ΠΟΛΙΤΙΚΗ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Αριστερές δεξιότητες στα ψίχουλα...

Η «ανθρωπιστική καταστροφή» είναι πλέον η πιο ισοπεδωτική «τάπα» σε κάθε ιδεολογική αντιπαράθεση ή και μάχη στη σημερινή πολιτική επικοινωνία. Οπλα - άλλοθι του ιμπεριαλιστικού κεφαλαίου για να αιτιολογεί τις επεμβάσεις του όπου Γης συγκινώντας τρομοκρατικά τους λαούς. Η προσαρμοσμένη αριστερά και η σοσιαλδημοκρατία σε όλες τους τις εκδοχές προσχώρησαν ανενδοίαστα στην επένδυση του όρου με φτιασιδώματα ικανά να ξεγελάσουν ακόμη και σοβαρούς διανοούμενους.

Θέλει εξαιρετική προσοχή αυτή η επένδυση που κάνει η αριστερά και μετατρέπεται σε συναίνεση, αν όχι και ηθική αυτουργία στο έγκλημα της θεώρησης των πραγμάτων από βολικά αταξική σκοπιά. Η ανθρωπιστική καταστροφή γίνεται διαστρεβλωτικός φακός έτσι ώστε να μένει, να περιορίζεται κυριολεκτικά, ο πολίτης σε δράσεις αντιμετώπισης μόνον του αποτελέσματος της βαρβαρότητας. Δηλαδή, χωρίς να προλαβαίνει να σκεφτεί, μήτε να αναλύσει, μήτε να κατανοήσει όχι απλώς την «τάξη» πραγμάτων που του επιβάλλεται, αλλά να αδιαφορεί και λογικά και συναισθηματικά για την ταξική φύση του εχθρού. Ο πόλεμος, η φτώχεια, ακόμη κι ένα φυσικό φαινόμενο σαν το σεισμό ή το τσουνάμι, μπαίνουν στο ίδιο τσουβάλι, παράγουν το ίδιο αποτέλεσμα κι απλώς οι καλοί δεν ασχολούνται με τους κακούς, αλλά απλώς βοηθάνε σωρηδόν τα «αθώα θύματα των καιρικών τε και πολιτικών φαινομένων». Οταν λοιπόν μιλάς για ανθρωπιστική κρίση ασχολείσαι με την πολιτική φιλανθρωπία αντιμετώπισης της ακραίας φτώχειας και διαχειρίζεσαι τη γενικευμένη φτώχεια σπεκουλάροντας στην επιβιωτική τάση των μαζών να μη γλιστρήσουν στον πάτο του προ-ανοιγμένου πηγαδιού. Το καθήκον της ευγένειας που έχει ένας ρατσιστής Κίπλιγκ να φέρεται ανθρώπινα σε κατώτερο είδος ανθρώπων μετατρέπεται σε ιδεολόγημα αριστεροπροοδευτικών οικονομολόγων: Η επανάσταση μπορεί να περιμένει όπως και η ανάπτυξη ταξικής συνείδησης μέχρις ότου αντιμετωπισθεί η ανθρωπιστική κρίση.

Οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη, πάντων χρημάτων μέτρον άνθρωπος, φιλάνθρωπος και ελεήμων δεν είναι μόνον ο κάθε θεός αλλά και ο κάθε ακτιβίστικος οργανισμός... Και μένεις με την απορία αν η αριστερά είναι φιλόζωη ή ζωόφιλη. Αυτού του είδους η βαθύτερη πνευματική προπαγάνδα είναι πιο επικίνδυνη κι απ' τον «Εμπολα», περιβάλλοντας με ηθική κάθε μορφή πολιτικού ανορθολογισμού. Εχει αποτελέσματα που δεν τα βάζει ο νους του ανθρώπου όταν νταραβερίζεται με ανθρωπιστές. Τραβάει την προσοχή και σπρώχνει να αναλώνεται ο αγώνας για το ελάχιστο, το ψίχουλο, τη σταγόνα νερό στην έρημο κι όχι αυτή που ξεχειλίζει το ποτήρι της οργής. Συγκεντρώνει στο τέλος λιγότερους νοσηλευτές εργαζόμενους για τη νοσοκόμα που μολύνθηκε στο επαγγελματικό της περιβάλλον από «Εμπολα», ας πούμε εργατικό ατύχημα, απ' ό,τι ανθρωπιστές και φιλόζωους που κατακλύζουν και δρόμους και κοινωνικά δίκτυα υπέρ του σκύλου της που δεν πρέπει να εκτελεστεί. Θύματα ανθρωπιστικής καταστροφής είναι οι πνιγμένοι πρόσφυγες αλλά κι οι επιχειρηματίες, οι πνιγμένοι στα χρέη που ψάχνουν στα σκουπίδια με κοστούμι και γραβάτα.

