«Η Ευρώπη 100 χρόνια από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Καπιταλισμός: Κρίση, φασισμός, πόλεμος. Η πάλη των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων για την Ευρώπη του σοσιαλισμού, της ειρήνης, της κοινωνικής δικαιοσύνης», ήταν το θέμα της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Συνάντησης που διοργάνωσε το ΚΚΕ, την Πέμπτη 2/10, στις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή 32 Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων από χώρες της Ευρώπης.

Η εισήγηση, όπως και το κλείσιμο των εργασιών έγινε από τον ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα. Από την πλευρά του ΚΚΕ συμμετείχαν ακόμα ο Γ. Μαρίνος, μέλος του ΠΓ της ΚΕ, ο Ελ. Βαγενάς, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων, ο Μ. Παπαδόπουλος, μέλος της ΚΕ και υπεύθυνος της Ιδεολογικής Επιτροπής και του Τμήματος Οικονομίας, ο Κ. Παπαδάκης, μέλος της ΚΕ και ευρωβουλευτής και ο Σ. Ζαριανόπουλος, ευρωβουλευτής.

Κατά τη διάρκεια της Συνάντησης, το λόγο πήραν όλοι οι εκπρόσωποι των κομμάτων που συμμετείχαν, μεταφέροντας πείρα από τις χώρες τους και επιβεβαιώνοντας τον ενιαίο χαρακτήρα της επίθεσης στους λαούς στο πλαίσιο του καπιταλιστικού δρόμου ανάπτυξης.

Mε αφορμή τα τεκταινόμενα στην Ουκρανία, και όχι μόνο, επισημάνθηκε η ανάγκη της μέγιστης δυνατής επαγρύπνησης και ετοιμότητας, οι μεγάλες ευθύνες που θέτει στα Κομμουνιστικά Κόμματα το γεγονός ότι σήμερα, 100 χρόνια μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, ξεσπούν νέες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πόλεμοι, με υπαρκτό τον κίνδυνο γενικότερης ανάφλεξης.

Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει αποσπάσματα από την τελική ομιλία του Δ. Κουτσούμπα στο κλείσιμο των εργασιών της Ευρωπαϊκής Κομμουνιστικής Συνάντησης (η εισηγητική ομιλία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ δημοσιεύτηκε στο φύλλο της Παρασκευής 3/10, ενώ η εισήγηση του Γ. Μαρίνου στη συνεδρίαση της «Πρωτοβουλίας» δημοσιεύτηκε το Σάββατο 4/10).

Σημείωσε, επίσης, πως μαζί με τη συμφωνία σε μια σειρά ζητήματα πάνω στα θέματα τα οποία συζητήθηκαν, εκφράστηκαν και διαφορετικές προσεγγίσεις, διαφορετικές απόψεις, με βάση την πείρα των κομμάτων, που άπτονται και ιδεολογικών, θεωρητικών ζητημάτων, αλλά και πολύ πρακτικών, ζητημάτων τακτικής και στρατηγικής για κάθε κόμμα.

Ως ΚΚΕ, τόνισε, δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε αυτήν την προσπάθεια, αξιοποιώντας όλες τις δυνατότητες σε αυτήν την κατεύθυνση, για να δυναμώνει η αυτοτελής δράση του κομμουνιστικού κινήματος και η παρέμβαση των Κομμουνιστικών Κομμάτων στο λαϊκό κίνημα κάθε χώρας.

Ακολουθούν εκτενή αποσπάσματα από την ομιλία του Δ. Κουτσούμπα στο κλείσιμο της Συνάντησης.

