«Αγαπητοί φίλες και φίλοι, αγαπητοί προσκαλεσμένοι, συντρόφισσες και σύντροφοι,

Θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε για τη σημερινή σας παρουσία στην εκδήλωση που τιμάμε τα 40 χρόνια από τη νόμιμη επανέκδοση του "Ριζοσπάστη". Θέλουμε ιδιαίτερα να ευχαριστήσουμε τα 24 Κομμουνιστικά Κόμματα και τις εφημερίδες τους απ' όλο τον κόσμο που μας έστειλαν χαιρετιστήρια μηνύματα.

Οι μέρες αυτές για εμάς είναι ξεχωριστές. Είναι μέρες που φέρνουμε στο μυαλό μας, στη σκέψη μας τη σκληρή πολύχρονη πορεία της εφημερίδας μας, του "Ριζοσπάστη", τις ηρωικές στιγμές, τις θυσίες, την ακούραστη δουλειά κομμουνιστών δημοσιογράφων, ανταποκριτών, διακινητών όλων όσοι κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες δούλεψαν προκειμένου η εφημερίδα να σταθεί κάθε στιγμή στο ύψος της, να ανταποκριθεί στο ρόλο της ως οργάνου της ΚΕ του ΚΚΕ, ως καθημερινού συντρόφου και καθοδηγητή.

(...) Πρέπει όμως κάθε μέρα και όχι μόνο σε συγκεκριμένες μέρες να σκεφτόμαστε το πώς η εφημερίδα μας ανταποκρίνεται στο καθήκον της στις σημερινές συνθήκες, πώς μπορεί να σταθεί στο ύψος των σημερινών απαιτήσεων. Να σκεφτόμαστε κάθε μέρα πώς θα δίνουμε ώθηση στην αύξηση της διακίνησης και της αξιοποίησής της. Αυτό άλλωστε αποτελεί την καλύτερη και πιο ουσιαστική τιμή στην πολύχρονη ιστορία της εφημερίδας, στους συντρόφους που έδωσαν κυριολεκτικά και μεταφορικά τη ζωή τους σε αυτήν την υπόθεση.

Ο "Ριζοσπάστης" αποτελεί θεμελιακό στοιχείο της ύπαρξης και δράσης του ΚΚΕ, γι' αυτό άλλωστε και συγκεντρώνει πάντα τα πυρά της αστικής αλλά και οπορτουνιστικής επίθεσης ενάντια στο Κόμμα. Η ύπαρξη κομματικού Τύπου υπήρξε πάντα απαραίτητος όρος για τη διαμόρφωση ενός Κομμουνιστικού Κόμματος. Κομμουνιστικό Κόμμα χωρίς Τύπο δεν μπορεί να υπάρξει. Ανεξάρτητα αν αυτός είναι νόμιμος ή παράνομος. Ο Τύπος αυτός με την ευθύνη του καθοδηγητικού οργάνου, της ΚΕ, πρέπει καθημερινά να λύνει ζητήματα: Ενημέρωσης - αποκάλυψης - διαφώτισης - καθοδήγησης για δράση, στην κατεύθυνση της προώθησης της πολιτικής του Κόμματος, της προβολής των θέσεών του.

Ο "Ριζοσπάστης" φθάνει τη γνώμη της ΚΕ καθημερινά σε κάθε εργαζόμενο, σε κάθε χώρο δουλειάς, γειτονιά, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, άμεσα και υπεύθυνα για όλα τα ζητήματα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Αυτό είναι το πρώτο ζήτημα. Γι' αυτό λέμε ότι είναι ο καθημερινός καθοδηγητής, αρκεί βεβαίως να αξιοποιείται με τέτοιο τρόπο».

Παρακάτω, ο Κύριλλος Παπασταύρου υπογράμμισε: «Το ζητούμενο σήμερα για την εφημερίδα μας είναι πώς θα συμβάλει πιο ουσιαστικά στην υλοποίηση των Αποφάσεων του 19ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, στην προβολή του Προγράμματος του ΚΚΕ, στη στήριξη της προσπάθειας για ανασύνταξη του εργατικού κινήματος, τη συγκρότηση της Λαϊκής Συμμαχίας ανάμεσα στην εργατική τάξη και τα άλλα λαϊκά στρώματα, την προβολή της ρεαλιστικότητας και επικαιρότητας της εργατικής - λαϊκής εξουσίας, του σοσιαλισμού.

Αποτελεί βασικό στοιχείο της παρέμβασης του Κόμματος στην επικαιρότητα. Πρώτα απ' όλα γιατί προβάλλει τις πολιτικές - οικονομικές εξελίξεις στην Ελλάδα και διεθνώς από τη "σκοπιά των από κάτω", από τη σκοπιά των συμφερόντων της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων, από τη σκοπιά των θέσεων του ΚΚΕ. Αλλά και γιατί συμβάλλει στη διαμόρφωση της επικαιρότητας, στην προβολή των ειδήσεων, στην αποκάλυψη αντιλαϊκών εξελίξεων ή στην προβολή της δράσης του εργατικού - λαϊκού κινήματος, στην παρέμβαση δηλαδή σε αυτό που λένε "καθημερινή ατζέντα" της επικαιρότητας, στην ανάδειξη της είδησης που θα περάσει στα ψιλά των αστικών εφημερίδων, της δραστηριότητας που θα θαφτεί, της εξέλιξης που θα συγκαλυφθεί η ουσία της.

Η εφημερίδα, εξασφαλίζοντας το να φτάνει για όλα αυτά τα ζητήματα καθημερινά και έγκαιρα η "γραμμή του Κόμματος", η τοποθέτηση της Κεντρικής Επιτροπής, συμβάλλει στην ενοποίηση της δράσης του Κόμματος σε πανελλαδικό επίπεδο και στο πιο απομακρυσμένο σημείο της χώρας».

Στο σημείο αυτό ο Κ. Παπασταύρου ανέδειξε το ρόλο του «Ριζοσπάστη» στην παρακολούθηση του ιδεολογικού - πολιτικού μετώπου και στη διατύπωση απαντήσεων σε ιδεολογήματα του αντιπάλου, που προωθούνται σε όλη την κλίμακα της ζωής των εργαζομένων. Αλλά και τη σημασία της αξιοποίησης των συλλογικών επεξεργασιών του Κόμματος για την προβολή ιστορικών συμπερασμάτων από την πείρα της ταξικής πάλης στην Ελλάδα και διεθνώς, από την πείρα του κομμουνιστικού κινήματος, του εργατικού - λαϊκού κινήματος. Ακόμα, υπογράμμισε την ανάγκη η εφημερίδα να φιλοξενεί ζητήματα ιδεολογικής διαπάλης και σε άλλα θέματα, όπως αυτά του πολιτισμού, της επιστήμης, του αθλητισμού.

Συνεχίζοντας και αναφερόμενος στα λαϊκά προβλήματα, τόνισε: «Ο "Ριζοσπάστης" όχι απλώς ενημερώνει, αλλά διαφωτίζει γύρω από αυτά τα προβλήματα, αναδεικνύει τις αιτίες τους, προβάλλει τις θέσεις του Κόμματος για την άμεση αντιμετώπισή τους και εκλαϊκεύει την πολιτική πρόταση του ΚΚΕ για την ουσιαστική επίλυσή τους. Μεταφέρει τη θετική αλλά και την αρνητική πείρα από την προσπάθεια ανάπτυξης εργατικής - λαϊκής δράσης, από την οργάνωση των αγώνων. Αποκαλύπτει τη στάση του αντιπάλου, τον επικίνδυνο ρόλο του οπορτουνισμού.

Αυτή η διαφωτιστική δουλειά της εφημερίδας γύρω από τα εργατικά - λαϊκά προβλήματα τροφοδοτεί και την προσπάθεια των κομμουνιστών, άλλων αγωνιστών στο ταξικό συνδικαλιστικό κίνημα, για την οργάνωση των παρεμβάσεών τους, της πάλης, των αγώνων γύρω από αυτά τα ζητήματα. Βοηθά στη διαμόρφωση των διεκδικήσεων, των στόχων και των πλαισίων πάλης.

(...) Ο "Ριζοσπάστης" είναι όπλο στην καθημερινή αναμέτρηση με την εργοδοσία, με την ιδεολογική επίθεση που γίνεται στους εργαζόμενους, αλλά και τις διάφορες μορφές χειραγώγησης και ενσωμάτωσης που αξιοποιούνται από τους εργοδοτικούς μηχανισμούς, τις εργοδοτικές και συμβιβασμένες ηγεσίες.

(...) Ο "Ριζοσπάστης" γενικεύει από ταξική σκοπιά τα συμπεράσματα από τις εξελίξεις στους εργασιακούς χώρους, στο φόντο των εξελίξεων στους κλάδους της καπιταλιστικής οικονομίας, αποκαλύπτοντας τις νέες μεθόδους χειραγώγησης που πατάνε πάνω σε ένα χαμηλό πλαίσιο απαιτήσεων, νέες μεθόδους εκμετάλλευσης των εργαζομένων, τους ανταγωνισμούς ανάμεσα σε επιχειρήσεις και κλάδους της καπιταλιστικής οικονομίας.

Ο "Ριζοσπάστης" προβάλλει τη βάση πάνω στην οποία χτίζεται η λαϊκή συμμαχία της εργατικής τάξης με τα λαϊκά στρώματα σε αντικαπιταλιστική - αντιμονοπωλιακή κατεύθυνση. Γιατί πρέπει τα λαϊκά στρώματα να συμπορευτούν με την εργατική τάξη.

Η εφημερίδα αναδεικνύει την κοινότητα των συμφερόντων που υπάρχει ανάμεσα στους εργαζόμενους και τους φτωχούς μεσαίους αγρότες για μια σειρά ζητήματα, όπως, π.χ., για την παραγωγή φθηνών ποιοτικών ειδών διατροφής με βάση τις εργατικές - λαϊκές ανάγκες και το πώς αυτός ο σκοπός δεν προωθείται με την περαιτέρω καπιταλιστικοποίηση της αγροτικής παραγωγής.

Αλλά και σε άλλα ζητήματα που αφορούν την Υγεία, την Παιδεία, την Πρόνοια, την Κοινωνική Ασφάλιση, τη φορολογία κ.λπ.

Προβάλλει τις εκδηλώσεις έκφρασης αλληλεγγύης ανάμεσα στους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα.

Δείχνει το πώς συναντιούνται οι μισθωτοί με τους φτωχούς αυτοαπασχολούμενους από τη σκοπιά της προοπτικής, όχι μόνο από τη σκοπιά του παρόντος, δηλαδή από τη σκοπιά της αντίθεσης στη μεγάλη καπιταλιστική ιδιοκτησία, αλλά και από τη σκοπιά της κοινωνικοποιημένης παραγωγής, του παραγωγικού συνεταιρισμού στην αγροτική παραγωγή, του κεντρικού σχεδιασμού».

Καταλήγοντας ο Κ. Παπασταύρου υπογράμμισε σε ό,τι αφορά τη διακίνηση και αξιοποίηση της εφημερίδας: «Δεν είμαστε ικανοποιημένοι ως Κόμμα για το επίπεδο διακίνησης και αξιοποίησης της εφημερίδας. Βεβαίως, θα πει κανείς ότι αυτή είναι η τάση για όλες τις εφημερίδες. Ομως για τον "Ριζοσπάστη" δεν πρέπει να ισχύει αυτή η τάση για τον απλούστατο λόγο ότι δεν είναι εφημερίδα σαν τις άλλες.

Αυτό που κάποτε ήταν αυτονόητο - το διάβασμα της εφημερίδας, του βιβλίου - σήμερα απαιτεί εκπαίδευση, απαιτεί συστηματοποίηση, επιμονή που βεβαίως θα πρέπει να συνδυάζεται με την αξιοποίηση της εφημερίδας στις καθημερινές ανάγκες της ταξικής πάλης. Η δουλειά για την οργάνωση του λαού, των εργαζομένων, είναι δουλειά απαιτητική, θέλει υπομονή, επιμονή, αλλά είναι και μόνιμος ιδεολογικοπολιτικός αγώνας.

Υπάρχουν χιλιάδες δραστήριοι αγωνιστές σε σωματεία, συλλόγους, Λαϊκές Επιτροπές που δρουν στους χώρους δουλειάς, σπουδών, στις γειτονιές. Ολοι αυτοί αποτελούν μια άμεση πηγή για την αύξηση της κυκλοφορίας της εφημερίδας. Υπάρχουν επίσης χιλιάδες εργαζόμενοι, λαϊκές οικογένειες που παρακολουθούν την πολιτική του ΚΚΕ, προβληματίζονται και ενδιαφέρονται. Χρειάζεται, λοιπόν, να αναδείξουμε πρωτοπόρους διακινητές του "Ρ" ιεραρχώντας χώρους δουλειάς, νέους ηλικιακά, γυναίκες, λαϊκές γειτονιές, σχολεία, σχολές».

Μεταξύ άλλων, σημείωσε ακόμα ότι η χρέωση στον «Ριζοσπάστη» είναι τίτλος τιμής και μεγάλη ευθύνη, ότι απαιτεί μεγάλη καθημερινή προσπάθεια να ψάχνεις την αλήθεια, να γράφεις σε αντιπαράθεση με αυτό που κυριαρχεί ως ρεύμα, κόντρα στον αντικομμουνισμό, να αντέχεις στις διάφορες Σειρήνες και πιέσεις της αστικής ιδεολογίας και του οπορτουνισμού, να είσαι ανά πάσα στιγμή έτοιμος για θυσίες, για δουλειά σε πολύ δύσκολες και επικίνδυνες συνθήκες. Επισήμανε ακόμα πως η δουλειά στον «Ριζοσπάστη» δεν ταιριάζει με την προσδοκία καριέρας και ανέσεων και πως ο «Ριζοσπάστης» έχει ακούραστους κομμουνιστές δημοσιογράφους, αφανείς, που δεν περιμένουν κανενός είδους καταξίωση με τα κριτήρια που αυτή γίνεται στον αστικό Τύπο και που η προσωπική τους συμβολή διοχετεύεται μέσα στη συλλογική δουλειά, στο συλλογικό αποτέλεσμα της εφημερίδας.

Κλείνοντας την ομιλία του υπογράμμισε: «Πριν ένα χρόνο προχωρήσαμε σε αλλαγές στην εφημερίδα με στόχο τη βελτίωση, την αναβάθμισή της, στη βάση των κατευθύνσεων του 19ου Συνεδρίου. Στην υλοποίησή τους πάρθηκαν υπόψη και οι σοβαρές οικονομικές δυσκολίες της περιόδου. Παρά τα βήματα που έχουν γίνει, έχουμε πολύ δρόμο ακόμα στο να ανταποκριθούμε με μεγαλύτερη επάρκεια στις απαιτήσεις και τις ανάγκες της καθημερινής ιδεολογικοπολιτικής διαπάλης.

(...) Να βάλουμε, λοιπόν, όλοι πλάτη για να φτάσουμε τον "Ριζοσπάστη" μας εκεί που πρέπει από ποιότητα, περιεχόμενο, διακίνηση και αξιοποίηση, με τη φιλοδοξία τα 100 χρόνια του Κόμματος και της εφημερίδας μας να μας βρουν σε πολύ καλύτερη θέση».

«Ο "Ριζοσπάστης" ήταν, είναι και θα μείνει αγέραστος», τόνισε στην αρχή της ομιλίας του ο Γιώργης Μωραΐτης. Συνέχισε αναφερόμενος στην πορεία της εφημερίδας δίπλα στο ΚΚΕ, στη νομιμότητα και την παρανομία: «Τώρα ο "Ριζοσπάστης", νόμιμος 40 ολόκληρα χρόνια. Σχεδόν μισό αιώνα. Απίστευτο κι όμως αληθινό. Αλλα τόσα χρόνια περίπου ήταν παράνομος. Από το 1947, μετά την απελευθέρωση. Οταν έβγαλαν το ΚΚΕ "εκτός νόμου". Θυμάμαι το καλοκαίρι του '47 - ήμουν αντάρτης στον Παρνασσό - κι έπεσε στα χέρια μας και διαβάσαμε το τελευταίο φύλλο του νόμιμου "Ριζοσπάστη"». Δίπλα στο ΚΚΕ, τόνισε, το ηρωικό «κόμμα των αγώνων και των θυσιών», στάθηκε σε όλη την ιστορική του διαδρομή ο «Ριζοσπάστης». Κρατώντας ψηλά και στις «πιο αντίξοες συνθήκες» τη σημαία με το σφυροδρέπανο, γνωρίζοντας μαζί με το ΚΚΕ «Ασφάλειες, Στρατοδικεία, φυλακές κι εξορίες».

Αναφερόμενος στην περίοδο της νόμιμης πια έκδοσης, ο Γ. Μωραΐτης υπογράμμισε τη χαρά των κομμουνιστών να βλέπουν την εφημερίδα να τυπώνεται και να κυκλοφορεί αλλά και την ακούραστη προσφορά των συντρόφων για το σκοπό αυτό: «Μεγάλη η χαρά μας απ' τη μια μεριά. Πανευτυχείς όταν τον βλέπαμε τυπωμένο, κοντά το πρωί, και τον διαβάζαμε. Κατάκοποι, όμως, από την κούραση στο τυπογραφείο. Και ξενύχτηδες. Είχαμε ξεθεωθεί. Αλλά, "χαλάλι". Τον πρώτο καιρό ήμασταν λίγοι. Στη Διεύθυνση και στην Αρχισυνταξία τρία μέλη της ΚΕ του Κόμματος. Μαζί με άλλους 2 - 3 συντρόφους επαγγελματίες δημοσιογράφους. Τα τμήματα Πολιτικό, Εργατικό, Ελεύθερο, Καλλιτεχνικό, πλαισιωμένα με νεότερους συντρόφους και συντρόφισσες, κυρίως από την ΚΝΕ, επίσης μη επαγγελματίες δημοσιογράφους. Κι αυτό ήταν όλο. Ο "Ριζοσπάστης", για όλους μας, όχι μόνο για τους νεότερους, έγινε στην πράξη και Σχολή Δημοσιογραφίας», τόνισε.

Τέλος, ο Γ. Μωραΐτης σημείωσε: «Εμείς, διδαγμένοι και απ' αυτή την εμπειρία, μα και από τη γενικότερη εσωτερική και διεθνή κατάσταση που τη μελετάμε, προχωράμε. Με σταθερά βήματα. Στο δρόμο της τιμής και του καθήκοντος. Χωρίς να λογαριάζουμε κόπους και θυσίες. Για το καλό του λαού και του τόπου. Ενάντια στα μονοπώλια και στο κεφάλαιο, αδηφάγο πάντα, ντόπιο και ξένο. Για την εργατική τάξη, τη φτωχή αγροτιά, τα μεσαία στρώματα. Για τη νεολαία. Γενικότερα για την ειρήνη και την πρόοδο. Με προοπτική ν' ανοίξει ο δρόμος για την καινούργια κοινωνία. Το σοσιαλισμό και κομμουνισμό».