Αυτή την Κυριακή ολοκληρώνεται το φετινό 67ο Φεστιβάλ κινηματογράφου των Καννών, ναυαρχίδα των απανταχού κινηματογραφικών φεστιβάλ, που άνοιξε στις 14/5, με πρόεδρο της 9μελούς κριτικής επιτροπής την Νεοζηλανδή σκηνοθέτη Τζέιν Κάμπιον. Στο τμήμα του φεστιβάλ «Ενα κάποιο βλέμμα» θα συμμετάσχει και η ταινία του Πάνου Κούτρα «Ξενία». Η αφίσα του 67ου Φεστιβάλ σε χρώμα σέπια είναι η πιο γνωστή ίσως φωτογραφία του νεαρού και γοητευτικού Μαρτσέλο Μαστρογιάνι από το αριστούργημα του Φεντερίκο Φελίνι «8 1/2», ταινία που θα προβληθεί μαζί με άλλες στο τμήμα Classics του φεστιβάλ με τιμώμενο φέτος πρόσωπο την Σοφία Λόρεν. Το «8 1/2» θα προβληθεί και σήμερα στις 22.00 στο «Αστυ», στο πλαίσιο της 2ης βδομάδας του ΤΑΙΝΙΟΡΑΜΑΤΟΣ, από το πυκνό και πλούσιο πρόγραμμα του οποίου επιλέξαμε να σταθούμε σε τρία φιλμ, σπαρμένα στη βδομάδα, που έχουν κοινό παρονομαστή την ιταλική τους καταγωγή: «8 1/2» (1963) του Φεντερίκο Φελίνι, «Ο Καίσαρας πρέπει να πεθάνει» (2012) των αδελφών Ταβιάνι και, τέλος, «Ο Κλέψας του Κλέψαντος» (1958) του Μάριο Μονιτσέλι.

Σε ό,τι αφορά τις νέες πρεμιέρες της βδομάδας, αυτές είναι λιγοστές και κλιμακωτά ολιγοβαρείς. «X-Men: Ημέρες Ενός Ξεχασμένου Μέλλοντος» (2014) ο τίτλος της πιο πρόσφατης αμερικάνικης περιπέτειας δράσης και επιστημονικής φαντασίας σε σκηνοθεσία Μπράιαν Σίνγκερ, «Zαμπίζια: Πουλιά Στον Αέρα» (2012) τιτλοφορείται η οικογενειακή, μεταγλωττισμένη στα ελληνικά, ταινία κινουμένων σχεδίων του Γουέιν Θόρνλι με ήρωες πολύχρωμα πτηνά κάθε είδους και υποχθόνια ιγκουάνα. Ακόμα, προβάλλεται μια αξιόλογη, συμβατική, αμερικάνικη ταινία, «Το Μυστικό της Μέιζι» (2012), για το χρονικό ενός δύσκολου διαζυγίου και τη διαμάχη των γονιών για την επιμέλεια της εξάχρονης Μέιζι. Τέλος, στο «Ζέφυρο» προβάλλεται μια σημαντική κλασική ταινία του σουηδικού κινηματογράφου: Το «Ιντερμέτζο» (1936) του Γκούσταφ Μολάντερ με την 20χρονη Ινγκριντ Μπέργκμαν...

Το 8 1/2 του Φελίνι θεωρείται από τις σπουδαιότερες ταινίες στην ιστορία του σινεμά και από τις σημαντικότερες, αν όχι η κορυφαία στιγμή της φελινικής δημιουργικής τέχνης. Πρόκειται για την ιστορία ενός σκηνοθέτη κινηματογράφου που με ειλικρίνεια αντιμετωπίζει την κρίση που διανύει, ως άνδρας και ως δημιουργός. Σε αυτό το αστικό «σουρεαλιστικό ντελίριο» ο Φελίνι ξεγυμνώνει τις δυσκολίες και αποκαλύπτει το φόβο του να μην απογοητεύσει τις προσδοκίες, ομολογεί την αδυναμία του να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς με φαντάσματα, μνήμες και πρόσωπα, κυρίως όμως να κατορθώσει να εντάξει το παρελθόν σε πλαίσιο αρμονικής συμβίωσης με το παρόν.

Ο σκηνοθέτης Γκουίντο Σνάπορατζ, που διχάζεται ανάμεσα στην αστή σύζυγο και την αισθησιακή ερωμένη, αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τη ζωή του μέσα από σύμβολα φανταστικά, σουρεαλιστικά, μέσα από λυρικές στιγμές και υποκειμενικά πλάνα σε μια ακολουθία από φλας μπακ και μέρη ονειρικά, από εφιάλτες που καταλήγουν σε αδιέξοδους δρόμους, από όνειρα μεγαλομανή που περιέχουν όλες τις γυναίκες της ζωής του σε μια επιθυμία εξαγνισμού και φυγής... Αντιφάσεις και αμφιβολίες, μνήμες ακατέργαστες και συμβιωτικές, το τσίρκο και ο κλόουν Πόλιντορ, η καθολική του «παιδεία», οι τεράστιες γυναικείες φιγούρες που παραλύουν την παιδική του ανάσα και η φιγούρα του κινηματογραφικού κριτικού, ως φωνή της συνείδησης που επανέρχεται και που ο Φελίνι χρησιμοποιεί για να διαπομπεύσει την κριτική της Αριστεράς που θα τον ήθελε αποφασιστικά στοιχισμένο πίσω από μαρξιστικές θέσεις... Μόνο σήμερα, 22.00, Αστυ...

Παίζουν : Μαρτσέλο Μαστροϊάνι, Ανούκ Αϊμέ, Κλάουντια Καρντινάλε κ.ά.

Παραγωγή: ΙΤΑΛΙΑ (1963)

Κληροδότημα σημαντικό πάνω στις τέχνες του χρονοχώρου και πάνω στον πολυδιάστατο κοινωνικό ρόλο της τέχνης, είναι η τελευταία ταινία των 85χρονων αδελφών Ταβιάνι. Απόσταγμα ώριμης καλλιτεχνικής συνείδησης και υψηλής αισθητικής, του ανέκαθεν στρατευμένου και ιδεολογικοποιημένου βλέμματος του αφηγηματικού τους σινεμά. Εργασία σε εξέλιξη η προετοιμασία και οι πρόβες του θεατρικού ανεβάσματος του σαιξπηρικού «Ιούλιος Καίσαρας», από έγκλειστους, σε φυλακή ύψιστης ασφάλειας στα περίχωρα της Ρώμης. Η προσέγγιση των Ταβιάνι επιβεβαιώνει πόσο πράγματι σύγχρονός μας είναι εν τέλει ο Σαίξπηρ.

Και η δουλειά που σιγά σιγά παίρνει μορφή και ορθώνει το σώμα της, μοιάζει να βγαίνει από κάποια κεφάλαια του περίφημου βιβλίου των Wellek και Warren «Θεωρία της Λογοτεχνίας» (1942), τόσο σε ό,τι αφορά την «εξωτερική» προσέγγιση αλλά κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με την «εσωτερική» σπουδή... Τρόπος ύπαρξης του έργου, ευφωνία, ρυθμός, μέτρο, στιλ και στιλιστική, εικόνα, μεταφορά, σύμβολα, μύθος, φύση και τρόποι αφηγηματικής μυθοπλασίας... Γνωστό εξάλλου ότι η θεωρία του κινηματογράφου συγγενεύει κατά πρώτο λόγο με τη θεωρία της λογοτεχνίας. Docufiction η μορφική δομή της ταινίας, ντοκιμαντέρ και μυθοπλασία μαζί, με την αναζήτηση της αλήθειας στη μυθοπλασία να μετατρέπεται σε μυθοπλασία που ισχυρίζεται ότι αποκαλύπτει αλήθειες... «Αστυ», Δευτέρα 26/5, 22.00...

Παίζουν: Κόζιμο Ρέγκα, Αντόνιο Φράσκα, Σαλβατόρε Στριάνο, κ.ά.

Παραγωγή: ΙΤΑΛΙΑ (2012)

Το αμφιλεγόμενο για το 1897 θέμα του διαζυγίου, πάνω στο οποίο έστησε το ομώνυμο μυθιστόρημά του ο συγγραφέας Χένρι Τζέιμς, σήμερα συνιστά κανόνα καθημερινότητας. Οι δύο σκηνοθέτες της ταινίας επικαιροποίησαν το λογοτεχνικό κείμενο και μεταθέτουν την ιστορία στην καρδιά της σημερινής Νέας Υόρκης. Η εξάχρονη Μέιζι τοποθετείται στο επίκεντρο μιας εκκωφαντικής ζούγκλας διαζυγίου και η επιμέλειά της συνιστά όπλο εξόντωσης του αντιπάλου. Η μικρή μετατρέπεται σε αντικείμενο και βάρος για δύο εγωιστές γονείς, βουτηγμένους ως τα μπούνια στους εαυτούς τους.

