ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΘΥΜΙΟΣ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗΣ

«Εφυγε» για να ... σμίξει με τον Αριστοφάνη

«Στρεψιάδης» στις «Νεφέλες»

Ο πλέον κορυφαίος - μεταξύ των κορυφαίων στον 20ό αιώνα - ερμηνευτών του Αριστοφάνη, φύσει και θέσει «αδελφοπητός» και συνεχιστής της πολιτικοκοινωνικής τόλμης του αρχαίου σατιρικού ποιητή, ο Θύμιος Καρακατσάνης χειροκροτήθηκε, χτες το μεσημέρι, για στερνή φορά από πλήθος ομοτέχνων, φίλων και θαυμαστών του που συνόδευσαν τη σορό του μέχρι τον τάφο του στο νεκροταφείο της Παιανίας.

Ο Θύμιος Καρακατσάνης - σπανιότατο κράμα λαογέννητου κωμικού και παράλληλα δραματικού ταλέντου, άφησε την τελευταία του πνοή, το πρωί του περασμένου Σαββάτου, από ανακοπή καρδιάς. Χτυπημένος βαρύτατα από τη νόσο του Πάρκινσον, καθηλωμένος και «ασκούμενος στη σιωπή» τους τελευταίους μήνες, «έφυγε σαν πουλάκι», όπως είπαν η συντρόφισσά του, Ρούλα, και οι κόρες του, Κατερίνα (ζωγράφος) και Αλεξάνδρα (ηθοποιός). Οπως πάντα, με δύναμη και αξιοπρέπεια «πέταξε», σαν τον «Εποπα» των αριστοφανικών «Ορνίθων» (αυτός ήταν ο πρώτος αριστοφανικός ρόλος του, πριν 52 χρόνια) - θλίβοντας τους οικείους του και φτωχαίνοντας πάρα πολύ το ελληνικό θέατρο.

Ο σπουδαίος και δημοφιλής ηθοποιός, γεννήθηκε το 1940 στα Ταμπούρια του Πειραιά, όπου μεγάλωσε και πήγε σχολείο. Μοναχοπαίδι κομμουνιστή αγωνιστή της ΕΑΜικής Αντίστασης, στερημένος κάμποσα χρόνια τον εξόριστο πατέρα του, μετά το γυμνάσιο, ο Θύμιος Καρακατσάνης σπούδασε στη σχολή του «Θεάτρου Τέχνης». Δάσκαλός του, αλλά και εκτιμητής του πηγαίου κωμικού ταλέντου του, ο Κάρολος Κουν. Μετά τη θρυλική και «σκανδαλώδη» παράσταση των «Ορνίθων», το 1959, που απαγόρευσε η τότε κυβέρνηση, το 1960 ο Κουν τολμά να την επαναλάβει με νέα διανομή, δίνοντας το ρόλο του «Εποπα» στον σπουδαστή ακόμα Θ. Καρακατσάνη. Από την πρώτη στιγμή, εντυπωσιάζει η κωμικότητα του Καρακατσάνη. Ετσι ο Κουν, στο νέο ανέβασμα των «Ορνίθων» (1964 - 1965), του αναθέτει το ρόλο του «Ποιητή». Σπαρταριστή αυτή η ερμηνεία του τον καθιέρωσε σαν πρωταγωνιστή κωμικών ρόλων. Μέχρι το 1972 που παρέμεινε στο «Θέατρο Τέχνης», με το πηγαίο ταλέντο, την αυτοσχεδιαστική του δεινότητα, το ευφυές λαϊκό του ένστικτο και χιούμορ, «κόσμησε» μοναδικά πολλούς ρόλους. Τους μικρούς του καθιστούσε μεγάλους και τους μεγάλους γιγάντιους. Μεταξύ άλλων, αλησμόνητες θα μείνουν οι ερμηνείες του στα έργα «Ο Μπίτερμαν και οι εμπρηστές», «Ο επιστάτης», «Οι νταντάδες» και σε αριστοφανικές κωμωδίες.