Το δίλημμα, λοιπόν, καπιταλισμός ή βαρβαρότητα, μετατρέπεται σε αριστερά ή ανθρωπιστική καταστροφή. Είναι η πιο ύπουλη αντικομμουνιστική νάρκη χειρότερη κι απ' τη θεωρία «τι Χίτλερ τι Στάλιν». Παράγει μια στρατιά εμπόρων κι εμποράκων ενός χρηματιστηριακού ουμανισμού, έτσι ώστε να κόβεται για τον καπιταλισμό και το «νέο σοσιαλισμό» του 21ου αι. κοινό τιμολόγιο με την πάλαι ποτέ πεφωτισμένη δεσποτεία.

Μια ολόκληρη γενιά εκβαρβαρίζεται ταχύτατα και εντάσσεται σε ιδιωτικούς κυριολεκτικά στρατούς με τη φιλάρεσκη ψευδαίσθηση ότι ανήκει στην τάξη των ανθρωπιστών ιπποτών μιας στρογγυλής τράπεζας που επιφυλάσσει ψίχουλα για εκλεκτούς. Κι έτσι η αριστερά απαιτεί κι αποκτά δεξιότητες στα ψίχουλα χάρη στη διά βίου εκπαίδευση επί της απασχόλησης και όχι της εργασίας.

Της
Λιάνας ΚΑΝΕΛΛΗ

Η καπιταλιστική ανάπτυξη θα αντιμετωπίσει την ανεργία;

Το δίλημμα «λιτότητα ή ανάπτυξη» βρίσκεται στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης ανάμεσα στη συγκυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο καθένας τους εμφανίζει εαυτόν ως υπέρμαχο της ανάπτυξης. Η θέση είναι κατά βάση η εξής: «Το κράτος θα προσελκύσει επενδύσεις που θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη και η οποία θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας».

Στα μέσα Σεπτέμβρη ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, δήλωνε: «Η Ελλάδα προχωρά. Αφήνουμε πίσω μας το παρελθόν. Επενδύουμε σε ένα καλύτερο μέλλον με ανάπτυξη και με θέσεις εργασίας».

Αντίστοιχα, ο Αλέξης Τσίπρας, πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, μιλώντας στη ΔΕΘ, ισχυρίστηκε πως χρειάζεται μια πιο ...σκληρή διαπραγμάτευση για το χρέος «προκειμένου να υπάρξει η αναγκαία τόνωση των δημόσιων επενδύσεων, ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων για την τόνωση της απασχόλησης και την επιστροφή στην ανάπτυξη.»

Τη βδομάδα που πέρασε ο Δημήτρης Παπαδημούλης, ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, εγκαλούσε με Ερώτησή του τη γερμανική κυβέρνηση που δε συναινεί στην «αξιοποίηση των αδρανών κεφαλαίων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας προς όφελος των επενδύσεων, της ανάπτυξης και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας».

Την ίδια θέση διατύπωσε και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ),Θεόδωρος Φέσσας, σε δηλώσεις τους μετά από συνάντηση με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ στις αρχές Σεπτέμβρη: «Η θέση και η άποψη του ΣΕΒ είναι ότι οι επενδύσεις θα έρθουν από τον ιδιωτικό τομέα και έτσι θα δημιουργηθούν διατηρήσιμες και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας»

Σχεδόν πανομοιότυπη ήταν η δήλωση του Φρανσουά Ολάντ, Προέδρου της Γαλλίας, στο περιθώριο της πρόσφατης Συνόδου στο Μιλάνο:«Η ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας αποτελούν προτεραιότητα για όλους τους Ευρωπαίους».

