Από την 1η Γενάρη η Λετονία εντάχθηκε πλέον στην Ευρωζώνη και αποτελεί το 18ο μέλος της ΕΕ στο κοινό νόμισμα, με ισοτιμία 0,702804 λατ προς ένα ευρώ. Το παράδειγμα της μικρής αυτής Βαλτικής χώρας - που μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού και την καπιταλιστική παλινόρθωση στην ΕΣΣΔ έχει συρρικνωθεί πληθυσμιακά στα 2 εκατομμύρια, στα επίπεδα του 1959 - χρησιμοποιείται από τους αστούς πολιτικούς στη χώρα μας και όλο τον καπιταλιστικό κόσμο ως αυτό του πετυχημένου «μαθητή» των αυστηρών προδιαγραφών της δημοσιονομικής πειθαρχίας και σταθερότητας. Προβάλλονται τα ποσοστά αύξησης του ΑΕΠ κατά 3% στο 2013 και υπάρχουν υπολογισμοί για 4% στο 2014, ωστόσο πίσω από την ανάπτυξη, που ευνόησε το κεφάλαιο, βρίσκεται ο πόνος και η υποβάθμιση της ζωής των λαϊκών στρωμάτων.

Το 2004 η αστική τάξη της χώρας έκανε το βήμα να εντάξει τη χώρα στη λυκοσυμμαχία της ΕΕ. Το 2009 καθώς γενικευόταν η καπιταλιστική κρίση, η αστική κυβέρνηση προχώρησε στη σύναψη δανείου από την ΕΕ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ύψους 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το χρήμα έρευσε για την ενίσχυση των καπιταλιστών και συνδυάστηκε με σκληρή λιτότητα για το λαό.

Η μείωση του πληθυσμού ήρθε ως αποτέλεσμα και του ρεύματος μετανάστευσης στην καπιταλιστική Ρωσία, αλλά και άλλες χώρες, ενώ ειδικά στο δημόσιο τομέα υπήρξε μεγάλη μείωση των δαπανών, περικοπές μισθών που έφτασαν και το 60% και απολύσεις που έφτασαν στο 30%. Αμεση συνέπεια ήταν να κλείσουν δεκάδες σχολεία σε μικρές κυρίως πόλεις της επαρχίας, ενώ το μεγαλύτερο χτύπημα με περικοπές κατά 40% δέχτηκε ο τομέας της Υγείας. Χαρακτηριστικά, από τα 121 δημόσια νοσοκομεία που λειτουργούσαν το 2006 υπολογίζεται ότι θα μείνουν με την ολοκλήρωση του 2014 γύρω στα 20.

Σήμερα, με τα επίσημα στοιχεία, το 13% του ενεργού δυναμικού της χώρας είναι άνεργοι, ωστόσο αυτό κρύβει την πολύ διαδεδομένη μερική απασχόληση. Το 40% του πληθυσμού ζει κάτω και από τα όρια της φτώχειας και σε αυτό συμπεριλαμβάνεται το 51% των ηλικιωμένων.

Την ίδια στιγμή που τα λαϊκά στρώματα υποφέρουν κατά αυτό τον τρόπο, οι αστικές κυβερνήσεις έρχονται να συνδράμουν τους πιο εξαθλιωμένους. Χαρακτηριστικά, τα λεγόμενα κοινωνικά προγράμματα που δήθεν δίνουν «ευκαιρίες απασχόλησης» σε μονογονεϊκές, πολύτεκνες και πολύ φτωχές οικογένειες. Σε αυτά θα απασχολούνται προσωρινά (για 5 μήνες) άνεργοι με αμοιβή πολύ χαμηλότερη από το σημερινό κατώτατο μισθό (δημοσιεύματα κάνουν λόγο για 470 ευρώ) και ασφαλιστική κάλυψη μόνο ιατροφαρμακευτική. Δηλαδή, τα αδιέξοδα των ανέργων και των οικογενειών τους, των εξαθλιωμένων που δημιουργεί ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης γίνονται μοχλός για κλιμάκωση της επίθεσης στα εργασιακά δικαιώματα, στην τιμή πώλησης της εργατικής δύναμης. Δημιουργούνται έτσι και με τη συναίνεση των εξαθλιωμένων, που προσπαθούν ...να πιαστούν από τα μαλλιά τους, σε «θέσεις εργασίας» χωρίς δικαιώματα και για παροχή υπηρεσιών πρόνοιας που θα έπρεπε να παρέχονται δωρεάν από το κράτος, ώστε να καλύπτονται οι σύγχρονες ανάγκες του λαού, πολύ δε περισσότερο σε κατηγορίες ευαίσθητες όπως άνθρωποι με αναπηρία και χρόνια προβλήματα, οι ανήμποροι ηλικιωμένοι, οι απόκληροι της κοινωνίας, άστεγοι, εξαρτημένοι. Χαρακτηριστικό δε της ...ευαισθησίας είναι ότι για να διαμείνει ένας άστεγος σε έναν από τους ξενώνες, που έχουν δημιουργηθεί με την αύξηση του φαινομένου, πρέπει να καταβάλει το ποσό των 50 ευρώ το μήνα.

