Eurokinissi

Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σήμερα αποσπάσματα από την ομιλία του ειδικού αγορητή του ΚΚΕ, Γιάννη Γκιόκα, στην επί της αρχής συζήτηση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια την Πέμπτη 22/10.

***

Για ποιο λόγο η κυβέρνηση ήθελε να ψηφίσει και μάλιστα με διαδικασίες fast track αυτό το νομοσχέδιο; Οι βασικοί στόχοι αυτής της βιασύνης είναι, κατά τη γνώμη μας, δύο.

Ο ένας έχει να κάνει με την προσπάθειά της να πραγματοποιήσει έναν επικοινωνιακό αντιπερισπασμό, σε μια περίοδο που τα νομοσχέδια, τα σκληρά αντιλαϊκά μέτρα, έρχονται το ένα πίσω από το άλλο.

Ουσιαστικά, η κυβέρνηση θέλει να καλλιεργήσει την ψεύτικη εικόνα στο λαό ότι δήθεν τα βάζει με κάποια συμφέροντα, πολεμάει την ολιγαρχία, τη στιγμή που η συνολική της πολιτική, αλλά και η πολιτική της συγκεκριμένα στο χώρο των ΜΜΕ, υπηρετεί ακριβώς αυτήν την ολιγαρχία, το κεφάλαιο και ορισμένα τμήματά του.

Η διαφορά της σημερινής κυβέρνησης από τις προηγούμενες κυβερνήσεις είναι ακριβώς αυτή. Οτι σ' αυτή τη φάση - εμείς λέμε ότι δεν θα διαρκέσει για πολύ - έχει την ικανότητα μέσα από τέτοια επικοινωνιακά κόλπα να υλοποιεί σκληρά μέτρα που χρόνια τώρα απαιτούσε το κεφάλαιο - χαρακτηριστικότερη περίπτωση το Ασφαλιστικό - και που οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν μπόρεσαν για μια σειρά από λόγους να τα υλοποιήσουν. Ερχεστε εσείς να ολοκληρώσετε τη βρώμικη δουλειά που δεν αποτελείωσαν οι κυβερνήσεις της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ.

Επιπλέον, καλλιεργείτε την εντύπωση ότι ο λαός μέσα απ' αυτήν τη διαδικασία έχει να κερδίσει κάτι. Δεν έχει να κερδίσει τίποτε απολύτως.

Δηλαδή, αν ψηφιστεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο ή άλλα νομοσχέδια του λεγόμενου «παράλληλου προγράμματος», δεν θα υπάρξουν οι μειώσεις μισθών και συντάξεων, θα αναχαιτιστεί η φοροεπιδρομή στα λαϊκά στρώματα, δεν θα υλοποιηθεί όλη αυτή η λαίλαπα; Θα υλοποιηθούν όλα αυτά κανονικότατα, εκτός αν ο λαός με τον αγώνα του σας εμποδίσει. Το ΚΚΕ εκεί θα πρωτοστατήσει, στο να μπορέσει ο λαός πραγματικά να βάλει την αγωνιστική σφραγίδα του στις εξελίξεις, μέχρι ν' ανατρέψει συνολικά αυτήν την πολιτική.

Ο δεύτερος και πιο σημαντικός στόχος, μέσα από το σχέδιο νόμου, είναι να προχωρήσει γρήγορα η διαδικασία αναδιανομής της αγοράς στο χώρο των ΜΜΕ, η διαδικασία συγκέντρωσης της «πίτας» σε ακόμη λιγότερα χέρια.

Ιδιαίτερα στο χώρο των περιφερειακών καναλιών αυτό είναι φανερό, γιατί με τα κριτήρια που μπαίνουν κάποιοι μικροί σταθμοί θα πεταχτούν εκτός και θα μονοπωληθεί η αγορά από ακόμη λιγότερους, με πρώτα θύματα τους εργαζόμενους, που ήδη πληρώνουν το τίμημα των ανακατατάξεων στα ΜΜΕ.

