ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Κυριακή 21 Γενάρη 2001
Σελ. /40
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ
«Διαρθρωτικές αλλαγές» και πανόραμα προβλημάτων στο χρόνο που έφυγε

Η

έντονη δημόσια αντιπαράθεση απόψεων και αμοιβαίας κριτικής ανάμεσα σε υψηλόβαθμα στελέχη της δικαστικής ιεραρχίας και δικαστικές οργανώσεις από το ένα μέρος και μέλη της κυβέρνησης από το άλλο, με αντικείμενο την κυβερνητική πολιτική σε τομείς, που αφορούν τις συνθήκες λειτουργίας της Δικαιοσύνης και την τύχη που της επιφυλάσσει η αυταρχική πολιτική των «διαρθρωτικών αλλαγών», όχι μόνο δίνουν το υλικό για μια γενική επισκόπηση της κατάστασης και των εξελίξεων στη Δικαιοσύνη μέσα στο έτος που έφυγε, το τελευταίο ενός αιώνα και μιας χιλιετίας, αλλά, πολύ περισσότερο, κάνει αναγκαία την κριτική αξιολόγηση αυτού του εξ ολοκλήρου πολιτικού στις αιτίες και τη σημασία του, φαινομένου. Και ακόμη, γιατί η ανεπιφύλακτη δημοσιότητα της κριτικής της κυβερνητικής πολιτικής από παράγοντες του παραδοσιακά πολύ συντηρητικού, σε τέτοιες εκδηλώσεις, χώρου της Δικαιοσύνης δείχνει την κρισιμότητα αυτών των προβλημάτων.

Αυτές οι αντιθέσεις εκδηλώθηκαν κυρίως μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του 2000, ύστερα από το ναυάγιο του ΣΑΜΙΝΑ και τον κίνδυνο που αναδείχτηκε, να κατηγορηθούν σαν υπαίτιοι ακόμα και υπουργοί, για μορφές συμμετοχής στα αδικήματα της παρακρατικής λειτουργίας τυπικά νόμιμων θεσμών και υπηρεσιών. Κίνδυνο που έγινε πολύ ενοχλητικός για την κυβέρνηση, όταν υποβλήθηκαν αναφορές εισαγγελέων στη Βουλή, για να αποφανθεί αυτή, σύμφωνα με τη δικαιοδοσία της, αν συντρέχει περίπτωση τέτοιων διώξεων.

Αλλά την αντίδραση των στελεχών και των οργανώσεων της Δικαιοσύνης προκάλεσε και η αναθεώρηση των διατάξεων του Συντάγματος, όπως έχουν προταθεί στη Βουλή από την κυβερνητική πλειοψηφία της Επιτροπής, εκείνων που αφορούν τη Δικαιοσύνη. Ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, με την εισήγησή του στην Ολομέλεια αυτού του δικαστηρίου, που συγκάλεσε στις 23/11, υποστήριξε ότι «θα έχουν διαλυτικές για τη Δικαιοσύνη συνέπειες», ότι «σε ένα πολίτευμα που έχει γίνει τόσο συγκεντρωτικό, μόνο αντίβαρο στην παντοδυναμία της εκτελεστικής εξουσίας είναι μια Δικαιοσύνη ανεξάρτητη» και ότι «υπάρχει θεσμικό έλλειμμα ανεξαρτησίας στο οποίο οφείλεται σε μεγάλο βαθμό η υστέρηση της δικαιοσύνης στη χώρα μας ». Και τέλος, ότι «μια Δικαιοσύνη κηδεμονευόμενη αποδεικνύεται ενίοτε παράλληλη, παραπαίει μεταξύ σκοπιμοτήτων, υπολογισμών και φιλοδοξιών» (Η υπογράμμιση δική μας).