Από τις εργασίες της Συνάντησης

Από αυτήν την άποψη, έχει μεγάλη σημασία σήμερα να δούμε την πλευρά αυτή, πώς δουλεύουμε π.χ. στο εργατικό - συνδικαλιστικό κίνημα. Φυσικά, υπάρχουν διαφορετικές εμπειρίες και διαφορετικές δυνατότητες στις διάφορες χώρες από τα διάφορα κόμματα. Κάποιο κόμμα έχει αρκετές δυνάμεις στο συνδικαλιστικό κίνημα, πλειοψηφία σε ομοσπονδίες, σε μεγάλα συνδικάτα, στη βιομηχανία, σε σημαντικούς παραγωγικούς κλάδους ή στο Δημόσιο. Αλλο κόμμα έχει ελάχιστες έως καθόλου δυνάμεις, άρα πρέπει να ανταλλάξουμε και σκέψεις για το πώς μπορούμε αυτό το σημαντικό ζήτημα παραπέρα να το προωθήσουμε. Κομμουνιστικό Κόμμα, κομμουνιστές που δεν δουλεύουν με τις μάζες, πρώτα απ' όλα μέσα στην εργατική τάξη, ή που δεν μπορούν να επηρεάσουν ή επηρεάζουν ελάχιστα τις λαϊκές μάζες δεν μπορούν και να οικοδομήσουν το επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα, το κόμμα νέου τύπου, που είναι απαραίτητο για να οδηγήσουν αυτές τις μάζες στην τελική σύγκρουση και στην αναμέτρηση με τα μονοπώλια, με τον καπιταλισμό, να οικοδομήσουν το σοσιαλισμό. Είναι μεγάλο ζήτημα αυτό. Θα πρέπει να το ανοίξουμε το επόμενο διάστημα και μέσα εδώ, όχι μόνο στο κίνημα.

Ξέρετε ότι εμείς μάλιστα χρησιμοποιούμε την έκφραση - σύνθημα από το τελευταίο Συνέδριό μας, ότι πρέπει να γίνουμε «Κόμμα παντός καιρού». Εννοούμε βεβαίως κόμμα νέου τύπου, με τις αρχές λειτουργίας ενός μαρξιστικού - λενινιστικού κόμματος, κόμμα παντός καιρού, που θα αντέχει και στις καταιγίδες, και στις θύελλες, και στους καύσωνες. Θα μπορεί να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις, όπου δεν υπάρχει όξυνση της ταξικής πάλης, δρώντας σε μη επαναστατικές συνθήκες, όπως είναι σε διάφορες χώρες, και στη χώρα μας, σήμερα η κατάσταση, αλλά και έτοιμο να αντιμετωπίσει και να ηγηθεί αυτής της πάλης, όταν δημιουργηθεί επαναστατική κατάσταση, όταν μπει επί τάπητος το ζήτημα της εξουσίας της εργατικής τάξης, που θα κληθεί να παίξει βασικό πρωταρχικό ρόλο.

Το ισχυρό κόμμα παντός καιρού, κατά τη γνώμη μας, σχετίζεται και με το τι στρατηγική διαμορφώνει το κάθε κόμμα στη χώρα του, και βεβαίως στην Ευρώπη, και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, πώς αντιμετωπίζει τα φαινόμενα είτε έρχονται από παλιά, είτε σύγχρονα, καινούργια που εμφανίζονται κάθε φορά. Για παράδειγμα, ως κόμμα προσπαθήσαμε και από την εισήγηση και από την αρθρογραφία που έχουμε, να ανοίξει το θέμα και στη χώρα μας, αλλά και να γίνει πιο καθαρό αυτό το ζήτημα και να το προσέξει το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, και ιδιαίτερα στην Ευρώπη.

Σήμερα, με την κρίση αναπτύσσεται μια φιλολογία από την αστική τάξη και την αστική ιδεολογία, αλλά και από οπορτουνιστικά, ρεφορμιστικά ρεύματα, γύρω από τους τρόπους εξόδου απ' την κρίση. Και βεβαίως εδώ συγκρούονται - όχι στην ουσία τους - αλλά υπάρχουν και αναπτύσσονται δύο απόψεις: Η μία άποψη που κυρίως εκφραστής της είναι τα νεοφιλελεύθερα κόμματα, τα συντηρητικά και ένα τμήμα, ας το πω έτσι σχηματικά, της δεξιάς σοσιαλδημοκρατίας, κι από την άλλη πλευρά μια άποψη που κινείται στην ίδια λογική της διαχείρισης, με άλλο μείγμα, άλλο μοντέλο διαχείρισης, που είναι, να το πω πάλι σχηματικά, ένα τμήμα που έχει μείνει από την παλιά «αριστερή σοσιαλδημοκρατία» και από διάφορα νεοαριστερά κόμματα που παίζουν πλέον το ρόλο της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη, όπως το ΚΕΑ, για παράδειγμα. Στην Ελλάδα, εκφράζεται με τον ΣΥΡΙΖΑ, που έχει πάρει τη θέση του ΠΑΣΟΚ.