Ενδεχομένως κάποιοι παλιοί να βγουν εκτός ή κάποιοι νέοι να μπουν στην αγορά, είτε εγχώριοι είτε διεθνείς όμιλοι είτε σε συνεργασία. Ακούμε, για παράδειγμα, για υπερατλαντικό ενδιαφέρον, για ενδιαφέρον από άλλες χώρες, όπως η Γαλλία. Αλλωστε, το νομοσχέδιο, με τον διεθνή διαγωνισμό δημοπράτησης, με τη δυνατότητα συμμετοχής ξένων εταιρειών, που θα απαλλάσσονται μάλιστα από την υποχρέωση ονομαστικοποίησης των μετοχών τους, αντικειμενικά δίνει αυτήν τη δυνατότητα.

Εγινε πολύς λόγος από τα υπόλοιπα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι «ο υπουργός θέλει να γίνει καναλάρχης», προσωποποιώντας το νομοσχέδιο και κρύβοντας την ουσία του, γιατί με την ουσία του νομοσχεδίου και τα υπόλοιπα κόμματα συμφωνούν. Σε επιμέρους ζητήματα διαφωνούν, στον τρόπο μοιράσματος της αγοράς. Η δική μας κριτική είναι ότι η κυβέρνηση ουσιαστικά παίζει το ρόλο του διαιτητή παλιών και νέων επιχειρηματικών ομάδων που ανταγωνίζονται, χωρίς να αμφισβητεί στο ελάχιστο ότι τα ΜΜΕ θα ανήκουν σ' αυτά τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα.

Αλλο ζήτημα, βέβαια, είναι ότι μέσα απ' αυτήν τη διαδικασία η κυβέρνηση, όπως και προηγούμενες - όλες το έκαναν αυτό, όχι φυσικά ότι αθωώνονται - επιδιώκει να διαμορφώσει ένα ακόμα πιο φιλικό επιχειρηματικό μπλοκ προς αυτήν στο χώρο των ΜΜΕ. Οχι ότι το σημερινό είναι εχθρικό, γιατί και η κριτική που κάνει ένα μέρος των ΜΜΕ στην κυβέρνηση είναι βολική, ουσιαστικά για να προχωρήσει πιο γρήγορα τις αντιλαϊκές μεταρρυθμίσεις, να εγκαταλείψει - όπως λένε - ορισμένα «ιδεολογικά βαρίδια» και να προχωρήσει με ακόμη γρηγορότερους ρυθμούς.

Την ίδια ώρα, το νομοσχέδιο είναι από μόνο του αδιαφανές, γιατί πολύ κρίσιμα ζητήματα, όπως αυτά που έχουν να κάνουν με τον αριθμό των αδειών, με την τιμή εκκίνησης των προσφορών, με το μετοχικό κεφάλαιο των περιφερειακών καναλιών, αφήνονται «στον αέρα», για να ρυθμιστούν στην πορεία με κυβερνητικές αποφάσεις.

Από τη στιγμή που όλα αυτά μένουν αρρύθμιστα και παραπέμπονται στο μέλλον, μας δίνετε το δικαίωμα να πιστεύουμε ότι εδώ διεξάγεται μια διαπραγμάτευση, ένα παζάρι με διάφορους τωρινούς ή μελλοντικούς υποψήφιους ιδιοκτήτες γύρω από τα συγκεκριμένα ζητήματα.

Η διαφθορά στο χώρο των ΜΜΕ, αλήθεια, από πού πηγάζει; Εχει να κάνει με μερικούς κακούς ιδιοκτήτες και μετόχους; Κατά τη γνώμη μας, πηγάζει από εκεί που πηγάζει συνολικά η διαφθορά στο σύνολο των τομέων της οικονομίας και του καπιταλιστικού συστήματος, από το γεγονός, δηλαδή, ότι τις συχνότητες, τα κανάλια, τα έχουν στα χέρια τους βιομήχανοι, εφοπλιστές, το μεγάλο κεφάλαιο, που κυνηγούν το κέρδος με όλους τους τρόπους και διαπλέκονται με το αστικό κράτος και το πολιτικό του προσωπικό.

