Ο τότε πρόεδρος του ΣΕΒ Ι. Στράτος και ο Χ. Πολυζωγόπουλος στην τελετή υπογραφής του «Συμφώνου» στις 10 Νοέμβρη 1997

Συγκεκριμένα, μετά τον «κοινωνικό διάλογο» που έγινε το 1997, η κυβέρνηση προχώρησε στον αντεργατικό νόμο 2639, με τον οποίο επέβαλε σημαντικές ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις και νομιμοποίησε τα ιδιωτικά γραφεία ευρέσεως εργασίας. Πριν το νόμο όμως, υπήρξε η υπογραφή του διαβόητου «Συμφώνου Εμπιστοσύνης για την Απασχόληση προς το 2000».

Στο σύμφωνο αυτό - το οποίο καταγγέλθηκε τότε, όπως και όλη η ψευδεπίγραφη διαδικασία του διαλόγου, από το ΚΚΕ, αλλά και από την ΔΑΣ στο εργατικό συνδικαλιστικό κίνημα και στη διοίκηση της ΓΣΕΕ - περιέχεται η συμφωνία κυβέρνησης και «κοινωνικών εταίρων» να προχωρήσουν στη ρύθμιση των «ευέλικτων» μορφών απασχόλησης. Ειδικότερα, σημειωνόταν στον 4ο άξονα με τίτλο «Μέτρα προστασίας σε μορφές εκτός τυπικής εξαρτημένης εργασίας», ότι τα θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με ρυθμίσεις αφορούν:

• Συμβόλαια έργου
• Παροχή έργου με έκδοση δελτίων παροχής υπηρεσιών
• Εργασία στο σπίτι
• Τηλεεργασία
• Εργασία μετά από κλήση του εργοδότη
• Εργασία εκτός χρόνου και χώρου εργασίας
• Μορφές μη εξαρτημένης εργασίας
• Εργασία συμβάσεων ορισμένου χρόνου
• Εργασία δανεισμού υπηρεσιών και εργαζομένων
• Υπεργολαβίες

Διαμαρτυρία εργαζομένων για το «Σύμφωνο» έξω από το χώρο υπογραφής του, την ίδια ώρα

Εχει σημασία σε αυτό το σημείο ότι οι ίδιοι οι βιομήχανοι δέχονται το διαχωρισμό των διαφόρων μορφών όπως της σύμβασης έργου, της υπεργολαβίας, της σύμβασης ορισμένου χρόνου, του «δανεισμού». Η αποδοχή αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη στάση στελεχών του ΣΕΒ, οι οποίοι σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν την Τετάρτη, θέλησαν να αποπροσανατολίσουν συγχέοντας τη σύμβαση έργου με την «ενοικίαση». Ο λόγος είναι ξεκάθαρος. Ο Ελληνας εργαζόμενος είναι εξοικειωμένος με τη σύμβαση έργου σε αντίθεση με την «ενοικίαση», η οποία είναι ακραία μορφή «ευελιξίας» με την οποία είναι διατεθειμένος να συγκρουστεί.

Δευτερεύουσα σημασία έχει ότι με την παραπάνω συμφωνία γίνεται δεκτό πως υπάρχει νομοθετικό κενό, του οποίου η σημασία γίνεται προσπάθεια να υποβαθμιστεί.

Παρά τις «τεχνικές» διαφορές τους, υπάρχει ένα κοινό σημείο σε όλες αυτές τις μορφές απασχόλησης: Είναι «ευέλικτες» και επιφέρουν σοβαρό πλήγμα στη σταθερή και πλήρη απασχόληση.

Η ειρωνεία στην όλη μεθόδευση, είναι ότι οι μορφές αυτές προωθούνται στο όνομα της «προστασίας» των δικαιωμάτων των εργαζομένων! Στο «Σύμφωνο Εμπιστοσύνης» αναφέρεται το εξής: «Συμφωνούμε σε προώθηση νομοθετικής ρύθμισης για τη διασφάλιση ορισμένων κατηγοριών εργαζομένων ως μισθωτών, κυρίως στις περιπτώσεις αμφισβητούμενων σχέσεων εργασίας. Παρόμοια θα μελετήσουμε την επέκταση και τη διεύρυνση της ασφάλισης των εργαζομένων που απασχολούνται με συμβάσεις έργου».

Η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΕ αρνήθηκε συνειδητά να αντιπαλέψει την εργοδοτική ασυδοσία και στηρίζοντας τους βιομήχανους και την κυβέρνηση δέχτηκε όλο το πλαίσιο της «ευελιξίας», δεσμευόμενη να το προωθήσει από την πλευρά της, κάτι που κάνει σήμερα. Με λίγα λόγια, δέχτηκε την παραπέρα εκμετάλλευση των εργαζομένων μόνο και μόνο επειδή... συμβαίνει!