Τη λεγόμενη κοινωνική πρόνοια για αυτούς τους ανθρώπους έχουν αναλάβει 267 δήμοι, Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και ο ιδιωτικός τομέας (που κάνει χρυσές δουλειές αξιοποιώντας την έλλειψη υποδομών), ενώ οι υπηρεσίες είναι κατά βάση ανταποδοτικές, οι άνθρωποι που έχουν ανάγκη από βοήθεια αντιμετωπίζονται ως πελάτες, ενώ οι «κοινωνικοί εργαζόμενοι» αμείβονται με πολύ χαμηλούς μισθούς και στην ουσία είναι και αυτοί σε πολύ δύσκολη κατάσταση.

Στη Λετονία της ...δημοκρατικής ΕΕ και τώρα της Ευρωζώνης απαγορεύεται η λειτουργία και η δράση του Κομμουνιστικού Κόμματος, όπως και κάθε σύμβολο και στοιχείο (οπτικό ή ηχητικό) που έχει σχέση με το σοσιαλιστικό παρελθόν. Την ίδια ώρα η αστική τάξη έχει μετατρέψει τους φασίστες και τους συνεργάτες των ναζί σε ήρωες και μάλιστα έχει βάλει εκ[ροσώπους τους στα σχολεία, για επισκέψεις, σεμινάρια, ακόμα και επίδειξη όπλων των φασιστών φονιάδων, των απογόνων των Ες-Ες, των Λετονών ταγματασφαλιτών, που βέβαια έχουν και εκπροσώπηση στο ανώτερο πολιτικό επίπεδο. Το εθνικιστικό - φασιστικό κόμμα «Visu Latvijai!» συμμετέχει στον κυβερνητικό συνασπισμό της Λετονίας.

Μια χαρακτηριστική απόδειξη της αναγνώρισης των φασιστών εγκληματιών είναι ότι στις 14 Σεπτέμβρη του 2012 στην πόλη Μπάουσκα της Λετονίας εγκαινιάστηκε μνημείο υπέρ των τριών αστυνομικών ταγμάτων (23, 319 και 322), που ανήκαν στη σύνθεση των λεγόμενων λετονικών λεγεώνων Waffen SS στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πρόκειται ουσιαστικά για το πρώτο μνημείο στη Λετονία που στήνεται για τους αστυνομικούς-δολοφόνους που ήταν υπεύθυνοι για τη δολοφονία εκατοντάδων χιλιάδων ντόπιων κατοίκων. Ωστόσο, η επίσημη κυβερνητική εκδοχή εμφανίζει με υπερηφάνεια ότι τα τρία αυτά τάγματα αστυνομικών μαζί με τα φασιστικά στρατεύματα μάχονταν το 1944 κοντά στην πόλη Μπάουσκα ενάντια στη «σοβιετική κατοχή». Στο μνημείο είναι χαραγμένη η ακόλουθη επιγραφή: «Στους υπερασπιστές της πόλης Μπάουσκα κατά της δεύτερης σοβιετικής κατοχής».

Ο Βλαντίμιρ Σιμιντέι, διευθυντής των ερευνητικών προγραμμάτων του ιδρύματος «Ιστορική μνήμη», αξιοποιώντας τα στοιχεία των ρωσικών και λευκορωσικών αρχείων, σημειώνει ότι τα δύο από τα τρία λετονικά τάγματα των αστυνομικών συμμετείχαν από το 1942-1944 στη γενοκτονία του άμαχου πληθυσμού στα εδάφη της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας. Ενώ το τρίτο (το 319) τάγμα από το Νοέμβρη του 1943 έως το Μάρτη του 1944 συμμετείχε σε μαζικές σφαγές του άμαχου πληθυσμού της περιοχής Πσκοφ, καθώς και στην εκτόπιση των γυναικών και των παιδιών στη Λετονία στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Salaspils.

