Από τις εργασίες του Φόρουμ στη νότια κινεζική επαρχία Χαϊνάν

Μάλιστα, για να στηρίξει τη γνώμη της για το πόσο γοργά η Κίνα κερδίζει έδαφος στην παγκόσμια αγορά, η γνωστή οικονομική βρετανική εφημερίδα επικαλέστηκε, μεταξύ άλλων, πρόσφατη αναφορά του επικεφαλής του βρετανικού τραπεζικού κολοσσού HSBC Στιούαρτ Γκιούλιβερ, που περιέγραψε το κινεζικό γουάν ως «μια ορατή εναλλακτική στο αμερικανικό δολάριο».

Το θέμα των φετινών εργασιών του Φόρουμ Μποάο (που γίνεται κάθε χρόνο στην πόλη Μποάο της νότιας κινεζικής επαρχίας Χαϊνάν) ήταν «το νέο μέλλον της Ασίας: προς μια κοινότητα με κοινή μοίρα».

Στη συνάντηση πήραν μέρος πάνω από 2.000 στελέχη κυβερνήσεων, επιχειρήσεων και ΜΜΕ από δεκάδες χώρες διαφόρων ηπείρων. Το σχέδιο για το «Δρόμο του Μεταξιού», χερσαίο και θαλάσσιο όπως και η Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων Υποδομών (AIIB) κυριάρχησαν σε μεγάλο βαθμό, καθώς οι κινεζικές αυτές πρωτοβουλίες αναμένεται να δώσουν ώθηση σε μια σειρά επενδύσεις, στρώνουν ήδη το έδαφος για νέες «κόντρες» μονοπωλίων, για το μοίρασμα αγορών και πρώτων υλών, στο φόντο μιας κρίσης που συνεχίζεται σε πολλές αναπτυγμένες χώρες, αλλά και της επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης σε πολλές από τις αναπτυσσόμενες (στις οποίες πολλοί επενδύουν πολλά συνολικά για την παγκόσμια οικονομία).

Αυτή η επιβράδυνση, που ισχύει και για την περίπτωση της Κίνας (η οποία για το 2015 έθεσε ως στόχο να φτάσει το 7% σε ρυθμούς ανάπτυξης) γεννά νέα δεδομένα, όπως αποτυπώθηκε και στην ομιλία που έκανε ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ, αναδεικνύοντας τη «στροφή» που πολλές πολυεθνικές ήδη επιχειρούν για την κυριαρχία στην τεράστια κινεζική αγορά.

Το ενδιαφέρον για μια αγορά μιας χώρας με πληθυσμό πάνω από 1,3 δισεκατομμύρια και με τις επεκτεινόμενες καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής να δημιουργούν «ανερχόμενα» μεσοαστικά στρώματα, είναι λογικό.

Καθόλου τυχαία, ο Τζινπίνγκ - μιλώντας σε επιχειρηματικό συμπόσιο που έγινε στο πλαίσιο του BFA - αναφέρθηκε στα μεγάλα περιθώρια που δημιουργούν τα σχέδια για ανάπτυξη της εγχώριας ζήτησης. «Νέες ευκαιρίες αναδύονται για επενδύσεις στις υποδομές, τις νέες τεχνολογίες, τη βιομηχανία» υπογράμμισε, προσανατολίζοντας τους «ενδιαφερόμενους» στην «πράσινη ανάπτυξη», την «εξοικονόμηση Ενέργειας» και την «περιβαλλοντικά φιλική παραγωγή», τομείς που η χώρα του επιδιώκει να ενισχύσει στο πλαίσιο του νέου πεδίου δράσης που ανοίγει στα μονοπώλια η «ανησυχία» των ιμπεριαλιστών για την «προστασία του περιβάλλοντος».

Οσον αφορά τους «Δρόμους του Μεταξιού», ο Τζινπίνγκ υποστήριξε ότι μέσα στην επόμενη δεκαετία το ετήσιο εμπόριο που θα αναπτυχθεί μεταξύ της Κίνας και των δεκάδων χωρών που θα διασχίζουν οι Δρόμοι θα ξεπεράσει τα 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Διαβεβαίωσε τα μονοπώλια ότι «η Κίνα θα γίνει πιο ανοικτή στον έξω κόσμο, τα δικαιώματα των εταιρειών που έχουν την έδρα τους σε άλλες χώρες θα προστατευτούν και καλύτερες υπηρεσίες θα παρέχονται».

Υπογράμμισε ότι «η αλληλεπίδραση μεταξύ Κίνας και υπόλοιπου κόσμου αυξάνεται διαρκώς» και ότι «η Κίνα έχει μπροστά της μια μακρά περίοδο ανάπτυξης μαζί με την τεράστια εγχώρια ζήτηση. Υπάρχει μεγάλο περιθώριο για εξερεύνηση της εγχώριας κατανάλωσης».

Καθόλου τυχαία δεν ήταν η επιλογή του Τζινπίνγκ να σταθεί συγκεκριμένα στο ζήτημα της «ασφάλειας», της υπεράσπισης δηλαδή με κάθε τρόπο των μονοπωλιακών σχεδιασμών που κάθε πλευρά σχεδιάζει, σε μια περίοδο όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και διεθνώς και ειδικά στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Ο Τζινπίνγκ στάθηκε στη σημασία που έχει η «συνεργατική και βιώσιμη ασφάλεια»και συνέχισε: «Καθώς οι λαοί όλων των χωρών μοιράζονται κοινή μοίρα και αλληλεξαρτώνται όλο και περισσότερο καμιά χώρα δε θα μπορεί να εγγυηθεί τη δική της ασφάλεια χωρίς την ασφάλεια των άλλων χωρών ή του υπόλοιπου κόσμου».

Βεβαίως, είναι γνωστό ότι στο όνομα της «ασφάλειας» οι ιμπεριαλιστές εξαπολύουν πολεμικές επεμβάσεις και εντείνουν και τις «κόντρες» τους όσον αφορά τις εξοπλιστικές τους δαπάνες, ώστε να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για κάθε πιθανή εξέλιξη. Οσο για την «αλληλεξάρτηση» των χωρών, αυτή παραπέμπει ευθέως στην αυξημένη «ευαισθησία» που επιδεικνύουν οι εκπρόσωποι των μονοπωλίων για τις ισορροπίες σε μια σειρά περιοχές και χώρες, όπου παρεμβαίνουν και στρατιωτικά, ώστε να εξασφαλίσουν τις συνθήκες που είναι απαραίτητες για τη δράση των πολυεθνικών.

Ενδιαφέρον για την κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας έχει η ετήσια Εκθεση για την Ανάπτυξη των Αναδυόμενων Οικονομιών που εξέδωσε πριν από μερικές μέρες το Φόρουμ Μποάο.

Οι συντάκτες της Εκθεσης αναφέρονται στην ομάδα των Ε-11, όρος που άρχισε να χρησιμοποιείται το 2010 για τις 11 (emerging) αναδυόμενες δυνάμεις που συμμετέχουν στις 20 ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου (τις γνωστές ως G-20) και συγκεκριμένα τις: Αργεντινή, Βραζιλία, Κίνα, Ινδία, Ινδονησία, Νότια Κορέα, Μεξικό, Ρωσία, Σαουδική Αραβία, Νότια Αφρική, Τουρκία.

Η Εκθεση εντοπίζει ότι «η οικονομική ανάπτυξη επιβραδύνεται», κάνοντας λόγο για «διαρθρωτική επιβράδυνση» και συμπληρώνοντας ότι «η γενική λειτουργία τους παραμένει ομαλή». Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ για το 2014, οι ρυθμοί ανάπτυξης συνολικά στους Ε-11 ήταν 4,9%, μειωμένοι κατά 0,3% σε σχέση με το 2013.