Eurokinissi

Στερνός χαιρετισμός

Το 1973 άρχισε η συνεργασία του με το Εθνικό Θέατρο, όπου πρωταγωνίστησε στο «Φάντασμα του κυρίου Ραμόν Νοβάρο» του Παύλου Μάτεσι. Το 1974 έπαιξε στον «Κύκλωπα» και στην «Αλκηστη» του Ευριπίδη, που παρουσίασε στην Επίδαυρο το Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Σπύρου Ευαγγελάτου, με του οποίου το «Αμφι-Θέατρο» έκανε μεγάλες ερμηνευτικές επιτυχίες σε αριστοφανικές κωμωδίες.

Ο Καρακατσάνης είχε στο ενεργητικό του όλους σχεδόν τους πρωταγωνιστικούς ρόλους των αριστοφανικών κωμωδιών, ενώ σκηνοθέτησε και ο ίδιος αρκετά αριστοφανικά έργα, με δικούς του θιάσους.

Το 1978 δημιούργησε τη «Νέα Ελληνική Σκηνή», που ανέβασε με τεράστια επιτυχία ελληνικά έργα: «Φον Δημητράκης», «Ο χαρτοπαίκτης», «Ενας ήρωας με παντούφλες», «Η βίδα», «Ο Στέλιος», «Ούρσουλα» κ.ά., αλλά και τον «Καλό στρατιώτη Σβέικ» του Χάσεκ, «Επιστάτη» του Πίντερ, το «Θάνατο του εμποράκου» του Μίλερ (τιμήθηκε με βραβείο γι' αυτήν την ερμηνεία του), τον «Ταρτούφο» του Μολιέρου, κ.ά. Τελευταίες μεγάλες επιτυχίες του ήταν η επανάληψη του «Εμποράκου» και «Οι νταντάδες» του Γ. Σκούρτη.

Επαιξε στις ταινίες «Το πιο λαμπρό αστέρι», «Η χαρτορίχτρα», «Μπουμ ταρατατζούμ», «Η γυναικοκρατία», «La faille», «Ιδού η Μήλος ιδού και το πήδημα». Σπουδαία ήταν η ερμηνεία του στην ταινία του Τάσου Ψαρρά «Καραβάν σεράι». Στο ενεργητικό του είχε σίριαλ και ψυχαγωγικές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές - μεταξύ άλλων και στο ραδιοφωνικό «902».

ΟΧΙ στις συγχωνεύσεις

«Ζυμώνεται» με δημοσιεύματα από τα αστικά ΜΜΕ η περαιτέρω συρρίκνωση του δημόσιου χαρακτήρα της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, που προωθείται και με τις καταργήσεις και συγχωνεύσεις οργανισμών και φορέων στο σύνολο του δημόσιου τομέα, στο πλαίσιο των μέτρων του αστικού κράτους για ξεπέρασμα της κρίσης προς όφελος του κεφαλαίου και δημιουργία νέων δεδομένων και πηγών κερδοφορίας.

Με αφορμή «ξαναζεσταμένες» προεκλογικές μελέτες ιδιωτικών εταιρειών για τι και πώς θα συγχωνευθεί - ανάμεσά τους και όλα τα μεγάλα κρατικά μουσεία! - ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εκτιμά, μεταξύ άλλων, ότι το κριτήριο των παραπάνω «μελετών» είναι ακριβώς η συρρίκνωση του δημόσιου τομέα. Και θεωρεί ότι οποιαδήποτε συζήτηση για αναδιοργάνωση πρέπει να γίνει «με μοναδικό κριτήριο την ενίσχυση του δημόσιου χαρακτήρα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και την υποχρέωση του κράτους για προαγωγή του σύγχρονου πολιτισμού».

