Συμφωνώ και με τα τρία προτεινόμενα ντοκουμέντα που εμπεριέχονται στις Θέσεις για το 19ο Συνέδριο. Θεωρώ ότι εκφράζουν την πορεία της συλλογικής ωρίμανσης του Κόμματος στο διάστημα μετά το 15ο Συνέδριο το 1996. Ιδιαίτερα το Πρόγραμμα και το Καταστατικό για την οργάνωση που απαιτούν οι καιροί προσαρμόζεται στην πολύ σημαντική επεξεργασία που κατέκτησε το Κόμμα με το 18ο Συνέδριο για την εκτίμησή μας για το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε και την δική μας αντίληψη για το σοσιαλισμό που θέλουμε. Αυτή η απόφαση του Συνεδρίου, που είναι μια επεξεργασία αποτέλεσμα πολυετούς συλλογικής έρευνας, με πρωτοπόρα την δουλειά των Τμημάτων της Κεντρικής Επιτροπής, είναι ιδιαίτερα σημαντική και δίνει ώθηση όχι μόνο στη δουλειά του Κόμματός μας, αλλά βοηθάει και άλλα αδελφά Κομμουνιστικά Κόμματα που στηρίζονται στον Μαρξισμό - Λενινισμό, τιμάνε τον τίτλο και κυρίως την αποστολή του ΚΚ, που είναι να καθοδηγήσει την εργατική τάξη στη σοσιαλιστική επανάσταση που θα ανατρέψει τον καπιταλισμό.

Συμφωνώ με τη χρήση του όρου Λαϊκή Συμμαχία που είναι το κεντρικό ζήτημα για τη συγκέντρωση δυνάμεων για την επανάσταση. Ανταποκρίνεται καλύτερα σε αυτό που θέλουμε να προβάλουμε και που βελτιώνει την ουσία του Αντιιμπεριαλιστικού Αντιμονοπωλιακού Δημοκρατικού Μετώπου (ΑΑΔΜ) που υπήρχε στο 15ο Συνέδριο. Μπαίνει δηλαδή το κύριο, πού δίνουμε το βάρος για να προσεγγίσουμε το στρατηγικό μας στόχο. Και αυτό είναι η συμμαχία κοινωνικών δυνάμεων με πρωταρχικό στοιχείο την ενότητα της εργατικής τάξης και τη συμπόρευση με τους φτωχούς αυτοαπασχολούμενους στην πόλη και στην ύπαιθρο στην αγροτική οικονομία, ενάντια στον κοινό εχθρό, τα μονοπώλια που είναι το βασικό γνώρισμα του καπιταλισμού στην ανώτερη και τελευταία φάση του, τον ιμπεριαλισμό. Αυτό εκφράζεται με τις Λαϊκές Επιτροπές στις γειτονιές που διευρύνουν τη δράση τους, με τον συντονισμό του αγώνα, το κοινό πλαίσιο πάλης του ταξικού εργατικού κινήματος του ΠΑΜΕ, με τις συσπειρώσεις των φτωχών αυτοαπασχολουμένων επαγγελματιών και αγροτών, τους νέους και τις γυναίκες από τα λαϊκά στρώματα. Ενα πλαίσιο πάλης που δε μένει μόνο στο σήμερα αλλά ανοίγει προοπτικές για το αύριο για την κοινωνία στην οποία θα ικανοποιούνται οι σύγχρονες λαϊκές ανάγκες.