Ολοι, λοιπόν, παλαιοί και νέοι φιλελεύθεροι και σοσιαλδημοκράτες, βιομήχανοι και τραπεζίτες, μιλούν για το ίδιο πράγμα: Την ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας που θα οδηγήσει στην αντιμετώπιση της ανεργίας. Για να διαλυθούν τυχόν παρεξηγήσεις, η θέση αυτή είναι σχεδόν τόσο παλιά όσο και ο καπιταλισμός. Είναι δοκιμασμένη με χίλιους τρόπους και με όλες τις παραλλαγές. Κάθε φορά το αποτέλεσμα είναι σε βάρος των λαών.

Τα ερωτήματα που μπαίνουν είναι πολλά, θα σταθούμε όμως μόνο σε ένα. Είναι κακό -θα πει κάποιος- να υπάρξει καπιταλιστική ανάπτυξη εφόσον αυτή δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας που, όπως ισχυρίζονται, θα ανακουφίσουν το λαό;

Καταρχάς να πούμε ότι ο ίδιος ο όρος καπιταλιστική ανάπτυξη προϋποθέτει ότι η βασική κοινωνική σχέση είναι η σχέση εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. Οι εργάτες παράγουν συλλογικά τον κοινωνικό πλούτο και οι κεφαλαιοκράτες τον αρπάζουν, τον ιδιοποιούνται, τον μοιράζονται μεταξύ τους, με βάση το δικαίωμα στην ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, που, όμως, και αυτά είναι αποτέλεσμα της συνολικής κοινωνικής εργασίας. Αυτή είναι η βασική λειτουργία του καπιταλισμού που διατρέχει όλη την κοινωνία, με αρνητικές συνέπειες όχι μόνο για την εργατική τάξη αλλά και για το σύνολο των λαϊκών στρωμάτων. Δηλαδή ακόμα και αν την πίτα τη φτιάχνουν οι εργαζόμενοι ανήκει στο κεφάλαιο. Ενώ οι εργαζόμενοι παίρνουν ίσως κάποια ψίχουλα...

Εξετάζοντας παραπέρα το ζήτημα αυτό, πρέπει να αναρωτηθούμε ποιο είναι το έδαφος πάνω στο οποίο θα πατήσει η περίφημη καπιταλιστική ανάπτυξη, η έξοδος από την κρίση. Είναι τα μέτρα, που επιταχύνθηκε η υλοποίησή τους στο όνομα της αντιμετώπισης της καπιταλιστικής κρίσης αλλά που αποτελούν στρατηγικές επιλογές του κεφαλαίου και έχουν μόνιμο χαρακτήρα.

Είναι η βίαιη και ραγδαία αλλαγή των εργασιακών σχέσεων προς το χειρότερο. Η συρρίκνωση των μισθών, το χτύπημα της μόνιμης και σταθερής εργασίας, η γενίκευση των ελαστικών και προσωρινών μορφών εργασίας, το χτύπημα των ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Είναι, δηλαδή, ένα ολόκληρο αντεργατικό πλέγμα για τη συμπίεση τις τιμής της εργατικής δύναμης, το οποίο αξιοποιούν οι καπιταλιστές για να βγούνε -και όχι να βγούμε- από την κρίση, να ανακτήσουν, να διασφαλίσουν και να αυξήσουν παραπέρα την κερδοφορία τους.

Η καπιταλιστική ανάπτυξη θα πατήσει πάνω σε αυτό το έδαφος, των τσακισμένων εργατικών δικαιωμάτων, της τεράστιας στρατιάς ανέργων που έχει σχηματιστεί αλλά και των κλειστών ή και κατεστραμμένων παραγωγικών μονάδων και μέσων παραγωγής.

Συγκυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ υπόσχονται εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας. Είναι φανερό ότι, ακόμα κι αν υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους, δε πρόκειται να αντιμετωπιστεί η ανεργία. Ούτε μπορεί και να αντιμετωπιστεί συνολικά η ανεργία στον καπιταλισμό, γιατί αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό του. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να εξασφαλίσει το δικαίωμα στη δουλειά για όλους, πολύ περισσότερο τη σταθερή εργασία με πλήρη δικαιώματα. Δεν μπορεί γιατί δεν υποτάσσει τις παραγωγικές δυνάμεις στην εξυπηρέτηση των αναγκών των εργαζομένων αλλά των αναγκών των κεφαλαιοκρατών. Πρακτικά αυτό σημαίνει άναρχη ανάπτυξη. Σε κάθε κλάδο παραγωγής, σε κάθε καπιταλιστική επιχείρηση αξιοποιείται τόσο εργατικό δυναμικό, όσο και για όσο χρόνο το χρειάζονται οι καπιταλιστές για να μεγιστοποιούν τα κέρδη τους και όχι να καλύπτουν τις ανάγκες του λαού. Επίσης, ενώ υπάρχουν τομείς που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν, άνθρωποι μένουν στην ανεργία γιατί οι καπιταλιστές δεν κάνουν επενδύσεις, αφού γι' αυτούς δεν είναι αρκετά κερδοφόροι.

