Η αστική τάξη σε Ελλάδα και Τουρκία ανταγωνίζονται για να εξασφαλίσουν η καθεμιά για τον εαυτό της τους καλύτερους όρους σε συμπράξεις που θα φτάνουν μέχρι την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων

Το στόχο αυτό υπηρετούν και οι 25 διμερείς συμφωνίες που υπογράφηκαν για λογαριασμό επιχειρηματικών ομίλων, στο πλαίσιο της Β' Συνόδου του «Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας», καθώς και οι συναντήσεις μεταξύ των επιχειρηματιών των δύο χωρών. «Βάζουμε την ανάπτυξη στην υπηρεσία της ειρήνης», τόνισε χαρακτηριστικά ο Α. Σαμαράς, δείχνοντας ποιος είναι ο πραγματικός στόχος των διακρατικών και επιχειρηματικών συμφωνιών που υπογράφτηκαν.

Εξίσου αποκαλυπτική, για τις προθέσεις της κυβέρνησης, να προχωρήσει σε συμφωνίες συνεκμετάλλευσης των ενεργειακών κοιτασμάτων στο Αιγαίο, με ταυτόχρονη διαπραγμάτευση κυριαρχικών δικαιωμάτων, ήταν η απάντηση που έδωσε ο πρωθυπουργός, όταν ρωτήθηκε αν συζητήθηκε το θέμα της ΑΟΖ. «Δεν νομίζω ότι είναι η κατάλληλη στιγμή για να πούμε συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τίποτα από όλα αυτά που είπατε», δήλωσε κοφτά ο πρωθυπουργός, αφήνοντας στην πραγματικότητα να εννοηθεί ότι η συνεκμετάλλευση συζητήθηκε, όπως άλλωστε συμφέρει και τα μονοπώλια που καραδοκούν να βάλουν στο χέρι τα αποθέματα στο Αιγαίο.

Επιχειρώντας να περισώσει τα προσχήματα, συμπλήρωσε ότι «για την ΑΟΖ υπάρχει πάντοτε το δικαίωμα που απορρέει από το διεθνές δίκαιο», αποφεύγοντας, όμως, να πει το παραμικρό για το πώς και πότε η κυβέρνηση προτίθεται να ασκήσει το κυριαρχικό αυτό δικαίωμα.

Αυτό που δεν μπόρεσε να πει ευθέως ο Α. Σαμαράς, φρόντισε να το πει ο Ρ. Τ. Ερντογάν. Οταν αναφέρθηκε στο θέμα της ΑΟΖ, είπε απερίφραστα ότι «μοιραστήκαμε την κοινή πεποίθηση στηριζόμενοι στην αρχή της αμοιβαία επωφελούς λύσης - win win - ότι πρέπει να γίνουν από κοινού βήματα για την ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο», αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα κέρδη για την αστική τάξη σε Ελλάδα και Τουρκία από τη συνεκμετάλλευση των υδρογονανθράκων είναι αυτό που πρωτεύει και πάνω εκεί πρέπει να πέσει το βάρος στις διμερείς διαπραγματεύσεις.

Γενικότερα, ο Τούρκος πρωθυπουργός εμφανίστηκε ικανοποιημένος από τη συνάντηση που είχε με τον Α. Σαμαρά, την οποία χαρακτήρισε «πολύ επωφελή», όπως και τη δεύτερη συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας, επικαλούμενος, μεταξύ άλλων, ότι το 2010 είχαν υπογραφεί 22 συμφωνίες, ενώ χτες υπογράφηκαν 25.

Ο ίδιος χρησιμοποίησε την πρόοδο που έχει σημειωθεί στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των δύο χωρών (ανήλθαν στα 6,5 δισ. όπως είπε), ως εφαλτήριο για τη διευθέτηση των διμερών διαφορών. «Οι επαφές θα βελτιώσουν το επίπεδο συνεργασίας των δύο χωρών», τόνισε με νόημα, συμπληρώνοντας ότι στην κατεύθυνση αυτή ρόλο θα παίξουν και «οι μειονότητες», που, όπως σημείωσε χαρακτηριστικά, «μπορούν να αποτελέσουν γέφυρα για την προσέγγιση των δύο χωρών και αξίζουν να ζήσουν με ειρήνη και ευημερία».

Η φράση αυτή υποδηλώνει ότι στις διμερείς επαφές, η Τουρκία έθεσε το ζήτημα της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη, άρα και αυτό του διορισμού των ιμάμηδων από το ελληνικό κράτος, στον οποίο αντιδρά η τουρκική πλευρά.

Ταυτόχρονα, ο Ρ. Τ. Ερντογάν εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι μπορούν να αντιμετωπιστούν με διάλογο οι διαφορές των δύο χωρών. Οπως είναι γνωστό, πίσω από τον όρο «διαφορές» καλύπτονται οι διεκδικήσεις της τουρκικής πλευράς στο Αιγαίο, που εκδηλώνονται με τις πλάτες του ΝΑΤΟ, το οποίο ούτως ή άλλως έχει «γκριζάρει» ολόκληρο το Αιγαίο. «Εχουμε κάποιες διαφορές, που θα ξεπεραστούν μέσα από το διάλογο», τόνισε, ενώ στην ίδια γραμμή κινήθηκε και για το Κυπριακό.

«Στην Κύπρο είμαστε εγγυήτριες δυνάμεις και οφείλουμε να διαπραγματευθούμε. Το Κυπριακό πρέπει να αποτελέσει ιστορικό παρελθόν. Είμαστε πρόθυμοι να προχωρήσουμε σε αποτελέσματα», αποφάνθηκε, την ίδια ώρα που η Τουρκία κορυφώνει τις προκλήσεις στην ΑΟΖ των κατεχόμενων και μπλοκάρει κάθε προσπάθεια να δοθεί λύση στο Κυπριακό με βάση τα ψηφίσματα και τις αποφάσεις του ΟΗΕ.

Πρόγευση για το περιεχόμενο των χτεσινών διαβουλεύσεων, είχε δώσει ο Ρ. Τ. Ερντογάν σε συνέντευξή του στη ΝΕΤ, στην οποία έκανε λόγο για «προβλήματα στην υφαλοκρηπίδα και τα θέματα του Αιγαίου», καθιστώντας σαφές ότι οι τουρκικές διεκδικήσεις παραμένουν ακέραιες. Ταυτόχρονα, ζήτησε συνέχιση των διερευνητικών επαφών «χωρίς προϋποθέσεις και προκαταλήψεις», αξιώνοντας επί της ουσίας εκχώρηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων για την υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ.

Προανήγγειλε, μάλιστα, ότι στην «πλούσια ατζέντα» περιλαμβάνονται και ενεργειακά θέματα, εννοώντας προφανώς το θέμα των αγωγών, αλλά και της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. «Φυσικά, θα εξετάσουμε και ένα σύνολο θεμάτων, τουριστικών, ενεργειακών, τηλεπικοινωνιακών», τόνισε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ότι στο τραπέζι θα τεθούν επίσης «και θέματα ΝΑΤΟ, διότι είμαστε δύο χώρες - μέλη του ΝΑΤΟ και πρέπει να συζητήσουμε τα βήματα που θα κάνουμε με αυτή μας την ιδιότητα», εννοώντας προφανώς την ενίσχυση της συνεργασίας για την επέμβαση στη Συρία, αλλά και σε θέματα «καταπολέμησης της τρομοκρατίας».

Δικαιολογώντας, μάλιστα, τον όρο «στρατηγική συνεργασία», υπογράμμισε με νόημα ότι στόχος της τουρκικής πλευράς είναι «να τη θεμελιώσουμε με τέτοιον τρόπο, ώστε να είμαστε ήσυχοι» (!) Στην ίδια συνέντευξη, εμφανίστηκε υπέρμαχος των ιδιωτικοποιήσεων, επισημαίνοντας μάλιστα ότι η τουρκική κυβέρνηση προτρέπει τα τουρκικά μονοπώλια να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων που υλοποιείται από την ελληνική κυβέρνηση, όπως συμμετείχαν και ελληνικοί επιχειρηματικοί όμιλοι στις ιδιωτικοποιήσεις που έγιναν στην Τουρκία.

Από την πλευρά του, ο Α. Σαμαράς ξεκαθάρισε ότι η εξυπηρέτηση των συμφερόντων των εγχώριων επιχειρηματικών ομίλων αποτελεί υπέρτατο στόχο για την κυβέρνηση και γνώμονα για την αντιμετώπιση των «διαφορών» για υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ και Αιγαίο.

Μιλώντας αργότερα στο κοινό φόρουμ Ελλήνων και Τούρκων επιχειρηματιών, επανέλαβε ότι «οι επιχειρηματικές σχέσεις αποτελούν γέφυρες ευρύτερης συνεργασίας, μεταξύ των δύο λαών και των κυβερνήσεών μας».

Ταυτόχρονα, υπογράμμισε την ανάγκη ενός «σταθερού πολιτικού πλαισίου», που θα διασφαλίσει την ενίσχυση της δράσης των επιχειρηματικών ομίλων, διαβεβαιώνοντας για τη βούληση της κυβέρνησης να κάνει ό,τι μπορεί «για την εξομάλυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων». Παράλληλα, απηύθυνε έκκληση στα τουρκικά μονοπώλια να συμμετάσχουν στα πλιάτσικο που κορυφώνεται, επιδεικνύοντας την «αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις σε ολόκληρο το φάσμα της ελληνικής οικονομίας», καθώς και τη «βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος με γοργούς ρυθμούς».

Στην παρέμβασή του, ο Α. Σαμαράς ανέδειξε ιδιαίτερα «την ανάληψη κοινών επιχειρηματικών πρωτοβουλιών στα Βαλκάνια, στις χώρες της παρευξείνιας συνεργασίας και στις χώρες της κεντρικής Ασίας», καθώς και στον τομέα των κοινοπραξιών «σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος σε χώρες της Μέσης Ανατολής αλλά και της Ανατολικής Ευρώπης».

Στο χτεσινό φόρουμ συμμετείχαν 100 εκπρόσωποι ελληνικών επιχειρηματικών ομίλων και 200 εκπρόσωποι τουρκικών ομίλων. «Η παρουσία μας στην Τουρκία, όπως και στο Κατάρ πριν από μερικές βδομάδες, με τη συμμετοχή του πρωθυπουργού, έχει για εμάς ένα μήνυμα: νέα έργα, νέες δουλειές», είχε τονίσει νωρίτερα ο αντιπρόεδρος του ΣΕΒ Θ. Λαβίδας, δίνοντας το στίγμα των επιδιώξεων των εγχώριων μονοπωλίων.

Ειδικά για την Τουρκία, το ενδιαφέρον, όπως εξήγησε, εστιάζεται, μεταξύ άλλων, στην προώθηση εξαγωγών στους τομείς των κατασκευών, τροφίμων, χημικών και φαρμακευτικών προϊόντων, στην αναζήτηση τουρκικών εταιρειών, που θα ενδιαφερόντουσαν να συμμετάσχουν σε κοινοπραξίες για συνέργειες (joint - ventures) στις αγορές των Βαλκανίων, στην επέκταση σε αγορές της Μαύρης Θάλασσας, της Κασπίας και του Καυκάσου, μέσω συμμαχιών με τουρκικές εταιρείες, στο τεράστιο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και παραχωρήσεων που σχεδιάζει η τουρκική κυβέρνηση, αλλά και στην «αναζήτηση χρηματοδότησης για τα ενεργειακά projects στην Ελλάδα, στην Τουρκία ή σε άλλες χώρες της περιοχής».

Από ελληνικής πλευράς, μετέχουν μεταξύ άλλων, οι εταιρείες Alumil, Αντένα, Αρχιρόδον, Dynacom (δεξαμενόπλοια), Fashion Box, Folli Follie, ΕΛΠΕ, Ιντραλότ, Καρέλιας, Kleemann (ανελκυστήρες), Lamda Development (ακίνητα), ΜΕΤΚΑ (παραγωγή ενέργειας), Ομιλος Μιχαηλίδη, οι τράπεζες Εθνική και Πειραιώς, Νηρέας, Olympus Plaza (σταθμοί αναψυχής εθνικών οδών), Olympia electronics (ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας), ΔΕΗ, Φιλίππου (δομικά υλικά) Βιοχάλκο, Thermi group, SNB Βιομηχανικά Ορυκτά.

Μετά τη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας υπογράφηκαν από τους υπουργούς 25 πρωτόκολλα συνεργασίας στους τομείς του Τουρισμού, της Δικαιοσύνης, του Πολιτισμού, της Υγείας, της Μετανάστευσης, της Ναυτιλίας, της Γεωργίας, του Αθλητισμού, καθώς και η στήριξη της Ελλάδας στη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων από την Τουρκία.

Με γκρι ανοιχτό, οι περιοχές της ελληνικής ΑΟΖ σε Ιόνιο και νότιο κρητικό πέλαγος, όπου ολοκληρώθηκαν οι έρευνες του νορβηγικού σκάφους. Στο Αιγαίο και στην Αν. Μεσόγειο διακρίνονται τα «οικόπεδα» της ελληνικής ΑΟΖ που διεκδικεί για έρευνες η Τουρκία, με αποφάσεις της κυβέρνησης το 1973 και το 2012

Στον κυριακάτικο Τύπο («Real News»), παρουσιάζονται χάρτες με τις περιοχές που εξερεύνησε το σκάφος της νορβηγικής εταιρείας και τις διελεύσεις που έκανε πάνω από συγκεκριμένα σημεία. Οπως είπε σε δηλώσεις του στέλεχος της PGS, «στα υποστρώματα του θαλάσσιου πυθμένα νότια της Κρήτης και στον Ιόνιο υπάρχουν υδρογονάνθρακες», ενώ για πρώτη φορά σε έρευνες που αφορούν στην Ελλάδα εφαρμόστηκε ένα ιδιαίτερα μεγάλο καλώδιο καταγραφής 10.050 μέτρων, σαρώνοντας κατά 46,25% μεγαλύτερη έκταση από την αρχικώς προγραμματισμένη.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, με πυκνές γραμμές έρευνας καλύφθηκαν οι περιοχές κοντά στους Παξούς, στη Λευκάδα, στη Ζάκυνθο, στην Κεφαλλονιά και στο Κατάκολο. Σύμφωνα τέλος, με κυβερνητικά στελέχη, το φθινόπωρο θα έχουν ολοκληρωθεί η ανάλυση και η ερμηνεία των στοιχείων της έρευνας και το 2014 αναμένεται να έχουν ορισθεί τα οικόπεδα για να μπουν τρυπάνια.

Η ύπαρξη υδρογονανθράκων στις συγκεκριμένες περιοχές, είναι βέβαιο ότι θα οξύνει τους ανταγωνισμού και για τον καθορισμό της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα και τα όμορα κράτη, καθώς μόνο από την πλευρά της Ιταλίας υπάρχει παλαιότερη διμερής συμφωνία για την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας - ΑΟΖ.

Με την Αλβανία η συμφωνία για τον καθορισμό ΑΟΖ στο Ιόνιο υπογράφηκε τον Απρίλη του 2009, ακυρώθηκε όμως για «τεχνικούς λόγους» από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αλβανίας, έπειτα από προσφυγή του Σοσιαλιστικού Κόμματος και κατόπιν τουρκικής παρέμβασης. Προς το νότο, είναι ανοιχτά τα θέματα με τη Λιβύη και την Αίγυπτο, όπου και οι δύο ζητάνε τη συμμετοχή και της Τουρκίας στη διαπραγμάτευση για την οριοθέτηση της ΑΟΖ.