Το πολεμικό κλίμα συνεχίζεται στο παγωμένο Κίεβο

Κλιμάκωση με σταθερή παρουσία στα οδοφράγματα και ταυτόχρονα παζάρια συμβιβασμού και παρεμβάσεις ιμπεριαλιστικών δυνάμεων είναι τα στοιχεία που συνθέτουν το παζλ της συνεχιζόμενης σύγκρουσης ανάμεσα σε μερίδες της αστικής τάξης στην Ουκρανία. Μια σύγκρουση που πάει πολύ πιο πέρα από όσα προβάλλονται από τους ιμπεριαλιστές περί «μάχης για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα». Είναι διαπάλη που γίνεται στο εσωτερικό της ουκρανικής αστικής τάξης για το πώς θα εξυπηρετηθεί καλύτερα ο καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης, σε σύνδεση με την ΕΕ ή τη Ρωσία, ή ακόμα και για τη «δοσολογία» της σύνδεσης και με τους δύο. Ακόμα, στις τάξεις της αντιπολίτευσης υπάρχουν εθνικιστικές φασιστικές δυνάμεις που υμνούν τα τάγματα των Ες-Ες που πολέμησαν την ΕΣΣΔ και το σοσιαλισμό, και φαινομενικά εμφανίζονται να μη θέλουν καμία συνεργασία. Στην πραγματικότητα και αυτοί βλέπουν πρόσδεση σε άλλο ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο. Ταυτόχρονα είναι διαμάχη για τη γεωστρατηγική θέση της Ουκρανίας αλλά και άλλων χωρών που προέκυψαν μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού και την καπιταλιστική παλινόρθωση στην ΕΣΣΔ, ανάμεσα στη σημερινή καπιταλιστική Ρωσία, που τις θεωρεί ζωτικό της χώρο, και ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, πρωτίστως την ΕΕ και τις ΗΠΑ, που θέλουν να επεκτείνουν τη δράση των δικών τους μονοπωλιακών ομίλων στην ευρύτερη περιοχή της Ευρασίας.

Σημαντικό γεγονός που μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν ήταν δυνατόν να γίνει γνωστή η εξέλιξή του είναι η χτεσινή προγραμματισμένη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, στο Μόναχο της Γερμανίας όπου πραγματοποιείται η λεγόμενη Διάσκεψη για την Ασφάλεια, με στελέχη της ουκρανικής αντιπολίτευσης. Συγκεκριμένα, θα γινόταν συνάντηση με τους Βιτάλι Κλίτσκο, του «Ουντάρ» (Ουκρανική Δημοκρατική Συμμαχία για τη Μεταρρύθμιση), και Αρσένι Γιάτσενιουκ, του «Μπατκιβτσινά» (Πανουκρανική Ενωση «Πατρίδα»), του κόμματος της πρώην πρωθυπουργού Γιούλια Τιμοσένκο. Οπως διαρρεόταν, στόχος της συνάντησης ήταν, υποτίθεται, «να διερευνηθούν οι δυνατότητες σχηματισμού κυβέρνησης εθνικής ενότητας». Αμερικανικές πηγές έλεγαν ότι βλέπουν πιθανότητες να αποδώσει ο διάλογος κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, ενώ είναι φανερό ότι πίσω από τις διαβεβαιώσεις ιμπεριαλιστικών κρατών ότι δεν αναμειγνύονται στις εσωτερικές υποθέσεις υπάρχει άμεση παρέμβαση. Αλλωστε, αξιωματούχοι της ΕΕ και των ΗΠΑ βρέθηκαν τις προηγούμενες μέρες στο πλευρό των αντικυβερνητικών διαδηλωτών στο Κίεβο, κάτι που προκάλεσε και το σκωπτικό σχόλιο του Ρώσου Προέδρου, Βλ. Πούτιν, «θα ήθελα να δω τις αντιδράσεις των εταίρων μας της ΕΕ, αν ο ΥΠΕΞ της Ρωσίας βρισκόταν, για παράδειγμα, στις χώρες που έχουν πληγεί από την κρίση, όπως η Ελλάδα ή η Κύπρος, και μιλούσε σε συγκεντρώσεις ενάντια στην ΕΕ».

Οι ελιγμοί που έχει κάνει ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, που είναι σε αναρρωτική άδεια (λόγω αναπνευστικών προβλημάτων), περιλαμβάνουν την ακύρωση των νόμων περί διαδηλώσεων και το νόμο περί αμνηστίας όσων αντικυβερνητικών διαδηλωτών κρατούνται, με τον όρο ότι θα τερματιστούν οι καταλήψεις κυβερνητικών κτιρίων. Η αντιπολίτευση θεωρεί ότι ο Γιανουκόβιτς και με την υπηρεσιακή κυβέρνηση που σχηματίστηκε προσπαθεί να κερδίσει χρόνο και γι' αυτό ζητάει να ενταθούν οι ιμπεριαλιστικές πιέσεις για να παραιτηθεί ο Πρόεδρος και να γίνουν πρόωρες εκλογές.

Ενα επιπλέον στοιχείο είναι ότι την Παρασκευή η ηγεσία του στρατού ζήτησε από τον Πρόεδρο «να λάβει επειγόντως μέτρα στο πλαίσιο της σημερινής νομοθεσίας, για τη σταθεροποίηση της κατάστασης στη χώρα», θεωρώντας «απαράδεκτες την κατάληψη δημόσιων κτιρίων και τις απόπειρες παρεμπόδισης της εξουσίας να ασκήσει το έργο της», ενώ εφιστά την προσοχή για το ότι «μια κλιμάκωση του κινήματος αμφισβήτησης απειλεί την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».

Η αξιοποίηση και γεγονότων, όπως βασανισμοί αντικυβερνητικών διαδηλωτών είτε αποδεδειγμένα από την αστυνομία, είτε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες, όπως αυτή του Ντμίτρι Μπουλάτοφ, που είχε απαχθεί από αγνώστους και εμφανίστηκε την Παρασκευή με έντονα τα σημάδια του βασανισμού σε όλο του το σώμα, κλιμακώνει την ένταση. Η σύγκρουση των αστών, που μπορεί να πάρει ανεξέλεγκτη τροπή, είναι απολύτως ξένη με τα πραγματικά λαϊκά συμφέροντα.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Συρίας, Φαϊσάλ Μεκντάντ, σε συνέντευξη Τύπου για την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων στη Γενεύη

Κατά δήλωση του διεθνούς μεσολαβητή, το χάσμα ανάμεσα στις δύο πλευρές παραμένει «πλατύ», με τη διαφορά ότι μέσα στο 10ήμερο των διαπραγματεύσεων, ο ίδιος κατάφερε να διακρίνει, έστω και αμυδρά, κάποια σημεία που θα μπορούσαν να αποτελέσουν «κοινό έδαφος» στην επόμενη φάση της διαπραγμάτευσης, που, όπως ανακοινώθηκε, θα αρχίσει, κατά πάσα πιθανότητα, στις 10 Φλεβάρη.

Ωστόσο, κοινή διαπίστωση όλων ήταν πως βασικό εμπόδιο στην επιτυχία της διαπραγμάτευσης παραμένει η συζήτηση για το σχηματισμό ενός «μεταβατικού» κυβερνητικού φορέα.