Και, βεβαίως, εδώ έχουμε την άποψη που μιλάει για μια περιοριστική διαχείριση, ένα μείγμα διαχείρισης κυβερνητικό για την αντιμετώπιση των προβλημάτων, και, από την άλλη, το άλλο μείγμα που μιλά για μια πιο χαλαρή διαχείριση, για μια δημοσιονομική χαλαρότητα, για να υπάρξει «κούρεμα» του χρέους - ενώ οι άλλοι μιλάνε για επιμήκυνση του χρέους - και μια σειρά άλλες τέτοιες πλευρές που στο «διά ταύτα» όμως, ως αποτέλεσμα, δεν φέρουν τίποτα διαφορετικό για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα. Δηλαδή, και οι δύο αυτές πολιτικές διαχείρισης, στην ουσία, οδηγούν σε έξοδο από την κρίση με ανάκαμψη της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας των μονοπωλίων, του μεγάλου κεφαλαίου, δηλαδή για τον καπιταλιστικό δρόμο ανάπτυξης. Να περάσουμε από την κρίση, την ύφεση, στην αναζωογόνηση, μέσα σε αυτόν τον κύκλο της καπιταλιστικής κρίσης.

Σε τελευταία ανάλυση, οδηγούν σε νέα φορολογική επιβάρυνση το λαό, σε νέες μαύρες σχέσεις εργασίας, οδηγούν σε ανεργία και σε αύξηση του εφεδρικού στρατού, ώστε να γίνεται πιο εύκολη και μεγαλύτερη η εκμετάλλευση της εργατικής δύναμης, έτσι ώστε να μπορεί να έχει μεγαλύτερη κερδοφορία το μονοπώλιο, ο μεγάλος επιχειρηματίας. Την ίδια στιγμή, μια σειρά διαρθρωτικές αλλαγές που αφορούν είτε στο Δημόσιο, με απολύσεις και άλλα μέτρα, είτε εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις κ.λπ., τις υιοθετούν και οι δύο απόψεις. Και προσπαθούν να εγκλωβίσουν τους λαούς, τα κινήματα μέσα σ' αυτή τη διαδικασία της επιλογής του ενός ή του άλλου, το κλασικό παιχνίδι του δικομματισμού, του διπολισμού που υπάρχει σε όλα τα αστικά κοινοβουλευτικά συστήματα.

Από την άλλη πλευρά, πρέπει να οικοδομηθεί από τα κόμματά μας μέσα στο λαό η πραγματική εναλλακτική λύση, γιατί οι δύο προηγούμενες εκδοχές δεν είναι εναλλακτικές λύσεις υπέρ του λαού. Η πραγματική εναλλακτική λύση είναι αυτό που προτείνουν τα Κομμουνιστικά Κόμματα. Τουλάχιστον για τη χώρα μας εμείς θεωρούμε ότι είναι αρκετά ενισχυμένη, επεξεργασμένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη η πρόταση του ΚΚΕ, για διέξοδο από την κρίση σε όφελος του λαού.

Βεβαίως, αυτό είναι ο σοσιαλισμός, είναι μια νέα κοινωνική οργάνωση. Δεν μπορεί να είναι ο καπιταλισμός, δεν μπορείς να δώσεις τέτοια λύση στο πλαίσιο του καπιταλισμού. Αλλά εδώ το ζήτημα που τίθεται είναι ότι δεν μπορείς αυτό να το χρησιμοποιείς προς τις μάζες μόνο ως σύνθημα, διότι παλεύοντας, για παράδειγμα, για τα άμεσα καθημερινά τους προβλήματα, αντικειμενικά η συζήτηση, αλλά και η σκέψη οδηγείται εκεί.

Για παράδειγμα: Εχουμε τώρα άμεσα μια μεγάλη πανελλαδική κινητοποίηση στην Αθήνα, την 1η του Νοέμβρη, από όλα τα συνδικάτα, από όλη τη χώρα. Είναι πρωτοβουλία του ΠΑΜΕ κι έχουν πάρει εκατοντάδες σωματεία, εργατικά κέντρα, ομοσπονδίες, αποφάσεις συμμετοχής με αιχμή τα ζητήματα της ανεργίας και άλλα ζητήματα, όπως το Ασφαλιστικό, τα μεροκάματα, τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Στους χώρους δουλειάς, το ερώτημα που μπαίνει και αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε και μέσα από τις οργανώσεις μας είναι να εξηγούμε στον κόσμο ότι εμείς και σ' αυτό παίζουμε πρωτοπόρο ρόλο. Δεν ξεχνιόμαστε από το γεγονός ότι ο άνεργος σήμερα θέλει να ζήσει την οικογένειά του, διότι δεν έχει να φάει, δεν έχει να σπουδάσει το παιδί του, να πάει στο γιατρό ή να αγοράσει φάρμακα. Αυτό το ζήτημα το θέτεις και παλεύεις και στη Βουλή με προτάσεις νόμου και μέσα στο κίνημα, ζητώντας αυξήσεις σε επιδόματα ανεργίας σε όλες τις κατηγορίες των ανέργων, να έχουν ασφαλιστική κάλυψη, να μπορούν να πηγαίνουν στο γιατρό, έστω κι αν δεν έχουν ένσημα, αν δεν έχουν δουλειά, για όσο διαρκεί η ανεργία τους κι άλλα τέτοια μέτρα.

Ταυτόχρονα, όμως, τους λες ότι η λύση είναι η μόνιμη και σταθερή δουλειά για όλους. Κι ότι αυτό θα γίνει σε μια άλλη κοινωνική οργάνωση κι εκεί ανοίγεις το ζήτημα. Φυσικά, μπορεί να μη σε καταλαβαίνει όταν του λες σοσιαλισμός - κομμουνισμός, όμως καταλαβαίνει ότι για να γίνει αυτό θα πρέπει να έχει αυτός την εξουσία, δεν μπορεί να την έχει ο καπιταλιστής. Αρα του βάζεις και την ιδέα και συζητάς μέσα στο κίνημα αυτό το ζήτημα, ότι πρέπει κάποια στιγμή εμείς να πάρουμε την εξουσία, οι εργάτες σε συμμαχία με τους μικρούς αγρότες, τους αυτοαπασχολούμενους, τους νέους, τις γυναίκες των λαϊκών οικογενειών και να οργανώσουμε τη δική μας κοινωνία. Του βάζεις το ζήτημα για το πώς θα γίνει αυτό, λέγοντάς του ότι πρέπει να κοινωνικοποιηθούν τα μονοπώλια, όλος ο φυσικός και παραγόμενος από το λαό πλούτος. Διότι, αν δεν έχω στα χέρια μου και τα εργαλεία, δε θα μπορέσω να κατανείμω και το εργατικό δυναμικό της χώρας, άρα δεν μπορώ αυτό να το αφήνω στον ξεχωριστό καπιταλιστή, στην αναρχία της αγοράς.