Στην ομιλία του σε γενική συνέλευση της Ενωσης Εισαγγελέων (3/12), ο Πρόεδρος του ΑΠ επανέλαβε τις θέσεις του αυτές. Η απουσία του, καθώς και του Εισαγγελέα του ΑΠ από τη γενική συνέλευση της Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων που ακολούθησε (9/12), δεν υποδηλώνει ιδιαίτερη εγκαρδιότητα με τη διοίκηση αυτού του μαζικότερου δικαστικού σωματείου. Από το άλλο μέρος είναι χαρακτηριστικό ότι ο υπουργός της Δικαιοσύνης που παραβρέθηκε στις δύο αυτές συνελεύσεις, στις ομιλίες του περιορίστηκε να εξαγγείλει διευθετήσεις και μεταβολές για πιο γρήγορους ρυθμούς περάτωσης των δικών, για πρόσληψη υπαλλήλων στη γραμματεία των δικαστηρίων και... ικανοποίηση συνταξιουχικού οικονομικού αιτήματος των δικαστών. Ομως, ταυτόχρονα «πέρασε» και την κυβερνητική θέση ότι «απαιτείται διαφάνεια, ενημέρωση και αμοιβαίες υποχωρήσεις», εννοώντας προφανώς υποχωρήσεις από την πλευρά της Δικαιοσύνης και, παραπέρα, επιχείρησε μια, το ίδιο ωμά, εκβιαστική αντιπαραβολή «πιέσεων» που ασκούνται στη Δικαιοσύνη «από μέσα» για να δικαιολογήσει τις «απ' έξω» της κυβερνητικής εξουσίας και άλλων παραγόντων.

Παρεμβάσεις σε αντιδημοκρατική κατεύθυνση

Η κυβέρνηση, με την αναθεώρηση του Συντάγματος και με κοινούς νόμους, προωθεί στο χώρο της Δικαιοσύνης όχι μόνο την εξουσία της να διορίζει αυτή τους ανώτατους λειτουργούς της, αλλά και άλλες παρεμβάσεις. Ετσι, καθιερώνει τη θητεία τεσσάρων ετών για τους προέδρους των ανωτάτων δικαστηρίων, αντί για τη μέχρι τώρα απεριόριστη παραμονή τους, ώσπου να συμπληρώσουν το όριο υποχρεωτικής εξόδου (67ο έτος). Ασχετα από το ότι κάτω από ομαλές πολιτικές συνθήκες η ρύθμιση αυτή μπορεί να ήταν χρήσιμη για διάφορους λόγους, στα χέρια αυτής της αυταρχικής εξουσίας η μετατροπή επιβάλλεται, για να αποκτήσει αυτή μια ακόμη ευκολία να απαλλάσσεται από όποιον τέτοιο παράγοντα αντιδράσει σ' αυτή την πορεία της. Επίσης καταργεί το θεσμό των ενόρκων στα δικαστήρια. Η προπαγάνδα σε βάρος του θεσμού για «ακατάρτιστους» κλπ. λαϊκούς δικαστές είναι κατά το μεγαλύτερο μέρος της εντελώς αβάσιμη. Είναι προτιμότερη η διατήρηση αυτού του δημοκρατικού θεσμού ακόμη και με μικρά προβλήματα που εμφανίζονται και που συνολικά όχι μόνο καθόλου δεν επηρεάζουν την ορθή απονομή της δικαιοσύνης, αλλά και αποτελούν μια εγγύηση απέναντι στην αναγκαία κοινωνική προσαρμοστικότητά της και τη βελτίωση της δυσκαμψίας των επαγγελματικών δικαστηρίων λόγω της φύσης τους ως συμμετόχων της ίδιας, με την κυβερνητική, εξουσίας.

Παραπέρα, στο πλαίσιο της ενσωμάτωσης και της δικής μας χώρας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, η κυβέρνηση, όπως και εκείνες των άλλων χωρών - μελών της, συναντούν μεγάλα εμπόδια στη συγκρότηση της απαραίτητης αυταρχικής εσωτερικής κρατικής δομής. Ετσι, διστάζουν να την προβάλουν εξ αρχής σαν ένα ολοκληρωμένο μοντέλο πολιτικής συγκρότησης γιατί φοβούνται την έκρηξη της αντίστασης των λαών, που θα προκαλέσει. Γι' αυτό φαίνεται να διαλέγουν το δρόμο της βαθμιαίας συγκρότησης, οργανώνοντας τα επιμέρους στοιχεία αυτής της μεσαιωνικής αυτοκρατορίας, ώστε με την ανάλογη παραπλανητική προπαγάνδα οι λαοί να βρεθούν αναπόδραστα, όπως υπολογίζουν, αλυσοδεμένοι σ' αυτή. Λοιπόν, σ' αυτή την πορεία κατεδάφισης των δημοκρατικών δομών επιχειρούν και την κατεδάφιση της δομής της Δικαιοσύνης της χώρας.

