Η δίκη του Σωκράτη - η οποία είχε μια ξεκάθαρη πολιτική διάσταση και που για κάποιους ήταν σχεδόν μια τραγωδία - αποτελεί ιστορικό γεγονός. Εγινε το 399 π.Χ., τέσσερα χρόνια μετά την κατάλυση της τυραννίας των Τριάκοντα και την επάνοδο της δημοκρατίας. Ο Σωκράτης κατηγορείται ότι δεν αναγνωρίζει και δεν πιστεύει στους θεούς της πόλης, ότι εισάγει νέες θεότητες και ότι διαφθείρει τους νέους. Τίμημα: Θάνατος! Ο Πλάτων - μαθητής του Σωκράτη και παρών στη δίκη - με το κείμενό του, την «Απολογία Σωκράτους», θέλει να αποδείξει όχι μόνο την αθωότητα του Σωκράτη, αλλά και την ηθική του μεγαλοσύνη.

Βλέποντας την Απολογία του Σωκράτη και ξαναδιαβάζοντας κάποια πράγματα για τον αδιαμφισβήτητα μεγάλο φιλόσοφο μάλλον έχουν δίκιο όσοι λένε ότι «Το μόνο που ξέρουμε με βεβαιότητα για αυτόν είναι ότι δεν ξέρουμε τίποτα». Και όπως λέει ο Κωνσταντίνος Κωνσταντόπουλος στον πρόλογο του προγράμματος «ο καθένας μας, ίσως, έχει έναν δικόν του Σωκράτη... Και ο κάθε μελετητής - άρα: και ο κάθε καλλιτέχνης - είναι υποχρεωμένος να παίρνει συνεχώς θέση και να κάνει τις επιλογές του»...

-- "Οσο περνούν τα χρόνια προσπαθώ να αφαιρέσω τις "ταμπέλες", που οι άνθρωποι έχουν βάλει - δώσει σε ανθρώπους, ιδέες, συστήματα κ.λπ., επιχειρώντας έτσι να κατηγοριοποιήσουν έναν ωκεανό γνώσεων (;) ούτως ώστε να νιώθουν πως δεν είναι χαμένοι μεσοπέλαγα, και να έχουν αμυδρώς έστω την ψευδαίσθηση ότι ορίζουν και συνάμα καθορίζουν αυτό το τόσο πλούσιο υλικό... Αφαιρώντας αυτές τις "ταμπέλες" νομίζω πως προσεγγίζω πιο "ελεύθερα", χωρίς συμπλέγματα και προκαταλήψεις, τα θέματα που με απασχολούν, και έχω κατ' αυτόν τον τρόπο την ευκαιρία να "δω" καλύτερα πως: αυτά που μας ενώνουν είναι πιο πολλά από αυτά που μας χωρίζουν... Αλλωστε, αυτή η σκέψη είναι οδηγός μου τα τελευταία χρόνια, σε μια προσπάθεια να συμβάλω και εγώ, με όλο μου το είναι, στην... ένωση των ανθρώπων, και όχι στο... χωρισμό. Εχοντας πάντα στο μυαλό μου και στην καρδιά μου πως, καλό θα ήταν - τολμηρά, διαστέλλοντας τον στίχο του Ρίτσου - όλοι οι άνθρωποι (κι όχι μόνον οι καλλιτέχνες!) να τραγουδάμε, να δουλεύουμε, να παίζουμε θέατρο, να χορεύουμε, να σκηνοθετούμε, να ζωγραφίζουμε, να γράφουμε... να ζούμε, ναι: "για να σμίξουμε τον κόσμο"! Ετσι, σκέφτηκα με την ΑΠΟΛΟΓΙΑ να ακούσουμε (βλέποντας) και πάλι τον Σωκράτη του ("ιδεαλιστή"!...) Πλάτωνα. Να ακούσουμε, χωρίς συμπλέγματα και προκαταλήψεις, τις σκέψεις και τις ιδέες του... Και να κρατήσουμε ό,τι θα μας κάνει ευτυχέστερους...».

«Η όψη δε της παράστασης θα ειδοποιούσε - εμμέσως πλην σαφώς - τη διακριτική σχέση και συγγένεια του Σωκράτη και του Ιησού! Ο ήχος της παράστασης, πιο κοντά στην "επί του όρους ομιλία", παρά στον εξωστρεφή τόνο ενός λαϊκού δικαστηρίου. Αλλωστε, κατά γενική ομολογία των μελετητών, ο Σωκράτης και στο δικαστήριο ακόμα... δίδαξε! Σωκράτης - Ιησούς! Δύο μεγάλες μορφές, δύο μεγάλοι Δάσκαλοι! Δύο μεγάλες παραδόσεις! Κακά τα ψέματα: όλες οι διδασκαλίες, οι ιδέες, οι φιλοσοφίες, οι πολιτικές, οι θρησκείες... "ταλαιπωρήθηκαν" από τους ενδιάμεσους! Γι' αυτό και η ρήση "μην διαβάζετε γι' αυτούς αλλά διαβάστε... αυτούς", φαντάζει να είναι η ορθότερη οδός. Τι γίνεται, όμως, στην περίπτωση όπου "αυτοί" δεν έχουν αφήσει γραπτή μαρτυρία; Οπως έχουμε π.χ. στην περίπτωση και του Σωκράτη και του Ιησού; Προσπαθούμε από τους μαθητές τους να καταλάβουμε τι - ακριβώς - είπαν... Είπαν πράγματα που... μάλλον δεν είναι για πέταμα - αντιθέτως! Ετσι, στην παράσταση, στην ΑΠΟΛΟΓΙΑ, μας δίνεται η ευκαιρία να δούμε στο πρόσωπο του Σωκράτη, έναν άνθρωπο - μοναδικό στην ανθρώπινη ιστορία - ο οποίος έχει κάνει μια απίστευτη υπέρβαση! Νίκησε το φόβο του θανάτου!»

«Και δίδαξε με την στάση του πως αυτό, η στάση, δηλαδή, που έχουμε ο καθένας μας απέναντι σε αυτόν τον πρώτο και τον τελευταίο, μεγάλο μας φόβο, σε αυτόν τον αρχέγονο τρόμο, είναι εκείνο που καθορίζει, ίσως, όλες μας τις επιλογές, όλες μας τις πράξεις, είτε το καταλαβαίνουμε είτε όχι! Κι όμως ζούμε... ερήμην! Δίδαξε πως αν μια πόλη, μια κοινωνία θέλει να έχει μέλλον θα πρέπει να ενδιαφερθεί για "την εκπαίδευση των νέων". Δεν έχει ζωή, δεν έχει μέλλον η κοινωνία εκείνη, η οποία έχει παραμελήσει την νεολαία της! Δίδαξε πως, πρωτύτερα από όλα τα άλλα, "πρέπει να φροντίσουμε για την σπουδήν της αρετής", "πρέπει να φροντίσουμε για την ψυχήν μας, πώς να γίνει αυτή όσο το δυνατόν αρίστη"! Γιατί αν γίνουμε "άνθρωποι"... τα έργα μας θα είναι ανάλογα, θα είναι "ανθρώπινα"! Μας δίδαξε πως: "βίος ανεξέταστος ού βιωτός ανθρώπω"! Να εξετάζουμε τη ζωή μας συνεχώς και αδιαλείπτως, γιατί αν δεν την εξετάζουμε είναι... σαν να μην τη ζούμε. Με σκοπό να γνωρίσουμε τον εαυτόν μας και να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι - χρήσιμοι και στον εαυτόν μας και στην κοινωνία! Μας δίδαξε, λοιπόν, τόσα και τόσα... Που είναι, ίσως, μια καλή - κατάλληλη - εποχή να τα σκεφτούμε και πάλι, όλα αυτά»!

-- Απέναντι στο θορυβώδες και κραυγαλέο της σημερινής «φλυαρίας» υπάρχει τρόπος να ακουστεί κάτι διαφορετικό;

-- «Ακόμα και αν υπάρχει, και αν έχουμε την τύχη να υπάρχει όντως κάτι τι το διαφορετικό, είναι αμφίβολο αν θα υπάρχουν πλέον... αυτιά για να το ακούσουν! Ο εχθρός τα έχει καταφέρει σπουδαία... μας έχουν ναρκώσει, με ό,τι αυτό συνεπάγεται»...

