ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

Βδομάδα με πληθώρα προσφορών...

Εννέα ταινίες βγαίνουν αυτήν τη βδομάδα, όλων των ειδών και για κάθε γούστο. Από τις αξιολογότερες η «Ορκισμένη Παρθένα» (2015) (Vergine giurata) που προβάλλεται στο «Αστυ», η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους της 38χρονης Ιταλίδας σκηνοθέτη Λάουρα Μπίσπουρι, ελεύθερη διασκευή από το ομώνυμο μυθιστόρημα της Ελβίρα Ντόουνς. Η ταινία διερευνά το θέμα της ταυτότητας, και όχι μόνο, των φύλων. Η σκηνοθεσία της Μπίσπουρι διαθέτει ιδιότητα υπνωτική, ιδίως στις σκηνές με τα νερά, οι διάλογοι είναι ελάχιστοι και η ιστορία γίνεται σαφής από τη διαύγεια της αφήγησης και την έντονη και αυστηρή ερμηνεία της, οριακής θηλυκότητας, Αλμπα Ρόρβακερ. Η κάμερα ακολουθεί τους χαρακτήρες κολλημένη στο σβέρκο τους, αφηγηματική επιλογή της Μπίσπουρι που παραπέμπει σε στιλιστική ντοκιμαντέρ αλλά και των «ταινιών πραγματικότητας». Οι εικόνες ουσιαστικές, πυκνές, σχεδόν ενοχλητικές. Σάρκα, μύες, κηλίδες, δέρμα...

Στις χειρότερες και πιο άσκοπες εξόδους της βδομάδας, θα μπορούσε να καταταχθεί ο «Γάμος αλά ελληνικά 2» (2016) η συνέχεια του «Γάμος αλά ελληνικά» (2002), με εξαιρετικά ισχνή ίντριγκα που κυρίως χρησιμεύει σαν άλλοθι για τους χαρακτήρες της ταινίας και τις άκρως επίπεδες και καθόλου αστείες ατάκες τους. Η ταινία σκηνοθετήθηκε από τον Κερκ Τζόουνς που μάλλον στα γυρίσματα θα τον πότιζαν πολύ ούζο. Σκηνή τη σκηνή είναι πράγματι αδέξια και χωρίς ρυθμό, ενώ οι ερμηνείες υπερβολικές. Η οικογένεια ως επί το πλείστον τρέχει γύρω - γύρω σαν ζαλισμένα κοτόπουλα από την ώρα που ανακαλύφτηκε ότι ο γάμος του παππού και της γιαγιάς δεν ισχύει, λόγω κάποιου γραφειοκρατικού λάθους, πριν 50 και χρόνια, στην Ελλάδα. Το όλο, μοιάζει περισσότερο με άχρηστη και ανούσια φάρσα παρά με προσπάθεια ρομαντικής κωμωδίας. Το χειρότερο δεν είναι η πληθώρα των κλισέ, ούτε τα αστεία που δεν βρίσκουν γόνιμο έδαφος, αλλά το μόνιμο «υπερπαίξιμο» όλης της ομάδας...

Κυκλοφορούν ακόμα η αμερικανο - ρωσική ταινία δράσης, περιπέτειας και επιστημονικής φαντασίας «Hardcore Henry» (2015) σε σκηνοθεσία Ιλια Ναϊσούλερ, η γερμανική οικογενειακή ταινία «Χάιντι» (2015) σε σκηνοθεσία Αλέν Γκσπόνερ, η αμερικάνικη ταινία τρόμου «Somnia» (2015) σε σκηνοθεσία Μάικ Φλάναγκαν, η πολύχρωμη, ενδιαφέρουσα συμπαραγωγή Γουατεμάλας, Γαλλίας «Το ηφαίστειο» (2015), σε σκηνοθεσία Χάιρο Μπουσταμάντε και τέλος η γερμανική κωμωδία του Ολιβερ Χάφνερ «Δώρο των Θεών» (2014) - θα βγει στις αίθουσες 9/4 - η οποία πραγματοποιεί παγκόσμια πρεμιέρα στην Αθήνα...

ΚΡΙΤΙΚΗ: Τζία ΓΙΟΒΑΝΗ

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΡΔΑΡΟΣ

«Ludlow, οι Ελληνες στους Πολέμους του Ανθρακα»

Ο Δ. Κουτσούμπας με τον σκηνοθέτη στην πρεμιέρα

Χτες το βράδυ, πραγματοποιήθηκε στον κινηματογράφο «Αλκυονίδα» η επίσημη πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ του Λεωνίδα Βαρδαρού «Ludlow, οι Ελληνες στους Πολέμους του Ανθρακα» (2016), ταινία που διακρίθηκε στο πρόσφατο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης κι έλαβε το νεοσύστατο βραβείο της Βουλής «Ανθρώπινες Αξίες». Στην πρεμιέρα παραβρέθηκε και παρακολούθησε το ντοκιμαντέρ ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρης Κουτσούμπας, επικεφαλής αντιπροσωπείας του Κόμματος.

Μετά το πέρας της προβολής ακολούθησε συναυλία με το μουσικό σχήμα «Ρωμιοσύνη», το συγκρότημα που ηχογράφησε για πρώτη φορά - σε ενορχήστρωση Τεό Λαζάρου - τον λησμονημένο «Υμνο των Ανθρακωρύχων του Κολοράντο» (The Union Forever) που ακούγεται στην ταινία...

Για δεύτερη φορά, αποδείχτηκε πετυχημένη η συνταγή της μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Αποστόλης Μπερδεμπές», παραγωγού της ταινίας. Μιας εταιρείας που συστάθηκε από μια παρέα ανθρώπων, την Φρόσω Τσούκα, την Λίνα Γουσίου, τον Στέφανο Πλάκα και άλλους, που, στα χρόνια της χούντας, βρέθηκαν φοιτητές στη Νέα Υόρκη και θέλησαν, με πολιτιστικές παρεμβάσεις, να αναδείξουν το ελληνικό ριζοσπαστικό κίνημα της Αμερικής. Στην εταιρεία έδωσαν το όνομα «Αποστόλης Μπερδεμπές» τιμώντας τη μνήμη του δραστήριου συντρόφου τους, κομμουνιστή φοιτητή που «έφυγε» πολύ πρόωρα από τη ζωή. Πριν από τρία χρόνια είδαμε την πρώτη ενδιαφέρουσα κινηματογραφική παραγωγή της «Αποστόλης Μπερδεμπές», το ιστορικό ντοκιμαντέρ του Κώστα Βάκκα «Ταξισυνειδησία» (2013) με θέμα την άγνωστη ιστορία του ελληνοαμερικανικού ριζοσπαστισμού. Σήμερα, βλέπουμε τη δεύτερη παραγωγή της μη κερδοσκοπικής εταιρείας, το ντοκιμαντέρ «Ludlow, οι Ελληνες στους Πολέμους του Ανθρακα» (2016) του Λ. Βαρδαρού, δουλειά συλλογική, προσπάθεια δημιουργική, βασισμένη κατά πολύ στη δύσβατη και πολυδιάστατη έρευνα της Φρόσως Τσούκα. Λέγεται ότι ένα τρίτο μέρος βρίσκεται στα σκαριά που θα ολοκληρώσει την τριλογία...

Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ του Λ. Βαρδαρού εστιάζει στους αποκαλούμενους «Πολέμους του Ανθρακα», στις ένοπλες ταξικές αναμετρήσεις σε αμερικανικά ορυχεία, ιδιοκτησίας Ροκφέλερ, μεταξύ άλλων, τα χρόνια 1890 - 1930. Στα πανάθλιων συνθηκών ανθρακωρυχεία εργάζονταν και Ελληνες που συμμετείχαν στην τεράστια απεργία του συνδικάτου στο νότιο Κολοράντο, που κορυφώθηκε στις 20 Απρίλη 1914 με τη Σφαγή του Λάντλοου, όπου δολοφονήθηκαν άγρια, από την πολιτειακή Εθνοφρουρά, ο επικεφαλής των Ελλήνων Λούης Τίκας, συνδικαλιστές και γυναικόπαιδα. Μετά τη σφαγή ξέσπασε ένοπλη εξέγερση που επεκτάθηκε νικηφόρα σε ολόκληρο το νότιο Κολοράντο και που, φυσικά, αποσιωπήθηκε για συγκεκριμένους, ευνόητους λόγους...

Εξαίρετη η δουλειά όλων των συντελεστών της ταινίας, του Λεωνίδα Βαρδαρού, του Προκόπη Δάφνου στη φωτογραφία, του Ξενοφώντα Βαρδαρού στο μοντάζ και τις μουσικές επιλογές, του Αντρέα Γκόβα στον ήχο, του Ρήγα Αξελού στην αφήγηση, της Φρόσως Τσούκα στην έρευνα και τη διεύθυνση παραγωγής μαζί με την Λίνα Γουσίου και τον Στέφανο Πλάκα...

ΧΟΣΕ ΛΟΥΙΣ ΡΟΥΓΚΕΛΕΣ

Αλιας Μαρία

Το «Αλιας Μαρία» είναι η δεύτερη ταινία μεγάλου μήκους του Κολομβιανού σκηνοθέτη Χοσέ Λουίς Ρουγκέλες και προβλήθηκε στις Κάννες το 2015, στο τμήμα του φεστιβάλ «Ενα κάποιο βλέμμα». Η ταινία, χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της μη συγκεκριμενοποίησης συμπεριφορών και καταστάσεων, ανυπαρξίας διαλόγων, βλεμμάτων και χειρονομιών κινηματογραφημένα με τρόπο χειρουργικό, χωρίς φιοριτούρες και μοντάζ ιδιαίτερα ελεγχόμενο, καταγγέλλει ουσιαστικά τις οργανώσεις τύπου Farc, τις Ενοπλες Επαναστατικές Δυνάμεις Κολομβίας, κι ας παρουσιάζει σαν άλλοθι ορισμένα πλάνα με θηριωδίες του Εθνικού Στρατού. Σε ατμόσφαιρα λυκόφωτος, με παλλόμενο ρυθμό, ο σκηνοθέτης αναπαριστά την κόλαση μέσα στην οποία ζουν και πολεμούν οι γυναίκες και τα παιδιά στρατιώτες των γκερίγια. Το κύριο πάτημα του Ρουγκέλες στο «αντιφαρκικό» του παραλήρημα είναι η ύπαρξη παιδιών - στρατιωτών στις γραμμές της οργάνωσης, γι' αυτό και δομεί την ιστορία του γύρω από 2 παιδιά. Στην ταινία ακούγεται κάπου ότι τα παιδιά θα πρέπει να ζουν σαν παιδιά. Η Μαρία κρυφοκοιτάζει με ζήλια μια ομάδα καλοντυμένους, καθαρούς μαθητές να τραγουδούν στην αυλή του σχολείου τους. Μήπως θέλει να ισχυριστεί ο σκηνοθέτης ότι αν τα παιδιά της ιστορίας του δεν είχαν καταταγεί στο Farc, θα περνούσαν έτσι τα παιδικά τους χρόνια; Μα οι μικροί μαθητές ανήκουν σε κοινωνική τάξη με δικαιώματα στην παιδικότητα και τη ζωή. Τα παιδιά του Farc είναι πάμπτωχα, εγκαταλειμμένα αγροτόπαιδα, με τη ζωή και το μέλλον καμένο από τις φωτιές των παραστρατιωτικών πρακτόρων του Εθνικού Στρατού - το έδειξε με περίτρανα θαυμαστό, υπόκωφο τρόπο ο Κολομβιανός σκηνοθέτης Γουίλιαμ Βέγκα, στο αριστουργηματικό του «Εγκλημα στη λίμνη» (2012) (La Sirga). Ακριβώς γιατί δεν έχουν στον ήλιο μοίρα, τα παιδιά αυτά πολεμούν με το Farc για το μέλλον τους, για τη ζωή τους. Οσον αφορά το ίδιο το Farc και την 50χρονη ιστορία του, ο Ρουγκέλες δεν αναφέρει το παραμικρό. Οποιος γνωρίζει κάτι, καλώς, οι άλλοι... Τι κι αν ο σκηνοθέτης σύστησε μια οργάνωση με το όνομα «Περισσότερα παιδιά, λιγότερα alias» - δηλαδή λιγότερα ψευδώνυμα, λιγότερα πλαστά ονόματα για τα παιδιά που βγήκαν στην παρανομία, όπως η «Αlias Μαρία» που πρωταγωνιστεί στην ταινία του, οι θεματικές που αντιπαρατίθενται στο φιλμ του είναι η ένοπλη σύγκρουση και μια μελοδραματική, κίβδηλη μητρότητα...

Σε ρόλο σχεδόν μουγκής η 13χρονη Μαρία, με πρόσωπο παιδιού που μεγάλωσε πολύ γρήγορα, που είδε κι έζησε πολλά και μινιμαλιστική ευαισθησία. Εχει σχέση με στέλεχος της ομάδας και ανακαλύπτει ότι είναι έγκυος, αλλά δεν προλαβαίνει να το πει στο γιατρό γιατί στέλνεται απρόσμενα σε μυστική αποστολή. Από τα αρχικά ήδη πλάνα, πληροφορούμαστε τους αμείλικτους κανόνες που ισχύουν στο στρατόπεδο των Farc. Απαγορεύονται οι ερωτικές σχέσεις και οι εγκυμοσύνες, ενώ οι εκτρώσεις είναι αναγκαιότητα. Τη λίστα των απαγορεύσεων ο Ρουγκέλες την ανατρέπει, παρουσιάζοντάς την ως γενικευμένης ισχύος. Η μυστική τώρα αποστολή συνίσταται στο να μεταφερθεί ο νεογέννητος γιος (sic) του αρχηγού (πώς και γέννησε η σύντροφος του αρχηγού; Γιατί δεν μας εξηγεί ο σκηνοθέτης;) σε ένα ασφαλές μακρινό χωριό και οι αντάρτες να επιστρέψουν στη βάση τους. Η πορεία, στην άπνοια του υγρού δάσους, αποκτά διάσταση ντοκουμενταρίστικη, άρα αξιόπιστη και είναι ακριβώς εκεί, που η Μαρία αρχίζει σιγά - σιγά να δένεται με το βρέφος και να φαντάζεται πώς θα μπορούσε να είναι, κρατώντας το δικό της παιδί. Οταν αισθάνεται πλήρως εγκλωβισμένη στην υποχρεωτικότητα της έκτρωσης, τότε το σκάει, αποχωρεί από τον αγώνα, με προορισμό το άγνωστο...

Γεγονός είναι ότι τόσο οι αντάρτες του Farc όσο και ο φτωχός λαός που τους στηρίζει, αισθάνονται μετά από μισό αιώνα αγώνα κουρασμένοι και εξαντλημένοι... Το γιατί το βλέπουμε στις εικόνες των κρεμασμένων στις πλατείες και των δολοφονημένων με τρόπο σαδιστικό, που αποδεικνύει την ψυχολογική διαστροφή των στρατιωτικών και παραστρατιωτικών του Εθνικού Στρατού...

Με τους: Κάρεν Τόρες, Ερικ Ρουίζ, Αντερσον Γκόμεζ, Κάρλος Κλαβίγιο κ.ά.

Παραγωγή: «Alias Maria», Κολομβία, Αργεντινή, Γαλλία (2015).