Την ίδια στιγμή, εκτιμάται ότι «το οικονομικό χάσμα μεταξύ των Ε-11 και των αναπτυγμένων οικονομιών συρρικνώνεται» όπως και ότι οι Ε-11 «παίζουν έναν αυξανόμενα σημαντικό ρόλο στην παγκόσμια οικονομία. «Mε την αμείωτη πρόοδο στην εκβιομηχάνιση, την αστικοποίηση και τη δομική μεταρρύθμιση και αναβάθμιση και την αμείωτη εμβάθυνση των μεταρρυθμίσεων - τονίζουν οι συντάκτες της έκθεσης - οι Ε-11 θα απολαμβάνουν όλο και μεγαλύτερη ανάπτυξη στην εγχώρια ζήτηση και αντίστοιχα όλο και μεγαλύτερες παροχές, ως εκ τούτου και τη δημιουργία θετικότερων παραγόντων που θα δυναμώνουν την ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, η όλο και βαθύτερη οικονομική συνεργασία μεταξύ των Ε-11 θα αποτελέσει τη διαρκή προωθητική δύναμη για την ανάπτυξη των αναδυόμενων οικονομιών».

Την ίδια στιγμή, «η έκθεση επισημαίνει ότι απέναντι στο φόντο της παγκόσμιας οικονομίας που τελεί υπό βαθιά αναπροσαρμογή και διαφοροποίηση, η οικονομική ανάπτυξη των Ε-11 θα αντιμετωπίσει ένα πιο περίπλοκο και μεταβλητό περιβάλλον. Υπό το βάρος των εσωτερικών προκλήσεων αλλά και της εξωτερικής πίεσης, η οικονομική τους ανάκαμψη ακόμα στερείται κινητήριας δύναμης. Το 2015, παράγοντες όπως οι δευτερογενείς επιπτώσεις των νομισματικών πολιτικών στις αναπτυγμένες οικονομίες, οι οικονομικές εξελίξεις των ισχυρότερων αναπτυγμένων οικονομιών, οι γεωπολιτικές και οικονομικές εξελίξεις και τα απροσδόκητα γεγονότα, η πρόοδος στη διεθνή οικονομική και εμπορική διαπραγμάτευση και συνεργασία και τα αποτελέσματα του νέου γύρου μεταρρυθμίσεων από τις Ε-11 θα έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις προοπτικές ανάπτυξης των οικονομιών τους».

Μεταξύ άλλων, η έκθεση καταλήγει, εκτιμώντας ότι «το 2015, η πιθανότητα για τις Ε-11 να απολαύσουν μια οικονομική ανάκαμψη με μεγάλα περιθώρια είναι πολύ μικρή αλλά ούτε και πρόκειται να υποφέρουν από μια ύφεση με μεγάλα περιθώρια».

Οι αστικές τάξεις των αναδυόμενων καπιταλιστικών οικονομιών επενδύουν πολλά στην προώθηση μέτρων που περιμένουν να στηρίξουν τις καπιταλιστικές επενδύσεις και γενικά την καπιταλιστική παραγωγή (π.χ. ανάπτυξη υποδομών που θα ευνοήσει το εμπόριο μεταξύ τους, δημιουργία βιομηχανικών πάρκων όπου τα μονοπώλια θα εξασφαλίζουν διάφορες παροχές όπως φτηνότερο ρεύμα και «ευνοϊκότερη» εργατική νομοθεσία), επιδιώκοντας να επωφεληθούν από τη συνεχιζόμενη κρίση και ύφεση σε μεγάλο μέρος του αναπτυγμένου καπιταλιστικού κόσμου και να βελτιώσουν τη θέση τους στην παγκόσμια «κούρσα» για το μοίρασμα αγορών και πρώτων υλών. Είναι σίγουρο ότι ο παγκόσμιος οικονομικός και γεωπολιτικός χάρτης θα είναι αρκετά διαφορετικός όταν ολοκληρωθεί ο κύκλος της κρίσης που πλήττει ένα μεγάλο μέρος του καπιταλιστικού κόσμου και υπό αυτό το πρίσμα, τα μονοπώλια κάθε πλευράς μελετούν πώς θα αξιοποιήσουν προς όφελός τους τα νέα δεδομένα, ώστε οι ανακατατάξεις να τους δώσουν προβάδισμα στην αντιπαράθεση που οξύνεται μεταξύ των εκμεταλλευτών των εργαζόμενων λαών.