Για να απαντηθεί το ερώτημα θα πρέπει πρώτα να απαντηθεί τι θα είναι ΕΔΩ ακλόνητο την επόμενη μέρα των εκλογών.

Ανεξάρτητα αν προκύψει κυβέρνηση με πυρήνα τη ΝΔ ή αν προκύψει κυβέρνηση με πυρήνα το ΣΥΡΙΖΑ, που είναι και το πιο πιθανό σενάριο, την επόμενη μέρα ο λαός μας, οι εργαζόμενοι θα βρίσκονται αντιμέτωποι:

- Με τα αντιλαϊκά μνημόνια διαρκείας της ΕΕ, την εποπτεία, τη δημοσιονομική πειθαρχία, τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Το πολύ - πολύ όλα αυτά να μην τα λένε μνημόνιο αλλά να τα έχουν βαφτίσει νέο πρόγραμμα, νέα συμφωνία μετά από διαπραγμάτευση.

- Με το σύνολο του αντεργατικού - αντιλαϊκού πλαισίου, που δε θα πειραχτεί τρίχα του. Το πολύ - πολύ αυτές οι οικογένειες που ζουν με κάτω από 800 ευρώ το μήνα να πάρουν λίγα ψίχουλα (είτε με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα της ΝΔ είτε με τα κουπόνια σίτισης του ΣΥΡΙΖΑ), που, βεβαίως, θα εξανεμιστούν αμέσως.

- Με νέα προνόμια στην εργοδοσία, το κεφάλαιο, τα μονοπώλια, νέες φοροαπαλλαγές, νέες δεσμεύσεις για στήριξη της κερδοφορίας τους, που πάντα πλήρωνε και θα πληρώνει ο λαός.

- Με τη συνέχιση της φορολογικής αφαίμαξης των εργαζομένων μέσω των έμμεσων φόρων σε είδη λαϊκής κατανάλωσης και νέες φορολογικές ασυλίες για τις μεγάλες επιχειρήσεις.

- Με τις δεσμεύσεις που προκύπτουν από τη συμμετοχή της χώρας στο ΝΑΤΟ, δεσμεύσεις που αφορούν τόσο τη συμμετοχή σε ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις όσο και την επιβάρυνση των κρατικών προϋπολογισμών με στρατιωτικές δαπάνες. Το πολύ - πολύ να ξαναδούμε ορισμένους «αστερίσκους», όπως παλιότερα.

- Με ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και δημοσιονομική πειθαρχία που σημαίνει συνέχιση της λιτότητας όσον αφορά τις δαπάνες για Κοινωνική Πρόνοια, Παιδεία, Υγεία, ασφάλιση. Το πολύ - πολύ να ανθίσει ο «εθελοντισμός» και η φιλανθρωπία.

- Με τις ιδιωτικοποιήσεις, τις απελευθερώσεις αγορών που μπορεί να μετανομαστούν σε «στρατηγικές συμφωνίες επενδυσεων». Το πολύ-πολύ να αναθεωρηθούν ορισμένες συμβάσεις και να ξαναμοιραστεί η πίτα.

- Με το σάπιο αστικό πολιτικό σύστημα και τους θεσμούς της εξουσίας των μονοπωλίων, που μπορεί να μεταμφιέζεται, να ανανεώνεται, να εκσυγχρονίζεται, να εναλλάσσεται αλλά παραμένει σταθερή η προσήλωσή του στο κεφάλαιο, τα μονοπώλια, σε «παλιούς ολιγάρχες» αλλά και σε νέα τζάκια που έχουν πάρει σειρά και ζητούν την αναβάθμισή τους.

Ο λαός, λοιπόν, δεν πρέπει να αγωνιά το ποιος θα πάρει τη σκυτάλη στη συνέχιση της ίδιας αντιλαϊκής κατεύθυνσης, έστω και από τον παράδρομο, στη συνέχιση της ίδιας πολιτικής που στηρίζει - δεσμεύεται στην εργοδοσία, το κεφάλαιο, τα μονοπώλια, δηλαδή στους πραγματικούς αντίπαλους των εργαζομένων και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων.

Ο λαός, αντίθετα, θα πρέπει να αγωνιά για το πόσο δυνατό, πόσο ενισχυμένο θα είναι το ΚΚΕ την επόμενη μέρα των εκλογών. Γιατί το ΚΚΕ είναι η μόνη δύναμη που παίρνει θέση μαχητικής λαϊκής αντιπολίτευσης απέναντι σε αυτόν τον αντιλαϊκό δρόμο, που δε δεσμεύεται στο κεφάλαιο, στα μονοπώλια, τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, δεν έχει καμία συναλλαγή μαζί τους, έχει λυμένα τα χέρια του για να συνεχίσει να δίνει τις δυνάμεις του στην οργάνωση της εργατικής - λαϊκής πάλης, για την ανάκτηση των απωλειών, το ξήλωμα όλου του αντεργατικού - αντιλαϊκού πλαισίου. Που θα σταθεί απέναντι σε όποια κυβέρνηση και αν προκύψει, χωρίς ανοχές και περιόδους χάριτος. Που δε θα προδώσει τα συμφέροντα της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Που θα ματώνει καθημερινά για να διαμορφωθούν οι προϋποθέσεις να ανοίξει ο δρόμος, ώστε ο λαός να πάρει στα χέρια του την εξουσία, να πάρει στα χέρια του το πλούτο που παράγεται, να ορίσει ο ίδιος την τύχη του.