-- Πόσο δύσκολο ή εύκολο είναι να προστατευτεί ένας καλλιτέχνης, ένας δημιουργός από τις Σειρήνες που τον περιβάλλουν ή να προστατεύσει το έργο του από την ευκολία που επαιτεί και απαιτεί η εποχή μας;

-- «Πάρα πολύ δύσκολο... Χρειάζεται αυτογνωσία, επίγνωση της κατάστασης, γνώσεις, παιδεία, καλλιέργεια, όραμα, θέση, ματιά, ιδεολογία, ανθρωπιά, καθαρό στόχο, πρότυπα, κρίση, κ.λπ. κ.λπ...χίλια δυο πράγματα! Και, βεβαίως, ενθουσιασμό, που θα συντηρείται και θα αρδεύεται από ατσάλινη υγεία (σωματική και πνευματική). Είτε την δική του είτε της φιλοτέχνου παρέας του, που ("δίκην αστείου θα το πω" που λέει και ο Σωκράτης) θα... συντηρεί και αυτόν και το έργο του! Πάντως, αποκομμένος από τα κοινά... και χωρίς γείωση με την πραγματικότητα δύσκολα θα επιβιώσει... Χρειάζεται πρωτίστως "η φαντασία του να έχει ορατότητα!"».

-- Από αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, και είναι πολλά, στη ζωή μας, στην κοινωνία μας, στον κόσμο όλο, τι σε πληγώνει περισσότερο που θα ήθελες να μπορούσες να αλλάξεις;

-- «Θα ήθελα να αλλάξω ΤΑ ΠΑΝΤΑ! Θα σταμάταγα τη βία - πάσης φύσεως! Θα έδινα προτεραιότητα στους ηλικιωμένους και στα παιδιά, στους ασθενείς και στους ανήμπορους... Μακάρι, να είχαμε πραγματική ειρήνη, και να μπορούσαμε οι άνθρωποι να ζήσουμε πιο απλά και πιο ανθρώπινα - ωραίο θα 'ταν! Να μπορούσαμε λίγο να ησυχάσουμε... Εμένα μου φαίνεται δε και πολύ απλό και πολύ εύκολο! Αρκεί να συντονιστούμε και να ενωθούμε... Πρέπει, όμως, πρώτα απ' όλα, να παλέψουμε το μέσα μας κακό, κι αυτός φαντάζει να είναι ο πιο δύσκολος αγώνας».

-- Πολλοί άνθρωποι, εξόριστοι, από έναν αδιάφορο πολιτισμό, από μια εξουσία που τους στερεί και τα απολύτως απαραίτητα, ακόμη και το ψωμί, ανάμεσα στους τόνους σκουπιδιών ένα σωρό πεταμένοι άνθρωποι πασχίζουν άλλοι να επιζήσουν και άλλοι να ξεφύγουν. Πόσο περήφανο μπορεί να είναι το είδος των ανθρώπων;

-- «"Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος" έλεγαν οι Λατίνοι. Καθόλου περήφανο! Ντροπή είναι για όλους μας! Που δεν έχουμε, δεν βρίσκουμε, δεν αναζητάμε τη λύση αυτού του προβλήματος... Γιατί λύση υπάρχει! Δίπλα μας είναι... Αλλη στάση ζωής! Αλλη πολιτική! Χρειάζεται όμως, βλέπεις, να μετά-νοήσουμε! Να αλλάξουμε, δηλαδή, μυαλά... Κι αυτό είναι δύσκολο! Γιατί; Μα, γιατί... συνηθίσαμε! Και "η συνήθεια είναι η δευτέρα φύσις του ανθρώπου" έλεγε ο Αριστοτέλης, και παραφράζοντάς τον ο Λένιν έλεγε: "η συνήθεια είναι ο μεγαλύτερος εχθρός του ανθρώπου!"».