Στο πλαίσιο ενίσχυσης της καταστολής

Παράλληλα, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε με το «Πρωτόκολλο αστυνομικής συνεργασίας» με τις ΗΠΑ, έτσι που να νομιμοποιείται η ελεύθερη εγκατάσταση και δράση στη χώρα, πρακτόρων ξένων αστυνομικών και άλλων μυστικών υπηρεσιών με υποχρέωση «συνεργασίας», δηλαδή συμμόρφωσης όλου του αντίστοιχου συστήματος της χώρας. Ακόμη, με τη σύμβαση με τις ΗΠΑ για δικαστική συνδρομή, εξαφανίζεται ο βασικός όρος σε παρόμοιες συμβάσεις για δικαστικί έλεγχο της έκδοσης κλπ. Τέλος, με την προετοιμαζόμενη «αντιτρομοκρατική» νομοθεσία, που με το πρόσχημα της καταπολέμησης της «τρομοκρατίας» θα αποτελέσει, όπως και στις προηγούμενες παρόμοιες περιπτώσεις («ιδιώνυμο» του Βενιζέλου, δικτατορία Μεταξά, από το 1945 ως και τη δικτατορία του 1967), τη βάση για την ανάπτυξη της «νόμιμης» κρατικής και της παρακρατικής πολιτικής τρομοκρατίας, η Δικαιοσύνη μετατρέπεται ακόμη παραπέρα σε άμεση και βίαιη θεραπαινίδα της κυρίαρχης πολιτικά οικονομικής εξουσίας.

Οι ως τώρα, τουλάχιστον, αντιδράσεις των δικαστών και όλου του νομικού κόσμου της χώρας, που αναφέρονται παραπάνω, δεν καλύπτουν αυτή την κυρίαρχη διάσταση της κυβερνητικής και γενικότερα της πολιτικής της ΕΕ, μιας πολιτικής για την αποδιάρθρωση του ως τώρα γνωστού τύπου Δικαιοσύνης του αστικού κράτους. Αποτελούν μεν θαρρετές διαμαρτυρίες και αντιγνωμίες, δε δείχνουν όμως συγκροτημένη και αποφασιστική επιδίωξη υλοποίησης των διαμαρτυριών. Ισα- ίσα που, ατυχώς, κάποια από τα μέτρα αυτά και ρητά τα εγκρίνουν, όπως εκείνο της κατάργησης του θεσμού των ενόρκων, ενώ άλλα δείχνουν με σιωπηρή ικανοποίηση ότι τα αποδέχονται, όπως τα περί οικοδόμησης της «Ευρώπης» κλπ. Σημαντική πράξη αντίδρασης αποτελεί η παραίτηση τεσσάρων μελών της επιτροπής για την τροποποίηση διατάξεων του Ποινικού Δικαίου (τριών καθηγητών πανεπιστημίου και ενός δικηγόρου), που είχε συγκροτήσει ο Υπουργός της Δικαιοσύνης και τους είχε διορίσει. Οι τροποποιήσεις που τους ανέθεσε αποτελούν περιορισμούς και κατάργηση δημοκρατικών δικαιωμάτων και μέρος του «τρομονόμου».

