ΓΕΝΕΥΗ - ΤΕΛ ΑΒΙΒ.--

Εντονη ήταν χτες το μεσημέρι η αίσθηση ότι η «ομάδα των έξι» και η ιρανική αντιπροσωπεία βρίσκονται πολύ κοντά στην υπογραφή έστω μιας πρώτης «προπαρασκευαστικής» συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Το «κλίμα προσδοκιών» καλλιέργησαν οι, εκτός προγράμματος, αφίξεις στον τόπο των διαπραγματεύσεων του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Τζον Κέρι, του Γάλλου ομολόγου του, Λοράν Φαμπιούς, του Γερμανού Γκουίντο Βεστερβέλε, ενώ αναμενόταν και ο Βρετανός Ουίλιαμ Χέιγκ, αλλά πιθανότατα, κατά διπλωματικές πηγές. Το ρωσικό πρακτορείο «Ιτάρ Ταςς» μετέδιδε ότι ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, σκόπευε να μεταβεί σήμερα στη Γενεύη ενώ το «Ρία Νόβοστι» επικαλούνταν δηλώσεις του Ρώσου αντιπροσώπου στις διαπραγματεύσεις Σεργκέι Ριάμπκοφ περί «σοβαρότατων συμφερόντων πολλών χωρών που διακυβεύονται στις διαπραγματεύσεις» γι' αυτό και «αναβαθμίστηκαν σε επίπεδο υπουργών», ενώ φέρεται να διατύπωσε την ελπίδα ότι θα «προκύψει αυτό που όλος ο κόσμος περιμένει».

Αν και το ακριβές περιεχόμενο μιας ενδεχόμενης συμφωνίας δεν είχε γίνει γνωστό, διπλωματικές διαρροές και δηλώσεις και από τις δύο πλευρές άφηναν να εννοηθεί ότι θα πρόκειται για μια «συμφωνία αμοιβαίων βημάτων», δηλαδή το Ιράν, από τη μία, θα προχωρά σε κάποιου είδους υποχώρηση ως προς τον εμπλουτισμό ουρανίου (π.χ. σε «πάγωμα» του εμπλουτισμού σε ποσοστό 20%) και πιθανώς σε συγκεκριμένες δεσμεύσεις ως προς την πραγματοποίηση επιθεωρήσεων, και σε αντάλλαγμα η «ομάδα των έξι» θα προχωρά σε «χαλάρωση» ορισμένων κυρώσεων σε βάρος του. Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου, Μπ. Ομπάμα, στο NBC, ο οποίος δήλωσε ότι «μπορούμε να προσφέρουμε κάποια ανακούφιση, διατηρώντας το μηχανισμό των κυρώσεων ανέπαφο, έτσι ώστε αν εντός του επόμενου χρονικού διαστήματος, π.χ. σε έξι μήνες, διαπιστώσουμε ότι το Ιράν δεν ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις του και δε δίνει επαρκείς διαβεβαιώσεις για το χαρακτήρα του πυρηνικού του προγράμματος, τότε οι κυρώσεις θα επανέλθουν χωρίς δυσκολίες».

Νωρίτερα, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Μουχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ, που βρίσκεται στις διαπραγματεύσεις, δήλωνε στο CNN ότι θεωρεί εφικτό το να καταληχθεί από αυτόν το γύρο διαπραγματεύσεων ένα κοινό ανακοινωθέν που θα θέτει ορισμένα βασικά σημεία τα οποία θα πρέπει να υλοποιηθούν εντός χρονικού διαστήματος, π.χ. ενός χρόνου. Επίσης, τόνιζε ότι η «κόκκινη γραμμή» της Τεχεράνης είναι η ίδια η διαδικασία του εμπλουτισμού ουρανίου αλλά επ' αυτής μπορούν «να τεθούν πολλά στο τραπέζι». Φθάνοντας στις διαπραγματεύσεις, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς, δήλωνε ότι «έχει επιτευχθεί πρόοδος αλλά όχι ακόμη συμφωνία».

Αντίθετα, ως βέβαιη εμφάνιζε τη συμφωνία η ισραηλινή ηγεσία, η οποία διά του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου δεν έκρυβε την οργή της, αφού μια τέτοια εξέλιξη αδυνατίζει το ρόλο το δικό της στην περιοχή. Ο Νετανιάχου, τόσο πριν όσο και μετά τη δίωρη συνάντησή του με τον Τζον Κέρι στο αεροδρόμιο «Μπεν Γκουριόν», χτες το πρωί, εκτιμούσε ότι το Ιράν «πήρε ακριβώς αυτό που ήθελε» και ότι το Ισραήλ «δεν πρόκειται ποτέ να δεχτεί ή να δεσμευτεί από αυτήν τη συμφωνία. Θα κάνει τα πάντα για να προστατεύσει τον εαυτό του». Ο Νετανιάχου υποστήριξε ότι το «Ιράν κέρδισε τη συμφωνία του αιώνα και η Δύση μια εξαιρετικά κακή συμφωνία», επαναλαμβάνοντας ότι με τον τρόπο αυτό δεν διασφαλίζεται πως το Ιράν δεν θα κατασκευάσει πυρηνικό όπλο.

