Η βαθιά καπιταλιστική κρίση δυσχεραίνει ολοένα και περισσότερο την προσπάθεια της αστικής τάξης να τη διαχειριστεί ελεγχόμενα προς όφελός της

Από το Βερολίνο, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε επανέλαβε και χτες τη γνωστή πλέον επωδό ότι η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε «επώδυνα και ριζικά μέτρα προσαρμογής» για να ανακτήσει πρόσβαση στις αγορές, ενώ επισήμανε και πάλι πως η Ελλάδα είναι «ιδιαίτερη περίπτωση». Οπως είπε σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Rheinische Post», «το πρόγραμμα έχει αποφασιστεί, οι παράμετροί του έχουν τεθεί και τώρα περιμένουμε την έκθεση της τρόικας» μετά την οποία «θα πρέπει να πάρουμε μια απόφαση».

Σύμφωνα με όσα είπε, όλα τα ενδεχόμενα για την Ελλάδα είναι ανοιχτά καθώς θα κριθεί «αν θα συνεχιστεί η πορεία, που προσφέρει επαρκείς πιθανότητες στην Ελλάδα να επιστρέψει στο ορατό μέλλον στις αγορές». Για να γίνει αυτό, είπε, «είναι απαραίτητα σκληρά και ριζικά μέτρα προσαρμογής σε αρκετούς τομείς».

Από την πλευρά της, η καγκελάριος της Γερμανίας, Α. Μέρκελ, δήλωσε χτες πως είναι αισιόδοξη, αλλά όχι βέβαιη για την επιτυχία του ευρωπαϊκού σχεδίου εξόδου από την κρίση. «Το ευρωπαϊκό σχέδιο δεν έχει ακόμη οικοδομηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είμαστε βέβαιοι πως όλα θα πάνε καλά», είπε η Μέρκελ και πρόσθεσε με νόημα ότι «ορισμένες χώρες στην Ευρώπη έχουν ακόμη πολύ δουλειά».

Σύμφωνα εξάλλου με έκθεση της Citigroup, οι αναλυτές του ιδρύματος εκτιμούν ότι η τρόικα θα μπορούσε να χορηγήσει στη νέα κυβέρνηση περισσότερο χρόνο για να μειώσει το έλλειμμα στο 3% του ΑΕΠ, ωστόσο χαρακτηρίζουν απίθανο ΔΝΤ, ΕΕ και ΕΚΤ να συμφωνήσουν στο αίτημα της Ελλάδας για αλλαγές στο μνημόνιο.

Η ανάλυση της Citigroup σχεδόν προεξοφλεί πως θα καθυστερήσει η εκταμίευση των 30 δισ. ευρώ του δανείου προς την Ελλάδα, που προβλέπεται για τον Αύγουστο, ενώ σημειώνει πως ακόμη και αν η εκταμίευση της δόσης γίνει στο τέλος του καλοκαιριού, «ενδεχόμενη αποτυχία της ελληνικής κυβέρνησης να εφαρμόσει το νέο τροποποιημένο Μνημόνιο είναι πιθανό να παγώσει τις υπόλοιπες δόσεις στη συνέχεια». Αυτό, σύμφωνα με τους αναλυτές της τράπεζας, θα οδηγήσει την Ελλάδα να αποχωρήσει από το ευρώ το Γενάρη του 2013. Η Citigroup δίνει πιθανότητες 50% έως 75% ελληνικής εξόδου από τη ζώνη του ευρώ.

Με βάση το σενάριο εξόδου, ο καπιταλιστικός οίκος προβλέπει για την οικονομική ανάπτυξη στην Ελλάδα πως θα υποχωρήσει κατά 7,5% το 2012 και κατά 10,1% του ΑΕΠ το 2013. Για το ελληνικό δημόσιο χρέος εκτιμά πως ως ποσοστό του ΑΕΠ θα διαμορφωθεί από το 156,5% εφέτος, στο 437,3% το 2013. Για την ανεργία εκτιμά πως θα βρεθεί από το 23,6% εφέτος στο 29% το 2013 και για τον πληθωρισμό προβλέπει πως θα ανέλθει στο 15% το 2013 ως επακόλουθο του νέου νομίσματος που θα υιοθετήσει η χώρα.

Στο διά ταύτα, η έκθεση έρχεται να ενισχύσει τους εκβιασμούς προς το λαό να αποδεχτεί τις βάρβαρες ανατροπές και τα άλλα μέτρα, καθώς, σύμφωνα με τη Citigroup, για να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ «πρέπει να αλλάξει ριζικά η πολιτική της κατάσταση, να επιδείξει ικανότητα στην εφαρμογή διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, και κυρίως στις ιδιωτικοποιήσεις, να προχωρήσει σε νέα αναδιάρθρωση του χρέους της επιβαρύνοντας το δημόσιο τομέα, αλλά και να εξακολουθήσει να λαμβάνει στήριξη από ΔΝΤ και ΕΕ».

Στο ίδιο πνεύμα, έκθεση του ΔΝΤ που δόθηκε χτες στη δημοσιότητα, κάνει λόγο για την αναγκαιότητα της βαθύτερης ενοποίησης στη Ζώνη του ευρώ. Στην έκθεση αναφέρεται πως η κρίση στην Ευρωζώνη έχει ενταθεί με αρνητικές επιπτώσεις στα κράτη, τις τράπεζες, το κόστος δανεισμού, αλλά και τη ρευστότητα. Για την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, το ΔΝΤ εκτιμά πως από το 1,5% κατά μέσο όρο το 2011, θα υποχωρήσει στο -0,3% το 2012 και θα ανακάμψει κατά 0,7% το 2013.

Το ΔΝΤ προβλέπει παραπέρα επιδείνωση στα δημοσιονομικά και αυξημένη αβεβαιότητα για τις καπιταλιστικές οικονομίες, ενώ για τα επίπεδα της ανεργίας εκτιμά παραπέρα αύξηση. «Υπάρχουν σοβαροί καθοδικοί κίνδυνοι για τις προοπτικές, με πιθανές σημαντικές περιφερειακές και παγκόσμιες επιπτώσεις», λέει η έκθεση και αναφερόμενη στις αποφάσεις της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής για τις τράπεζες εκτιμάει ότι εάν εφαρμοστούν πλήρως, θα συμβάλουν στο να σπάσουν οι δεσμοί μεταξύ κρατικού χρέους και τραπεζών.

Η έκθεση του ΔΝΤ ζητά από την Ευρωζώνη να αναλάβει δράση σε τρεις κύριες κατευθύνσεις:

-- Ενωση τραπεζών, που θα περιλαμβάνει ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εγγύησης των καταθέσεων και ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εξυγίανσης (εκκαθάρισης) των τραπεζών, μαζί με ένα κοινό εποπτικό πλαίσιο.

-- Μεγαλύτερη δημοσιονομική ενοποίηση, με ισχυρότερες ρυθμίσεις διακυβέρνησης και επιμερισμού των κινδύνων, με βάση τις κατάλληλες εγγυήσεις.

-- Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ταυτόχρονα στις ελλειμματικές και πλεονασματικές χώρες, ώστε να αυξηθεί η ανάπτυξη και να αντιμετωπισθούν οι εξωτερικές ανισορροπίες εντός της Ζώνης του ευρώ.

Ιδιαίτερα σημειώνεται η ανάγκη για «μεταρρύθμιση των αγορών εργασίας και προϊόντων, η μείωση του μισθολογικού κόστους και η προσαρμογή των τιμών για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας». Αναγνωρίζοντας ότι πολλές από αυτές τις ενέργειες θα απαιτήσουν χρόνο για να εφαρμοσθούν και να τεθούν σε πλήρη ισχύ, το ΔΝΤ εστιάζει στα παρακάτω άμεσα διαχειριστικά μέτρα:

-- Ευέλικτη χρήση των EFSF/ESM, στη δημιουργία ενιαίου εποπτικού μηχανισμού για τις τράπεζες της Ζώνης, στην άμεση κεφαλαιοποίηση των τραπεζών από τον ESM και στην παροχή ρευστότητας και αγοράς χρεογράφων από την ΕΚΤ.

-- Εκμετάλλευση των περιθωρίων για περαιτέρω χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής και στην υιοθέτηση επιπρόσθετων μη συμβατικών μέτρων.

-- Δημοσιονομική εξυγίανση με τρόπο, όσο το δυνατόν, φιλικό προς την ανάπτυξη και σε διαφοροποιημένο ρυθμό ανά χώρα και περίπτωση.

Το ΔΝΤ παρεμβαίνει και στα ζητήματα που αφορούν στην Ελλάδα, ζητώντας από την κυβέρνηση να ορίσει άμεσα τα απαιτούμενα μέτρα για την επίτευξη του μεσοπρόθεσμου στόχου μείωσης του ελλείμματος, καθώς και ευρείες μεταρρυθμίσεις στο φορολογικό μηχανισμό, στην αγορά εργασίας και στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών.

Ειδικότερα, οι «συστάσεις» για την Ελλάδα είναι:

-- Συγκεκριμενοποίηση και νομοθέτηση των εναπομεινάντων μέτρων μείωσης των δαπανών και αύξησης των εσόδων που απαιτούνται για να επιτευχθεί ο μεσοπρόθεσμος δημοσιονομικός στόχος. Ουσιαστικά, το ΔΝΤ ζητάει να καθοριστούν τα 11,5 δισ. ευρώ νέων μέτρων για τη διετία 2013 - 2014.

-- Εφαρμογή θεσμικών μεταρρυθμίσεων για τη βελτίωση της συλλογής των φόρων και την αποτροπή της συσσώρευσης ανεξέλεγκτων δαπανών του Δημοσίου. Να ενισχυθούν δηλαδή οι μηχανισμοί και οι πηγές φοροαφαίμαξης του λαού.

-- Οριστικοποίηση της στρατηγικής ανακεφαλαιοποίησης των βιώσιμων τραπεζών και καθορισμός του χρονοδιαγράμματος για άντληση κεφαλαίων τους.

-- Οριστικοποίηση σχεδίων για τη μείωση του κόστους λειτουργίας των κρατικών τραπεζών με παράλληλη προστασία των καταθετών.

-- Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, μέσω μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας, απελευθέρωση στις αγορές προϊόντων και υπηρεσιών και βελτίωση του πλαισίου για την επιχειρηματικότητα. Ο στόχος για επιτάχυνση της εσωτερικής υποτίμησης, με πλήρη ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων και απελευθέρωση κλάδων της παραγωγής και των υπηρεσιών, είναι καθαρός από την πλευρά του ΔΝΤ, ενώ τα ίδια ακριβώς «συστήνει» και η ΕΕ.

Υπενθυμίζεται ότι σε πρόσφατη έκθεση για την παγκόσμια οικονομία, το ΔΝΤ εκτιμούσε ότι η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με έλλειμμα υψηλότερο των εκτιμήσεων. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, η κρίση στην Ευρώπη έχει επιδεινώσει περαιτέρω την εκτέλεση του προγράμματος. Χωρίς επιπλέον μέτρα το πρωτογενές έλλειμμα -με βάση τις εκτιμήσεις του Ταμείου- θα τείνει προς το 1,5% έως το 2% του ΑΕΠ έναντι 1% που προβλέπει το τελευταίο αναθεωρημένο δανειακό πρόγραμμα.

Αναλυτικά, για την Ελλάδα το ΔΝΤ αναμένει το έλλειμμα φέτος να διαμορφωθεί στο 7% του ΑΕΠ (μέγεθος ανοδικά αναθεωρημένο κατά 0,2% σε σχέση με τις προβλέψεις του Απρίλη), ενώ για το 2013 το τοποθετεί στο 2,7% του ΑΕΠ (αυξημένο κατά 1,9% σε σχέση με την εκτίμηση του Απρίλη). Ολα τα παραπάνω στοιχεία αξιοποιούνται από το Ταμείο, τη συγκυβέρνηση και τα άλλα μέλη της τρόικας για τη νομιμοποίηση στις λαϊκές συνειδήσεις των μέτρων που ήδη παίρνονται και των άλλων που σχεδιάζονται.