Βασικό μοτίβο αυτών των ιδεολογημάτων - που δημιουργούνται και αναπαράγονται από τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους (σχολείο, εκκλησία, ΜΜΕ κ.ά.) αλλά κυρίως εδράζονται στις συνθήκες της παραγωγής και στις ίδιες τις παραγωγικές σχέσεις και ό,τι απορρέει από αυτές, (βλ. φενακισμένη συνείδηση, φετιχισμό του εμπορεύματος, ψευδαίσθηση ατομικής ελευθερίας κ.ά.) - είναι η αδυναμία των λαϊκών μαζών να χαράξουν μια άλλη, ριζικά διαφορετική πορεία στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Κι όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι.

Πώς μπορούμε όμως να θεμελιώσουμε επιστημονικά και ταυτόχρονα να εκλαϊκεύσουμε την κομμουνιστική μας αισιοδοξία; Πώς μπορούμε να σχεδιάσουμε την καθημερινή μαζική μας δράση τη στιγμή που ολοένα και περισσότερα αναχώματα δημιουργούνται στην αφύπνιση, στη δραστηριοποίηση των μαζών, σε μια περίοδο που η επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού οξύνεται και παίρνει νέες πιο καλο-δουλεμένες μορφές; Η απάντηση βρίσκεται στον εντοπισμό των δυνατοτήτων της εποχής μας για την "απελευθέρωση της εργασίας" και στην κατανόηση ότι η Ιστορία, μέσα από τις αντιφάσεις της έχει ανοιχτό ορίζοντα, στη δυναμική της ταξικής πάλης. Χρειάζεται να μιλήσουμε όχι μόνο για τις συνθήκες του σήμερα αλλά να επικεντρώσουμε στην αντιπαράθεση γύρω από τις «ανάγκες» που ικανοποιεί ο καπιταλισμός και τις πραγματικά ανθρώπινες που ικανοποιεί ο σοσιαλισμός. Να συζητήσουμε για την αναντιστοιχία μεταξύ των αναγκών που ικανοποιούνται στα πλαίσια του καπιταλισμού (ουσιαστικά πρόκειται για τους αναγκαίους όρους αναπαραγωγής της εργατικής δύναμης) και των τεράστιων δυνατοτήτων της ανθρωπότητας όχι μόνο να λύσει τα προβλήματά της αλλά και το σύνολο των λαών στον πλανήτη να ζει μια πραγματικά ανθρώπινη ζωή. Αυτή η παρέμβαση δεν μπορεί να γίνεται μακριά από τους καθημερινούς αγώνες και την καθημερινή ζύμωση. Η σημασία της προκύπτει ακριβώς από την ανάγκη να συνδυάζουμε τη συνδικαλιστική πάλη με την πολιτική και ιδεολογική. Δεν μπορούμε για παράδειγμα να λέμε ότι δουλεύουμε σωστά και με προοπτική τη λογική των συσπειρώσεων χωρίς να επιμένουμε - και μάλιστα με αυξημένες απαιτήσεις - στη σημαντικότατη προσπάθεια του απεγκλωβισμού των λαϊκών συνειδήσεων από την επιρροή της αστικής πολιτικής και ιδεολογίας.

Στις Θέσεις για το 16ο Συνέδριο τίθεται πολύ σωστά το ζήτημα του προσανατολισμού των κομματικών δυνάμεων στην υπόθεση της συσπείρωσης δυνάμεων και ακόμα παραπέρα η ανάγκη να μπολιάζεται η δράση μας από το αναγεννητικό στοιχείο της ρήξης, της διαφορετικής προοπτικής της κοινωνίας. Για να γίνω πιο συγκεκριμένος, το ζήτημα δεν είναι μόνο αν είμαστε μαζικοί στο χώρο μας (χωρίς φυσικά να μην είναι σημαντικό), ούτε αν "τρέχουμε" από το πρωί ως το βράδυ, αλλά - λαμβάνοντας υπόψη τις νέες εξελίξεις και την πολύ καλά σχεδιασμένη ιδεολογική παρέμβαση της αστικής τάξης στις λαϊκές συνειδήσεις - τι ποιοτικές σχέσεις χτίζουμε με τον κόσμο στο χώρο που δρούμε, κατά πόσο - όπως γράφεται και στις Θέσεις - «γίνονται συστηματικά αποκαλύψεις στην εργατική τάξη και κυρίως αναπτύσσονται οι Θέσεις του Κόμματος για τις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις της». Κατά πόσο όλοι μας συνδυάζουμε την τέχνη της προσέλκυσης των μαζών με την επιστήμη της ανάλυσης των συνθηκών ζωής του λαού και των δυνατοτήτων της εποχής.

Στις Θέσεις για το 16ο Συνέδριο συγκεκριμενοποιείται το ζήτημα των στόχων του μετώπου αλλά και της σχέσης τους με την πορεία της επαναστατικής διαδικασίας, της λαϊκής εξουσίας και λαϊκής οικονομίας. Πρόκειται κατά τη γνώμη μου για μια σημαντική προώθηση στις επεξεργασίες μας, με βάση την οποία μπορούμε από καλύτερες θέσεις να διεξάγουμε την ιδεολογική αντιπαράθεση με τις λογικές του "μονόδρομου" και του "απομονωτισμού" και ταυτόχρονα να μπορούμε να εξειδικεύσουμε τους στόχους πάλης που βάζουμε στο κίνημα.

Είναι ένα σημαντικό βήμα που απαντά από τη σκοπιά των ταξικών συμφερόντων της εργατικής τάξης και των συμμάχων της στο ερώτημα: «τι στοχεύουμε τώρα». Παρ' όλα αυτά θα ήταν εγκληματικό λάθος να επαναπαυτούμε στις δάφνες μας - η αστική τάξη δεν το κάνει ποτέ, τουλάχιστον οι συνεπείς εκπρόσωποί της, αντίθετα, αναζητά συνεχώς νέες μορφές εγκλωβισμού των μαζών και μάλιστα τα τελευταία χρόνια "χτυπά στο ψαχνό", αντιπαρατίθεται όχι μόνο στα επιμέρους αλλά και στην προοπτική. Ετσι πιστεύω πως όχι μόνο δεν είναι πολυτέλεια αλλά αντίθετα αναγκαιότητα των καιρών να απαντήσουμε με το όραμά μας, την προοπτική της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών, της κοινωνίας του σοσιαλισμού - κομμουνισμού όχι απλά σαν μια μακρινή διέξοδο από την κρίση αλλά σαν απαίτηση του σήμερα τόσο από την άποψη των υλικών συνθηκών και του επιπέδου ανάπτυξης του καπιταλισμού στην Ελλάδα, όσο και από την πλευρά της ριζικής ρήξης με το παλιό, με τις συνθήκες ζωής των εργαζομένων αλλά και με τις πραγματικές τους ανάγκες που το σύστημα θέλει να τους πείσει ότι μπορούν να χωρέσουν στο απάνθρωπο πρόσωπο της καπιταλιστικής κοινωνίας.

Αυτή η προσπάθειά μας δεν πρέπει να γίνεται περιστασιακά, δεν μπορεί να εξαντλείται σε κεντρικούς σταθμούς (βουλευτικές εκλογές κ.ά.) αλλά να πραγματοποιείται μέσα στη μαζική δουλιά, χωρίς φόβους ότι ο λόγος μας θα φανεί απόμακρος στους εργαζόμενους. Μέσα στις μάζες θα δοκιμαστούμε, μέσα στην ένταση της ταξικής πάλης και της ιδεολογικής αντιπαράθεσης με άλλες δυνάμεις και τους μηχανισμούς του κράτους, θα γίνεται ολοένα και πιο δυνατή η συνειδητοποίηση της ανάγκης του άλλου δρόμου, της ρήξης, θα κατανοούνται οι διαχωριστικές γραμμές και θα δημιουργούνται οι όροι για μαζική μετατόπιση συνειδήσεων.

Υ.Γ.: Δεν είχα ακόμα τελειώσει το άρθρο αυτό όταν διάβασα το αφιέρωμα της "Ελευθεροτυπίας" στο 16ο Συνέδριο (5/11/00), όπου βασικό μοτίβο είναι ότι "το ΚΚΕ πηγαίνει προς τα πίσω". Φυσικά δεν είναι νέο φαινόμενο η σαπίλα του ιμπεριαλισμού να εκδηλώνεται και στην ιδεολογία του, έτσι δε νομίζω πως είναι εκτός θέματος να προσθέσω ότι στις μέρες μας πέρα από το ότι η ιδεολογική δουλιά των κομμουνιστών πρέπει να απαντά πειστικά στα ερωτήματα: τι οικονομία χρειαζόμαστε, τι είδους εξουσία μπορεί να την επιβάλει, τι συσπείρωση χρειάζεται για όλα αυτά, ταυτόχρονα όμως μέσα στη δυναμική της ταξικής πάλης πρέπει να αναδεικνύει και ένα πρότυπο ζωής, αυτό του αγώνα, της αισιοδοξίας για τον αγώνα και της επιστημονικής γνώσης της κοινωνίας μας αλλά και των δυνατοτήτων της εποχής μας.

Ας αφήσουμε, λοιπόν, τους μοντέρνους υπερασπιστές της αστικής τάξης να "εμπνέονται" από τα λόγια: "... δεν έχουμε να κάνουμε αληθινά με έναν σκοπό ζωής. Ο σκοπός αυτός έχει αφεθεί στη διάκριση του καθενός. Ο καθένας είναι υπεύθυνος για τον εαυτό του. Και όλοι γνωρίζουν πόσο λίγος είναι τούτος ο εαυτός...".

Εμείς οι κομμουνιστές μπορούμε σαν "λάτρεις του παλιού" να εμπνεόμαστε από τα λόγια του Μαρξ το 1841: "Οποιος δε βρίσκει περισσότερη ευχαρίστηση στο να χτίσει με τα δικά του μέσα τον κόσμο ολόκληρο και να 'ναι κοσμοπλάστης, παρά να παλεύει αιώνια με το τομαράκι του, αυτός έχει επισύρει το "ανάθεμα" του πνεύματος, έχει δηλαδή διωχτεί από το ναό και την αιώνια απόλαυση του πνεύματος κι έχει καταδικαστεί να τραγουδά νανουρίσματα πάνω από την ιδιωτική του ευδαιμονία και να ονειρεύεται τη νύχτα τον εαυτό του".

Με το 16ο Συνέδριο θα βγούμε πιο δυνατοί, ικανοί να συσπειρώσουμε το λαό μας για τη μεγάλη έφοδο προς τους ουρανούς. Ο ανοιχτός χαρακτήρας της Ιστορίας θα εκδηλωθεί μέσα από τις σκληρές ταξικές μάχες του 21ου αιώνα, το Μέτωπο θα χτιστεί και η κάθε λογής υμνητές του καπιταλισμού θα τρέχουν ανήσυχοι να κρυφτούν, φοβούμενοι το... καινούριο.

Φυσικά, η κάθε κοινωνική δύναμη, αντίστοιχα με τη θέση της στο συγκεκριμένο καταμερισμό εργασίας, αφομοιώνει το μήνυμα για την αναγκαιότητα της κοινωνικοπολιτικής συμμαχίας. Αναμφίβολα η Ε.Τ. και οι άλλες κοινωνικές κατηγορίες (ΕΒΕ, αγρότες κτλ.) διατηρούν τη διαφορετικότητα τους, όμως αυτή η πραγματικότητα δεν πρέπει να είναι ανασταλτική σε κοινές ενέργειες, γιατί σήμερα ο κοινός αντίπαλος είναι περισσότερο ορατός.

Για να αντιμετωπιστεί η στρατηγική επίθεσης της αστικής τάξης (α.τ.) που ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια τα θέλει όλα δικά της, προβάλλει επιτακτικά η ανάγκη να διαμορφωθούν διάφορες μορφές συσπείρωσης και συνεργασίας με αντιιμπεριαλιστικούς αντιμονοπωλιακούς στόχους, να αναπτυχθούν μέτωπα πάλης ενάντια στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις.

Βέβαια, χρειάζεται να υπογραμμιστεί ότι σήμερα οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές από την προηγούμενη 10ετία του '80, το μεγάλο κεφάλαιο ασκεί φοβερή πίεση, ενσωματώνει στην αστική ιδεολογία πολιτικές και συνδικαλιστικές ηγεσίες, τους αφαιρεί κάθε δυνατότητα ελιγμών. Ακριβώς για το λόγο αυτό η κοινωνικοπολιτική συμμαχία, για να ανταποκρίνεται στις δύσκολες συνθήκες, δεν αρκεί να προβάλει και να εξαντλείται σε επιμέρους αιτήματα και διεκδικήσεις ή ακόμα και να θέτει ζητήματα δημοκρατικής λειτουργίας του συνδικαλιστικού κινήματος. Τα επιμέρους αιτήματα και διεκδικήσεις πρέπει να μπολιάζονται με την αμφισβήτηση και να αναπτύσσεται αγώνας για την ανατροπή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής. Συνεπώς, αυτή τη σοβαρή αποστολή δεν μπορούν να τη διεκπεραιώσουν ξεπερασμένα σχήματα «δημοκρατικών δυνάμεων», που συντηρούν τεχνητές διαχωριστικές γραμμές χωρίς να θίγουν το κύριο, δηλαδή την αντίθεση μεταξύ κεφαλαίου - εργασίας και ουσιαστικά εξυπηρετούν τη διαιώνιση της κυριαρχίας της άρχουσας τάξης.

Στα πλαίσια της δουλιάς των κομματικών διαδικασιών και του Προσυνεδριακού Διαλόγου, αναπτύσσονται απόψεις και ιδέες οι οποίες πράγματι μπορεί να είναι γόνιμες. Το ζήτημα είναι ότι η έννοια δημοκρατία και οι αρχές έχουν συγκεκριμένο περιεχόμενο και πρέπει να βρίσκονται σε αντιστοιχία με την καθημερινή στάση ζωής, με την προσφορά στη συλλογική δράση. Διαφορετικά η αναντίστοιχη επίκληση σε διάσταση από το περιεχόμενο έχει το στοιχείο της υποκρισίας συνειδητά ή όχι, αδιάφορο και απλά δυσφημίζει και εξυπηρετεί άλλες τακτικές. Στη θέση 28 «για τα προβλήματα, τις ανάγκες των μικρομεσαίων επιχειρήσεων», αναφέρεται ότι «προβάλλει επιτακτικά η ανάγκη να παλέψουν μαζί με το λαό ώστε στα πλαίσια του προγραμματισμού της λαϊκής οικονομίας να διαμορφωθούν οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις και για τη δική τους συγκέντρωση της παραγωγής με συνεταιρισμούς, στην παραγωγή, στην προμήθεια πρώτων υλών, στη διάθεση των εμπορευμάτων σε συνεργασία με τον αντίστοιχο δημόσιο τομέα». Ακόμη «ο αγώνας τους σήμερα ενταγμένος στους γενικότερους στόχους για τη συγκρότηση του ΑΑΔΜ συνδέεται με διεκδίκηση αντιμονοπωλιακών μέτρων».

Πράγματι, η παραπάνω πολιτική πρόταση δίνει διέξοδο και προοπτική στους μικρούς ΕΒΕ και αυτοαπασχολούμενους.

Δεν αγνοούμε τις υπαρκτές δυσκολίες για να αφομοιωθεί αυτή η πολιτική σκέψη και να γίνει συνείδηση των μικροαστικών στρωμάτων και υπόθεση πάλης.

Οι στόχοι μας όμως δεν καθορίζονται από το συσχετισμό δυνάμεων, αντίθετα είναι ρεαλιστικό να συνδέσουμε την τακτική με τη στρατηγική, με βάση τα προβλήματα που διαμορφώνει η ίδια καπιταλιστική εξέλιξη, με συσπειρώσεις και μέτωπα πάνω σε αιτήματα που θα αμφισβητούν την κυρίαρχη ιδεολογία και θα προωθούν την εναλλακτική πρόταση της λαϊκής εξουσίας και της λαϊκής οικονομίας.

Η παράταξή μας (ΔΗΚΕΒΕ) έχει αποστολή να γίνει ο πόλος συσπείρωσης των πιο αγωνιστικών και πιο ριζοσπαστικών δυνάμεων στο χώρο πέρα από ιδεολογικές και πολιτικές διαφορές, αλλά με την υποχρέωση του αντιμονοπωλιακού προσανατολισμού και της ενιαίας στάσης προς τα έξω. Συνεπώς ο κάθε συνεργαζόμενος δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αποστάτης ακριβώς γιατί είναι συνεργαζόμενος.

Το ζήτημα είναι οι κομμουνιστές ΔΗΚΕΒίτες συμμετέχουν στη ΔΗΚΕΒΕ με βάση τις κομματικές αποφάσεις ή θα τη χρησιμοποιούν για να βάλουν από την πίσω πόρτα αλλοιωμένες θέσεις στον κομματικό χώρο (συνεργασίες σκοπιμότητας για ιδιωτική χρήση, θέση για τα επιμελητήρια κλπ.). Η κατάσταση στο συνδικαλιστικό κίνημα των ΕΒΕ είναι αρκετά δύσκολη, στην πυραμίδα διαμορφώνεται μια συνδικαλιστική γραφειοκρατία, η οποία συντηρείται με υψηλές αποζημιώσεις από συμμετοχή σε διάφορες επιτροπές και όργανα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια αποδείχτηκε ότι η πολιτική που παράγεται από αυτές τις επιτροπές στηρίζει τη νεοφιλελεύθερη διαχείριση, το ερώτημα είναι θα θεωρήσουμε αυτοσκοπό και απαράβατη αρχή τη συμμετοχή μας σε αυτές τις επιτροπές ΟΚΕ κλπ. όπως υποστηρίζουν ορισμένοι (όχι τυχαία) με εμφανή τα στοιχεία της υποκρισίας και ουτοπίας ή θα εξετάζουμε κάθε φορά τη στάση μας και την τακτική μας αναλόγως; Η πλειοψηφία που έχει συγκροτηθεί στη ΓΣΕΒΕΕ και σε πολλές ομοσπονδίες με ευθύνη των ΠΑΣΚΕΒΕ, ΔΑΚΜΕ, και της ΑΣΚΕΒΕ θα αντιμετωπιστεί με τη λογική του καλού συνομιλητή και με βάση τις θεσμικές υποχρεώσεις που απορρέουν από τη λειτουργία του συνδικαλιστικού κινήματος με σύμφωνη θέση για τη θεσμοθέτηση του πόρου και τη λειτουργία του ΚΕΚ με ορισμένες ενστάσεις στη διαχείριση ή θα αναπτύξουμε με ενιαία στάση τις διατυπωμένες θέσεις μας, να δημιουργήσουμε ρήξη με τη λογική της ενσωμάτωσης και στήριξης της νεοφιλελεύθερης πολιτικής που θα φτάσει σε όλη τη δομή του συνδικαλιστικού κινήματος και προπαντός να συνεγείρουν τη συνείδηση των ΕΒΕ, οι οποίοι σήμερα δεν αρκεί να εκφράζουν μόνο την αντίθεσή τους στα μονοπώλια και τις πολυεθνικές, αλλά να αντιμετωπίζουν το μεγάλο κεφάλαιο από θέση αντιπάλου και να συνδέουν την πάλη τους για την κατάργηση της εκμετάλλευσης από την αστική τάξη.

Συν/φοι, για την οικοδόμηση του ΑΑΔΜ, που θα υπηρετεί την εναλλακτική πρόταση εξουσίας, εγγύηση είναι ο ιδεολογικός πολιτικός εξοπλισμός μας, το οργανωτικό δυνάμωμα του ΚΚΕ και το ανοιχτό μέτωπο στη λογική της διαχείρισης.

ΚΟΒ ΞΥΛΟΥ