Στη σημερινή Ελλάδα, που ο λαός της είναι θύμα του καπιταλιστικού συστήματος. Που ντόπιο και ξένο κεφάλαιο θέλουν τους εργάτες, υπαλλήλους, μικροβιοτέχνες, μικρέμπορους, μικρούς αγρότες σερνάμενους, υποταγμένους, χωρίς τα κατακτημένα δικαιώματά τους, προκειμένου να ξεπεράσει την κρίση του, να πλουτίσει πολλαπλάσια και να διαιωνιστεί. Στην Ελλάδα του ενάμισι, περίπου, εκατομμυρίου ανέργων, των όλο και περισσότερων αστέγων και πεινασμένων νέων, μεσηλίκων, γερόντων και παιδιών. Στην Ελλάδα των συσσιτίων, που διοργανώνουν ποικίλης σκοπιμότητας «φιλάνθρωποι» φορείς, με «ελεημοσύνη» επιχειρηματικών ομίλων και προπαγάνδα των ΜΜΕ του κεφαλαίου, ώστε να εκτονώνεται η πείνα των εξαθλιωμένων λαϊκών μαζών, για να μην εξεγερθούν, να μην ανατρέψουν την τάξη των εκμεταλλευτών τους και δημιουργήσουν έναν άλλο, καλύτερο κόσμο. Στις βαρύτατα πάσχουσες από την καπιταλιστική κρίση λαϊκές μάζες του τόπου μας, σε κάθε άνθρωπο που δεν εθελοτυφλεί, που προβληματίζεται, που θέλει να κατανοήσει καλύτερα τι σημαίνει καπιταλισμός, ποιοι είναι οι μηχανισμοί του, πού οφείλονται οι ενδογενείς, περιοδικές κρίσεις του, πώς και με ποιο στόχο τις ξεπερνά, απευθύνεται το απροκάλυπτα πολιτικό έργο του Μπρεχτ «Η Αγία Ιωάννα των σφαγείων», και μάλιστα σε μια εξαιρετικά υποδειγματική μπρεχτική παράσταση, που σέβεται το πρωτότυπο κείμενο, που υπηρετεί σε μέγιστο βαθμό όσα και όπως ήθελε να τα πει και να τα διδάξει στις λαϊκές μάζες ο μεγάλος δραματουργός - κορυφαίος της παγκόσμιας μαρξιστικής δραματουργίας. Αν μπορούσε ο Μπρεχτ να δει αυτήν την παράσταση θα ενθουσιαζόταν με όλα. Με την απόλυτα πιστή, γλωσσικά όμορφη, νοηματικά εύγλωττη και δυναμική μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα. Με την κυριολεκτικά σπουδαία, χωρίς παρεμβάσεις στο πρωτότυπο, χωρίς «μοντερνιές», εντυπωσιοθηρικούς εξυπναδισμούς, σκηνοθεσία του Νίκου Μαστοράκη, που συνδυάζει αρμονικά το ρεαλισμό και το συμβολοποιητικό εξπρεσιονισμό - με τα σκηνικά και τα κοστούμια που σχεδίασε ο ίδιος, και με τη λεπτομερή καθοδηγητική δουλειά του με τους ηθοποιούς, επιτυγχάνοντας μια πραγματικά μπρεχτική ερμηνεία των προσώπων, την αποστασιοποιητική θέση - στάση, αντιμετώπιση του ρόλου τους από τους ηθοποιούς - το «γκέστους» όπως το έλεγε και όπως το ζητούσε ο Μπρεχτ από τους ηθοποιούς - στο λόγο, την κίνηση, τη χειρονομία, την εκφραστική του προσώπου τους. Με την εξαιρετική υποστήριξη του μπρεχτικού «γκέστους» από την έξοχη - την πιο απαιτητική αλλά και πιο σημαντική μέχρι τώρα μουσική δημιουργία του στο θέατρο - του ταλαντούχου συνθέτη Σταύρου Γασπαράτου. Μια σύνθεση εμβατηριακής μορφής με αποχρώσεις «σκληρού» ροκ. Μια παράσταση, της οποίας το σκηνικό - ένα ρωμαϊκής χοντροκοπιάς «βάθρο» - θρόνο του Μάουλερ και με απλά μέσα εικονοποποίηση των κλειστών εργοστασίων, των άστεγων εργατών, των συσσιτίων, του σταθμού των «Μαύρων Ψάθινων Καπέλων» και τους χώρους δράσης τους, τα σύγχρονα κοστούμια εκμεταλλευτών, των συνεργατών τους και των εξαθλιωμένων, με το χαρακτηριστικό μακιγιάζ και την κινησιολογική διδασκαλία της Ζωής Χατζηαντωνίου, καταγγέλλει το ανθρωποβόρο, αιματοβαμμένο, ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο. Εξοχο σκηνοθετικό εύρημα το δεύτερο κοστούμι του Μάουλερ ως Ρωμαίου αυτοκράτορα, τον οποίο υποδύεται υπέροχα, με αψεγάδιαστα μπρεχτικό τρόπο ο Αιμίλιος Χειλάκης. Πρόκειται για τη σημαντικότερη μέχρι τώρα ερμηνεία του. Η ιδιοσυγκρασιακά υπεραισθαντική Βίκυ Βολιώτη κατέβαλε σοβαρή προσπάθεια για να ερμηνεύσει την Ιωάννα. Επέτυχε να αποδώσει πολύ καλά την πρώτη πτυχή του ρόλου - την αθωότητα, την αφέλεια, την καλοσύνη της Ιωάννας, αλλά όχι το ίδιο επιτυχώς και τη δεύτερη πτυχή της, της κοινωνικοταξικής αφύπνισης, της εξέγερσης και του ανατρεπτικού λόγου της Ιωάννας στις τελευταίες σκηνές του έργου. Πολύ καλές και μπρεχτικά αρμόζουσες στους ρόλους τους είναι και οι ερμηνείες των Μιχάλη Οικονόμου (Σλιφτ, σύμβουλος - όργανο του Μάουλερ), των Δημήτρη Δεγαΐτη (Γκράχαμ, συνεταίρος του Μάουλερ), Αγγελου Μπούραμ, Μίνου Θεοχάρη (βιομήχανοι), Ελένης Ουζουνίδου (χήρα εργάτη, θύματος απάνθρωπων συνθηκών εργασίας), Κίκας Γεωργίου (Παύλος Σνάιντερ), όπως και των ηθοποιών στους μικρούς και τους βωβούς ρόλους.

Το 1929, μετά την παρουσίαση της «Οπερας της πεντάρας», σαν συνέχειά της, ο Μπρεχτ δίνει στη συνεργάτρια του συγγραφέα Ελίζαμπετ Χάουπτμαν το μύθο και ο ίδιος γράφει τα τραγούδια του έργου «Χάπι εντ», στο οποίο γκάνγκστερς και μαστροποί σαν τον Μακήθ της «Οπερας της πεντάρας» δημιουργούν καπιταλιστικές επιχειρήσεις, συνειδητοποιώντας ότι με την εκμετάλλευση εργατών κερδίζουν περισσότερα απ' όσα με ληστείες. Προέκταση του «Χάπι εντ» είναι η «Αγία Ιωάννα των σφαγείων» που άρχισε να γράφει το 1929, με το ξέσπασμα της καπιταλιστικής κρίσης στις ΗΠΑ. Η μπρεχτική Ιωάννα παραπέμπει στην Ιωάννα της Λωραίνης (μια λαϊκή κοπέλα, που στο όνομα της θρησκείας και του Γάλλου βασιλιά, πολέμησε τους Αγγλους, συνελήφθη και κάηκε ζωντανή, καθώς εκκλησία και βασιλιάς δεν φρόντισαν να τη σώσουν, αλλά μετά θάνατον... την αγιοποίησαν προς όφελος της εξουσίας τους) και στο «Στρατό της Σωτηρίας» (εκκλησιαστικές και παραεκκλησιαστικές οργανώσεις), που στα χρόνια του κραχ στις ΗΠΑ, με θρησκευτικές ομιλίες και άθλια συσσίτια συνέβαλε στην υποταγή εκατομμυρίων πεινασμένων. Μαρξιστικά μελετημένος και παρακολουθώντας την καπιταλιστική κρίση στις ΗΠΑ και διεθνώς, ο Μπρεχτ ιστορικοποιεί τη συγκεκριμένη κρίση του καπιταλισμού και πλάθει ως «Αγία Ιωάννα», μια νεαρή, έρημη, αθώα, αφελή, θρήσκα, άνεργη εργάτρια, μέλος της χριστιανικής οργάνωσης «Μαύρα Ψάθινα Καπέλα», που αμισθί - με μόνη «ανταμοιβή» μια γωνιά για ύπνο στο κτίριο των «Μαύρων Ψάθινων Καπέλων», προσπαθεί να προσηλυτίσει τους άνεργους, άστεγους, πεινασμένους, εξαθλιωμένους εργάτες στην περιοχή των σφαγείων του Σικάγου. Λυπάται, πονά τους εργάτες. Δεν ξέρει το αίτιο και αιτιατό των μαζικών απολύσεων, των κλεισμένων σφαγείων και εργοστασίων, της εξαθλίωσης αμέτρητων εργατών, αλλά αναζητώντας και θέλοντας να μάθει την αλήθεια, καταφέρνει να προσεγγίσει τον ισχυρότερο των εκμεταλλευτών. Τον Μάουλερ (μετάλλαξη του Μακήθ σε κεφαλαιοκράτη). Μεγαλέμπορος κρέατος και των παραγώγων του, ο Μάουλερ, συνδεδεμένος με τη Γουόλτ Στριτ, τον καιρό του κραχ, επενδύει σε άλλον κερδοφόρο τομέα - της Υγείας -, δημιουργώντας το μεγαλύτερο νοσοκομείο του κόσμου. Παράλληλα, συνεχίζει να ελέγχει όλους τους τομείς της αμερικανικής αγοράς κρέατος (εργοστασιάρχες, παραγωγούς, εμπόρους, κτηνοτρόφους). Σαν «μεγάλο ψάρι που τρώει τα μικρά», συνθλίβει τους ανταγωνιστές του, όσους στέκονται εμπόδιο στα μονοπωλιακά σχέδιά του. Ο Μάουλερ «πονά» τα ζώα που σφάζονται, αλλά σιχαίνεται την εργατιά. Ανεβάζει και κατεβάζει τις τιμές, κατά το συμφέρον του. Ορίζοντας εκείνος τις τιμές, αγοράζει όλα τα ζωντανά, τα σφαγμένα και κονσερβοποιημένα ζώα. Ρίχνει τα μεροκάματα, προκαλεί το κλείσιμο σφαγείων και εργοστασίων και επόμενα μαζικές απολύσεις των εργατών. Τον συμφέρει η δράση των «Μαύρων Ψάθινων Καπέλων» και το βίαιο χτύπημα Αστυνομίας και Στρατού των πρωτοπόρων εργατών, που προσπαθούν να οργανώσουν πανεργατική απεργία και η φυλάκισή τους. Μονοκράτορας, πλέον, της αγοράς, με τεχνολογία που καταργεί εργατικά χέρια, με λιγοστούς και πολύ πάμφθηνους εργάτες και θανατώνοντας πλήθος, προκειμένου να ανεβάσει ξανά, όσο θέλει τις τιμές, επιβάλλει το μονοπώλιό του και σωρεύει μεγαλύτερα πλούτη. Ο Μπρεχτ καταδεικνύει ότι οι καπιταλιστές - εδώ ο Μάουλερ - έχουν συνείδηση ότι μόνον η ανατροπή τους, από τους εκμεταλλευόμενους, θα αλλάξει τον κόσμο. Κι αυτό θα συμβεί όταν οι λαϊκές μάζες συνειδητοποιήσουν, οργανώσουν και χρησιμοποιήσουν τη δύναμή τους. Η συνειδητοποίησή τους είναι δύσκολη, αλλά όχι ακατόρθωτη. Η μπρεχτική Ιωάννα αντιπαλεύει τις θρησκοληπτικές αυταπάτες της, διαπιστώνει ποιοι προκαλούν και ωφελούνται με τη δυστυχία των εργατών. Υπερασπίζεται τους εργάτες, αλλά διστάζοντας να δώσει όπου έπρεπε την προκήρυξη για πανεργατική απεργία που της εμπιστεύθηκαν οι πρωτοπόροι εργάτες, άθελά της συμβάλλει στη ματαίωση της απεργίας, στο χτύπημα από την αστυνομία και το στρατό των εργατών και τη φυλάκισή τους. Τότε, καθυστερημένα, εξαντλημένη από την πολυήμερη πείνα, την ξαγρύπνια στο ύπαιθρο, αλλά και αφυπνισμένη και μετανιωμένη που δεν βοήθησε ουσιαστικά τους εργάτες, αγανακτισμένη με τους εκμεταλλευτές και τους μηχανισμούς τους, και ξεψυχώντας, απευθυνόμενη στους εργάτες λέει: «Αν κάποιος πει ότι κάτω υπάρχει θεός, κι ότι μπορεί αθέατος να βοηθήσει, πιάστε τον και χτυπήστε του το κεφάλι στο λιθόστρωτο μέχρι να ψοφήσει. Μόνο η βία ωφελεί όπου εξουσιάζει η βία, μόνο οι άνθρωποι ωφελούν όπου υπάρχουν». Κι επειδή καπιταλιστές και «Μαύρα Ψάθινα Καπέλα» φοβούνται τον αφυπνιστικό της λόγο, τον πνίγουν με κραυγές και την ανακήρυξή της σε «Αγία Ιωάννα των σφαγείων». Ο Μπρεχτ στις σημειώσεις του ξεκαθαρίζει ότι η «Αγία Ιωάννα» δεν αφορά στη θρησκεία, στο θεό, στην πίστη, αλλά στη συμπεριφορά του θρησκευόμενου ανθρώπου, στις ομιλίες για το θεό για να παράγουν πίστη. Επισημαίνει, επίσης, ότι θρησκευτικοί θεσμοί, όπως τα «Μαύρα Ψάθινα Καπέλα» (όπου «ανήκουν η θρησκευτική αθωότητα (Ιωάννα) και ο μηχανισμός τους» (με επικεφαλής τον σκοταδιστή Παύλο Σνάιντερ), ότι αποτελούν μια αντιφατική «ενότητα». Αντιφατική «ενότητα» είναι και ο «κόσμος των σφαγείων»: «Οι κλεισμένοι έξω από τα εργοστάσια εργάτες, η Ιωάννα, ο Μάουλερ, τα "Μαύρα Ψάθινα Καπέλα" και οι ιδιοκτήτες μεγάλων μέσων παραγωγής», όπως «ενότητα» χαρακτηρίζει τους αλληλοβοηθούμενους μηχανισμούς των καπιταλιστών και των «Μαύρων Ψάθινων Καπέλων».