Ο μπαμπάς, που ασχολείται με εμπορία έργων τέχνης, βρίσκεται περισσότερο έξω, παρά μέσα στο σπίτι με την οικογένειά του. Η μαμά, τραγουδίστρια ροκ, μακριά από την πρώτη νιότη, προσπαθεί να κρατηθεί με νύχια και δόντια στα φώτα της ράμπας! Η κινηματογράφηση κομψή με ό,τι σημαντικότερο να λαμβάνει χώρα στο φόντο. Οι λήψεις από χαμηλές γωνίες, ο θεατής βλέπει ό,τι συμβαίνει από την οπτική της μικρής και ταυτίζεται απόλυτα με το παιδί - κάτι που η ταινία έξυπνα επιβάλλει. Συνάμα επισημαίνεται ότι οι γονείς οικοδομούν συχνά σχέσεις με τα παιδιά τους στη βάση εγωιστικών ψευδαισθήσεων... Ο τρόπος οργάνωσης και σύνθεσης του υλικού είναι εξαιρετικός και το φιλμ, αναπάντεχα, καλοπαιγμένο. Τόσο ο μεσαίος γιος του Στέλαν Σκάρσγκορντ, Αλεξάντερ, όσο και ο Στιβ Κούγκαν και η Τζουλιάν Μουρ επιδεικνύουν εύρος και βάθος ερμηνείας, ενώ η άγνωστη Τζοάνα Βάντερχαμ και η ταλαντούχα μικρή Ονάτα Απρίλε εντυπωσιάζουν και γοητεύουν.

Παίζουν: Ονάτα Απρίλε, Τζουλιάν Μουρ, Στιβ Κούγκαν, Αλεξάντερ Σκάρσγκορντ, Τζοάνα Βάντερχαμ κ.ά.

Παραγωγή: ΗΠΑ (2012)

Η ταινία βασίζεται σε πρωτότυπη ιδέα/σενάριο του σκηνοθέτη Γκούσταφ Μολάντερ. Το 1939 το σενάριο αγόρασε ο μέγας χολιγουντιανός παραγωγός David O. Selznick («Οσα παίρνει ο άνεμος» 1939) και τον ίδιο χρόνο γυρίστηκε το αμερικανικό ριμέικ με τίτλο «Intermezzo, a Love Story» (1939) σε σκηνοθεσία Gregory Ratoff, με τον Λέσλι Χάουαρντ και την Ινγκριντ Μπέργκμαν, στον πρώτο της ρόλο στο Χόλιγουντ. Το σουηδικό πρωτότυπο του 1936 διαθέτει γλαφυρή καλλιτεχνική φιλοδοξία στην κάθε λεπτομέρεια. Αναμενόμενο άλλωστε από τον καλλιεργημένο και λουστραρισμένο θεατράνθρωπο Μολάντερ, που περισσότερο από κάθε άλλο Σουηδό σκηνοθέτη έμαθε την τέχνη του να μη λέει πολλά, αλλά να αρέσκεται στους υπαινιγμούς... με μια απλή σκηνή, ένα σύμβολο, μια ακολουθία γεγονότων ή μια «ατμόσφαιρα». Η θεατρικότητα σε αυτήν την ταινία ξεπηδάει από παντού, κυρίως από το λόγο...

Κοινότοπο το «Ιντερμέτζο», εντυπωσιακή η φωτογραφία και η σιγουριά στον τρόπο που έδωσε λύση στο μουσικό πρόβλημα. Εκείνος βιολονίστας, εκείνη πιάνο και φωνή. Ξεκάθαρη ιστορία για τον γοητευτικό βιολονίστα που ζει μια μικρή ερωτική περιπέτεια με την ωραία συνοδό του στο πιάνο. Και απομακρύνεται από τη σύζυγο, το σπίτι και τα παιδιά... Τελικά επιστρέφει... Η αφήγηση υιοθετεί μαλακούς τόνους, οικείους στον Μολάντερ, και πορεύεται πάνω τους χωρίς ούτε ένα τόσο δα χαλικάκι για να σκοντάψει... Πέρα από την ποιότητα, παρατηρεί κανείς στην ταινία και τη σχετική μονοτονία του λευκού που τείνει να μετατραπεί σε ανία, όταν έρχεται το αυτοκινητιστικό δυστύχημα σαν τρομερή έκρηξη... Σημαντική και σπάνια ταινία...

Παίζουν: Ινγκριντ Μπέργκμαν, Γέστα Εκμαν κ.ά.

Παραγωγή: ΣΟΥΗΔΙΑ (1936)