ASSOCIATED PRESS

Στο φόντο των εξελίξεων στην Ουκρανία, είναι χαρακτηριστική η αναφορά του Συμβουλίου για «αύξηση του ευρωπαϊκού δυναμικού για να αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο μείζονος διακοπής εφοδιασμού τον προσεχή χειμώνα»...

Αυτά που κυριάρχησαν στη συζήτηση ήταν μέτρα όπως η ανάπτυξη των βιοκαυσίμων, με σκοπό την εξασφάλιση της περιβόητης «ενεργειακής ασφάλειας» της ΕΕ, στο φόντο και των οξυνόμενων ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών. Οπως ήταν αναμενόμενο, ειδικό θέμα της συνεδρίασης και αντικείμενο σχετικής ενημέρωσης ήταν οι εξελίξεις στην Ουκρανία και τα προβλήματα που δημιουργούνται στον εφοδιασμό των ευρωενωσιακών μονοπωλίων με φυσικό αέριο.

Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου, οι υπουργοί συμφώνησαν στην πρόταση οδηγίας σχετικά με την «έμμεση αλλαγή χρήσης γης, η γνωστή ILUC, για μια βιώσιμη ανάπτυξη των βιοκαυσίμων στο μέλλον». Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, η Ελληνική Προεδρία «εστίασε, κυρίως, σε δύο πλευρές της πρότασης. Η πρώτη αφορά «στην ενίσχυση των προηγμένων βιοκαυσίμων (αυτών που παράγονται από άχυρο, απόβλητα, βιομάζα, φύκια κ.ά. και χαρακτηρίζονται από χαμηλή επίδραση της έμμεσης αλλαγής χρήσης γης στις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου), παρέχοντας παράλληλα ευελιξία στα κράτη - μέλη». Πρόκειται για τα βιοκαύσιμα που υποτίθεται ότι δεν απαιτούν άμεση αλλαγή χρήση γης και δεν έχουν επιπτώσεις στα δάση και στις καλλιέργειες για την παραγωγή τροφίμων. Η δεύτερη αφορά «στην ενίσχυση ορισμένων στοιχείων της πρότασης για τις τιμές ILUC και τις πιθανές επιπτώσεις των κοινοτικών πολιτικών που αφορούν στο περιβάλλον, στη γεωργία και στην κλιματική αλλαγή στα βιοκαύσιμα».

Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρεται ότι «πραγματοποιήθηκε πολιτικός διάλογος αναφορικά με τις μεγάλες ενεργειακές προκλήσεις της ΕΕ. Οι συζητήσεις εστίασαν στην ενημέρωση από την Επιτροπή για την πορεία ολοκλήρωσης της εσωτερικής αγοράς Ενέργειας, στην παρουσίαση της νέας ανακοίνωσης της Επιτροπής για μια Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ενεργειακής Ασφάλειας και στο πλαίσιο 2030 για την Ενέργεια και το κλίμα». Καθορίστηκαν, όπως αναφέρεται, 8 πυλώνες που αφορούν αυτό το ζήτημα και περιλαμβάνουν, ανάμεσα σε άλλα, «αύξηση του ευρωπαϊκού δυναμικού για να αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο μείζονος διακοπής εφοδιασμού τον προσεχή χειμώνα»,«ενίσχυση των μηχανισμών έκτακτης ανάγκης και αλληλεγγύης, καθώς και προστασία κρίσιμων υποδομών», «κατάλληλη προσαρμογή της ενεργειακής ζήτησης», «κτίσιμο μιας καλά λειτουργούσας και πλήρως ενοποιημένης εσωτερικής αγοράς Ενέργειας», «αύξηση της ενεργειακής παραγωγής στην ΕΕ από ενδογενείς πόρους», «βελτίωση του συντονισμού εθνικών ενεργειακών πολιτικών και κοινή φωνή στην εξωτερική ενεργειακή πολιτική, στην πορεία προς μια "ευρωπαϊκοποίηση" της Ενέργειας» κ.ά.

Ο Γ. Μανιάτης, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που ακολούθησε, προδιέγραψε τη δραστική ενίσχυση των επιχειρηματικών ομίλων που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα, επισημαίνοντας: «Υιοθετήθηκαν ομόφωνα τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τις τιμές και τα κόστη ενέργειας, την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών και την ανταγωνιστικότητα της ενεργειακής βιομηχανίας. Τα Συμπεράσματα αυτά αποτελούν ένα σημαντικό και εξαιρετικά επίκαιρο πολιτικό μήνυμα και δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ενωσης, προς την κατεύθυνση σταδιακής διαμόρφωσης ενός φθηνότερου και πλέον ανταγωνιστικού ενεργειακού τομέα, σε μια περίοδο που η οικονομική κρίση δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει τον κύκλο της, ο ενεργειακός ανταγωνισμός σε παγκόσμιο επίπεδο οξύνεται και οι Ευρωπαίοι πολίτες, ιδίως τα νοικοκυριά και οι πλέον ευάλωτοι καταναλωτές, αλλά και οι μικρομεσαίες και ενεργοβόρες επιχειρήσεις, συνεχίζουν να υποφέρουν από τις υψηλές τιμές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου».

Συνεχίζονται οι διεργασίες στο ντόπιο τραπεζικό σύστημα, με τελευταία εξέλιξη την εξαγορά του δικτύου της Citibank στην Ελλάδα από τον όμιλο της Alpha bank. Η συναλλαγή αφορά το δίκτυο των 20 υποκαταστημάτων στην Ελλάδα, με υπό διαχείριση κεφάλαια ύψους 2,1 δισ. ευρώ (καταθέσεις, υπόλοιπα από πιστωτικές κάρτες κ.ά.) ενώ το αντίτιμο της εξαγοράς διαμορφώθηκε σε 2 εκατ. ευρώ. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, στον όμιλο της Αlpha εντάσσεται το δίκτυο με τα 20 υποκαταστήματα «λιανικής τραπεζικής» καθώς και οι περίπου 730 εργαζόμενοι σε αυτά, ενώ η εξαγορά εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί στο Γ' τρίμηνο του 2014. Η Citibank ανακοίνωσε ότι θα συνεχίσει την επιχειρηματική παρουσία της στην Ελλάδα με την παροχή τραπεζικών υπηρεσιών σε μεγάλες επιχειρήσεις και στον τομέα της ναυτιλίας, καθώς και σε δουλειές με το Δημόσιο και με πολυεθνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα. Αναφέρουν ακόμη ότι η «απόφαση αποτελεί επέκταση της παγκόσμιας στρατηγικής της Citi να επικεντρώνει τους πόρους της όπου έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, το οποίο στην Ελλάδα είναι η τραπεζική μεγάλων επιχειρήσεων».

Από την πλευρά της, η Τράπεζα της Ελλάδας θέτει ως κεντρικά ζητήματα τους τρόπους αποτελεσματικής διαχείρισης των «προβληματικών στοιχείων» (κόκκινα δάνεια κ.ά.) καθώς και τη συμβολή του τραπεζικού συστήματος στην «κλαδική αναδιάρθρωση της οικονομίας». Στην πρόσφατη ετήσια έκθεση για τη «νομισματική πολιτική 2013-2014» αναφέρονται στοιχεία σχετικά με την αποπληρωμή των προβληματικών δανείων που έχουν περάσει στις υπό εκκαθάριση «κακές τράπεζες» (ΑΤΕ, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, Proton, Tbank κ.ά.). Τα σχετικά ποσά που «ανακτήθηκαν» μέχρι τέλος του 2013 διαμορφώθηκαν σε περίπου 325 εκατ. ευρώ ή στο 8% των προβληματικών δανείων που εμφανίζονται στα χαρτοφυλάκια των υπό εκκαθάριση τραπεζών. Υπενθυμίζεται ότι οι κερδοφόρες δραστηριότητες της ΑΤΕ πέρασαν στον Ομιλο της Τράπεζας Πειραιώς και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου στον όμιλο της Γιούρομπανκ.