Θεωρώ ότι στο κείμενο των θέσεων θα μπορούσε στη Θέση 62 να υπάρχει μια πιο αναλυτική εξήγηση γιατί επιλέγουμε αυτόν τον συνεκτικό όρο. Να πούμε δηλαδή ότι το ΑΑΔΜ αφήνει κάποια περιθώρια συγχύσεων για την διαμόρφωση αντίληψης περί μεταβατικού σταδίου, που συλλογικά και με πολλές ευκαιρίες έχουμε απορρίψει. Δηλαδή να κατανοηθεί ότι παλεύουμε καθημερινά για τη Λαϊκή Συμμαχία, όχι για να συγκροτηθεί κάποια στιγμή ένα σχήμα μια κυβέρνηση στα πλαίσια του αστικού κοινοβουλευτισμού αλλά ως συγκέντρωση λαϊκών δυνάμεων, που στις κατάλληλες συνθήκες «όταν οι πάνω δεν θα μπορούν και οι κάτω δεν θα θέλουν» (επαναστατική κατάσταση) θα μπορέσει να συγκροτηθεί σε επαναστατικό μέτωπο με μπροστάρη την εργατική τάξη και να γκρεμίσει την αστική τάξη από την εξουσία και η εξουσία πολιτική και οικονομική να περάσει στα χέρια της εργατικής τάξης. Είναι ζήτημα εξαιρετικής σημασίας σε τι βαθμό θα έχει προχωρήσει ακριβώς αυτή η λαϊκή συμμαχία όταν έρθει η επαναστατική κατάσταση. Δηλαδή πώς θα έχει ανασυνταχθεί πρώτα και κύρια το εργατικό κίνημα με ταξικό προσανατολισμό - ένα ζήτημα πρώτης προτεραιότητας για το Κόμμα που μπήκε και στα προηγούμενα συνέδρια - πράγμα που θα παίξει καθοριστικό ρόλο στη σύγκρουση με τους αστούς, θα διαλύσει μικροαστικές, οπορτουνιστικές και κοινοβουλευτικές αυταπάτες που εξακολουθούν να υπάρχουν και σε δικές μας δυστυχώς δυνάμεις.

Τις Θέσεις του 19ου Συνεδρίου σωστά διαπερνά ο εμπλουτισμός της προγραμματικής μας αντίληψης για την επικαιρότητα και αναγκαιότητα του σοσιαλισμού, δεμένος με τις σύγχρονες εξελίξεις στο καπιταλιστικό σύστημα. Η πίστη ότι η εργατική τάξη, μαζί με την πλειοψηφία των καταπιεζόμενων λαϊκών στρωμάτων θα κάνουν την επανάσταση, θα οικοδομήσουν το σοσιαλισμό - κομμουνισμό με τη δική τους λαϊκή εξουσία.

Το Κόμμα μας ξεκαθαρίζει ακόμα πιο αποφασιστικά ότι ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό δε μεσολαβεί κάποιο ενδιάμεσο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, και δεν μπορεί να υπάρχει επομένως και κάποιος ενδιάμεσος τύπος εξουσίας. Η εξουσία θα είναι ή αστική ή εργατική. Η θέση για τη δυνατότητα και την αναγκαιότητα εγκαθίδρυσης ενδιάμεσης εξουσίας δεν επιβεβαιώθηκε σε καμία χώρα με όποια θεωρία και αν επιχειρήθηκε να σερβιριστεί από αναχωρητές του Μαρξισμού - Λενινισμού: «ευρωκομμουνισμός», «εθνικοί δρόμοι για το σοσιαλισμό» , «σοσιαλισμός με αγορά».

Οποιαδήποτε κυβέρνηση (προοδευτική, αριστερή, αντιμνημονιακή, αντιιμπεριαλιστική) δεν μπορεί να λύσει οριστικά λαϊκά προβλήματα στη βάση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, άρα και της ταξικής εκμετάλλευσης. Σωστά, επομένως, οι Θέσεις σημειώνουν ότι θα ήταν λάθος στρατηγικού χαρακτήρα η συμμετοχή μας σε αστική κυβέρνηση. Ζήτημα για το οποίο ως Κόμμα δεχτήκαμε σφοδρή ιδεολογικοπολιτική επίθεση, από εχθρούς και «φίλους». Η θέση αυτή παρά τις δυσκολίες που δημιουργεί είναι παρακαταθήκη για την συνειδητοποίηση από όσο το δυνατόν περισσότερες λαϊκές δυνάμεις της αναγκαιότητας της σύγκρουσης με το κεφάλαιο.

Για το ζήτημα της θέσης της Ελλάδας στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, που γίνεται και πολύς λόγος στον προσυνεδριακό διάλογο, θεωρώ ότι αντιλήψεις που αμφισβητούν τις εξαρτήσεις και την ανισόμετρη αλληλεξάρτηση ως ταυτόχρονο φαινόμενο στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο, οδηγούν αντικειμενικά σε «πατριωτικά» σχήματα συνεργασίας με κομμάτι των αστών. Για μια λεγόμενη «πατριωτική κυβέρνηση», που εμφανίζεται ως «σκαλοπάτι» ανάμεσα στην αστική και την εργατική εξουσία, στην ουσία για να διαχειριστεί τον καπιταλισμό, με ολέθρια αποτελέσματα όπως έχει δείξει η ντόπια και διεθνής εμπειρία.

Η θεωρία των σταδίων και σωστά έχει καταδικαστεί, καθώς στοίχισε ακριβά στο Κόμμα τον προηγούμενο αιώνα και συνεχίζει να στοιχίζει στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα. Πολύτιμη είναι η συμβολή και η επεξεργασία της Ιστορίας του Κόμματός μας που συλλογικά καταλήξαμε με το Β' Τόμο του Δοκιμίου Ιστορίας, μετά από πολύμηνη συζήτηση και Πανελλαδική Συνδιάσκεψη. Ο λόγος ύπαρξης του ΚΚΕ, δεν είναι για να διαχειριστεί την καπιταλιστική βαρβαρότητα αλλά για να την ανατρέψει. Η τακτική μας επομένως μόνο έχοντας ως επίκεντρο αυτό, θα υπηρετεί τη στρατηγική μας.

Οι Θέσεις της ΚΕ για το 19ο Συνέδριο, με τις οποίες συμφωνώ, είναι σε σωστή κατεύθυνση, εξετάζουν ουσιαστικά τις κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα και διεθνώς. Αναπτύσσουν τη σωστή στρατηγική του Κόμματος με το σχέδιο Προγράμματος. Μπορούν και πρέπει να αποτελέσουν βάση και υλικό για να προβληματιστούμε δημιουργικά πώς θα ξεπεράσουμε τις αδυναμίες μας, πώς θα δουλέψουμε αποτελεσματικότερα με τη στρατηγική μας στην εργατική τάξη, τα φτωχά μεσαία στρώματα και τη νεολαία. Θα ήθελα να αναπτύξω ορισμένες σκέψεις όσον αφορά στην ιδεολογική δουλειά του Κόμματος.

Η ιδεολογική δουλειά ως στοιχείο της κομματικής οικοδόμησης, της ανασύνταξης του εργατικού - λαϊκού κινήματος (Θ. 31) είχε εντοπιστεί και απασχόλησε και το 18ο Συνέδριο και την Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για τη δουλειά του ΚΚΕ στην Εργατική Τάξη και στο Συνδικαλιστικό Κίνημα: «Η πάλη του εργατικού κινήματος θα είναι πάντα περιορισμένη και χωρίς προοπτική, αν δε διεξάγεται συνδυασμένα με όλες τις μορφές, ιδεολογική, πολιτική, οικονομική, αν ο αγώνας δεν υποτάσσεται στη συγκέντρωση και προετοιμασία της εργατικής τάξης για τη νίκη σε επίπεδο εξουσίας, για την κατάργηση της εξουσίας των μονοπωλίων και της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Απαιτείται, επομένως, πιο βαθιά ιδεολογική και πολιτική δουλειά, για να αποκαλύπτονται οι μηχανισμοί εκμετάλλευσης και κυρίως οι όροι για την κατάργησή τους [...] Η πολιτικοποίηση, η πολιτική πάλη, πρέπει να συμβάλει στη συνειδητοποίηση της λύσης του βασικού προβλήματος που είναι το πρόβλημα της εξουσίας».

Η ουσιαστική ανάπτυξη και βελτίωση της ιδεολογικής δουλειάς είναι ένα ζήτημα ουσίας που πρέπει να απασχολήσει τα καθοδηγητικά όργανα ενόψει του 19ο Συνέδριου και μετά τη λήξη του. Πρέπει να κερδίζει έδαφος αυτή η κατεύθυνση σε βάρος του πρακτικισμού, του διαχωρισμού της συζήτησης, του σχεδίου, της δράσης στις ΚΟΒ και στα όργανα από την ιδεολογικοπολιτική συζήτηση.

Παρόλο που στο συγκεκριμένο ζήτημα υπάρχει βελτίωση, πρέπει με βάση τις απαιτήσεις της ταξικής πάλης, σήμερα και στο μέλλον να μετρήσουμε περισσότερα βήματα. Και λέω μελλοντικά διότι το μεγαλύτερο μέρος του σημερινού κομματικού και ΚΝίτικου δυναμικού θα είναι το στελεχικό δυναμικό του Κόμματος που θα βρεθεί πιθανά μπροστά σε συνθετότερες συνθήκες. Η ικανότητα ανάλυσης και σωστής ερμηνείας των κοινωνικοοικονομικών και πολιτικών εξελίξεων δεν κατακτιέται σε μια νύχτα, ούτε επειδή είναι διασφαλισμένη σήμερα είναι και μελλοντικά κατοχυρωμένη.

Πολλές φορές, η ιδεολογική δουλειά κατανοείται αφενός ως μαθήματα, διαλέξεις μέσα στο Κόμμα, αφετέρου ως συζητήσεις και εκδηλώσεις που αφορούν ανθρώπους εκτός Κόμματος. Σωστά είναι αυτά και πρέπει να συνεχιστούν και μάλιστα να πληθύνουν.

Ομως, αν δούμε μονόπλευρα την ιδεολογική δουλειά θα καταλήξουμε σε αυτό που αναφέρουν οι Θέσεις «η ιδεολογική δουλειά κινδυνεύει από τη ρουτίνα και την τυποποίηση» (σελ.28), δηλαδή να μη γίνεται σε κάθε όργανο μέχρι την ΚΟΒ και ΟΒ, ζωντανή βάσει των εξελίξεων, δουλειά κατανόησης και εκλαΐκευσής τους εφαρμόζοντας τη μαρξιστική λενινιστική κοσμοθεωρία.

Τέτοια προσπάθεια πραγματοποίησαν μέσα στο 2012 οι οργανώσεις σε σχολές οικονομικών επιστημών ΑΕΙ-ΤΕΙ. Ηταν προσπάθεια για να γίνουν αναπόσπαστα στοιχεία της καθημερινής μας παρέμβασης: η γνώση της μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας αλλά και της διδασκόμενης αστικής, η γνώση των ιδεολογημάτων που προωθεί το επιστημονικό προσωπικό της αστικής τάξης, οι νεολαίες των ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ ειδικά γύρω από τα αίτια της οικονομικής κρίσης και τη διέξοδο από αυτή, να εξετάζεται πώς τα παραπάνω επιδρούν στη διαμόρφωση της συνείδησης του φοιτητή, στην προσπάθειά μας για να κινητοποιούνται και να οργανώνονται για τα καθημερινά προβλήματά τους, πώς θα δίνεται βαθύτερο περιεχόμενο στην πάλη τους.

Συναντάμε σοβαρά εμπόδια από ορισμένα ιδεολογήματα όπως: «Η κυβέρνηση περιορίζεται στο να διεκπεραιώνει τα καθήκοντα που της αναθέτουν οι τροϊκανοί» και «η χώρα πρέπει να διαθέτει ένα «σχέδιο Β» για την περίπτωση που υπάρξει βαθύτερη κρίση και κατάρρευση της ΕΕ» (Κοτζιάς) κ.α. Με αυτά ανάγεται η αιτία της οικονομικής κρίσης στην κυβερνητική πολιτική και όχι στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, καλλιεργούνται αυταπάτες ότι η εργατική τάξη μπορεί να έχει συμφέρον από μία εναλλακτική αστική διαχείριση της κρίσης συμπεριλαμβανομένης και μίας εξόδου από την ΕΕ/Ευρωζώνη μέσα στον καπιταλισμό. Βεβαίως, ο προβληματισμός των αστών έχει πραγματική βάση. Αυτή είναι η ανισόμετρη ανάπτυξη των καπιταλιστικών κρατών, οι αντιθέσεις μεταξύ τους στο πεδίο της οικονομίας που αντανακλώνται στην πολιτική.

Ακόμα πιο επικίνδυνα είναι τα ίδια ιδεολογήματα περί φιλολαϊκής εξόδου από την Ευρωζώνη/ΕΕ, με αναπροσανατολισμό των διεθνών συμμαχιών και στα πλαίσια των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής και του αστικού κράτους, από αριστερή κυβέρνηση. Αυτή η δήθεν διέξοδος ντύνεται με «αριστερή» «επαναστατική» φρασεολογία και πλασάρονται ως αιτήματα πάλης για τους φοιτητές και εργαζόμενους, από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ και άλλους.

Από αυτήν την άποψη, ο προβληματισμός ορισμένων για μία κυβέρνηση αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων - «που θα μπορούσε να συμβάλει στην πάλη του λαού, θα τον ανακούφιζε» ή ακόμα «που θα έφερνε πιο κοντά επαναστατικές συνθήκες» - στην ουσία του δεν διαφέρει από την πρόταση εναλλακτικής διαχείρισης του καπιταλισμού. Αποτελεί μία άλλη εκδοχή της θεωρίας των σταδίων προσαρμοσμένη στη σύγχρονη διαπάλη, ώστε να μη φαίνεται η «σκουριά» της. Είναι θεωρητικά λάθος και δεν έχει επιβεβαιωθεί από την ιστορική πείρα.

Αντίθετα, η χρησιμοποίηση ιστορικών παραδειγμάτων όπως π.χ. των Λαϊκών Δημοκρατιών στα οποία αναφέρονται ορισμένοι για να υποστηρίξουν ότι ένα ΚΚ μπορεί να αξιοποιήσει τη συμμετοχή του σε μία κυβέρνηση σε αστικό έδαφος για την επαναστατική διαδικασία, αποτελεί καθαρά υποκειμενική ερμηνεία της Ιστορίας, που δεν λαμβάνει υπόψη τις συγκεκριμένες συνθήκες που διαμορφώθηκαν σε αυτές τις χώρες μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με τις σημερινές.

Χρήσιμη είναι η ιστορική πείρα του Κόμματος και τα συμπεράσματα από αυτή, τα οποία δίνονται από τον Β' Τόμο του Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ, και αφορούν στην λανθασμένη ανάλυση του Κόμματος για την εξέλιξη του ελληνικού καπιταλισμού (εξαρτημένος από τις ΗΠΑ και γι' αυτό και καθυστερημένος), τον προσδιορισμό του χαρακτήρα της επανάστασης και εξουσίας (προηγείται ένα αστικοδημοκρατικό στάδιο εξουσίας πριν το σοσιαλισμό), την πολιτική συμμαχιών (δημιουργία της ΕΔΑ), κ.α.

Από αυτή τη δουλειά των Οργανώσεών μας πλήθυναν τα παιδιά λαϊκών οικογενειών, οι νέοι εργαζόμενοι που προσέγγισαν το ΚΚΕ μέσα στους αγώνες, συζήτησαν την πολιτική του πρόταση, τις υλικές δυνατότητες που καθιστούν το σοσιαλισμό αναγκαίο σήμερα, κάποια από αυτά εντάχθηκαν στην ΚΝΕ.

Ενας τέτοιος τρόπος δουλειάς πρέπει να γενικεύεται, να πηγαίνει χέρι-χέρι με την ένταξη στα συνδικάτα, στους συλλόγους, με την ανάπτυξη αγώνων στη βάση των καθημερινών προβλημάτων. Είναι ένας δύσκολος ανηφορικός δρόμος που αποτελεί μονόδρομο για την πολιτικοποίηση της πάλης, για την προετοιμασία του υποκειμενικού παράγοντα για το (μακρινό;) μέλλον.