Επίσης στο στόχαστρο των θαυμαστών του φασισμού έχει βρεθεί και το κεντρικό αντιφασιστικό μνημείο, 79 μέτρων, στην πρωτεύουσα της χώρας. Ο υπουργός Αμυνας της Λετονίας, Αρτις Πάμπρικς, τον Αύγουστο του 2012 τάχτηκε υπέρ της καταστροφής του Μνημείου των στρατιωτών του Σοβιετικού Στρατού, που έχει τοποθετηθεί στο πάρκο της Αντιφασιστικής Νίκης από το 1985 και αποτελεί σύμβολο του ηρωικού αγώνα των Σοβιετικών στρατιωτών-απελευθερωτών της Ρίγας από τους φασίστες κατακτητές. Κάθε χρόνο στις 9 Μάη δίπλα στο μνημείο συγκεντρώνεται πλήθος κόσμου (από 100 έως 300 χιλιάδες) για να αποτίσει φόρο τιμής στους Σοβιετικούς στρατιώτες.

Ο Λετονός υπουργός αναγνώρισε πως το ξήλωμα του συγκεκριμένου Μνημείου «μπορεί να προκαλέσει πάρα πολλές επικίνδυνες συνέπειες», ωστόσο, σύμφωνα με τα λόγια του, τον πειράζει πολύ ο εορτασμός της Αντιφασιστικής Νίκης στις 9 Μάη, ο τρόπος του εορτασμού στη Ρίγα και στη Λετονία. Οπως τόνισε ο Πάμπρικς, «ο στόχος των περισσότερων επισκεπτών του μνημείου δεν είναι να αποτίσουν φόρο τιμής στα θύματα του Β` Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά να μας κρατήσουν σε εκείνη τη γεωπολιτική σφαίρα που έπαψε να υπάρχει πριν 20 χρόνια». Σύμφωνα με τα λόγια του, τον ενοχλεί πως «το μνημείο επισκέπτονται άνθρωποι που το βλέπουν ως σύμβολο της σοβιετικής εξουσίας και οι περισσότεροι απ' αυτούς επιθυμούν να βλέπουν στο μνημείο αυτό την εναλλακτική λύση στο κράτος μας».

Το μνημείο της Αντιφασιστικής Νίκης στη Ρίγα δε βρίσκεται για πρώτη φορά στο στόχαστρο των εθνικιστικών δυνάμεων, που εφαρμόζουν σ' αυτή τη χώρα ένα σύγχρονο «απαρτχάιντ», έχοντας στερήσει από τα πολιτικά τους δικαιώματα δεκάδες χιλιάδες ρωσόφωνους, αλλά και χιλιάδες ανθρώπους που έως το τέλος παρέμειναν μέλη του Κομμουνιστικού Κόμματος. Στις 6 Ιούνη 1997 μια νεοναζιστική ομάδα αποπειράθηκε, χωρίς επιτυχία, να ανατινάξει με εκρηκτικά το μνημείο, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό ορισμένων μελών της. Αυτό που δεν κατάφεραν οι νεοναζί το 1997 προωθεί τώρα ο Λετονός υπουργός Αμυνας.

Ετσι, η εξαθλίωση του λαού πάει χέρι - χέρι με την ιδεολογικοπολιτική του χειραγώγηση, ώστε αυτός να γίνεται όσο το δυνατόν πιο ακίνδυνος για την εξουσία του κεφαλαίου και κυρίως να ξεχάσει το πρωτοπόρο βήμα που έκαναν οι παλιότερες γενιές με το σοσιαλισμό. Στο στόχαστρο είναι ειδικά οι νεότερες γενιές που επιχειρείται να χειραγωγηθούν με την παραχάραξη της Ιστορίας ώστε να μη βγάλουν συμπεράσματα, να θεωρήσουν ότι η καπιταλιστική εκμετάλλευση είναι μονόδρομος. Ομως οι αστοί και οι εκμεταλλευτές των εργαζομένων, όπως και σε όλο τον καπιταλιστικό κόσμο, παρά την προσωρινή τους κυριαρχία, δεν μπορούν να γυρίσουν το ποτάμι της εξέλιξης πίσω. Ο σοσιαλισμός, με όλες τις αδυναμίες, τα λάθη και τις παραβιάσεις αρχών που έγιναν και στην περίπτωση της Λετονίας, απέδειξε την ανωτερότητά του.