Το Ουζμπεκιστάν αποχώρησε από την Οργάνωση του Συμφώνου Συλλογικής Ασφάλειας (ΟΣΣΑ), που έχει συγκροτήσει η Ρωσία, μαζί με άλλες χώρες που προήλθαν από την πρώην ΕΣΣΔ. Δεν είναι η πρώτη φορά, αφού το Ουζμπεκιστάν είχε αποχωρήσει και το 1999, για να επιστρέψει το 2006.

Οι επίσημοι λόγοι της νέας αποχώρησης, όπως αναφέρουν πηγές από το ΥΠΕΞ του Ουζμπεκιστάν, είναι ότι το Ουζμπεκιστάν δεν συμφωνεί με τα στρατηγικά σχέδια της ΟΣΣΑ σχετικά με το Αφγανιστάν και δίνει προτεραιότητα στη διμερή συνεργασία με τη χώρα αυτή. Επιπλέον το Ουζμπεκιστάν δεν συμφωνεί με τα σχέδια ενίσχυσης της στρατιωτικής συνεργασίας των χωρών της ΟΣΣΑ.

Ωστόσο, τα ρωσικά ΜΜΕ εκτιμούν πως πίσω από την αποχώρηση είναι δύο άλλες πιθανές αιτίες. Οι προστριβές του Ουζμπεκιστάν με τις γειτονικές χώρες του, δηλαδή το Τατζικιστάν και την Κιργισία. Αυτή την περίοδο οι σχέσεις μεταξύ Τασκένδης και Μπισκέκ είναι πολύ τεταμένες, λόγω της παρουσίας στα σύνορα των δύο χωρών 58 αμφισβητούμενων περιοχών. Εκτός από αυτά, στα εδάφη της Κιργισίας υπάρχουν πέντε ουζμπέκικοι θύλακες. Οι διεθνικές συγκρούσεις στην πόλη Οσέ, της Κιργισίας, το 2010 ψύχραιναν παραπέρα τις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Πρόσφατα έγιναν γνωστά τα σχέδια της Ρωσίας για εγκατάσταση στρατιωτικής βάσης στην Κιργισία. Κι αυτό εκτιμάται ότι πιθανόν να αποτέλεσε την αφορμή για την έξοδο του Ουζμπεκιστάν από την ΟΣΣΑ.

Επιπλέον, ορισμένα ΜΜΕ, συνδέουν την αποχώρηση με την επιθυμία της Τασκένδης να ανανεώσει το «θυελλώδες ειδύλλιο» με τις ΗΠΑ, για να αποκτήσει αμερικανική στρατιωτική υποστήριξη. Να σημειωθεί πως οι σχέσεις του Ουζμπεκιστάν και των ΗΠΑ διένυσαν μια «ταραγμένη περίοδο», μετά τα γεγονότα στο Αντιτζάν το 2005, όπου έχασαν τη ζωή τους 200 άνθρωποι, στις συγκρούσεις δυνάμεων ασφαλείας με ένοπλες ισλαμιστικές ομάδες. Εκείνη την περίοδο το Ουζμπεκιστάν βρέθηκε σε «τροχιά» επαναπροσέγγισης με τη Ρωσία, η οποία δικαιολόγησε τα γεγονότα στο Αντιτζάν ως «αναγκαία αντίδραση» εναντίον της ισλαμικής τρομοκρατίας. Το Ουζμπεκιστάν εντάσσεται στον Οργανισμό Συνεργασίας της Σαγκάης (ΟΣΣ) και στην ΟΣΣΑ. Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα υπήρξε προσέγγιση των ΗΠΑ. Η αμερικανική Γερουσία ενέκρινε νόμο, ο όποιος επιτρέπει στις ΗΠΑ να καταβάλουν χρήματα στο Ουζμπεκιστάν για την αγορά στρατιωτικού εξοπλισμού.

Ο εμπειρογνώμονας του ιδρύματος Καρνέγκι, Αλεξέι Μαλασένκο, επιβεβαίωσε στην εφημερίδα «Βέντομοστι» πως στο Ουζμπεκιστάν μπορεί να εγκατασταθεί αμερικανική βάση. Οπως δήλωσε στην εφημερίδα «Κομμερσάντ» ο αναλυτής, Βαντίμ Κοζιούλιν, «στα πλαίσια της ΟΣΣΑ το θέμα αυτό θα έπρεπε να συζητηθεί με τους συμμάχους. Ομως τώρα η Τασκένδη μπορεί να εγκαταστήσει την αμερικανική βάση χωρίς συμφωνία με τους συμμάχους» και πρόσθεσε: «Οι ΗΠΑ, το πιο πιθανόν, θα το βάλουν στη λίστα των στρατηγικών συμμάχων, θα παραχωρήσουν οικονομική βοήθεια, δηλαδή θα κάνουν το Ουζμπεκιστάν τη βασική τους βάση και το σύμμαχο, και από την άλλη πλευρά θα είναι εγγυητές της δύναμης του σημερινού καθεστώτος».

Ωστόσο, μάλλον ως προειδοποίηση ακούγεται η εκτίμηση της «Φωνής της Ρωσίας», πως «η γραμμή του Καρίμοφ είναι αρκετά ριψοκίνδυνη. Με τη σημερινή σύνθετη κατάσταση των κεντροασιατικών χωρών, χωρίς εγγυήσεις ασφάλειας από τους γείτονές σου δεν μπορείς να κάνεις. Ούτε οι ΗΠΑ, ούτε το ΝΑΤΟ δεν θέλουν και δεν μπορούν να δώσουν τέτοιες εγγυήσεις. Η Τασκένδη έχει ακόμη χρόνο να το ξανασκεφτεί. Γνωρίζοντας τις περιοδικές διακυμάνσεις των αρχών του Ουζμπεκιστάν, σύντομα και πάλι αυτή η χώρα μπορεί να βρεθεί μεταξύ των μελών της ΟΣΣΑ».

KAΪΡΟ.--

Ως «προσωποποίηση της δικαίωσης» του αγώνα του αιγυπτιακού λαού ενάντια στο καθεστώς Μουμπάρακ προσπάθησε να παρουσιάσει τον εαυτό του και τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές ο Μουχάμαντ Μούρσι, μιλώντας - αργά χτες το απόγευμα - για πρώτη φορά υπό το νέο του αξίωμα σε πλήθος που είχε αρχίσει να συγκεντρώνεται από το μεσημέρι στην πλατεία Ταχρίρ. Προφανής στόχος του Μούρσι να καρπωθούν και να χειραγωγήσουν εντός ανεκτών ορίων οι ισλαμιστές «Αδελφοί Μουσουλμάνοι», από τους οποίους προέρχεται, το σύνολο της λαϊκής οργής και την τωρινή αγανάκτηση λόγω των αλλεπάλληλων παρεμβάσεων του στρατού προκειμένου να διατηρήσει τον έλεγχο της χώρας.

Εχει πολύ ενδιαφέρον ότι ο Μούρσι, πίσω από αλλεπάλληλες σειρές σωματοφυλάκων, επέλεξε να διαβάσει τον όρκο ανάληψης των καθηκόντων του μπροστά στο πλήθος, λέγοντας ότι είναι υπόλογος μόνο στο λαό. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά έξυπνο τέχνασμα κατευνασμού της λαϊκής οργής προκειμένου να μην προκληθούν σοβαρές αντιδράσεις σήμερα που έχει προγραμματιστεί η ορκωμοσία του Προέδρου και όπως όλα δείχνουν θα γίνει με τους όρους του στρατού, που προφανώς «κερδίζει» στα σημεία στο διαγκωνισμό για την εξουσία με τους ισλαμιστές. Υπενθυμίζεται ότι στην Αίγυπτο ο Πρόεδρος είθισται να ορκίζεται ενώπιον του Κοινοβουλίου.

Σήμερα μάλλον, όμως, η ορκωμοσία θα γίνει ενώπιον του Συνταγματικού Δικαστηρίου, γεγονός που συμβολικά σημαίνει ότι ο Πρόεδρος, ως ένα βαθμό, αναγνωρίζει την ισχύ του Συνταγματικού Διατάγματος με το οποίο το Ανώτατο Στρατιωτικό Συμβούλιο διέλυσε το Κοινοβούλιο χαρακτηρίζοντας «παράνομο» τον τρόπο πλήρωσης του 1/3 των εδρών. Με το διάταγμα αυτό, ουσιαστικά, ο στρατός αναλαμβάνει νομοθετικό ρόλο, διατηρεί τον έλεγχο του προϋπολογισμού και την εποπτεία της εκπόνησης του Συντάγματος, αφήνοντας ουσιαστικά στον Πρόεδρο εξαιρετικά περιορισμένα περιθώρια κινήσεων.

Καθ' όλη τη διάρκεια της βδομάδας που τελειώνει σήμερα, «Αδελφοί Μουσουλμάνοι» και στρατός φέρεται να βρίσκονται σε ένα διαρκές «παζάρι» για το εύρος των εξουσιών της κάθε πλευράς, που εκφράζει διαφορετικά τμήματα της αιγυπτιακής αστικής τάξης.