Ο Κέρι στο αεροδρόμιο του Τελ Αβίβ χτες μετά τη συνάντηση με τον Νετανιάχου

Δύο νέους Παλαιστινίους σκότωσε ο ισραηλινός στρατός στη Δυτική Οχθη μέσα σε λιγότερο από 12 ώρες. Ο πρώτος, ο 29χρονος Μπασάρ Χαμπανίν, από την Τζενίν, λέκτορας στο Πανεπιστημίου της Τουλκαρέμ, έπεσε νεκρός σε σημείο έλεγχου κοντά στη Νάμπλους, επειδή, κατά τον ισραηλινό στρατό, άνοιξε πυρ με «αυτοσχέδιο όπλο» κατά των Ισραηλινών στρατιωτών, κάτι που η οικογένειά του και μάρτυρες διαψεύδουν τονίζοντας, μάλιστα, ότι ο Χαμπανίν δεν είχε καμία ανάμιξη με κάποια οργάνωση ή οτιδήποτε άλλο. Ωρες αργότερα, νεκρός έπεφτε σε σημείο ελέγχου κοντά στην Ιερουσαλήμ, ο 23χρονος Ανάς αλ Ατρας, από τη Χεβρώνα, από πυρά Ισραηλινών μεθοριοφυλάκων, επειδή, επίσης, κατά τον ισραηλινό στρατό, προσπάθησε να επιτεθεί σε ένα μεθοριοφύλακα με μαχαίρι, εξερχόμενος από το αυτοκίνητό του, κάτι που επίσης διαψεύδουν αυτόπτες μάρτυρες.

Οι δολοφονίες αυτές έχουν πυροδοτήσει, εκ νέου, λαϊκή οργή στη Δυτική Οχθη που εντείνεται περαιτέρω και από την παντελή έλλειψη προόδου στις ισραηλινο-παλαιστινιακές διαπραγματεύσεις υπό αμερικανική αιγίδα και πίεση που διεξάγονται από τον Αύγουστο υπό άκρα μυστικότητα. Η νέα επίσκεψη του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Τζον Κέρι στην περιοχή και η «βεβαιότητά» του ότι «μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία» δεν κατεύνασαν τα πνεύματα. Ο Κέρι προσπάθησε να διασκεδάσει την παλαιστινιακή οργή δηλώνοντας ότι η Ουάσινγκτον θεωρεί «παράνομο τον εποικισμό» και ότι ούτε οι ΗΠΑ ούτε οι Παλαιστίνιοι αποδέχτηκαν ότι θα συνεχιστεί σε αντάλλαγμα με τις απελευθερώσεις Παλαιστίνιων κρατουμένων, όπως διατείνεται η ισραηλινή πλευρά που έχει επιδοθεί σε εποικιστική φρενίτιδα τον τελευταίο καιρό. Επισήμανε, επίσης, σε συνέντευξή του, ότι «αν δεν υπάρξει επιτυχής κατάληξη στις διαπραγματεύσεις», τότε θα επικρατήσει χάος «σε ολόκληρη την περιοχή», κάνοντας αναφορά ακόμη και για ξέσπασμα τρίτης Ιντιφάντα.

Χτες, ο Κέρι έκανε σύντομη στάση στο διεθνές αεροδρόμιο «Μπεν Γκουριόν» όπου είχε δίωρη νέα συνάντηση με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου. Κατά πληροφορίες, σε αυτή τη συζήτηση κυριάρχησε το ζήτημα του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος και οι ενδείξεις ότι υπάρχει πιθανότατα επίτευξης μιας πρώτης «προπαρασκευαστικής» συμφωνίας ανάμεσα στην «ομάδα των έξι» και στο Ιράν στις διαπραγματεύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στη Γενεύη, ενδεχόμενο με το οποίο το Ισραήλ «διαφωνεί κάθετα». Αν και είχαν προγραμματιστεί για χτες το πρωί, νέες συναντήσεις του Κέρι, τόσο με τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Αμπάς όσο και με τον Νετανιάχου για το Παλαιστινιακό, αυτές δεν έγιναν λόγω της έκτακτης αλλαγής στο πρόγραμμα του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, πέραν αυτής της συζήτησης στο αεροδρόμιο «Μπεν Γκουριόν».

• Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ έχασαν χτες το δικαίωμά τους να ψηφίζουν στο Συμβούλιο της UNESCO, καθώς εδώ και δύο χρόνια δεν καταθέτουν την προβλεπόμενη οικονομική τους συμμετοχή ως διαμαρτυρία για την αποδοχή της Παλαιστίνης ως μέλους στον Οργανισμό το 2011. Αυτό ανακοινώθηκε από την έδρα της Unesco στο Παρίσι.