Σου τίθεται το ερώτημα, τι θα γίνει με την ΕΕ; Κι εκεί μπαίνει το ζήτημα, για παράδειγμα, των ποσοστώσεων. Η ΕΕ βάζει ποσοστώσεις στα αγροτικά προϊόντα, η Ελλάδα έχει πλούσια αγροτική παραγωγή, μπορεί να θρέψει τον πληθυσμό της και να κάνει και ισότιμες ανταλλαγές με άλλες χώρες και λαούς του κόσμου. Κι εμποδίζεται σ' αυτό από την ΕΕ, με ποσοστώσεις παλιότερα και τώρα με συγκεκριμένους περιορισμούς που υπάρχουν για να παράγει ζάχαρη, οπωροκηπευτικά, κρέας, γάλα. Αντίστοιχα, ίδια κατάσταση είναι στα ναυπηγεία κι αλλού, που έχει οδηγηθεί έμπειρο εργατικό δυναμικό, έμπειρο επιστημονικό τεχνικό δυναμικό, στην ανεργία. Πρέπει αυτά τα ζητήματα να τα ανοίγουμε σε συνδυασμό, όχι συνθηματολογικά, αλλά εξηγώντας τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε σοσιαλισμός, εξηγώντας τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε άλλη κοινωνική οργάνωση, όπου ο εργάτης θα είναι στην εξουσία.

Σε ό,τι αφορά το ζήτημα του πολέμου. Πιστεύουμε ότι δεν αρκεί μόνο η έκφραση αλληλεγγύης. Σ' αυτό πιστεύω συμφωνούμε όλοι, στην αλληλεγγύη απέναντι στους λαούς που βιώνουν ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, βία, πολέμους, είτε στην Ουκρανία σήμερα είτε στην Παλαιστίνη είτε οπουδήποτε αλλού. Είναι καθήκον μας, δεν θα σταματήσουμε να το κάνουμε, φυσικά θα πρέπει να πρωτοστατούμε στις χώρες μας. Αλλά θα πρέπει να ανοίξουμε κι άλλες πλευρές. Για παράδειγμα, χρειάζεται σε κάθε χώρα, εμείς το λέμε για τη δική μας χώρα, αλλά πιστεύουμε κι εσείς θα το αντιμετωπίζετε ως ανάγκη αυτό στα δικά σας κόμματα, να διαμορφώσουμε διεκδίκηση των λαών μας, των κινημάτων και των κομμάτων μας, απέναντι στις κυβερνήσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, και ως ζητήματα ζύμωσης, διαφώτισης αλλά και ως άσκηση πίεσης.

Για παράδειγμα, ένα απ' τα βασικά ζητήματα που από την πρώτη στιγμή θέσαμε και το θεωρούμε πολύ σημαντικό είναι ότι θα πρέπει να σταματήσει η εμπλοκή της κυβέρνησης της Ελλάδας σε οποιαδήποτε επέμβαση, όπως στην Ουκρανία και τα μέτρα που αποφάσισε η ΕΕ απέναντι στη Ρωσία. Πρέπει να διαχωρίσει τη θέση της η ελληνική κυβέρνηση γιατί έχει κόστος και η ελληνική οικονομία και ο ελληνικός λαός από το εμπάργκο με το οποίο ανταπάντησε στη συνέχεια η Ρωσία, μένουν απούλητα αγροτικά προϊόντα, θάβονται στις χωματερές, γιατί υπήρχαν εξαγωγές και έπαιρναν κάτι φυσικά οι έμποροι αλλά και οι αγρότες. Αρα λοιπόν και για οικονομικούς λόγους, αλλά και για πολιτικούς και ανθρωπιστικούς - αν θέλετε - δεν μπορεί να συμμετέχει σε μια τέτοια επέμβαση, ούτε στην Παλαιστίνη, ούτε στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, ούτε οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Οτι θα πρέπει να καταψηφίσουμε τους πολεμικούς εξοπλισμούς και προϋπολογισμούς που τίθενται, οι οποίοι ενισχύονται και δυναμώνουν. Τώρα ανακοίνωσε η ελληνική κυβέρνηση ότι θα στείλει στον πόλεμο, που υποτίθεται ότι κάνουν οι ΗΠΑ και η ΕΕ ενάντια στους «τζιχαντιστές», πολεμοφόδια για να ενισχύσει τους Κούρδους του Ιράκ. Βέβαια, αυτά τα πληρώνει ο λαός, χώρια που εμπλέκει περισσότερο το λαό για να πάρει κάποια ανταλλάγματα η ελληνική αστική τάξη.