Να μπούν εμπόδια

Ο

ελληνικός λαός και ειδικότερα ο βασανισμένος κόσμος της εργασίας που συνθλίβεται μέσα στις συνθήκες του πιο άγριου καπιταλιστικού ανταγωνισμού, θα ήθελε από τον κόσμο της Δικαιοσύνης να συστηματοποιήσει τις διακηρύξεις και τοποθετήσεις του υπέρ των κατακτημένων ανθρώπινων και δημοκρατικών δικαιωμάτων και θεσμών. Οι δικαστές σαν υπηρεσιακοί παράγοντες και μέσα από τις οργανώσεις τους, οι δικηγόροι και οι δικηγορικοί σύλλογοι και οι πανεπιστημιακοί πρέπει να συνεννοηθούν υπεύθυνα και εγκάρδια, εξουδετερώνοντας κάθε απόπειρα ματαίωσης τέτοιων πρωτοβουλιών τους, για να επιδιώξουν κάποιο αποτέλεσμα. Δεν τους αναθέτει ο κόσμος να... ανατρέψουν το σύστημα, του οποίου, άλλωστε, επιτελούν κάποιες λειτουργίες.

Αξιώνει όμως από αυτούς να ξεπεράσουν μια κάποια φάση απλής έκρηξης έντιμων ανθρώπων και να «συναντηθούν» για συγκεκριμένες δραστηριότητες σταθερής και επίμονης αντίδρασης. Με σκοπό να καθυστερήσουν, τουλάχιστον στην αρχή, την κατεδάφιση όλου αυτού του δικαιικού οικοδομήματος. Να εμποδίσουν τη μετατροπή του θεσμού της Δικαιοσύνης σε έναν ακόμα κρίκο ωμά κατασταλτικής λειτουργίας των κοινωνικών αγώνων, και της πραγματικής, για το συμφέρον των πολιτών, προόδου της χώρας. Και να επιδιώξουν τη ματαίωση μιας τέτοιας «διαρθρωτικής αλλαγής», που, στην πραγματικότητα, είναι μια αληθινή γενετική μετάλλαξή της.

Ο κόσμος που απειλείται από την ανεργία, τη φτώχεια, τον αποκλεισμό των παιδιών του από την εκπαίδευση, που παρακολουθεί με απόγνωση την εμπορευματοποίηση ως και της κοινωνικής πρόνοιας για την αρρώστια και τα γηρατειά του, αξιώνει να πειστεί ότι ο κόσμος της Δικαιοσύνης εξεγείρεται όχι μόνο για τα λειτουργικά προβλήματα του επαγγελματικού του χώρου, τις αμοιβές και τις μεταξύ τους συμπεριφορές του προσωπικού των διαφόρων κλάδων του και, κυρίως, όχι απλά για να εξασφαλίσει ικανό ποσοστό δικαιοδοσίας σε μια εξουσία, όποια και αν είναι αυτή, ακόμα και σ' αυτή του ιστορικά πρωτοεμφανιζόμενου φαινομένου του ωμού ενδοευρωπαϊκού αποικισμού, στη διαδικασία του οποίου έχουν εισαγάγει και τη χώρα μας, έστω κι αν αυτή τη μεταλλαγμένη Δικαιοσύνη την προορίζουν για θεραπαινίδα ξενικού καθεστώτος «διομολογήσεων».

Πριν λίγο έφυγε από την πίσω πόρτα της χιλιετίας ένας χρόνος κακός για την ανθρωπότητα. Καταληστευμένος κι αυτός από τη χυδαία «οικονομία της αγοράς», που τον απέσπασε από την ουρά της χιλιετίας του και τον «τσόνταρε» παράταιρα στην άλλη, για να κερδοσκοπήσει ακόμη και με ένα ψεύτικο millennium. Για τον τομέα που εξετάζουμε εδώ, στον κόσμο της δικαιοσύνης, ο χρόνος που έφυγε αδικημένος και καθημαγμένος ο ίδιος, άφησε στον κόσμο που θέλει να υπηρετεί τη δικαιοσύνη την ευθύνη να βοηθήσει τον Ερχόμενο για το καλό των πολλών.

Αυτός ο κόσμος ας δείξει το είδος της ακοής και της ευθύνης που αναλαμβάνει.


Του
Αγγελου ΡΕΜΠΗ
Ο Αγγελος Ρεμπής είναι τέως εφέτης



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