ΡΑΜΑΛΑ.--

Το Ισραήλ «είναι ο βασικός και μοναδικός ύποπτος για τη δολοφονία του Γιάσερ Αραφάτ» υπογράμμισε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο αρχηγείο του Παλαιστίνιου ηγέτη, την Μουκάταα, χτες, ο Ταουφίκ Τεράουι, επικεφαλής της παλαιστινιακής επιτροπής έρευνας των συνθηκών θανάτου του Παλαιστίνιου ηγέτη. Ο Τεράουι, αν και απέφυγε προσεκτικά να αποδώσει σαφώς το θάνατο του Αραφάτ σε δηλητηρίαση από ραδιενεργό πολώνιο, επέμεινε στην εκδοχή της δολοφονίας και τόνισε ότι θα συνεχιστεί η έρευνα προκειμένου να διαλευκανθούν όλες οι λεπτομέρειες και να έρθουν στην επιφάνεια όλα τα σχετικά στοιχεία. Σε ερώτηση δημοσιογράφων για το πώς δηλητηριάστηκε ο Αραφάτ, στην περίπτωση που ισχύει η συγκεκριμένη εκδοχή, με δεδομένο ότι βρισκόταν αποκλεισμένος στην Μουκάταα και ερχόταν σε επαφή μόνο με στενούς συνεργάτες και έμπιστούς του, ο Τεράουι, που το 2004 ήταν επικεφαλής των παλαιστινιακών μυστικών υπηρεσιών, εμφανίστηκε αινιγματικός και αρκέστηκε να πει ότι «έχουν συγκεντρωθεί ήδη αρκετές πληροφορίες ασφαλείας», τις οποίες, όμως, δε θέλησε ν' αποκαλύψει.

Κατά την ίδια συνέντευξη Τύπου, ο Παλαιστίνιος εμπειρογνώμονας Αμπντουλάχ Μπασίρ, που ήταν επιφορτισμένος με τη συνεργασία με τη ρωσική ομάδα εμπειρογνωμόνων που επίσης ερεύνησε δείγματα από τα οστά και τους ιστούς του Παλαιστινίου ηγέτη, δήλωσε ότι η ρωσική έκθεση επίσης εντοπίζει ασυνήθιστα αυξημένες ποσότητες ραδιενεργού πολωνίου στον Γιάσερ Αραφάτ αλλά καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να μπορούν να θεμελιώσουν την εκδοχή ότι δολοφονήθηκε δια μέσου δηλητηρίασής του με πολώνιο 210. Ουσιαστικά, ούτε η έκθεση των Ελβετών εμπειρογνωμόνων του Κέντρου του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου της Λοζάνης, στοιχειοθετεί την εκδοχή της δηλητηρίασης, αλλά οι Ελβετοί επιστήμονες προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα εκτιμώντας ότι «τα αποτελέσματα μοιάζουν να κλίνουν περισσότερο στην εκδοχή ότι ο θάνατός του οφείλεται στο πολώνιο 210 παρά στο ότι δεν οφείλεται σε αυτόν».

Οπως γνωστοποίησαν οι Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι, αναμένεται πλέον η έκθεση των Γάλλων εμπειρογνωμόνων που ερευνούν επίσης το ίδιο ζήτημα. Η Παλαιστινιακή Αρχή έχει, ήδη, γραπτώς ζητήσει από τους Γάλλους να επισπεύσουν τη δημοσιοποίηση του δικού τους πορίσματος χωρίς, όμως, να έχουν λάβει ακόμη κάποια συγκεκριμένη απάντηση.

Στην πρώτη αντίδραση επί του θέματος από ισραηλινής πλευράς, ο Γιγκάλ Παλμόρ, εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, δήλωνε ότι το Ισραήλ «δεν σκότωσε τον Αραφάτ» και ότι «οι Παλαιστίνιοι θα πρέπει να σταματήσουν άμεσα αυτές τις ανοησίες».

Υπενθυμίζεται ότι ο Γιάσερ Αραφάτ πέθανε σε στρατιωτικό νοσοκομείο του Παρισιού στις 11 Νοεμβρίου 2004, μετά από περίπου ένα μήνα σοβαρής ασθένειας. Οι Γάλλοι γιατροί είχαν αναφέρει ως αιτία θανάτου το εγκεφαλικό λόγω μιας αδιευκρίνιστης σοβαρής πάθησης στο αίμα, την οποία δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν. Τότε, η σύζυγός του Σούχα, η οποία σήμερα δηλώνει βέβαιη ότι ο Αραφάτ δολοφονήθηκε, χωρίς όμως να κατονομάζει κανέναν ως ύποπτο, είχε αρνηθεί να γίνει νεκροτομή, κάτι που, από επιστημονικής άποψης, θα είχε διασφαλίσει πιο αξιόπιστα στοιχεία.