Χαρακτηριστικά είναι τα εξής στοιχεία: Πέρασαν δεκαεπτά χρόνια (1992-2008) για να δημιουργηθούν σωρευτικά 930 χιλιάδες θέσεις εργασίας στην ελληνική οικονομία. Αυτές οι θέσεις χάθηκαν μόλις στα πέντε πρώτα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης (2009-2013). Την ίδια περίοδο σε όλη την ΕΕ χάθηκαν 5,7 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

Οι περισσότερες θέσεις εργασίας που χάθηκαν ήταν θέσεις πλήρους απασχόλησης. Σήμερα οι μισές από τις προσλήψεις είναι μερικής απασχόλησης, η οποία αντικαθιστά σταδιακά την πλήρη. Οπως λένε από παλιά τα συνδικάτα «μισή δουλειά - μισή ζωή». Γι' αυτές τις θέσεις κονταροχτυπιούνται σήμερα συγκυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ.

Οι λεγόμενες νέες θέσεις εργασίας θα αφορούν στην ανακύκλωση της ανεργίας, στο μοίρασμα μιας θέσης πλήρους απασχόλησης σε δύο και τρεις μερικά απασχολούμενους. Σε θέσεις εκ περιτροπής απασχόλησης. Στη νομιμοποιημένη ανασφάλιστη εργασία. Στο δουλεμπόριο εργαζομένων. Στην ασύδοτη αλλά νόμιμη πλέον αλλαγή του ωραρίου, του τόπου και του αντικειμένου εργασίας ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαιοκράτη, τις οποίες ορίζει το κυνήγι του μέγιστου κέρδους.

Αυτή η κατάσταση επικρατεί σε όλη την ΕΕ αλλά και στις ΗΠΑ, σύμφωνα με στοιχεία που εμφανίζουν τη μερική απασχόληση να χτυπά κόκκινο σε πολλά κράτη της ΕΕ, η ανεργία να μη μειώνεται ακόμα και με μεγάλους ρυθμούς ανάπτυξης.

Ισχυρίζονται ακόμα, συγκυβέρνηση και ΣΥΡΙΖΑ αλλά και όλες οι μέχρι τώρα κυβερνήσεις, ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας, οι καινοτομίες, όπως τις λένε, θα βοηθήσουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση που θα οδηγήσει σε νέες θέσεις εργασίας κ.ο.κ. Πρόκειται για ένα τεράστιο ψέμα. Η εφαρμογή των τεχνολογικών επιτευγμάτων στην παραγωγή αυξάνει την παραγωγικότητα της εργασίας. Σε συνθήκες καπιταλισμού αυτό σημαίνει ότι μπορούν να παραχθούν περισσότερο εμπορεύματα με λιγότερα χέρια, συνεπώς αξιοποιείται για το πέταμα εργαζομένων εκτός παραγωγής. Το γεγονός αυτό αξιοποιείται μάλιστα για να εμφανιστεί η ανεργία ως «φυσικό επακόλουθο» της τεχνολογικής προόδου. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι στο σοσιαλισμό η ανάπτυξη και η εφαρμογή της τεχνολογίας λειτουργεί ευεργετικά για τους εργαζόμενους, αφού συμβάλλει στη μείωση του εργάσιμου χρόνου σε συνθήκες που εξασφαλίζουν δουλειά για όλους.

Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι το παραμύθι της καπιταλιστικής ανάπτυξης προς όφελος των εργαζομένων έχει στην πράξη πάντα κακό τέλος. Η επόμενη καπιταλιστική κρίση παραμονεύει για να επιδεινώσει παραπέρα τη ζωή των εργατικών και λαϊκών οικογενειών.

Χρ.Μ.