Μουσικές «διαδρομές»

Με το ρεσιτάλ «Piano in Passion» (3-4/7, 9μμ) του πιανίστα - συνθέτη Βασίλη Τσαμπρόπουλου ξεκινούν οι μουσικές εκδηλώσεις στο «Badminton», που θα διαρκέσουν μέχρι 22/9 (εκτός Αυγούστου). Ακολουθούν: 5/7 Γεράσιμος Ανδρεάτος. 6-7/7 Παναγής Μπαρμπάτης - 20 χρόνια προσφοράς στο επτανησιακό και χορωδιακό τραγούδι. 10-11/7 Μάνος Αχαλινωτόπουλος, Haig Yazdjian, Μάκης Αμπλιανίτης. 12/7 Καλλιόπη Βέττα - Κονσέρτο για μια φωνή, με συνοδοιπόρο τον συνθέτη-ενορχηστρωτή Γιάννη Κ. Ιωάννου. 13-14/7 Μαρίζα Κωχ, Λένα Πλάτωνος - Παράλληλες διαδρομές. 17-18/7 Ανδριάννα Μπάμπαλη (guest ο Πάρις Περυσινάκης). 19/7 Opera Chaotique - Death of the Phantom of the Opera. 20-21/7 Κώστας Μακεδόνας. 24-25/7 Βασίλης Λέκκας - «Ταξίδια και όνειρα». 26/7 Encardia. 27-28/7 Γιώργος Χατζηνάσιος, Πέτρος Γαϊτάνος.

Κόμικς ενάντια στην κρίση

Σχεδόν δύο δεκαετίες πέρασαν από το 1994 και το 1ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Κόμικς που είχε διοργανώσει το λογοτεχνικό και εικαστικό περιοδικό «Νέο επίπεδο» στο Πάρκο Ελευθερίας. Τώρα οι διοργανωτές αποφάσισαν ότι «η τέχνη σε περιόδους κρίσης δεν πρέπει να σιωπά» και οργάνωσαν το 2ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Κόμικς, στο Κέντρο Τεχνών του Πάρκου Ελευθερίας (πρώην ΕΑΤ ΕΣΑ), που ξεκίνησε την Παρασκευή και ολοκληρώνεται την ερχόμενη Πέμπτη, με τον χαρακτηριστικό τίτλο ...«Μόνο τα νεκρά ψάρια πάνε με το ρεύμα».

Το φεστιβάλ περιλαμβάνει έκθεση κόμικς γνωστών Ελλήνων δημιουργών και διαγωνισμό κόμικς νέων δημιουργών - κάτω των 30 ετών - από όλη την Ελλάδα. Στην έκθεση συμμετέχει και ο εκ των σκιτσογράφων του «Ρ» Βασίλης Παπαγεωργίου. Η διοργάνωση πλαισιώνεται με μουσικές εκδηλώσεις, εργαστήρια και άλλα δρώμενα.

ΑΛΕΚΑ ΠΑΠΑΡΗΓΑ

«Ανεξίτηλο το στίγμα που αφήνει»

Η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα έκανε την ακόλουθη δήλωση για το θάνατο του Θύμιου Καρακατσάνη:

«Εκφράζουμε τη θλίψη μας για το χαμό του Θύμιου Καρακατσάνη και τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του. Ο θάνατός του είναι μεγάλη απώλεια για το ελληνικό θέατρο. Ο Θύμιος Καρακατσάνης υπήρξε ένας από τους κορυφαίους ηθοποιούς της χώρας μας και άφησε ανεξίτηλο στίγμα στα θεατρικά πράγματα, υπηρετώντας με συνέπεια το λαϊκό θέατρο. Βαθιά πολιτικοποιημένος δεν φοβόταν να σχολιάσει και μέσα από την τέχνη του την πολιτική επικαιρότητα. Οι μοναδικές ερμηνείες του στην αριστοφανική κωμωδία, αλλά και η συνολικότερη προσφορά του αποτελούν σημαντική παρακαταθήκη για τις νεότερες γενιές των ηθοποιών».