Στιγμιότυπο από τις κοινές ασκήσεις Ιαπωνίας - Φιλιππίνων τον περασμένο Μάη. Το ενδιαφέρον της Ιαπωνίας για την πλούσια και κρίσιμη γεωστρατηγικά Νότια Κινεζική Θάλασσα είναι χαρακτηριστικό

Το παραπάνω απόσπασμα ανήκει στο πολυσέλιδο κείμενο που το υπουργείο Αμυνας της Ιαπωνίας υπέβαλε την περασμένη Δευτέρα, μαζί με το σχέδιο προϋπολογισμού για το έτος που ξεκινά από τον Απρίλη του 2016. Με το σχέδιο αυτό ζήτησε νέα αύξηση στρατιωτικών δαπανών (αυτή τη φορά κατά 2,2%). Πρόκειται για την 4η κατά σειρά αύξηση στρατιωτικών δαπανών στην οποία προχωρά η χώρα τα τελευταία χρόνια, σε μια περίοδο ραγδαίας όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και αντιθέσεων και ενώ, καθόλου τυχαία, τις στρατιωτικές τους δαπάνες αυξάνουν πολλές δυνάμεις στην ίδια περιοχή, με πρώτη την Κίνα αλλά και άλλες, όπως η Ινδία.

Η αύξηση αυτή «δένει» με την προώθηση μιας σειράς νομοθετικών ρυθμίσεων που καταργούν εμπόδια για τη δράση των Ενόπλων Δυνάμεων της Ιαπωνίας εκτός συνόρων, τα οποία είχαν θεσπιστεί μετά την ήττα της χώρας στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ζητούμενο είναι η στρατιωτική δράση εκτός συνόρων, εφόσον υπάρχει «σαφής κίνδυνος» κατά του ιαπωνικού λαού και των δικαιωμάτων του «στη ζωή, την ελευθερία και την επιδίωξη της ευτυχίας», εξαιτίας ενόπλων επιθέσεων εναντίον της ίδιας της χώρας, αλλά και σε χώρες που «έχουν στενούς δεσμούς» μαζί της. Ετσι δικαιολογεί η ιαπωνική κυβέρνηση την εκτός συνόρων δράση του στρατού της.

Στο φόντο των δυσκολιών με τις οποίες η ιαπωνική καπιταλιστική οικονομία παλεύει να σταθεί στα πόδια της (να σημειώσει δηλαδή ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης) και της ανησυχίας που γεννά συνολικά η παγκόσμια οικονομία, η ιαπωνική αστική τάξη κάνει κι αυτή ό,τι κάνουν όλα τα αστικά και ιμπεριαλιστικά επιτελεία του πλανήτη: μελετούν τα δεδομένα και προετοιμάζονται να προστατεύσουν τα σχέδια, τα συμφέροντα και τη θέση τους, με όποιον τρόπο κρίνουν αποτελεσματικότερο. Αναπροσαρμόζει την τακτική με την οποία υπηρετεί μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα σχέδια και συμμαχίες.

Η επίκληση στην «ασφάλεια» που γίνεται στο κείμενο του υπουργείου Αμυνας, δεν αφορά παρά το συσχετισμό δύναμης και τις ισορροπίες που το ιαπωνικό κεφάλαιο κρίνει ωφέλιμο για τις επιδιώξεις και την κερδοφορία του. Ενώ, η «προληπτική συμβολή» στην ειρήνη δεν αποτελεί παρά ομολογία της ετοιμότητάς του να συμβάλει στη διασφάλιση αυτών των συσχετισμών και ισορροπιών και «προληπτικά», προλαμβάνοντας δηλαδή τις κινήσεις εκπροσώπων αντίπαλων μονοπωλίων που θέλουν πρωτοβουλία κινήσεων. Μόνο που αυτή η «πρόληψη» δεν έχει καμιά σχέση με την ειρήνη, ειδικά την ειρήνη που θα φέρει αληθινή ευημερία για τους λαούς. Στο όνομα αυτής της «προληπτικής συμβολής» είναι, εξάλλου, ήδη αμέτρητες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξάγονται σε κάθε ήπειρο, με τους λαούς να «πληρώνουν τα σπασμένα» των ανταγωνισμών ανάμεσα σε μικρότερες ή μεγαλύτερες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και συμμαχίες.

Στο ίδιο κείμενο σημειώνεται ανοιχτά: «Η αύξηση της ζήτησης για φυσικούς πόρους, ενέργεια, τροφή, που απορρέουν από την οικονομική ανάπτυξη των αναδυόμενων χωρών και μια ευρύτερη μεσαία τάξη, αναμένεται να εντείνουν περαιτέρω το διεθνή ανταγωνισμό γι' αυτούς τους πόρους... Αλλαγές ή άρνηση της υπάρχουσας περιφερειακής και διεθνούς τάξης ή ισχυρισμοί και δράσεις για τη διασφάλιση οικονομικών συμφερόντων θα μπορούσαν να γίνουν πιο απτοί και οξείς. Αυτό ως αποτέλεσμα θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των "γκρίζων ζωνών" και περιφερειακές συγκρούσεις στο μέλλον».

Η «διεθνής και περιφερειακή τάξη» για την οποία το Τόκιο εντοπίζει κίνδυνο αλλαγής ή άρνησης, δεν είναι παρά η σημερινή διάταξη στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα, στην οποία η βαθιά καπιταλιστική κρίση συνεχίζει να επιδρά, οξύνοντας την ανησυχία όσων ιμπεριαλιστικών κέντρων κινδυνεύουν να χάσουν δύναμη (ή έχουν ήδη χάσει) και μεγαλώνοντας την απληστία όσων βλέπουν σημαντικά περιθώρια για ανακατατάξεις.

Μέσα σ' αυτά τα δεδομένα είναι που η Ιαπωνία εντοπίζει «αυξανόμενα σοβαρές» απειλές στο περιβάλλον της και αρκετούς «αποσταθεροποιητικούς παράγοντες», αλλά και επισημαίνει ότι «μεγαλώνει ο κίνδυνος οι ταραχές ή ένα πρόβλημα ασφαλείας σε μια μόνο χώρα ή περιοχή να μετατραπεί άμεσα σε πρόκληση ή αποσταθεροποιητικό παράγοντα για ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα».

Ειδική αναφορά κάνει το κείμενο - όπως είναι φυσικό - στην κατάσταση στην Ανατολική Κινεζική Θάλασσα, αλλά και τη (πιο μακρινή από τις ιαπωνικές ακτές) Νότια Κινεζική Θάλασσα, με αναλυτικά παραδείγματα «περιστατικών» (σ.σ. σχεδόν όλα με πρωταγωνιστή την Κίνα) που τροφοδοτούν οι «εδαφικές διαφορές» και οι «μονομερείς διεκδικήσεις». Οπως επισημαίνει το υπουργείο, «η θαλάσσια ασφάλεια έχει κρίσιμη σημασία για την Ιαπωνία, ένα θαλάσσιο έθνος που περιτριγυρίζεται από θάλασσα. Για παράδειγμα, η Ιαπωνία βασίζεται στη θαλάσσια μεταφορά για να εισάγει ενεργειακούς πόρους».

Η ένταση που μεγαλώνει και στις δύο παραπάνω περιοχές (όπου εκτιμάται ότι υπάρχει μεγάλος φυσικός πλούτος), είναι ενδεικτική της όξυνσης των ανταγωνισμών. Μάλιστα, η εμφάνιση της Ιαπωνίας στη Νότια Κινεζική θάλασσα (όπου έκανε πρόσφατα κοινές ασκήσεις με το Πολεμικό Ναυτικό των Φιλιππίνων), μακριά δηλαδή από τα θαλάσσια σύνορά της, είναι χαρακτηριστική των διαθέσεών της να διευρύνει τις συνεργασίες, όπως και τις «κόντρες» στις οποίες εμπλέκεται.

Τέλος, δεν περνά απαρατήρητη η αναλυτική αναφορά στον Αρκτικό Ωκεανό, του οποίου «η στρατηγική σημασία μεγαλώνει». Μεταξύ άλλων, τονίζεται ότι με το λιώσιμο των πάγων, πλοία μπορούν να πλέουν πλέον στην περιοχή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και σε ευρύτερες εκτάσεις. Οπως και ότι η περιοχή «θα μπορούσε να αναπτυχθεί για την ανάπτυξη ναυτικών δυνάμεων ή τον ελιγμό στρατιωτικών δυνάμεων που θα χρησιμοποιήσουν τις δυνατότητες θαλάσσιας μεταφοράς στρατιωτικών δυνάμεων στο μέλλον».

Διαμηνύοντας σε όλους τους τόνους ότι η χώρα είναι έτοιμη να συμβάλει «προληπτικά» στη διατήρηση της ασφάλειας και της ειρήνης, το κείμενο υπογραμμίζει ότι «με σκοπό να διαφυλαχτούν τα εθνικά συμφέροντα και να εκπληρωθούν οι ευθύνες της Ιαπωνίας στη διεθνή κοινότητα», καθορίζονται «στόχοι εθνικής ασφάλειας» όπως:

- Η «ενίσχυση της αναγκαίας αποτροπής, ώστε να διατηρηθεί η ειρήνη και η ασφάλεια και να εξασφαλιστεί η επιβίωσή της, όπως και η αποτροπή απειλών που δεν πρέπει να φτάσουν στην Ιαπωνία».

- Η «βελτίωση του περιβάλλοντος ασφαλείας στην περιοχή Ασίας - Ειρηνικού, η παρεμπόδιση της ανάδυσης άμεσων απειλών και η μείωσή τους, μέσα από την ενδυνάμωση της συμμαχίας Ιαπωνίας - ΗΠΑ, την ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ της Ιαπωνίας και των εταίρων εντός και εκτός της περιοχής Ασίας - Ειρηνικού και την προώθηση της πρακτικής συνεργασίας στην ασφάλεια».

- Η «βελτίωση του παγκόσμιου περιβάλλοντος ασφάλειας...».

Στο ίδιο μήκος κύματος εντάσσεται και η ανάλυση για την ανάγκη στήριξης της «ειρηνευτικής δράσης» του ΟΗΕ, δηλαδή στρατιωτικών αποστολών που συμβάλλουν στο αιματοκύλισμα λαών ή στρώνουν το έδαφος για την «ειρηνική» κλοπή του πλούτου τους, όπως συμβαίνει κάθε φορά που τέτοιες «ειρηνευτικές αποστολές» σταματούν έναν πόλεμο και ξεκινά η ανάπτυξη. Μέχρι την επόμενη φορά που θα πάρουν το λόγο τα όπλα των ιμπεριαλιστών και αργότερα ξανά θα αρχίσει μια νέα «ανοικοδόμηση», επειδή καλύτερα θα ωφελούνται έτσι τα μονοπώλια.

«Είναι απαραίτητο να αναλογιστούμε πιο βαθιά πώς οι Ενοπλες Δυνάμεις θα μπορούσαν να συνεισφέρουν για τη διεθνή κοινότητα» εξηγείται και συμπληρώνεται ότι πρέπει να δοθεί «μεγαλύτερη έμφαση στην ανάληψη ηγετικού ρόλου», την ανάπτυξη στελεχών του στρατού «σε πιο υπεύθυνες θέσεις» κ.τ.λ.