Πρεμιέρα λοιπόν απόψε για τη γαλλική παραγωγή που τίτλο έχει «Ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΟΥ MOBIUS» (2013). Πρόκειται για άνευ προσωπικότητας ταινία που ξετυλίγεται στη βάση της διασταύρωσης του «κατασκοπικού θρίλερ» και του «ερωτικού φιλμ», όπως θέλει η χιτσκοκική συνταγή. Οι ραφές όμως της ταινίας, ορατές σχεδόν παντού, διαμορφώνουν ένα τεχνητό, αναξιόπιστο αποτέλεσμα. Θρίλερ κατασκοπικό, βουτηγμένο στη σφαίρα του απίθανου, ιστορία οικονομικο/ρομαντική με ίντριγκα σύνθετη, συνωμοσιακής μηχανικής - δοσμένης όχι με τον καλύτερο τρόπο. Η σκηνοθεσία αυτής της συμπαραγωγής Γαλλίας, Λουξεμβούργου και Βελγίου ανήκει στον Ερίκ Ροσάν και το δυνατό σημείο του αβέβαιου στην ισορροπία του φιλμ -που γλιστρά από πολυτελή ξενοδοχεία σε κυβερνητικά γραφεία, που μπερδεύεται με φιγούρες και επιφάνειες χωρίς ιστορία, οι οποίες συνεχώς διαστέλλονται και συστέλλονται- είναι το χολιγουντιανά λαμπερό ζεύγος των πρωταγωνιστών της, του αισθησιακού Ζαν Ντιζαρντέν και της μυστηριώδους -άριστης στα χέρια των «μεγάλων» αδελφών Νταρντέν- Σεσίλ ντε Φρανς.
Σε επανέκδοση προβάλλονται «ΟΙ ΕΥΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ» (1985), το πρώτο φιλμ που γύρισε στη Δύση ο Γεωργιανός Οτάρ Ιοσελιάνι. Ταινία με δομή παζλ. Ενας χορός κλεφτών, ένα γαϊτανάκι πεπρωμένων που περικλείει συναισθήματα και αντικείμενα κλεμμένα και ξαναπουλημένα, και οι καλές και κακές πράξεις περνούν από χέρι σε χέρι... Ενα πλήθος χαρακτήρων: πωλητές όπλων, ξανθές πλούσιες εν ενεργεία και εραστές. Ρομαντικοί διαρρήκτες, πόρνες με καρδιά από ασήμι, αναρχικοί της τρίτης ηλικίας, ένας φιλόσοφος άστεγος, ένας «ευφυής» εγκέφαλος της μηχανικής, σερβιτόροι, μανικιουρίστες, παιδιά, αστυνομικίνες... Και ανάμεσα σε όλα αυτά, το πορτρέτο μιας κυρίας του προπερασμένου αιώνα που γίνεται όλο και μικρότερο. Μετά το πέρας των σπουδών στα Μαθηματικά και τη Μουσική, ο Οτάρ Ιοσελιάνι σπούδασε σινεμά στην περίφημη Ακαδημία Κινηματογράφου (VIGK) της Μόσχας με καθηγητή τον Ντοβζένκο. Πήρε δίπλωμα σκηνοθεσίας το 1961. «ΟΙ ΕΥΝΟΟΥΜΕΝΟΙ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ» είναι ταινία γυρισμένη στα γαλλικά, σε μια παρισινή γειτονιά. Πρόκειται για συμπαραγωγή Γαλλίας, Ιταλίας και Σοβιετικής Ενωσης...
Πρεμιέρα απόψε και για το αμερικανικό δράμα επιστημονικής φαντασίας «ELYSIUM», παραγωγής 2013, σε σκηνοθεσία του Νοτιοαφρικανού Νιλ Μπλόμκαμπ. Μιλάμε για προϊόν φτιαγμένο και πλασαρισμένο για μαζική κατανάλωση, πάνω σε μια ιδέα που περικλείει και την απαραίτητη πλέον κοινωνική κριτική μέσα από σκέψεις έξυπνες αρκετά και ενδιαφέρουσες -φυσικά αποσπασματικές- για την ταξική κοινωνία του σήμερα και για το πού μπορεί αυτή να οδηγήσει. Το μήνυμα ωστόσο της ταινίας λειτουργεί μάλλον ως άλλοθι που δικαιολογεί την καυτή δράση, τις άγριες ανταλλαγές πυρών, την πάλη που στάζει ιδρώτα, τον ατομισμό του ήρωα... Και αυτή η ταινία του Μπλόμκαμπ (που έβαλε ψηλά τον πήχη με το παρθενικό του, διακριτικό φιλμ «DISTRICT9» του 2009), μας μιλά για το ζοφερό μέλλον που μας αναμένει - όσο καθόμαστε χαχόλικα και το περιμένουμε! Βρισκόμαστε στο κοντινά μακρινό 2154 και ο κόσμος πια, είναι οριστικά παγιωμένος σε δυο ομάδες: Στους φτωχούς, που κατοικούν σε μια κατεστραμμένη, βουλιαγμένη στον υπερπληθυσμό Γη και τους πλούσιους που διαμένουν στον πολυτελή διαστημικό σταθμό Elysium. Οι φτωχοί προσπαθούν να παραβιάσουν το χώρο των πλουσίων γιατί μόνο εκεί υπάρχουν υποδομές και προϋποθέσεις για τη θεραπεία των ασθενών... Οταν ο βιομηχανικός εργάτης Μαξ (στο ρόλο ο εξαίρετος Ματ Ντάμον) «λαμβάνει» τη θανατική του καταδίκη μετά από εργατικό ατύχημα -υπερέκθεσή του σε ραδιενέργεια- αποφασίζει να εισβάλλει -πάση θυσία- στο διαστημικό σταθμό... Οι «επιλεκτικοί» θαυμαστές του είδους των, επιστημονικής φαντασίας, οραματισμών και της λειτουργίας τους, κατανοούν το σημαντικό των καλών ερμηνειών ώστε να μπορέσει κανείς να πάρει, κάπως, στα σοβαρά τέτοιου είδους πονήματα. Πάντως, η κοινωνική προσέγγιση του Μπλόμκαμπ σε αυτή την ταινία με το λαμπρό τέμπο είναι βεβαίως «στρογγυλεμένη» και οι χαρακτήρες -άνθρωποι που συνωστίζονται και αγωνίζονται για το δικαίωμά τους στη ζωή- είναι φιγούρες γενικά καλοδομημένες κι ας επανέρχεται συχνά η αίσθηση του προβλέψιμου...
Πρεμιέρα και για τη γαλλική ταινία «ΤΟ ΚΡΥΦΟ ΠΑΘΟΣ ΤΗΣ ΤΕΡΕΖ ΝΤ.». Το μυθιστόρημα του Φρανσουά Μοριάκ που συνιστά το κύκνειο άσμα του Γάλλου σκηνοθέτη Κλοντ Μιλέρ, που πέθανε από καρκίνο σε ηλικία 70 ετών στις αρχές του Απρίλη του περασμένου χρόνου. Βέβαια, η παρωχημένη αυτή μπουρζουά ιστορία, η μακρά της διάρκεια και η ακαδημαϊκή σκηνοθεσία, καθιστούν βαρετή τη θέαση παρά το αισθητά προσωπικό στίγμα του Μιλέρ ο οποίος γνωρίζει πώς να φέρνει στην επιφάνεια τη δύναμη της δραματουργίας, εδώ, τη σκληράδα της ιστορίας του Μοριάκ αναφορικά με τις γυναίκες, κατά τις αρχές του 20ούαιώνα. Σε κάποια πλάνα ο Μιλέρ κατορθώνει να μας μπάσει βαθιά στο πνεύμα και την πνιγηρή ατμόσφαιρα της μπουρζουαζίας, ειδικά στη γαλλική επαρχία, της δεκαετίας του '20. Στον ομώνυμο ρόλο η Οντρέ Τοτού, εύθραυστη, να σιγοκαίγεται κρυφά σαν τη χόβολη αλλ' αποφασισμένη και άκαμπτη ως το τέλος, η ερμηνεία της αφήνει τη γεύση της διακριτικής γλυκύτητας. Και ο Ζιλ Λελούς, στο γεμάτο αποχρώσεις ρόλο του συζύγου, πνιγμένος στην ασάφεια της οικογενειακής ατμόσφαιρας... Ο Μιλέρ εφαρμόζει εδώ για ύστατη φορά τη δεξιοτεχνία του, η οποία του εξασφάλισε τη θέση που έχει στο γαλλικό σινεμά και που έγκειται στη διεισδυτική έρευνα της ανθρώπινης φύσης αλλά και στην ενσυνείδητη υποταγή στην εμπειρογνωμοσύνη του τεχνίτη...
Πρεμιέρα και για την τραγικά κοινότοπη αμερικάνικη κωμωδία η «ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΙΛΕΡ», παραγωγής 2013, σε σκηνοθεσία κάποιου Ρόσον Μάρσαλ Θέρμπερ με καστ εμπορικής αρπαχτής: Τζένιφερ Ανιστον, Εμμα Ρόμπερτς, Εντ Χελμς, Τζέισον Σουντέικις κ.ά. Μη σπαταλάτε το χρόνο και τον οβολό σας σε τέτοια ...
«ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ» τιτλοφορείται και η απαραίτητη οικογενειακή, αμερικάνικη ταινία κινουμένων σχεδίων, παραγωγή Ντίσνεϊ 2013, σε σκηνοθεσία Κέι Χολ που πρωτο- προβάλλεται απόψε μεταγλωττισμένη στα ελληνικά. Πληροφορούμε τους γονείς που αγωνιούν, ότι το sequel «PLANES2», βρίσκεται ήδη στα σκαριά...
«WHAT MAISIE KNEW» (2012) παραμένει αγγλικός ο τίτλος της κάπως ενδιαφέρουσας αμερικάνικης ταινίας που κάνει πρεμιέρα απόψε. Τη σκηνοθεσία υπογράφουν οι Σκοτ Μακ Γκίχι και Ντέιβιντ Σίγκελ. Πρόκειται για επικαιροποιημένη διασκευή της ομώνυμης νεοϋορκέζικης νουβέλας του Χένρι Τζέιμς από το 1897. Η αφήγηση ξετυλίγεται από την οπτική της επτάχρονης Μέιζι που βρίσκεται ανάμεσα στους διαζευγμένους γονείς της και τον αμείλικτο μεταξύ τους πόλεμο. Πρωταγωνιστούν οι Αλεξάντερ Σκάρσγκορντ, Τζουλιάν Μουρ, Στίβεν Κούγκαν και η μικρή Ονάτα Απρίλε...
Φρέσκο εγγλέζικο θρίλερ ο «ΚΩΔΙΚΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ» (2013) σε σκηνοθεσία Κάσπερ Μπάρφεντ με τους Τζον Κούζακ, Μάλιν Ακερμαν και Λίαμ Κάνινγκχαμ. Μυστικοί πράκτορες, CIA, καλοί, κακοί, κλπ., κλπ., κλπ...
Τέλος, σε επανέκδοση ένα συναρπαστικό για τους θαυμαστές του Ντάγκλας Σερκ κλασικό, έγχρωμο μελόδραμα με τη χαρακτηριστική στιλιστική του αισθητική, από το 1955. «ΜΙΑ ΑΓΑΠΗ ΟΛΟΤΕΛΑ ΔΙΚΗ ΜΑΣ» ο τίτλος της αξιοπρόσεκτης και αδιανόητης για τη δεκαετία του '50 ιστορίας μιας μεσήλικης μικροαστής χήρας (Τζέιν Γουάιμαν) που ερωτεύεται έναν όχι μόνο νεότερο, αλλά ταξικά κατώτερό της άνδρα, τον κηπουρό Ροκ Χάντσον. Ο έρωτας του ζεύγους κατακρίνεται ανοιχτά από το «καθώς πρέπει» κοινωνικό περιβάλλον της μικρής επαρχιακής αμερικάνικης πόλης, συνθλίβοντας τα όποια σκιρτήματα εξέγερσης της ερωτευμένης γυναίκας...
Στην ουσία, η όλη «κατασκευή» της ζωής στο χωριό που βασίζεται αυστηρά στην αλληλεγγύη, συνιστά μια αλληγορία για το σοσιαλιστικό όραμα. Το χωριό του Τοτό είναι ο παράδεισος των φτωχών, είναι ο τόπος της «ουτοπίας» περικυκλωμένος όμως από την ωμή απληστία του πραγματικού κόσμου που προσωποποιείται με τον βιομήχανο και τα τσιράκια του που καταφέρνουν να σβήσουν το όνειρο, αναγκάζοντας τους άστεγους να ανέβουν στον ουρανό... Εδώ η ιδεολογική εικόνα και η ηθική παρουσιάζονται με τρόπο μανιχαϊστικό και απλουστευτικό. Οι φτωχοί είναι οι καλοί, οι πλούσιοι οι κακοί. Και η σκηνοθεσία της ταινίας υποφέρει από αυτή την εννοιολογική κοινοτοπία. Ο στόχος της μοιάζει να αποτυγχάνει, το φιλμ μπερδεύεται σε αβαθή σοσιαλίζοντα στερεότυπα που θεωρούν ότι η καλοσύνη συνδέεται αποκλειστικά με τη φτώχεια, ενώ το κακό είθισται να συνάδει μόνο με τις ΗΠΑ και το μοντέλο της εκεί ζωής (η μουσική τζαζ). Στους φτωχούς - είναι λούμπεν κι όχι προλετάριοι - δεν μένει παρά να εγκαταλείψουν τον κόσμο αυτόν που δεν τους καταλαβαίνει και δεν τους θέλει. Ο αρχικός μάλιστα τίτλος της ταινίας ήταν: «ΟΙ ΦΤΩΧΟΙ ΕΝΟΧΛΟΥΝ».