Για τη συμμετοχή των ΚΚ σε αστικές κυβερνήσεις υπάρχει αρνητική διεθνής πείρα.

Ως παραδείγματα μπορούμε να δούμε τη νίκη και ανατροπή της Λαϊκής Ενότητας στη Χιλή το 1973, τις σύγχρονες εξελίξεις σε Βενεζουέλα, Βολιβία, Εκουαδόρ, Ισημερινό, αλλά και Βραζιλία, Αργεντινή, καθώς και στην Κύπρο, την περίοδο Προεδρίας του Δημήτρη Χριστόφια από το ΑΚΕΛ.

Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση ήταν της Χιλής, με τη νίκη της Λαϊκής Ενότητας, η οποία είχε ιδρυθεί στις 17 Δεκέμβρη 1969 με συμφωνία ανάμεσα στο Κομμουνιστικό Κόμμα Χιλής, στο Σοσιαλιστικό Κόμμα του Αλιέντε και άλλα αστικά πολιτικά κόμματα. Στο πρόγραμμα της Λαϊκής Ενότητας εκφράζονταν αυταπάτες όσον αφορά τον ταξικό χαρακτήρα του κράτους και των αντιπροσωπευτικών θεσμών του, για τη δυνατότητα αλλαγής του χαρακτήρα των μηχανισμών καταστολής, του στρατού και της αστυνομίας. Οι συνεχείς υποχωρήσεις και διαβεβαιώσεις για τον «ειρηνικό χαρακτήρα» του προγράμματός του, για το σεβασμό στην αστική δημοκρατία, η προσπάθεια καθησύχασης του τμήματος του κεφαλαίου που ανησυχούσε οδήγησαν σε αλλεπάλληλες υποχωρήσεις. Ενώ, π.χ., ο στόχος ήταν η απαλλαγή από τις συνέπειες της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, δε θιγόταν καν το πιο απλό ζήτημα, η διακοπή των κοινών στρατιωτικών γυμνασίων με τις ΗΠΑ, ούτε βεβαίως οι επίσημες διασυνδέσεις του αμερικανικού στρατού με το χιλιανό κράτος. Η αντικατάσταση της Βουλής και της Γερουσίας από τη «Λαϊκή Συνέλευση», που προβαλλόταν ως στόχος πάλης, δεν άλλαζε το χαρακτήρα ούτε του κράτους, ούτε του θεσμού της Προεδρικής Δημοκρατίας. Ενώ στην αντίληψη της «νέας οικονομίας» θα συνυπήρχε ο κρατικός και ο ιδιωτικός τομέας. Η κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας αναγνώρισε το χρέος που είναι προϊόν της καπιταλιστικής ανάπτυξης και της συσσώρευσης κεφαλαίων, ανέλαβε την υποχρέωση να το εξοφλήσει, χρέος που αυξήθηκε με γρήγορους ρυθμούς, καθώς η νέα κυβέρνηση στην ουσία πλήρωσε ακριβά τις κρατικοποιήσεις που έκανε. Η κατάληξη της Λαϊκής Ενότητας είναι γνωστή. Η αστική τάξη με την ανοιχτή συνεργασία και επέμβαση των ΗΠΑ κινητοποίησε τις φιλομονοπωλιακές κοινωνικές δυνάμεις και μεσαία στρώματα και μετέτρεψε, με τη βοήθεια του στρατού, τη νίκη της Λαϊκής Ενότητας σε στρατιωτική δικτατορία του Πινοσέτ.

