο Αγγελόπουλος είχε πει ότι «ο πρόγονός μου Αριστοτέλης είχε πει ότι η μελαγχολία είναι η πηγή της δημιουργίας», και αυτή «η μελαγχολία», λέει το πρακτορείο, ήταν πάντοτε εμφανής στα τοπία στις ταινίες του, που ουδεμία σχέση είχαν με τα τουριστικά κλισέ για την Ελλάδα.

«Μεγάλη μορφή του ευρωπαϊκού πολιτισμού» χαρακτήρισε τον Αγγελόπουλο ο Σέρβος σκηνοθέτης Εμίρ Κουστουρίτσα. «Οταν ήμουν σπουδαστής, η ταινία του "Τοπίο στην ομίχλη" ήταν μία από εκείνες που διαμόρφωσαν τις προτιμήσεις μου και την ιδέα του τι σημαίνει κινηματογραφία», πρόσθεσε. Ο διευθυντής της Γιουγκοσλαβικής Ταινιοθήκης, Ρ. Ζελένοβιτς σημείωσε ότι το 1995, «όταν λίγοι έρχονταν στη χώρα μας (ο Αγγελόπουλος) αποφάσισε να κάνει εδώ γυρίσματα της ταινίας του "Το βλέμμα του Οδυσσέα". Ηταν ο πρώτος που έλαβε τη Χρυσή Σφραγίδα, την ανώτατη διάκριση της Γιουγκοσλαβικής Κινηματοθήκης», που θα «φυλάει τις ταινίες του ως μοναδικό κληροδότημα για το μέλλον».

Ανακοινώσεις για τη σημαντική αυτή απώλεια εξέδωσαν η Ταινιοθήκη της Ελλάδος (υπήρξε πρόεδρός της), το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, η Εταιρεία Συγγραφέων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο πρόεδρος της Βουλής, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού (το ΥΠΠΟΤ και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης καθιερώνουν Διεθνές Βραβείο «Θόδωρος Αγγελόπουλος» στο πλαίσιο του Φεστιβάλ), ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου, οι δήμαρχοι Αθήνας και Πειραιά, όλα τα πολιτικά κόμματα, κινήσεις, φορείς κλπ.

Το ΕΚΑΒ, μαζί με τα συλλυπητήρια, ανακοινώνει και τη διενέργεια ένορκης διοικητικής εξέτασης για το χρόνο άφιξης του ασθενοφόρου.

Συλλυπητήριο της Αλέκας Παπαρήγα

Για το θάνατο του Θ. Αγγελόπουλου, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Αλέκα Παπαρήγα, έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Εκφράζω τη θλίψη και τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένεια του Θεόδωρου Αγγελόπουλου για τον τραγικό και αναπάντεχο χαμό του. Το έργο του έχει κατακτήσει μια σημαντική θέση στην ιστορία του ελληνικού και του παγκόσμιου κινηματογράφου».

ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΑΦΙΛΗΣ

Μεγάλη απώλεια για τον ελληνικό κινηματογράφο

Παρέμβαση, εκ μέρους του ΚΚΕ, στη Βουλή

Παρεμβαίνοντας χτες, εκ μέρους του ΚΚΕ σε συνεδρίαση της Βουλής για το θάνατο του Θ. Αγγελόπουλου, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του Κόμματος, Θ. Παφίλης, σημείωσε: «Θα ήθελα εκ μέρους του ΚΚΕ να εκφράσουμε τη βαθιά μας θλίψη - και τα θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά του - για τον αιφνίδιο και άδικο χαμό του μεγάλου Ελληνα σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου. Ο θάνατος του Αγγελόπουλου αποτελεί μια μεγάλη απώλεια για τον ελληνικό κινηματογράφο, γιατί ήταν ένας πολυβραβευμένος σκηνοθέτης, που κυριολεκτικά σφράγισε τη σύγχρονη κινηματογραφική δημιουργία της χώρας μας. Αφησε πίσω του ένα σημαντικό και πλούσιο έργο, εμπνευσμένο από την ελληνική πρόσφατη Ιστορία και την ελληνική πραγματικότητα. Ενα έργο που θα τον κρατά ζωντανό ανάμεσά μας και τον κατατάσσει σε μία σημαντική θέση στο πάνθεον των δημιουργών του παγκόσμιου κινηματογράφου και της Ιστορίας της Τέχνης. Είναι πράγματι μια μεγάλη απώλεια για τον ελληνικό κινηματογράφο».

Εκθεση στο «Βαφοπούλειο»

Το «Βαφοπούλειο» Πνευματικό Κέντρο Θεσσαλονίκης παρουσιάζει έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, επιτοίχιων κατασκευών χώρου και φωτογραφίας, από τη συλλογή του, που προέρχονται από δωρεές σημαντικών καλλιτεχνών απ' όλη την Ελλάδα και από τη συλλογή του ζεύγους Αναστασίας και Γεωργίου Βαφόπουλου. Στην έκθεση περιλαμβάνονται και έργα της πρώτης, δεύτερης και νεότερης γενιάς Θεσσαλονικέων εικαστικών: Πολύκλειτου Ρέγκου, Χρήστου Λεφάκη, Νίκου Σαχίνη, Κώστα Τρακίδη, Τάκη Ιατρού, Κλειώς Νάτση, Δημήτρη Ξανθούδη, Κώστα Λούστα, Κώστα Λαχά, Γιάννη Τζοβανάκη, Σωτήρη Ζερβόπουλου, Ανδρέα Ζαμπέτογλου, Γιώργου Κονταξάκη, Στέλιου Μαυρομάτη, Φώτη Ζαγλοπίτη, Ελλης Χρυσίδου, Μάνου Νάκου, Μαίρης Κυριαζοπούλου, Ρένας Τσιτώτα, Σταύρου Παναγιωτάκη, Νικόλα Μπλιάτκα και Ζαχαρία Κουμπλή.

«Οι έμποροι των εθνών» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, παρουσιάζονται (από χτες και για λίγες βραδιές) στο ανακαινισμένο θέατρο «Αυλαία» της Θεσσαλονίκης, από το θίασο «Οπερα», σε σκηνοθεσία Θοδωρή Αμπατζή.

Εκθεση ζωγραφικής και γλυπτικής της φημισμένης και στο εξωτερικό εικαστικού Vassiliki, παρουσιάζει η γκαλερί «Combo» (Πύργος Κηφισιάς, Κυριαζή 40 και Κασσαβέτη, 1ος όροφος, τηλ. 210.80214.230). Η έκθεση (μέχρι τις 24/2) λειτουργεί καθημερινά 10πμ-10μμ, Κυριακή 11πμ-4μμ, Δευτέρα κλειστά.

Ο Μίλτος Πασχαλίδης θα δώσει σήμερα συναυλία στο κλαμπ του «Μύλου» της Θεσσαλονίκης. Το πρόγραμμα που θα παρουσιάσει ο αγαπημένος τραγουδοποιός και ερμηνευτής θα περιλάβει τις καλύτερες στιγμές της προσωπικής δισκογραφίας του.

«Ζήσης Κοτιώνης "Πληθοδομές, το πλήθος, τα κοινά και η αρχιτεκτονική"» τιτλοφορείται η έκθεση αρχιτεκτονικής που παρουσιάζει (26/1-19/2) το Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς 138), με διοργανωτή το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, σε επιμέλεια Γιώργου Τζιρτζιλάκη. Η έκθεση πλαισιώνεται με ημερίδα (3/2, 7.30μμ) στο αμφιθέατρο του Μουσείου, με ομιλητές πανεπιστημιακούς καθηγητές της Αρχιτεκτονικής και της Τέχνης. Να σημειωθεί, επίσης, ότι στις 28/1 (6μμ), στο Μουσείο Μπενάκη, θα απονεμηθούν, για τρίτη χρονιά, τα βραβεία για Ελληνες αρχιτέκτονες «Δομές 2012», στις κατηγορίες: Καλύτερο πραγματοποιημένο έργο, Καλύτερο πρώτο έργο νέου αρχιτέκτονα, Καλύτερη μη εκτελεσμένη μελέτη.

Η «νέα Σκηνή» του Λευτέρη Βογιατζή, κάλεσε την Κατερίνα Ευαγγελάτου, να σκηνοθετήσει -για το τέλος της φετινής θεατρικής περιόδου- στο «Θέατρo της Οδού Κυκλάδων» ένα σημαντικό σύγχρονο έργο. Πρόκειται για το τελευταίο έργο του βραβευμένου Ρώσου συγγραφέα Ιβάν Βιριπάγιεφ «Ψευδαισθήσεις» (2011), που παίζεται ήδη με τεράστια επιτυχία στη Μόσχα, στο Χέμνιτς στη Γερμανία, στη Βαρσοβία, ενώ σύντομα θα παρουσιαστεί στο Λονδίνο. Η πρεμιέρα στο «Θέατρο της οδού Κυκλάδων» θα δοθεί τον Απρίλη. Οι συντελεστές της παράστασης θα ανακοινωθούν σύντομα.

Σήμερα (8.30 μ.μ.) στον «Παρνασσό» (πλατεία Αγ. Γεωργίου Γ. Καρύτση 8) εμφανίζεται η ιέρεια του φεστιβάλ «Notte Della Taranta», Enza Pagliara, και πρωταγωνίστρια στο ντοκιμαντέρ «Μεσόγειος», η οποία περιοδεύει στην Ελλάδα, αναβιώνοντας την παράδοση της «ταραντέλας» - των γκρεκάνικων τραγουδιών της Κάτω Ιταλίας, με παρουσιαστή τον Κωστή Μαραβέγια. Συμμετέχουν οι μουσικοί: Antongiulio Galeandro (ακορντεόν), Gianluca Longo (μαντολίνο, μαντόλα, κλασική κιθάρα), Redi Hasa (τσέλο). Γενική είσοδος 10 ευρώ, νεανικό 5 ευρώ, διακεκριμένη ζώνη 15 ευρώ.