Αυτό θα αλλάξει με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο; Κατηγορηματικά όχι. Απλώς αντί για τη διαδικασία της ανανέωσης των αδειών που ίσχυε όλα αυτά τα χρόνια, η κυβέρνηση επιλέγει αυτό να γίνει με τη διαδικασία της δημοπράτησης. Ομως, πάλι οι επιχειρηματικοί όμιλοι θα έχουν στα χέρια τους τα ΜΜΕ και αυτό προκύπτει και από το άρθρο 3 του νομοσχεδίου, που προβλέπει τη νομική μορφή των υποψηφίων, ανώνυμες εταιρείες, κοινοπραξίες ανωνύμων εταιρειών κ.λπ.

Ακόμη και τις εταιρείες ειδικού σκοπού που έχουν οι δήμοι, για να έχουν δημοτικές τηλεοράσεις και ραδιόφωνα, τους αναγκάζετε να τις μετατρέψουν σε ανώνυμες εταιρείες κερδοσκοπικού χαρακτήρα, ενώ μέχρι σήμερα επιχορηγούνταν από τους δημοτικούς προϋπολογισμούς, και τους εξωθείτε είτε να κλείσουν είτε να αλλάξουν χαρακτήρα και να προχωρήσουν σε συμπράξεις με διάφορους επιχειρηματίες.

Αυτό που, επίσης, λέει το άρθρο 3, ότι ο υποψήφιος πρέπει να είναι επιχείρηση, που αποκλειστικά θα δραστηριοποιείται στο χώρο των ΜΜΕ, είναι «αέρας κοπανιστός». Υπάρχει σήμερα επιχειρηματίας μέτοχος στα ΜΜΕ που να μην έχει κι άλλες παράλληλες επιχειρηματικές δραστηριότητες; Βιομήχανοι είναι, εφοπλιστές, μέτοχοι τραπεζών. Και ουσιαστικά αξιοποιούν τα κανάλια για την εξυπηρέτηση και τον ανταγωνισμό που έχουν στις άλλες δραστηριότητές τους.

Εδώ είναι η βασική διαφορά που έχουν τα ΜΜΕ απ' τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Μπορεί οικονομικά μια επιχείρηση να είναι ζημιογόνα και όμως να τη διατηρούν για να κάνουν τη δουλειά τους σε άλλο πεδίο. Και φυσικά είναι ο βασικός τους ρόλος ως μηχανισμός αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας.

Λέει το νομοσχέδιο ότι θα διασφαλιστούν η πολυφωνία, η ποιότητα του τηλεοπτικού προϊόντος και η αντικειμενική ενημέρωση. Από πού προκύπτει αυτό; Δηλαδή, τι θα κάνουν όλοι αυτοί; Θα προβάλλουν τα προβλήματα, τα δικαιώματα, τους αγώνες των εργαζομένων; Θα παίζουν ό,τι θέλουν. Θα προβάλλουν τις ανάγκες του κεφαλαίου, για «την ανάκαμψη της οικονομίας», ότι «ο λαός πρέπει να συμβάλλει» κ.λπ. Φυσικά, επειδή έχουν και τις ιδιαίτερες προτιμήσεις τους, μπορεί να υπάρχει μια τέτοια «πολυφωνία», ανάμεσα στις διάφορες επιχειρηματικές τάσεις. Οσον αφορά όμως στο λαό, όλοι τους θα έχουν ενιαία, συγκροτημένη, εχθρική άποψη.

