ΠΟΛΙΤΙΚΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ

Σημάδια κόπωσης και στη γερμανική οικονομία

Αναμορφωμένες προς τα κάτω οι εκτιμήσεις της Bundesbank για την εξέλιξη του ΑΕΠ το 2013

Η γερμανική οικονομία φαίνεται να επηρεάζεται ολοένα και περισσότερο από τη συγχρονισμένη κρίση στην Ευρωζώνη και παγκοσμίως

Το ενδεχόμενο «η χώρα να περιέλθει σε ύφεση στους επόμενους μήνες» επισήμανε χτες η γερμανική Bundesbank, ανακοινώνοντας τις αναθεωρημένες προς το χειρότερο εκτιμήσεις της για την ανάπτυξη της οικονομίας το τελευταίο τρίμηνο του 2012 και το α' τρίμηνο του 2013. Για το 2013, η τράπεζα προβλέπει ανάπτυξη 0,4%, από 1,6% που είχε ανακοινώσει τον Ιούνιο, ενώ για το 2012 αναθεώρησε την εκτίμηση για την ανάπτυξη στο 0,7% από 1% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη.

Η γερμανική οικονομία αναμένεται να ανακάμψει το 2014, με ανάπτυξη στο 1,9%, σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις. Η Bundesbank προειδοποιεί, ωστόσο, ότι οι οικονομικές της προβλέψεις χαρακτηρίζονται από υψηλή αβεβαιότητα και ότι η ανάπτυξη μπορεί να είναι χαμηλότερη από ό,τι αναμένεται.

Ζοφερές είναι οι προβλέψεις και για την οικονομία της Κύπρου, επαληθεύοντας ότι το πρόβλημα βρίσκεται στο γεγονός ότι βυθίζεται στη συγχρονισμένη καπιταλιστική κρίση, πλευρά της οποίας είναι και οι συνέπειες από τη ισχυρή διασύνδεση με τα ελληνικά ομόλογα. Οπως επισημαίνεται στον προϋπολογισμό που κατατέθηκε την Πέμπτη, η οικονομία της Κύπρου αναμένεται να παρουσιάσει περαιτέρω επιβράδυνση το 2013 και να καταγράψει αρνητικό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 3,5% περίπου. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να αυξηθεί και να φτάσει στο 13,7%.

Σύμφωνα με τον Κύπριο υπουργό Οικονομικών, η εφαρμογή μέτρων «διαρθρωτικού χαρακτήρα», σε συνδυασμό με την ανάπτυξη υποδομών για την εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Κύπρου, «μεσοπρόθεσμα θα επηρεάσει θετικά το δυνητικό ρυθμό ανάπτυξης».

Ολα αυτά ενώ η κυπριακή Βουλή ενέκρινε την Πέμπτη τα πρώτα από τα μέτρα που συμφωνήθηκαν με την τρόικα στο πλαίσιο του επερχόμενου μνημονίου και τα οποία αφορούν σε κλιμακωτή μείωση μισθών και συντάξεων στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, αύξηση των φόρων κατανάλωσης σε τσιγάρα, καπνά και ποτά, αύξηση του ΦΠΑ στο 18% από το 2013 και στο 19% το 2014. Σύμφωνα, εξάλλου, με τον Κύπριο υπουργό Οικονομικών, το δημόσιο χρέος ενδέχεται να φθάσει και στο 140% του ΑΕΠ το 2014, από 85% που είναι σήμερα.

«Αισιόδοξα» τα κοράκια

Σε ό,τι αφορά το πρόγραμμα επαναγοράς χρέους από την Ελλάδα, χτες, λίγες ώρες πριν την ολοκλήρωσή του, το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο (IFF) διέρρεε με έκθεσή του ότι «με πιθανή τη συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών, μοιάζει πιθανό πως θα φτάσει το στόχο των 14 δισ. ευρώ ή περίπου τόσο από τη συμμετοχή των ξένων επενδυτών και έτσι θα αξιοποιηθούν πλήρως τα 10 δισ. ευρώ που θα διατεθούν για την επαναγορά».

Το Ινστιτούτο εκπροσωπεί 400 και πλέον από τα μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στον κόσμο και ήταν αυτό που διαχειρίστηκε τις διαπραγματεύσεις για το PSI. Ωστόσο, το IFF επιμένει στην εκτίμηση ότι «η επαναγορά του χρέους δεν ανακουφίζει την Αθήνα από την οξεία κρίση ρευστότητας» και προειδοποιεί ότι το πρόγραμμα εγείρει νέους φόβους στις αγορές, αναφορικά με τη διασφάλιση ή μη του ευρωπαϊκού χρέους.

Στην ουσία, το IFF σημειώνει πως υπάρχει κίνδυνος και άλλες χώρες της Ευρωζώνης να ζητήσουν μεταχείριση του χρέους τους, παρόμοια με εκείνη που αποφασίστηκε για την Ελλάδα. Από την πλευρά της, η γερμανική τράπεζα Commerzbank, περίμενε χτες να ολοκληρωθεί με επιτυχία η επαναγορά του ελληνικού χρέους, εκτιμώντας ότι αν χαθεί «για λίγο» ο στόχος της μείωσης κατά 11% του ΑΕΠ, αυτό είναι απίθανο να επηρεάσει την εφαρμογή των συμφωνηθέντων μέτρων «βοήθειας» από την Ευρωζώνη στην Ελλάδα.

Τι ανάπτυξη φέρνουν τα ΕΣΠΑ;

-- Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει «κούρεμα» του χρέους, χαλάρωση της λιτότητας και αξιοποίηση των ΕΣΠΑ για να έρθει ανάπτυξη. Τι θα κερδίσει ο λαός;

Πριν από μερικές μέρες, η αμερικανική εφημερίδα «New York Times» έγραφε ότι «το μεγαλύτερο λάθος της συμφωνίας του Eurogroup είναι η εξάρτησή της από τη συνέχιση της δημοσιονομικής λιτότητας» και πως «η μόνη ελπίδα για τη μακροπρόθεσμη φερεγγυότητα της Ελλάδας είναι η αλλαγή πολιτικής και επιθετικά μέτρα για την αναζωογόνηση της οικονομικής ανάπτυξης». Ζητούσε, δηλαδή, περισσότερα μέτρα επεκτατικής διαχείρισης της κρίσης στην Ευρωζώνη. Χτες, ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ έλεγε ότι «η μείωση των ελλειμμάτων, η οποία προς το παρόν προωθείται περισσότερο στην Ευρώπη, παρά στις Ηνωμένες Πολιτείες, είχε σημαντική επίπτωση στην ανάπτυξη». Πρόσθετε ότι «αν το δείτε κατά χώρα, θα καταλήξετε στο συμπέρασμα ότι τα κράτη που εφαρμόζουν τα πιο δραστικά πλάνα μείωσης του ελλείμματός τους, είναι ταυτοχρόνως αυτά που έχουν τη λιγότερη ανάπτυξη». Εκτός από το ότι περιγράφει τα αδιέξοδα της καπιταλιστικής διαχείρισης της κρίσης, ο οικονομολόγος του ΔΝΤ πιέζει κι αυτός για χαλάρωση των μέτρων δημοσιονομικής πειθαρχίας στην Ευρωζώνη, προκειμένου να απελευθερωθούν κρατικά κονδύλια για το κεφάλαιο και να κάνει επενδύσεις.

Σε ό,τι αφορά τις ΗΠΑ, ο ίδιος υπονόησε ότι η μείωση των ελλειμμάτων και του χρέους είναι αναγκαία από τη σκοπιά του κεφαλαίου, το ζήτημα όμως είναι «να γνωρίζεις ποια ακριβώς είναι η σωστή ισορροπία μείωσης των δαπανών και αύξησης των φόρων». Αρα, η λιτότητα σε βάρος του λαού είναι δεδομένη, αλλά πρέπει να βρεθεί το κατάλληλο μείγμα για την παραπέρα φτωχοποίησή του, με περικοπές σε δαπάνες και αύξηση της φορολογίας. Στην Ευρωζώνη, το λένε πιο κομψά: Λιτότητα με ανάπτυξη. Τη βδομάδα που πέρασε, στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Επιμελητηρίου, ο επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ δεν είχε ακούσει ακόμα τον οικονομολόγο του ΔΝΤ να μιλάει, για να τον συμπεριλάβει στην ομιλία του. Είχε διαβάσει όμως τους «New York Times», τους οποίους επικαλέστηκε για να πει στο ακροατήριό του ότι το ΔΝΤ και οι ΗΠΑ τα λένε καλά και η Ευρωζώνη λάθος. Αρα, με το δικό του μείγμα διαχείρισης, που είναι πιο κοντά σ' αυτό που λέει το ΔΝΤ, η Ελλάδα μπορεί να ανακάμψει. Πώς; Λέει ο Α. Τσίπρας: «Η επάνοδος της χώρας σε τροχιά ανάκαμψης προϋποθέτει κυρίως την ακύρωση του προγράμματος της ύφεσης, αλλά και μια γενναία απομείωση του δημόσιου χρέους της χώρας ως ποσοστού του ΑΕΠ (...) Γι' αυτό (τα κόμματα της συγκυβέρνησης) απαξιώνουν τα εργαλεία άσκησης αναπτυξιακής πολιτικής: Το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, που υφίσταται συνεχείς περικοπές, όπως και το ΕΣΠΑ».

Ο ΣΥΡΙΖΑ λέει ότι για να γίνει ανάπτυξη χρειάζεται χαλάρωση των μέτρων λιτότητας, «κούρεμα» του χρέους, κρατικό και ευρωπαϊκό χρήμα για επενδύσεις. Σε ποιον θα πάει το χρήμα; Φυσικά στο κεφάλαιο, είτε με τη μορφή άμεσων ενισχύσεων από το κράτος, είτε με τη μορφή υποδομών που φτιάχνει το κράτος για τους καπιταλιστές, είτε με τη μορφή συμπράξεων κράτους - ιδιωτών, είτε με τη μορφή εγγυήσεων για δάνεια στους καπιταλιστές. Γι' αυτό, ζητάει και το «κούρεμα» ο ΣΥΡΙΖΑ. Για να περισσεύουν περισσότερα λεφτά για τις μεγαλοεπιχειρήσεις από τους κρατικούς προϋπολογισμούς, αφού μέχρι και τα ΕΣΠΑ είχαν παγώσει, μιας και το κράτος δεν είχε να «τσοντάρει» τη δική του συμμετοχή στα έργα. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανάγει τα ΕΣΠΑ σε βασικό αναπτυξιακό εργαλείο, κοροϊδεύοντας το λαό ότι θα ωφεληθεί από την απορρόφηση κονδυλίων και την ανάπτυξη που θα φέρει η χρηματοδότηση της καπιταλιστών.

Ο ταξικός χαρακτήρας, όμως, του ΕΣΠΑ, όπως και των προηγούμενων κοινοτικών «αναπτυξιακών» προγραμμάτων, είναι φανερός. Οι χρηματοδοτούμενες δράσεις πρέπει να υπακούουν υποχρεωτικά σε γενικότερες αντιλαϊκές πολιτικές της στρατηγικής της ΕΕ «Ευρώπη 2020». Πρόκειται για το διάδοχο της Στρατηγικής της Λισαβόνας, που είχε ως στόχο με αντεργατικές αντιλαϊκές ανατροπές, απελευθερώσεις και ιδιωτικοποιήσεις να καταστήσει την οικονομία της ΕΕ την πιο ανταγωνιστική μέχρι το 2010. Το 63% των διαθέσιμων κονδυλίων από τα διαρθρωτικά ταμεία χρηματοδοτούν δράσεις που συμβάλλουν άμεσα στη στρατηγική αυτή. Γι' αυτό και προωθείται απαρέγκλιτα από τις κυβερνήσεις του κεφαλαίου, τόσο από τη σημερινή τρικομματική κυβέρνηση, όσο και από τις προηγούμενες. Τα κονδύλια αυτά, κάτω από το σχεδιασμό της ΕΕ και των αστικών κυβερνήσεων, καταλήγουν πάντα στα χέρια της πλουτοκρατίας. Στην Ελλάδα, μάλιστα, μεγάλο τμήμα τους - πάνω από 40%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής - επιστρέφει άμεσα στους μονοπωλιακούς ομίλους των ισχυρών καπιταλιστικών κρατών της ΕΕ, ενώ το υπόλοιπο λυμαίνεται η ντόπια αστική τάξη. Τι έχει να κερδίσει ο λαός από μια τέτοια ανάπτυξη; Τις μερικές εκατοντάδες θέσεις εργασίας που θα δημιουργήσουν τα μονοπώλια σε επιλεγμένους τομείς, όπως η Ενέργεια, οι Μεταφορές και άλλοι; Είναι τρύπα στον ωκεανό της ανεργίας που σπάει κόκαλα και επιπλέον θα είναι θέσεις «απαλλαγμένες» από ασφαλιστικά και εργασιακά δικαιώματα. Ανάπτυξη - κόλαση για το λαό θέλουν συγκυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ, ανεξάρτητα με το μείγμα που ο καθένας επιδιώκει να την πετύχει.

«ΕΠΑΝΑΓΟΡΑ» ΚΡΑΤΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ

Με φοροπρονόμια η «εθελοντική συμμετοχή»

Μέχρι την τελευταία ώρα αναμενόταν το ύψος των ομολόγων που θα συμμετείχαν στο πρόγραμμα

Με άτυπο στόχο την επαναγορά κρατικών ομολόγων ονομαστικής αξίας ύψους τουλάχιστον 30 δισ. ευρώ, οι ντόπιοι τραπεζίτες περίμεναν μέχρι και την τελευταία ώρα, προκειμένου να αποφασίσουν τόσο για τη συμμετοχή τους στην «εθελοντική» διαδικασία, όσο και για την αξία των ομολόγων με την οποία θα συνεισφέρει ο καθένας από αυτούς.

Στο παρασκήνιο είχε στηθεί ανοιχτή γραμμή επικοινωνίας γύρω από την εξέλιξη των «προσφορών» από ξένες τράπεζες και άλλους μεγαλορεντιέρηδες, που έχοντας αγοράσει φτηνά από τη δευτερογενή αγορά περιμένουν τώρα να αποκομίσουν και κέρδη. Το χαρτοφυλάκιο των ντόπιων τραπεζών σε κρατικά ομόλογα, υπολογίζεται σε περίπου 15 δισ. ευρώ.

Χτες το απόγευμα, ενόψει της λήξης της δημοπρασίας, η διοίκηση του Ομίλου της Εθνικής Τράπεζας (ΕΤΕ) ανακοίνωσε τη συμμετοχή της στο πρόγραμμα, ενώ αργότερα επρόκειτο να δημοσιοποιηθούν οι προθέσεις και άλλων διοικήσεων. Οι διοικήσεις των τραπεζών περιμένουν και τη νομοθετική κάλυψη, προκειμένου να μην κατηγορηθούν για «απιστία» από τους μετόχους τους.

Προκειμένου να συμμετέχουν στο πρόγραμμα, φαίνεται να απέσπασαν και νέα φορολογικά κίνητρα με τη μορφή του «αναβαλλόμενου φόρου» ύψους πολλών δισ. ευρώ. Στην πράξη, δεν πρόκειται να πληρώσουν ούτε τσακιστή δεκάρα, μέχρις ότου, σε ορίζοντα δεκαετιών, ισοφαρίσουν τη «χασούρα». Ακόμη, τα ποσά του αναβαλλόμενου φόρου που προκύπτουν για τον καθένα από αυτούς, προστίθενται στο σκληρό πυρήνα των κεφαλαίων τους, προκειμένου έτσι να μετριάσουν τις ανάγκες της ανακεφαλαιοποίησης.