Σε ρότα απογείωσης συνεχίζουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που έχουν χορηγήσει. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την Τράπεζα της Ελλάδας, στο τέλος Δεκέμβρη του 2013 έφτασαν σε 31,9% στο σύνολο των χορηγήσεων (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) από 24,5% που εμφανίζονταν στο τέλος Δεκέμβρη του 2012. Ειδικότερα τα «προβληματικά» στεγαστικά δάνεια φτάνουν στο 26,1% (από 21,4%) της συγκεκριμένης κατηγορίας, τα επιχειρηματικά δάνεια στο 31,8% (από 23,4%) και τα καταναλωτικά στο 47,3% (από 38,8%). Στη βάση των συγκεκριμένων στοιχείων, η συνολική μάζα των δανείων σε καθυστέρηση φτάνει σε 70 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα μάλιστα με την πρόσφατη «έκθεση αξιολόγησης» από το ΔΝΤ, το οποίο συνυπολογίζει και όσα αναδιαρθρώθηκαν από τις τράπεζες, οι καθυστερήσεις φτάνουν στο 40%, δηλαδή αφορούν σε χορηγήσεις ύψους 87 δισ. ευρώ.

Εντονες είναι οι ανισομετρίες που καταγράφονται ανάμεσα στα εμπορικά ισοζύγια των κρατών - μελών της ΕΕ και ιδιαίτερα αυτών που εντάσσονται στο «σκληρό πυρήνα» της Ευρωζώνης. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν χτες από τη Γιούροστατ και τα οποία αφορούν στο Α' τρίμηνο (Γενάρης - Μάρτης) του 2014, η Γερμανία κατατάσσεται πρώτη στη λίστα, με πλεόνασμα ύψους 48,6 δισ. ευρώ και ακολουθούν Ολλανδία με 15,9 δισ., Ιρλανδία με 7,9 δισ. και Ιταλία με 6,9 δισ. ευρώ. Αντίθετα, σε απόλυτα μεγέθη, τα μεγαλύτερα ελλείμματα καταγράφονται στην Αγγλία με 26,3 δισ. ευρώ, στη Γαλλία με 18,8 δισ. ευρώ, στην Ισπανία με 6,8 δισ. και την Ελλάδα με 5,4 δισ. ευρώ.

Αντίστοιχες είναι και οι ανισομετρίες που εμφανίζονται στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών, τα οποία και αποτελούν εστία τριβών και αντιπαραθέσεων στους κόλπους της ΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, Γερμανία, Ολλανδία, Λουξεμβούργο και Αυστρία εξακολουθούν να εμφανίζουν υψηλά πλεονάσματα. Υπενθυμίζουμε ότι στον τελευταίο γύρο εξέτασης των μακροοικονομικών δεδομένων (Μάρτης 2014), η Κομισιόν έκρινε ότι τόσο η Γερμανία, όσο και η Ολλανδία εμφανίζουν «ανισορροπίες», οι οποίες χρήζουν παρακολούθησης και αντιμετώπισης. Να σημειωθεί ότι κυβερνήσεις και τμήματα του κεφαλαίου, εντός και εκτός ΕΕ, έχουν κατά καιρούς «εγκαλέσει» την κυβέρνηση της Γερμανίας για τις χαμηλές εισαγωγές από άλλες χώρες (ευρωπαϊκός νότος κ.λπ.), γεγονός στο οποίο αποδίδουν τη διαμόρφωση του υψηλού πλεονάσματος. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας ξεπερνά επί σειρά ετών το 6% του παραγόμενου ΑΕΠ.

Συνολικά, πλεόνασμα ύψους 15,7 δισ. ευρώ εμφανίζουν στο α' 4μηνο (Γενάρη με Απρίλη) του 2014 οι εμπορικές δοσοληψίες των κρατών της Ευρωζώνης, ενώ στην ίδια περίοδο το πλεόνασμα των «28» της ΕΕ διαμορφώθηκε σε 1,3 δισ. ευρώ. Τα εν λόγω στοιχεία από τη Γιούροστατ αφορούν τις δοσοληψίες με τα κράτη εκτός ΕΕ, δηλαδή δεν περιλαμβάνουν τις ενδοκοινοτικές εμπορικές συναλλαγές.