Αυτά θα μπορούσαν να είναι κι ενιαίες προτάσεις του κομμουνιστικού κινήματος, όπως και άλλες πλευρές που μπορούμε να δούμε. Από αυτή τη σκοπιά θεωρούμε ότι το εργατικό κίνημα δεν πρέπει να πέσει στην παγίδα ουσιαστικά της συμμετοχής σε τέτοιες επεμβάσεις και πολέμους, κάτω απ' την προπαγάνδα και την πίεση της αστικής τάξης κι άλλων οπορτουνιστικών και λοιπών δυνάμεων που πιέζουν να συμμετέχουν, στο όνομα κάποιων ανταλλαγμάτων που θα ωφελήσουν τάχα τη χώρα και το λαό. Μια τέτοια πολιτική οδηγεί σε προδοσία της εργατικής τάξης, του κινήματος, του στόχου που έχουμε βάλει, κι από αυτή την άποψη είναι κρίσιμο ζήτημα που πρέπει να το σκεφτούμε παραπέρα.

Ταυτόχρονα πρέπει να σκεφτόμαστε γιατί ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος είναι «επί θύραις». Αλλά, στην ουσία, περιφερειακοί, τοπικοί πόλεμοι, που αποκτούν γενικευμένο χαρακτήρα, όπου συγκρούονται μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, μονοπωλιακά συμφέροντα, είναι σε εξέλιξη σε όλες τις περιοχές του πλανήτη και βάζουν επί τάπητος το καθήκον της προετοιμασίας των κομμάτων μας.

Χρειάζεται να δούμε πώς θα αντιμετωπίσουμε και στρατηγικά και ιδεολογικά και πολιτικά και οργανωτικά μια τέτοια περίπτωση ενός πιο γενικευμένου πολέμου, όπου θα κληθούν να συμμετάσχουν οι λαοί μας. Και όπου φυσικά θα ασκείται μεγάλη πίεση στα κόμματά μας, ακόμα και με μέτρα σε βάρος του κομμουνιστικού κινήματος, των αγωνιστών, των ριζοσπαστών που θα αντιτίθενται σε συμμετοχή σε τέτοιες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Και οπωσδήποτε εδώ δεν θεωρούμε ότι πρέπει κανένα κίνημα, κανένα κόμμα να μπει «κάτω από ξένη σημαία». Θα πρέπει να οργανώσει τη δική του αυτοτελή πάλη, οργανώνοντας το λαό σε τέτοιες συνθήκες πολέμου κι όταν δημιουργούνται και επαναστατικές συνθήκες και να ηγηθεί αυτού του αγώνα επικεφαλής ενός εργατικού - λαϊκού μετώπου. Κι εδώ έχουμε πολλή συζήτηση να κάνουμε.

Σε ό,τι αφορά την Ουκρανία, θα πρέπει να μελετήσουμε πλευρές που έθεσαν και οι σύντροφοι από χώρες της περιοχής εκεί. Θεωρούμε ότι δεν πρέπει καταρχήν να μπερδεύουμε το ζήτημα, παραδείγματος χάριν, ότι στην υπόθεση της Ουκρανίας ήταν καθαρή ιμπεριαλιστική επέμβαση εκ μέρους των ΗΠΑ και της ΕΕ, για να ανατρέψουν τη συντηρητική κυβέρνηση, που δεν την υποστηρίζουμε βέβαια εμείς, αλλά ήταν επέμβαση. Δεν πρέπει όμως αυτό να συγχέεται, κατά τη γνώμη μας, με τη γραμμή που θα πρέπει το κίνημα να ακολουθήσει στην Ουκρανία, δηλαδή οι κομμουνιστές της Ουκρανίας, να επιλέγουν ιμπεριαλιστική ή καπιταλιστική ένωση ή συμμαχία στην οποία θα ενταχθούν. Αυτό το ζήτημα, κατά τη γνώμη μας, είναι κρίσιμο. Αν συμφωνούμε σ' αυτό, από εκεί και πέρα θα μπορούμε να κλιμακώσουμε και την αντιπαράθεση και τη διαφώτιση και την οργάνωση της πάλης, αν στόχος είναι η οικοδόμηση μιας νέας κοινωνίας και στην Ουκρανία με βάση και τη θετική πείρα που έχει ο λαός της, όταν ζούσε σε σοσιαλιστικό καθεστώς και στο πλαίσιο της ενιαίας τότε Σοβιετικής Ενωσης, όπου υπήρχε δουλειά, μόρφωση για όλους, ειρήνη, συνεργασία, αλληλεγγύη και τώρα σφάζεται για τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστών και τον ανταγωνισμό των μονοπωλίων και των διαφόρων μπλοκ εξουσίας.

Υπάρχει ιστορική πείρα που πρέπει να αξιοποιήσουμε, πρέπει να μελετήσουμε και διεθνώς. Αυτό αφορά, πιστεύουμε, όλα τα κόμματα. Γιατί από ένα σημείο και ύστερα στην εξέλιξη των γεγονότων, δεν αξιοποιήθηκε η πείρα των μπολσεβίκων, η πείρα του λενινιστικού κόμματος το 1917, την περίοδο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου από στρατηγική άποψη. Σε συνέχεια το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα μετατοπίστηκε σε άλλες στρατηγικές επιλογές, συνεργασίας με τη σοσιαλδημοκρατία εν ονόματι ότι είχε μια αριστερή βάση, έναν προοδευτικό κόσμο ή δεν ξέρω τι, μια σειρά άλλες επιλογές. Νομίζω ότι είναι προβληματισμοί που δεν πρέπει να είναι κλειστοί για τους κομμουνιστές και τα ΚΚ.

Ας πούμε, στην Ελλάδα μάς απασχολεί το γεγονός γιατί ενώ το ΚΚΕ ηγήθηκε, με βάση τη γραμμή του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος και της Κομμουνιστικής Διεθνούς, ενός μεγάλου εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, ενάντια στην κατοχή απ' τους Γερμανούς, έγινε πραγματικά πρωτοπόρα δύναμη, συσπείρωσε στις γραμμές του και στα μετωπικά σχήματα που δούλευε εκατομμύρια λαού, δεν τα κατάφερε την περίοδο που έδιωξε τους Γερμανούς από την Ελλάδα και υπήρχε επαναστατική κατάσταση, ο λαός ήταν στους δρόμους. Αναγκάστηκε σε μια σειρά λάθη, απαράδεκτες υποχωρήσεις και παρέδωσε τα όπλα στους Βρετανούς και την αστική τάξη της χώρας.

Εμείς θεωρούμε ότι ουσιαστικά επέδρασε το γεγονός ότι πρυτάνευσε στην ηγεσία του Κόμματος η λογική, με βάση τη στρατηγική που είχε διαμορφωθεί, να φύγουν οι Γερμανοί, να λύσουμε το πρόβλημα της κατοχής, να αποκαταστήσουμε τη δημοκρατία - ουσιαστικά την αστική δημοκρατία - να μπούμε και στην κυβέρνηση εθνικής ενότητας, αφού υπήρχε ακόμη ο κίνδυνος του φασισμού γενικότερα, να κάνουμε υποχωρήσεις και στους «συμμάχους» μας, αφού διεθνώς ήταν σύμμαχοι ακόμα οι Εγγλέζοι και οι Αμερικανοί και πρυτάνευσε αυτό το ζήτημα, με αποτέλεσμα να χαθεί μια μεγάλη ιστορική ευκαιρία. Αρα λοιπόν είναι ένα ζήτημα πώς δένεται η τακτική, η πάλη που κάνεις για ένα στόχο, που φαντάζει άμεσος, έτσι ώστε να μη γίνεται αυτός στρατηγικός στόχος και τελικά να καταλήγεις, με βάση τη θεωρία των σταδίων, στο να υποχωρείς στην αστική τάξη, να της δίνεις χώρο και χρόνο, να μπορέσει να οργανώσει την αντεπίθεσή της ενάντια στο εργατικό - λαϊκό κίνημα.

Είναι θεμελιώδες ζήτημα, π.χ., η ικανότητα των ΚΚ να εναλλάσσουν μορφές πάλης. Στη χώρα μας, με τους οπορτουνιστές, σοσιαλδημοκράτες και άλλα τέτοια κόμματα αντιπαραθετόμαστε και στο ότι εμείς παλεύουμε με όλες τις μορφές πάλης και δεν θεωρούμε ότι πρέπει να θεοποιηθεί το αστικό κοινοβούλιο. Γιατί εκφράζεται η λανθασμένη άποψη που λέει ότι το αστικό κοινοβούλιο είναι το απαύγασμα της δημοκρατίας, ότι θα μας οδηγήσει στο σοσιαλισμό. Εμείς δεν θεοποιούμε τις βουλευτικές εκλογές, δεν λέμε ότι σήμερα πήραμε 3%, αύριο θα πάρουμε 6%, άντε να παλέψω να πάρω 50% και να οικοδομήσω το σοσιαλισμό. Αυτό είναι λάθος. Ο ταξικός πόλεμος γίνεται και δεν αποτελεί κοινοβουλευτική μορφή πάλης. Για παράδειγμα, η γενική απεργία στις καπιταλιστικές χώρες. Οταν οργανώνεται η απεργιακή κινητοποίηση η εργατική τάξη συγκρούεται και με τους μηχανισμούς της εργοδοσίας και με το ίδιο το αστικό κράτος. Αυτός είναι ταξικός πόλεμος, δεν είναι κοινοβουλευτική μορφή δράσης. Το κομμουνιστικό κίνημα, το επαναστατικό πρέπει να ετοιμάζεται για όλες τις μορφές πάλης.

Δεν έχω χρόνο για να αναφερθώ αναλυτικά στα ζητήματα του φασισμού. Χρησιμοποιούμε στην Ελλάδα μια έκφραση ενός Ελληνα ποιητή από ποίημα που έχει μελοποιηθεί και λέει «Το φασισμό βαθιά κατάλαβέ τον, δεν θα πεθάνει μόνος, τσάκισέ τον». Και σ' αυτόν τον αγώνα οι κομμουνιστές πρέπει να δώσουν το «παρών», αλλά βεβαίως πρέπει να έχουμε καθαρό, φαντάζομαι ότι όλοι το έχουμε, όλοι το είπαμε άλλωστε, ότι ο φασισμός είναι γέννημα - θρέμμα του καπιταλιστικού συστήματος. Δεν είναι έξω από αυτό. Αρα χωρίς πραγματική σύγκρουση με το σύστημα που το γεννά, δεν μπορείς να τελειώσεις ποτέ. Οσο υπάρχει καπιταλισμός, ανάλογα με τις συνθήκες, θα τον βγάζει στην επιφάνεια, θα τον αξιοποιεί, θα αξιοποιεί αυτές τις μορφές. Αλλωστε ξέρουμε, δικτατορία της αστικής τάξης υπάρχει και σήμερα με κοινοβουλευτικό μανδύα.

Η μόνη πραγματική δημοκρατία απέναντι στη δικτατορία της αστικής τάξης, που είναι μειοψηφία, είναι αυτή για την οποία παλεύουμε, η δικτατορία του προλεταριάτου, όπου η εργατική τάξη θα είναι στην εξουσία και θα μπορέσει να οικοδομήσει μια νέα κοινωνία χωρίς τα λάθη, τις παραλείψεις και τις αδυναμίες του παρελθόντος.

Να σας ευχαριστήσω ξανά, να συνεχίσουμε δυναμικά την πάλη μας, να ευχηθώ σε όλους καλή δύναμη, κουράγιο και βεβαίως να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε, να ανταλλάσσουμε απόψεις και να προχωράμε.