Σημαντική επίσης πείρα παρέχει η μελέτη της αποκαλούμενης «επανάστασης των γαριφάλων» στην Πορτογαλία στις 25 Απρίλη 1974, που οργάνωσε το Κίνημα Ενόπλων Δυνάμεων (ΚΕΔ). Το ΚΕΔ ήταν μυστικό στρατιωτικό σώμα το οποίο κατάργησε το δικτατορικό πολιτικό καθεστώς που ασκούσε διακυβέρνηση στη χώρα αυτή για 48 ολόκληρα χρόνια. Στην πρωτομαγιάτικη διαδήλωση όπου, σύμφωνα με τον Τύπο της περιόδου εκείνης, συγκεντρώθηκαν πάνω από 1 εκατομμύριο λαού, ο πρώτος ομιλητής, Φρ. Περέιρα ντε Μούρε (ανήκε στη CDE, δηλαδή Δημοκρατική Εκλογική Επιτροπή), τόνισε: «Η βάση του φασισμού είναι ο καπιταλισμός κι αυτός είναι άθικτος. Η νίκη μας θα κατοχυρωθεί μονάχα με την εγκαθίδρυση μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας». Σε μία βδομάδα σχηματίστηκε η πρώτη προσωρινή κυβέρνηση με τη συμμετοχή σοσιαλιστών και κομμουνιστών, ενώ ως πρώτος προσωρινός Πρόεδρος ορίστηκε ο Σπίνολα, που ήταν όμως μέτοχος σε γνωστά βιομηχανικά μονοπώλια και ο οποίος στη συνέχεια οργάνωσε δύο αντιδραστικά πραξικοπήματα. Τα δύο χρόνια που ακολούθησαν απέδειξαν πολλά πράγματα, με επίκεντρο ένα μείζον ζήτημα διαμάχης ανάμεσα στην κομμουνιστική και οπορτουνιστική αντίληψη, ανάμεσα στην επαναστατική και σοσιαλιστική - σοσιαλδημοκρατική στρατηγική γύρω από το ζήτημα μεταρρύθμιση ή επανάσταση. Αποτελεί την επιβεβαίωση ότι δεν υπάρχει ενδιάμεσο στάδιο και ενδιάμεση πολιτική εξουσία ανάμεσα στον καπιταλισμό και το σοσιαλισμό, επιβεβαίωσε την ουτοπία της μετεξέλιξης του λεγόμενου «αντιμονοπωλιακού» σταδίου σε σοσιαλιστικό.

Βεβαίως, θα ήταν παράλογο ν' απαιτήσει κανείς από τα αστικά και μικροαστικά κόμματα ν' ασπαστούν το δρόμο της αντικαπιταλιστικής - αντιμονοπωλιακής συσπείρωσης, την ένταξη της πάλης για τα καθημερινά και οξυμένα προβλήματα στη συγκέντρωση και προετοιμασία των δυνάμεων, σε συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, να πραγματοποιήσουν τη σοσιαλιστική επανάσταση.

Το ζήτημα είναι η αντίληψη και η πρακτική των Κομμουνιστικών Κομμάτων.

Το ΚΚΕ πολύ έγκαιρα, από το 1995, οπότε πραγματοποιήθηκε η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του Κόμματος με θέμα τις αιτίες ανατροπής του σοσιαλιστικού συστήματος στην Ευρώπη, αναφέρθηκε στην καλλιέργεια θεωρητικών απόψεων ή επιλογών που συνιστούσαν παρεκκλίσεις στη θεωρία μας και αφορούσαν τη μετάβαση από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό. Συγκεκριμένα, τόνισε ότι «οι κατευθύνσεις του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ για "ποικιλία μορφών μετάβασης των διαφόρων χωρών στο σοσιαλισμό, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις" αξιοποιήθηκαν από ηγεσίες Κομμουνιστικών Κομμάτων ως θεωρητικό υπόβαθρο επίθεσης σε βάρος της επιστημονικής θεωρίας του σοσιαλισμού».

Η αντι-νεοφιλελεύθερη και αντι-ΗΠΑ συμπαράταξη που αναδείχτηκε στη Λατινική Αμερική ως αριστερή εναλλακτική λύση, όταν μάλιστα προβάλλεται ως δρόμος μετάβασης στο σοσιαλισμό, το μόνο που πετυχαίνει είναι να δίνει ανάσα στην αστική τάξη να ανασυνταχτεί και ν' αντεπιτεθεί.

Με βάση τη διεθνή πείρα, η συμμετοχή ΚΚ στην αστική διαχείριση, ανεξάρτητα από προθέσεις, όχι μόνο δεν αποτελεί εφαλτήριο για την άνοδο του επαναστατικού κινήματος, αντίθετα, συμβάλλει στην ενίσχυση κοινοβουλευτικών αυταπατών, οδηγεί σε παραίτηση από την επαναστατική στρατηγική και αναστέλλει την ανάπτυξη του επαναστατικού εργατικού κινήματος. Οι επιλογές αυτές δεν ωφέλησαν το εργατικό κίνημα, ούτε καν σταθερές κατακτήσεις για την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα δεν μπόρεσαν να κατοχυρώσουν, αντίθετα οδήγησαν σε υποχωρήσεις και συμβιβασμούς το εργατικό κίνημα.

• Βασισμένο στο κείμενο της Ιδεολογικής Επιτροπής της ΚΕ του ΚΚΕ με τίτλο «Αστικό κράτος και Επανάσταση» που δημοσιεύεται στο τεύχος της ΚΟΜΕΠ που κυκλοφορεί (1/2015).