Αντικειμενική δεν είναι ούτε η κρατική ραδιοτηλεόραση. Αν παρακολουθήσει κανείς ορισμένες εκπομπές και δελτία ειδήσεων της κρατικής ραδιοτηλεόρασης νομίζει ότι ζει σε άλλη χώρα, ότι τα προβλήματα λύνονται κ.λπ., και φυσικά προβάλλεται η κυρίαρχη πολιτική.

Αλλο ζήτημα είναι η ονομαστικοποίηση των μετοχών. Θυμίζουμε ότι αυτό αποτελεί πάγιο αίτημα του ΚΚΕ εδώ και χρόνια - που απορρίπτεται πάντα - όχι γιατί έχουμε την αυταπάτη ότι, αν γίνει, θα αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της διαφθοράς, αλλά έστω για να υπάρχει μια ακόμα δικλίδα. Το φέρνετε τώρα στο άρθρο 5 και την ίδια στιγμή θεσπίζονται εξαιρέσεις, σε σχέση με τις εισηγμένες σε χρηματιστήρια εταιρείες της ΕΕ και του ΟΟΣΑ, κάτι το οποίο ουσιαστικά ακυρώνει τον όποιο έλεγχο. Πώς διασφαλίζεται π.χ. ότι δεν θα υπάρχουν εταιρείες που θα κηρύξουν πτώχευση και αξιοποιώντας τη συγκεκριμένη εξαίρεση θα έρθουν με άλλα σχήματα και θα διεκδικήσουν άδειες;

Στο άρθρο 9 προβλέπονται ορισμένοι ελάχιστοι αριθμοί για τους εργαζόμενους στα κανάλια, που «όλως τυχαίως» συμπίπτουν με την κατάσταση που ισχύει σήμερα σε σταθμούς, μετά τις μεγάλες περικοπές προσωπικού που έχουν κάνει ή που σχεδιάζονται. Το ότι προβλέπεται σύμβαση εργασίας για το προσωπικό δεν λέει τίποτα. Ετσι, ανοίγει ο δρόμος νομιμοποίησης της εργασιακής ζούγκλας και περαιτέρω επιδείνωσης.

Πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη ότι μιλάμε για προσωπικό αορίστου χρόνου, που θα εργάζεται με οργανόγραμμα και με Κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις των ενώσεων, δημοσιογράφων, τεχνικών κ.λπ. Κι επίσης, ότι η υποχρέωση τήρησης του προσωπικού και μη χειροτέρευσης των εργασιακών σχέσεων θα υπάρχει καθ' όλη τη διάρκεια κατοχής της άδειας κι όχι μόνο στην αρχή.

Το ΚΚΕ είναι σαφές ότι θα καταψηφίσει το νομοσχέδιο της κυβέρνησης, θα αντιπαλέψει τις όποιες αρνητικές επιπτώσεις έχει αυτό το νομοσχέδιο και στα δικαιώματα των εργαζομένων και στο δικαίωμα της ενημέρωσης. Το δικαίωμα στην ενημέρωση, στην ψυχαγωγία, μπορεί να διασφαλιστεί μόνο όταν συχνότητες, κανάλια, υποδομές, τηλεπικοινωνίες γίνουν κοινωνική ιδιοκτησία, που θα λειτουργούν με κριτήριο τις λαϊκές ανάγκες, με εργατικό - λαϊκό έλεγχο και στο πλαίσιο ριζικών ανατροπών κι αλλαγής τάξης στην εξουσία.

Και δεν είναι μόνο το θέμα της ενημέρωσης. Υπάρχει κι αυτό του παρασιτισμού σε αυτόν το χώρο. Διότι για τις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων, των καναλιών, του ανταγωνισμού, της διαφήμισής τους, κατασπαταλιούνται εργατικό, επιστημονικό δυναμικό, πόροι, που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν πραγματικά στο πλαίσιο μιας άλλης οικονομίας για την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών και όχι για τα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων.