Παγκόσμια θλίψη προκάλεσε ο θάνατος, την προηγούμενη Πέμπτη, σε ηλικία 87 ετών, του διάσημου συγγραφέα Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, δημιουργού των αριστουργημάτων «100 χρόνια μοναξιάς» και «Ο Ερωτας στα χρόνια της χολέρας»

Συγγραφέας πολυγραφότατος και πολιτικοποιημένος, ένθερμος υποστηρικτής της Κουβανικής Επανάστασης, γεννήθηκε στις 6 Μάρτη 1928 στο χωριό Αρακατάκα της Κολομβίας. Το 1947 ξεκίνησε να σπουδάζει Νομική και Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Μπογκοτά. Την ίδια χρονιά δημοσίευσε σε εφημερίδα το πρώτο του διήγημα, «Η Τρίτη Παραίτηση». Το 1948 μετακόμισε στην Καρταχένα των Δυτικών Ινδιών και ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία σε εφημερίδες και περιοδικά. Στη συνέχεια, συνεργάστηκε με πολλά περιοδικά και εφημερίδες στην Αμερική και την Ευρώπη.

Το 1960 ζητά πολιτικό άσυλο στο Μεξικό όπου κι έμεινε. Επί μία δεκαπενταετία (την περίοδο 1967 - 1986), όπως αποκαλύφθηκε αργότερα, είχε γίνει στόχος των μυστικών υπηρεσιών της χώρας. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελ Ουνιβερσάλ», οι πράκτορες έδιναν αναφορές για τις συναντήσεις του συγγραφέα με ηγέτες λατινοαμερικανικών και ευρωπαϊκών κρατών. Κύριο «ενδιαφέρον» τους ήταν οι σχέσεις του Μάρκες με κομμουνιστές και ιδιαίτερα η φιλία του με τον Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος είχε γράψει για τον Μάρκες: «Ενας άνθρωπος με απέραντο ταλέντο και τη γενναιοδωρία ενός παιδιού, ένας άνθρωπος για το αύριο. Η λογοτεχνία του είναι απόδειξη της ευαισθησίας του και του γεγονότος ότι ποτέ δεν εγκατέλειψε τις ρίζες του, τη λατινοαμερικάνικη έμπνευσή του, την πίστη του στην αλήθεια».

Οι ΗΠΑ είχαν απαγορεύσει στον Μάρκες την είσοδό του στη χώρα για μια δεκαετία, γιατί δεν του συγχωρούσαν το ότι συνέβαλε να ιδρυθεί το γραφείο του επίσημου πρακτορείου ειδήσεων της Κούβας στη Νέα Υόρκη, ενώ η Ουάσιγκτον τον κατηγορούσε πως χρηματοδοτούσε αριστερούς αντάρτες στην πατρίδα του.

Μάλιστα, το 1982, όταν ο Μάρκες πήρε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, οι χαφιέδες σε αναφορά τους τον χαρακτήρισαν «πράκτορα της κουβανικής προπαγάνδας», επειδή πρόσφερε τα δικαιώματα του έργου του «Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου» στην κυβέρνηση της Κούβας.

Το 1967 κυκλοφόρησε το έργο «Εκατό Χρόνια Μοναξιά», μυθιστόρημα που αποκόμισε αμέσως τις θετικότερες κριτικές και κέρδισε το αναγνωστικό κοινό, καθιερώνοντας, έτσι, τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ως έναν από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της εποχής μας.

Στο τεράστιο έργο του, που το 1982 τού χάρισε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, συμπεριλαμβάνονται και τα μυθιστορήματα: «Το Φθινόπωρο του Πατριάρχη», «Χρονικό Ενός Προαναγγελθέντος Θανάτου», «Ο Ερωτας στα Χρόνια της Χολέρας», «Δώδεκα Διηγήματα Περιπλανώμενα» και «Περί Ερωτος και Αλλων Δαιμονίων». Επίσης, έγραψε άρθρα σε περιοδικά, βιβλία με διηγήματα και κινηματογραφικά σενάρια.

Οι δυο του πατρίδες, Κολομβία και Μεξικό, τον αποχαιρέτησαν με μία κοινή τελετή στο Μέγαρο των Καλών Τεχνών στην πόλη του Μεξικού, παρουσία της οικογένειάς του, των Προέδρων των δύο χωρών και μεγάλου πλήθους που είχε παρελάσει τις προηγούμενες τέσσερις ώρες μπροστά από το βάθρο όπου είχε τοποθετηθεί η τεφροδόχος στολισμένη με κίτρινα τριαντάφυλλα.

«Ενωμένοι τιμούμε εκείνον που μία μέρα του Δεκεμβρίου 1982, από την παγωμένη Στοκχόλμη, συγκλόνισε τον κόσμο μιλώντας για την μοναξιά της Λατινικής Αμερικής», είπε ο Πρόεδρος της Κολομβίας Χουάν Μανουέλ Σάντος. «Αιώνια δόξα σε εκείνον που μάς έδωσε μεγαλύτερη δόξα». Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος του Μεξικού Ενρίκε Πένια Νιέτο απηύθυνε χαιρετισμό «στον μεγαλύτερο λογοτέχνη όλων των εποχών της Λατινικής Αμερικής, τον πρωτοπόρο της παγκόσμιας λογοτεχνίας». Τελετή προγραμματίστηκε και στη γενέτειρά του Κολομβία, στον καθεδρικό ναό της πρωτεύουσας Μπογκοτά.

Σήμερα Τετάρτη, Παγκόσμια Ημέρα του Βιβλίου, η κυβέρνηση της Κολομβίας προγραμματίζει ανάγνωση του μυθιστορήματος «Ο Συνταγματάρχης δεν έχει κανέναν να τού γράψει» (1961) σε βιβλιοθήκες, πάρκα και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Στο μεταξύ, αναμένεται η τελική απόφαση της οικογένειας για τον τελικό προορισμό της τέφρας του Μάρκες, η οποία είναι πιθανόν να μοιραστεί ανάμεσα στο Μεξικό και τη γενέτειρά του στην Κολομβία, το Αρακατάκα.

Η «Οδός Πολυδούρη» της Ρούλας Γεωργακοπούλου ανεβαίνει από τις 8 Μάη και για 16 παραστάσεις στη σκηνή του Θεάτρου «Βασιλάκου», από το Θεατρικό Οργανισμό Ακροπόλ, σε συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας και σε σκηνοθεσία Θοδωρή Γκόνη.

Επί σκηνής η ποιήτρια λίγο πριν πεθάνει. Με ψυχοπομπό ένα αντιφυματικό ραδιοφωνικό μήνυμα της εποχής να της μετράει τις ώρες, η Μαρία Πολυδούρη ξηλώνει το φόρεμά της μέχρι να μείνει γυμνή και ταυτόχρονα μονολογεί, εσωστρέφεται, εξωστρέφεται, χορεύει φοξ τροτ, τραγουδάει Αττίκ και απευθύνεται με κοριτσίστικο θυμό σε όσους έχουν φτιάξει το «μύθο» της, συχνά χωρίς τη συγκατάθεσή της: Στο κοινό που την ταύτισε με τον Καρυωτάκη και περιορίστηκε στη μελοδραματική εκδοχή της ερωτικής της ιστορίας. Στους μολυσματικούς νοτιάδες της Καλαμάτας που επηρέασαν την ποίησή της παιδιόθεν, στην τρέλα της παρισινής ζωής που επέσπευσε το θάνατο από φυματίωση. Στη μητέρα της, που προετοίμασε τον ανήσυχο χαρακτήρα της μέσα από πρώιμες φεμινιστικές αναζητήσεις της Καλλιρρόης Παρρέν. Στον ίδιο τον Καρυωτάκη που έμεινε αμετακίνητος στην ενόρμηση θανάτου, κακοποιώντας τον έρωτά της και αγνοώντας το κάλεσμα της ζωής. Την ποιήτρια Μαρία Πολυδούρη ερμηνεύει η Ιωάννα Παππά. Σκηνικά - Κοστούμια: Ελένη Στρούλια. Μουσική: Αλέξανδρος Γκόνης. Χορογραφία: Χριστίνα Σουγιουλτζή. Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας.