Οι νέες εχθροπραξίες που ξέσπασαν από το απόγευμα της περασμένης Δευτέρας ως το βράδυ της Τετάρτης σε μεθοριακές περιοχές του Σουδάν και του Νότιου Σουδάν επανέφεραν για μία ακόμη φορά στο προσκήνιο τους κινδύνους κλιμάκωσης της έντασης που σιγοβράζει καιρό τώρα σε μία τεράστια περιοχή γεμάτη σημαντικό ορυκτό πλούτο σε πετρέλαιο, χαλκό και άλλα μεταλλεύματα.

Οι συνθήκες εκδήλωσης των εχθροπραξιών είναι αδιευκρίνιστες με τους αξιωματούχους αμφοτέρων χωρών να ανταλλάσσουν κατηγορίες.

Οι Νοτιοσουδανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η αφορμή δόθηκε το πρωί της Δευτέρας οπότε πραγματοποιήθηκαν κοντά σε πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της νοτιοσουδανικής πολιτείας Γιούνιτι εναέριοι βομβαρδισμοί και χερσαίες επιχειρήσεις των σουδανικών ενόπλων δυνάμεων (SAF).

Αντίθετα, οι Σουδανοί αξιωματούχοι ισχυρίζονται ότι οι συγκρούσεις ξεκίνησαν το απόγευμα της Δευτέρας στην πετρελαιοφόρα περιοχή Χέγκλιγκ της σουδανικής πολιτείας Νότιο Κορντοφάν, όταν εξαπολύθηκαν επιθέσεις από αντάρτες του SPLA-N («Σουδανικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός - Βορρά») σε συνεργασία με νοτιοσουδανικές στρατιωτικές δυνάμεις. Αγνωστες είναι ακόμη οι καταστροφές και τα τυχόν θύματα που προκλήθηκαν κατά τις συγκρούσεις, που φάνηκε να «παγώνουν» την περασμένη Πέμπτη με την αποχώρηση των σουδανικών δυνάμεων από την πολιτεία Γιούνιτι και του νοτιοσουδανικού στρατού από το Χέγκλιγκ (μεθοριακή σουδανική περιοχή που παράγει ημερησίως πάνω από 60.000 βαρέλια πετρελαίου)...

Ωστόσο, μία πιθανή εξήγηση για το νέο γύρο εχθροπραξιών ανάμεσα σε αυτές τις δύο χώρες ίσως να βρίσκεται στη χρονική συγκυρία κατά την οποία εκδηλώθηκαν, αφού έγιναν μία βδομάδα πριν την προγραμματισμένη για τις 3 Απρίλη επίσκεψη του Σουδανού προέδρου Ομάρ Αλ Μπασίρ στη νοτιοσουδανική πρωτεύουσα Τζούμπα, όπου επρόκειτο να συναντηθεί με το Νοτιοσουδανό ομόλογό του Σάλβα Κιίρ Μαγιαρντίτ για να υπογράψουν σημαντικές συμφωνίες, πριν την εκπνοή της Μεταβατικής Ειρηνευτικής Συμφωνίας το περασμένο Σάββατο. Οι συμφωνίες αφορούσαν τα θετικά αποτελέσματα διαπραγματεύσεων που έγιναν στα μέσα του περασμένου Μάρτη μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών στην έδρα της Αφρικανικής Ενωσης στην Αντίς Αμπέμπα της Αιθιοπίας με τη μεσολάβηση του Νοτιοαφρικανού πρώην προέδρου Τάμπο Μπέκι. Οι συμφωνίες που επρόκειτο να υπογραφούν την ερχόμενη Τρίτη στην πρωτεύουσα του Νοτίου Σουδάν, Τζούμπα, ανάμεσα στους προέδρους αμφοτέρων χωρών αφορούσαν ως επί το πλείστον: Α) Σε ζητήματα υπηκοότητας και εγγυήσεων για τις τέσσερις βασικές ελευθερίες των Σουδανών και Νοτιοσουδανών πολιτών (ελευθερίες αμοιβαιότητας, κίνησης, οικονομικών δραστηριοτήτων, απόκτησης και κατοχής περιουσίας). Β) Στον καθορισμό περίπου του 70-80% των κοινών συνόρων πλην διαφιλονικούμενων σημαντικών περιοχών (κυρίως με σημαντικά πετρελαϊκά κοιτάσματα) όπως το Αμπγέι...

Μάλιστα, το βράδυ της περασμένης Δευτέρας, ο ίδιος ο Νοτιοσουδανός πρόεδρος Σάλβα Κιίρ φωτογράφησε ως υπεύθυνους για τις τελευταίες εχθροπραξίες Σουδανούς αντιδραστικούς αξιωματούχους, μισαλλόδοξους ισλαμιστές και ανώτερα στελέχη του κυβερνώντος κόμματος NCP («Κόμμα Εθνικού Κογκρέσου») που δεν ήθελαν τη συνάντηση κορυφής της 3ηςΑπρίλη στην Τζούμπα γιατί αντιδρούσαν σθεναρά στις συμφωνίες της Αντίς Αμπέμπα και πολύ περισσότερο στην πιθανότητα συνολικής επίλυσης άλλων ζεόντων ζητημάτων όπως ο πλήρης καθορισμός των συνόρων και το μοίρασμα από τα έσοδα πετρελαίου ανάμεσα σε Σουδάν - Νότιο Σουδάν...

Ενδεχομένως αυτή να είναι και η μόνη λογική εξήγηση για τις εχθροπραξίες της περασμένης βδομάδας. Αλλωστε λίγες μέρες πριν, σουδανικές φιλοκυβερνητικές εφημερίδες όπως η «Αλ Ιντιμπάχα» του Αλ Ταγέμπ Μουστάφα (θείος του Σουδανού προέδρου Ομάρ Αλ Μπασίρ) είχαν αντιταχθεί στις συμφωνίες της Αντίς Αμπέμπα με αρθρογραφία που υποστήριζε πως τα συμφωνηθέντα δε θα γίνουν πράξη «πάρα μόνον πάνω από το πτώμα μας... γιατί συνιστούν τεράστιο κίνδυνο για την εθνική μας ασφάλεια και το Ισλάμ...»!

Παρ' όλα αυτά, η νοτιοσουδανική ηγεσία ως την ύστατη στιγμή εξέφραζε ελπίδες πως το Χαρτούμ θα αναθεωρήσει την απόφασή του και ο πρόεδρος Μπασίρ θα μεταβεί στην Τζούμπα την Τρίτη για τη συνάντηση κορυφής, εάν βεβαίως έχουν αίσιο τέλος οι νέες διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών στην Αντίς Αμπέμπα που επρόκειτο να επαναληφθούν χτες (Σάββατο) παρουσία του μεσολαβητή Τάμπο Μπέκι προκειμένου να αποτραπούν νέες, πιο επικίνδυνες, συγκρούσεις στις μεθοριακές περιοχές αμφοτέρων χωρών...

Πάντως, οι τριγμοί στις σχέσεις των δύο χωρών δεν είναι παρά το τελευταίο επεισόδιο μακροχρόνιων εντάσεων που πηγάζουν από τον καιρό του πολυετούς, αιματηρού εμφύλιου πολέμου, περνούν από την περίοδο ανεξαρτησίας του Νοτίου Σουδάν στις αρχές του περσινού Ιούλη και φθάνουν μέχρι τις τωρινές έντονες διαμάχες των δύο χωρών κυρίως γύρω από τα τεράστια κέρδη που φέρνει η εκμετάλλευση των εξακριβωμένων κοιτασμάτων πετρελαίου που κατά 75% εντοπίζονται στο Νότιο Σουδάν και αφορούν πάνω από 4,5 δισ. βαρέλια πετρελαίου!

Βέβαια από την αναμόχλευση παλιών και τωρινών παθών δεν λείπουν ξένες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που επιχειρούν (πότε με ενδοϊμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις και πότε με λυκοσυμμαχίες) να εξασφαλίσουν ένα καλό κομμάτι από την πίτα του σουδανικού και νοτιοσουδανικού ορυκτού πλούτου... Εντονες είναι οι αντιπαραθέσεις που καταγράφονται - κυρίως παρασκηνιακά... - μεταξύ ιμπεριαλιστικών δυνάμεων Δύσης και Ανατολής με τις πετρελαϊκές εταιρείες της τελευταίας να έχουν την πρωτοκαθεδρία σε συμβόλαια και έσοδα, λόγω συγκεκριμένων γεωπολιτικών συγκυριών της τελευταίας 20ετίας...

Εντούτοις, είναι πολύ πιθανό στη δεδομένη χρονική στιγμή οι ιμπεριαλιστές να μην επιθυμούν διακαώς την ανάφλεξη του πολέμου μεταξύ Σουδάν και Νοτίου Σουδάν, με δεδομένα τα επιθετικά σχέδια ΗΠΑ, Ευρωπαίων και Ισραήλ για πλήρη έλεγχο των πηγών και ενεργειακών δρόμων της Μέσης Ανατολής μέσω μιας επέμβασης (και...) στο Ιράν. Ιδιαίτερα μάλιστα όταν (ιδιαίτερα στην περίπτωση του νότου) προσπαθούν να παραμερίσουν τις διαφορές τους και να μοιράσουν μεταξύ τους την πίτα από τα κέρδη που θα προσκομίσει στα εταιρικά τους μονοπώλια η επιχειρηματική δραστηριοποίηση κατασκευαστικών, τηλεπικοινωνιακών, βιομηχανικών, αγροχημικών και άλλων εταιρειών στο Νότιο Σουδάν...

Μια μικρή ματιά στην ειδησεογραφική πλευρά της ιστοσελίδας της κυβέρνησης του Νοτίου Σουδάν (http://www.goss.org/) αποκαλύπτει ήδη ότι στη χώρα δε βρίσκονται μόνον τα στελέχη κονσόρτσιουμ πετρελαϊκών εταιρειών από την Κίνα (CNPC), την Ινδία (ONGC) και τη Μαλαισία (PETRONAS), όπως προσπαθεί π.χ. να μας πείσει σχετικό τμήμα της ιστοσελίδας του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας... Στο Νότιο Σουδάν καιρό τώρα δραστηριοποιούνται έντονα και Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και επιχειρηματίες. Οπως τα στελέχη της γερμανικής «Μη Κυβερνητικής» (άσχετα αν χρηματοδοτείται από την ομοσπονδιακή γερμανική κυβέρνηση...) Οργάνωσης GIZ που έχει αναλάβει εργολαβίες κατασκευής έργων οδοποιίας, με παραγγελία του Παγκόσμιου Προγράμματος Τροφίμων του ΟΗΕ (!), αλλά και έργα ύδρευσης και ενίσχυσης της αδύναμης ντόπιας αγροτικής παραγωγής. Οπως η ολλανδική τηλεπικοινωνιακή εταιρεία INISI, που σχεδιάζει να αναλάβει εξ ολοκλήρου το στήσιμο θυγατρικής εταιρείας παρόχου υπηρεσιών Ιντερνετ. Υπάρχει βέβαια και η άλλη «οδός», όπως αυτή που χαράσσει η Ιαπωνία. Την ερχόμενη βδομάδα, 300 Ιάπωνες μηχανικοί του στρατού θα αναλάβουν έργα οδοποιίας και ύδρευσης, ανοίγοντας έτσι δρόμο για τις ιαπωνικές εταιρείες που θα παραλάβουν τη σκυτάλη άλλων εργολαβιών με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους...

Από την άλλη θα πρέπει να σημειωθεί πως η δραστηριοποίηση Αμερικανών και Ευρωπαίων στην περιοχή γίνεται και με την ενθάρρυνση της νοτιοσουδανικής κυβέρνησης. Νωπές είναι ακόμη οι ζωηρές εντυπώσεις από τη διήμερη περιοδεία του Νοτιοσουδανού προέδρου Σάλβα Κιίρ Μαγιαρντίτ στις 20 Μάρτη στην έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες όπου είχε συναντήσεις με όλους τους ανώτατους και ανώτερους Ευρωενωσιακούς αξιωματούχους, παίρνοντας μεταξύ άλλων και μία επιταγή 285.000.000 ευρώ σαν «αναπτυξιακή βοήθεια». Νωπές είναι ακόμη οι εντυπώσεις και από τις προσκλήσεις που απηύθυνε σε Αμερικανούς επενδυτές πριν λίγες βδομάδες ο Νοτιοσουδανός αντιπρόεδρος Ρίεκ Μάτσαρ κατά την επίσκεψή του στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Αλλωστε καιρό τώρα η κυβέρνηση του Σάλβα Κιίρ διαμηνύει πως είναι διατεθειμένη να κάνει μπίζνες με τους πάντες προκειμένου να στήσει ένα βασικό δίκτυο υποδομών σε μία χώρα με μηδαμινές βάσεις, τεράστιο ορυκτό πλούτο, αλλά και έναν πολύπαθο λαό που στενάζει από τις κατά καιρούς συγκρούσεις και τη δριμύτατη φτώχεια που πλήττει έναν στους δύο Νοτιοσουδανούς...

Ομως όπως έχει αποδείξει χρόνια τώρα η ιστορία, τα συμβόλαια με τους καπιταλιστές δεν θα φέρουν την ευημερία και την πραγματική ειρήνη και ανάπτυξη στο λαό παρά μόνο κέρδη στις τσέπες τους και ψίχουλα στους εργάτες... Η πραγματική λύση δεν μπορεί να βρίσκεται παρά μόνον στην ανατροπή αυτής της κατάστασης με το λαό στην εξουσία.