Ο καλοπροαίρετος - αλλά παραπλανητικός - πασιφισμός των Τζαβατίνι και Ντε Σίκα λειτουργεί αντιθετικά ως προς την κλασική ιδέα της πάλης των τάξεων, της ατμομηχανής της ιστορικής εξέλιξης... Ταυτόχρονα, ο «θαυματοποιός» χαρακτήρας της αφήγησης, εντάσσει το έργο συνολικά σε ένα τυπικό πλαίσιο, στο απογυμνωμένο, χριστιανικό όραμα των υποστηρικτών του καθολικισμού της αριστεράς... Και ο Ντε Σίκα, μετά το φιάσκο, δεν θα εμπλακεί ξανά σε παρόμοιες ιστορίες... Αντίθετα, επιστρέφει την επόμενη χρονιά, 1952, με το πραγματικό του αριστούργημά τον «ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΝΤ.» που ελπίζουμε να δούμε σύντομα σε επανέκδοση...
Παίζουν: Πάολο Στόπα, Φραντσέσκο Γκολιζάνο, Εμα Γκραμάτικα, κ.ά.
Παραγωγή: Ιταλία (1951).
Εκτός από μια λακωνική εισαγωγή κι έναν σύντομο επίλογο στο τέλος, ολόκληρη η αφηγηματική διαδικασία, διάρκειας 90 λεπτών, κινείται μέσα στους τέσσερις τοίχους αυτού του απομονωμένου δωματίου. Οι 11 από τους 12 θεωρούν ότι οι αποδείξεις κατατείνουν στη σύνθλιψη του νεαρού. Μόνο ένας, το νούμερο 8 (ο Χένρι Φόντα), πάει κόντρα στο ρεύμα, προβάλλοντας βάσιμα «εύλογη αμφιβολία» σε πλείστα σημεία των αποδεικτικών στοιχείων. Ο ρόλος του Χένρι Φόντα είναι ίσως από τους καλύτερους της καριέρας του. Ερμηνεύει ένα φυσιολογικό άνθρωπο, έναν αρχιτέκτονα, με δυνατή αίσθηση δικαίου και ηθικής. Ηδη από τις εισαγωγικές σκηνές ο Φόντα καθορίζει το στίγμα, όταν οι υπόλοιποι κάθονται γύρω από το τραπέζι και κάνουν δημόσιες σχέσεις μεταξύ τους ανταλλάσσοντας τις κάρτες τους.
Δεδομένου ότι η απόφαση των ενόρκων πρέπει να είναι ομόφωνη, ανοίγει καταναγκαστικά μια δραματική αντιπαράθεση αναμεταξύ τους με ατέρμονες συζητήσεις και «κοσκίνισμα», ξανά και ξανά, των μαρτυριών και καταθέσεων, προς απογοήτευση και αγανάκτηση όσων ενόρκων έλπιζαν σε συνοπτικές διαδικασίες ώστε να μη χάσουν τον αγώνα ράγκμπι. Αργά και σταθερά ο Φόντα πείθει τόσο τους υπόλοιπους ενόρκους όσο κι εμάς τους θεατές για το πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων που έρχονται στην επιφάνεια...
Δίχως άλλο, η δύναμη του δράματος στηρίζεται ουσιαστικά στο κείμενο και στον τρόπο που το σενάριο αναδεικνύει και τονίζει τα σημεία καμπής, αλλά και στις ερμηνείες των 12 ισότιμων - ναι - χαρακτήρων σε ό,τι αφορά το «βάρος» και το εκτόπισμα των ρόλων... Και όλα γίνονται με τέτοια διακριτικότητα που δίνει την αίσθηση ότι δεν υπάρχει σκηνοθέτης, ότι παρακολουθούμε τη δράση από κάποια σχισμή στον τοίχο...
Το μεγαλείο στο «ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΕΝΟΡΚΟΙ» βρίσκεται κυρίως στο ότι η ταινία λειτουργεί καταγγελτικά σαν ένα γοητευτικό και απόλυτα ακριβές πορτρέτο του αμερικανικού δικαστικού συστήματος, της ανύπαρκτης έννοιας της «αντικειμενικότητας» και της δημοκρατίας εν γένει. Κάθε φορά που βλέπει κανείς την ταινία ανακαλύπτει καινούργια πράγματα. Πλήθος τεχνικών λεπτομερειών αναμειγνύεται με προσωπικές στιγμές των ενόρκων που αποκαλύπτονται σαν οντότητες, ένας πανέξυπνος συνδυασμός! «ΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΕΝΟΡΚΟΙ» είναι η καλύτερη ταινία του Λούμετ, γυρίστηκε το 1957 και παραμένει σήμερα, 56 χρόνια μετά, επίκαιρη όσο ποτέ. Ειλικρινά μην τη χάσετε!!!
Παίζουν: Χένρι Φόντα, Λι Τζ. Κομπ, Τζόζεφ Σουίνι, Τζορτζ Βόσκοβεκ, κ.ά.
Παραγωγή: ΗΠΑ (1957).