Η «ευελιξία» στις εργασιακές σχέσεις είναι μια σταθερή επιδίωξη της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, η οποία τα τελευταία χρόνια υλοποιεί με συστηματικό τρόπο τις κατευθύνσεις της «Λευκής Βίβλου» της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ωστόσο, το ζήτημα της «ενοικίασης» εργαζομένων, ή «δανεισμού» όπως προτιμούν να το ονομάζουν οι υπερασπιστές του, δεν είναι η μοναδική μορφή εκμετάλλευσης, μια και εντάσσεται στα γενικότερα πλαίσια της «απασχολησιμότητας», της μερικής απασχόλησης, της προσωρινής εργασίας και άλλων ανάλογων αντιδραστικών μορφών.

Η «ενοικίαση» αποτελεί μία μόνο μορφή των νέων μορφών εργασίας, οι οποίες για να εφαρμοστούν πρέπει προηγουμένως να χτυπηθεί αποφασιστικά το 8ωρο ή 7ωρο, η σταθερή και πλήρης απασχόληση, τα πλήρη ασφαλιστικά δικαιώματα, αλλά και η έννοια της συλλογικής σύμβασης εργασίας, η συνδικαλιστική δράση, καθώς και μια σειρά άλλα δικαιώματα, που ακόμη και σήμερα έχουν οι εργαζόμενοι.

Τα ιδιωτικά γραφεία ευρέσεως εργασίας, ως φορείς των... νέων μορφών απασχόλησης, ανέλαβαν το κύριο έργο προώθησης της νέας και στυγνής εκμετάλλευσης. Γι' αυτό και η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας ψήφισε τη σύμβαση 181 για τη νομιμοποίηση αυτών των γραφείων και γι' αυτό η κυβέρνηση έσπευσε γρήγορα να τα νομιμοποιήσει στη χώρα μας, ενώ είχε προηγηθεί και ένα μεγάλο χρονικό διάστημα που λειτουργούσαν με τη σκανδαλώδη ανοχή της. Μια ανοχή και στήριξη που επιφυλάσσει και για τους βιομηχάνους, αλλά όχι για τους εργαζόμενους, που τους καταπατούν βάναυσα τα δικαιώματά τους.

Χαρακτηριστικά είναι όσα παραδέχεται και ισχυρίζεται η Ευρωπαϊκή Ενωση ιδιωτικών Γραφείων Εύρεσης Εργασίας, σε σχετική έκθεσή της. «Αυτή τη στιγμή περίπου 1,5% του εργατικού δυναμικού της Ευρωπαϊκής Ενωσης απασχολείται μέσω των ιδιωτικών γραφείων ευρέσεως εργασίας», σημειώνεται στην έκθεση.

Στη συνέχεια επαναφέρει το πλαστό επιχείρημα ότι παρά το μεγάλο ποσοστό ανεργίας, υπάρχουν πολλές κενές θέσεις εργασίας στην Ευρώπη. «Για να λυθεί αυτό το παράδοξο, πρέπει να δημιουργηθούν ευκαιρίες για ιδιαίτερες ομάδες -όπως οι νέοι, οι άνεργοι για μεγάλο χρονικό διάστημα, γυναίκες και ηλικιωμένοι- οι οποίες δε συμμετέχουν ενεργά στην αγορά εργασίας», τονίζει η έκθεση προδιαγράφοντας τους στόχους της, αποφεύγοντας όμως να αναφέρει ότι οι όποιες θέσεις προσφέρονται, συνδέονται απαρέγκλιτα με τη μερική απασχόληση, την προσωρινή εργασία και τη σύμβαση χρόνου!

Οι εκπρόσωποι των δουλεμπορικών γραφείων ισχυρίζονται προκλητικά στη συνέχεια, ότι υπάρχουν «απαιτήσεις των εργαζομένων για μεγαλύτερη ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις»!!! Η επόμενη παραδοχή είναι και από τις λίγες αληθινές της έκθεσης, καθώς τονίζεται ότι «οι εταιρίες έχουν μία ξεκάθαρα και ολοένα αυξανόμενη ανάγκη για ευελιξία στην παροχή και ανάπτυξη των εργαζομένων τους».

Στη βάση των παραπάνω, οι Ευρωπαίοι δουλέμποροι έχουν την πεποίθηση ότι μπορούν να «αυξήσουν τις ευκαιρίες απασχόλησης» και απαιτεί: «Θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για τους περιορισμούς που αναχαιτίζουν την εξέλιξη των ιδιωτικών γραφείων ευρέσεως εργασίας, αφού διασφαλίζουν το κατάλληλο εργασιακό περιβάλλον για τους υπαλλήλους τους. Οι νομικές συνθήκες οι οποίες εμποδίζουν την ανάπτυξή τους, στέκονται εμπόδιο στη δημιουργία εργασιακής απασχόλησης, κυριότερα στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Αν αυτοί οι περιορισμοί αφαιρεθούν, τότε οι όροι και οι συνθήκες της εργασίας των ιδιωτικών γραφείων ευρέσεως εργασίας θα πρέπει να διασφαλίζονται από κατάλληλες εργασιακές νομικές ρυθμίσεις.

Σε αυτό το σημείο εισέρχεται και ο ρόλος της κυβέρνησης, η οποία μέσω του υπουργού Τύπου Δ. Ρέππα έχει ανακοινώσει ότι προωθεί άμεσα σχετική νομοθετική ρύθμιση.