Η συριακή κυβερνητική αντιπροσωπεία έχει καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να συναινέσει σε καμία εξωτερική παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας και δη στην απαίτηση ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και ορισμένων περιφερειακών δυνάμεων συμμάχων τους για οριστική αποχώρηση του Προέδρου, Μπασάρ αλ Ασαντ, από την ενεργό πολιτική σκηνή. Ωστόσο, η στενή σύμβουλος του Σύρου Προέδρου, Μπουτάινα Σαμπαάν, άφησε για πρώτη φορά στα μέσα της βδομάδας ανοιχτό το ενδεχόμενο να συμφωνήσει η Δαμασκός με το σχηματισμό μίας, όπως είπε, «μεγάλης κυβέρνησης», δηλώνοντας επί λέξει στο «Ασοσιέιτεντ Πρες»: «Δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο κάτι που λέγεται μεταβατική κυβέρνηση. Δε μας πειράζει, όμως, μια μεγάλη κυβέρνηση, μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας»...

Από την άλλη, ο Αχμαντ Τζάρμπα, επικεφαλής του συριακού αντιπολιτευόμενου «Εθνικού Συνασπισμού» (που είναι μια από τις πολλές ομάδες των αντικαθεστωτικών), επέμεινε στην προχτεσινή συνέντευξη που δόθηκε με το τέλος του πρώτου μέρους της διαπραγματευτικής διαδικασίας, στη συγκρότηση ενός μεταβατικού συριακού κυβερνητικού φορέα «με πλήρεις εξουσίες», λέγοντας πως αυτός είναι «ο μόνος τρόπος για την εξασφάλιση της ειρήνης». Ενδιαφέρον είναι παράλληλα το γεγονός ότι ο Τζάρμπα δέχθηκε και θα μεταβεί για πρώτη φορά στη Μόσχα, μεθαύριο, Τρίτη, μετά από πρόσκληση του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, όπου θα έχει, μεταξύ άλλων, συνάντηση με τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ.

Είναι πάντως σαφές πως ώσπου να ξαναρχίσει το επόμενο στάδιο διαπραγμάτευσης (μετά το πρώτο δεκαήμερο τρέχοντος μηνός), θα ενταθούν οι παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις και τα παζάρια τόσο ανάμεσα στη Συρία και διεθνείς οργανισμούς με σημείο αιχμής τις σημαντικές καθυστερήσεις που παρατηρούνται στη διαδικασία απομάκρυνσης των συριακών χημικών όπλων που βρίσκεται μόλις στο 5%. Ως γνωστόν, ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας, Τσακ Χέιγκελ, είχε εκφράσει την Πέμπτη «ανησυχία» για τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στη διαδικασία απομάκρυνσης των συριακών χημικών όπλων, ενώ ένα 24ωρο νωρίτερα ο διευθυντής της αμερικανικής Υπηρεσίας Πληροφοριών, Τζέιμς Κλάπερ, μιλώντας στη Γερουσία, άφησε υπόνοιες για το ενδεχόμενο οι συριακές αρχές να έχουν τη δυνατότητα παραγωγής βιολογικών όπλων. Δεν θα πρέπει έτσι κανείς να αποκλείει μία αιφνίδια αρνητική τροπή και κλιμάκωση της έντασης στη Συρία με αφορμή τα χημικά όπλα, στο πλαίσιο, βεβαίως, των πιέσεων που ασκούνται για «επίλυση» και τερματισμό της σύρραξης.

Εντονες, στο μεταξύ, παραμένουν και οι φανερές όσο και οι παρασκηνιακές διεργασίες σχετικά με αυτόν τον σκοπό. Είναι χαρακτηριστικό πως για χτες, Σάββατο, είχε προγραμματιστεί (εκτάκτως στο Μόναχο, σύμφωνα με δήλωση της εκπροσώπου του Λακχντάρ Μπραχίμι) συνάντηση του διεθνούς απεσταλμένου για τη Συρία με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Μπαν Γκι Μουν, και τους υπουργούς Εξωτερικών ΗΠΑ, Τζον Κέρι, και Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ. Η εκπρόσωπος του Μπραχίμι, Κορίν Μομάλ Βανιάν, σημείωσε μάλιστα ότι η συνάντηση του διεθνούς απεσταλμένου αποφασίστηκε να γίνει από κοινού με τους υπουργούς Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας.