Σε ρεπορτάζ της «Καθημερινής», 5/6/2016, αναφερόταν ότι: «Η αξία πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ υποχώρησε κατά 7,8% το πρώτο τρίμηνο του 2016 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2015. Η υποχώρηση αυτή, μάλιστα, δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας δραστικής μείωσης τιμών, καθώς τα στοιχεία δείχνουν αύξηση έστω και μικρή λόγω αύξησης στον ΦΠΑ 23% από 13%. Οι καταναλωτές πλέον περικόπτουν δαπάνες ακόμη και για την αγορά βασικών ειδών πρώτης ανάγκης, από γάλα μέχρι απορρυπαντικά.

Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών αγοράς IRI, η οποία συγκεντρώνει τα στοιχεία για το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων βάσει αποδείξεων σε μεγάλες και μικρές αλυσίδες σε όλη την Ελλάδα, η πτωτική τάση που ξεκίνησε από το δεύτερο εξάμηνο του 2015 συνεχίζεται - και μάλιστα με πολύ πιο έντονο ρυθμό - και το 2016. Η κάμψη του τζίρου σε ετήσια βάση ήταν 8,8%. Αποτελεί, μάλιστα, τη μεγαλύτερη μείωση τζίρου σε ετήσια βάση από τον Ιανουάριο του 2013, οπότε υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.

Τον Μάρτιο του 2016, ο όγκος πωλήσεων στον κλάδο των σούπερ μάρκετ υποχώρησε κατά 13,5%, που αποτελεί επίσης τη μεγαλύτερη ετήσια μείωση που έχει καταγραφεί από τον Ιανουάριο του 2013. Τον Φεβρουάριο, η ετήσια μείωση ήταν 11,7% και τον Ιανουάριο 11,2%.

Η κάμψη του τζίρου αφορά πρωταρχικά στα τρόφιμα και διαμορφώνεται το πρώτο τρίμηνο του έτους στο 8,4%. Ο όγκος πωλήσεων στην κατηγορία των τροφίμων υποχώρησε κατά 13% το πρώτο τρίμηνο του 2016 σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2015, ενώ στα είδη νοικοκυριού (απορρυπαντικά, καθαριστικά κ.ά.) φτάνει το 5,4%.

Τα στοιχεία δείχνουν υποχώρηση της αξίας και του όγκου πωλήσεων ακόμη και σε προϊόντα βασικά στην καθημερινή διατροφή, όπως είναι για παράδειγμα τα γαλακτοκομικά. Ο όγκος πωλήσεων στα γαλακτοκομικά υποχώρησε το α' τρίμηνο του 2016 κατά 10,9% σε σύγκριση με το αντίστοιχο του 2015, ενώ η αξία πωλήσεων κατά 8,9%. Μείωση κατά 12,7% σημείωσε ο όγκος πωλήσεων και στα συσκευασμένα τρόφιμα».

Σε ανάλογο ρεπορτάζ, η «Καθημερινή», 22/3/2016, έγραφε: «Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας έρευνας αγοράς IRI, η πορεία των πωλήσεων το 2015 στις έντεκα βασικές κατηγορίες προϊόντων σε σύγκριση με το 2014 διαμορφώθηκε ως εξής: γαλακτοκομικά μείωση κατά 4,5%, αλκοολούχα ποτά μείωση κατά 5,5%, υλικά μαγειρικής (έλαια, πολτός, αλεύρι κ.ά.) μείωση κατά 4%, μη αλκοολούχα ποτά - αναψυκτικά μείωση κατά 2%, είδη προσωπικής υγιεινής μείωση κατά 2,4%, είδη προσωπικής φροντίδας και ομορφιάς μείωση επίσης κατά 2,4%, καθαριστικά σπιτιού και απορρυπαντικά μείωση κατά 1,2%, άλλα προϊόντα σπιτιού μείωση κατά 3,7%. Ακόμη χειρότερη, πάντως, αναμένεται η πορεία των βασικών κατηγοριών το 2016, με εξαίρεση τα "προϊόντα της κρίσης". Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του γάλακτος, οι πωλήσεις του οποίου υποχωρούν το πρώτο δίμηνο του 2016 με ρυθμό άνω του 10%».

Βεβαίως, και στη μια και στην άλλη περίπτωση, η «Καθημερινή» έκανε αυτά τα ρεπορτάζ στηριγμένα στην εταιρεία ερευνών αγοράς IRI, θέλοντας να ενισχύσει την άποψη ότι η καπιταλιστική οικονομική κρίση συνεχίζεται, ότι η φορολογική πολιτική της κυβέρνησης είναι υφεσιακή, αφού το συνδύαζε με την αναγκαιότητα φοροαπαλλαγών των επιχειρηματικών ομίλων προκειμένου να αρχίσουν οι επενδύσεις, ενώ σχολιάζει ότι και οι φόροι στο λαό ωθούν στην πτώση του τζίρου. Δεν μπορεί, βεβαίως, να κάνει διαφορετικά, αφού αυτή είναι η πραγματικότητα.

Πράγματι, η παραπάνω εικόνα δείχνει ότι η καπιταλιστική οικονομική κρίση συνεχίζεται. Αντανακλά πρωταρχικά τις συνέπειές της στην εργατική τάξη και τα άλλα φτωχά λαϊκά στρώματα, ως απόρροια και της διαχείρισής της σε όφελος του κεφαλαίου. Αντανακλά την αύξηση της φτώχειας, δηλαδή τη δραστική μείωση του εργατικού - λαϊκού εισοδήματος εργαζομένων, αυτοαπασχολουμένων, συνταξιούχων, που έχει σχέση με το τσεκούρωμα μισθών, συντάξεων, τη φοροληστεία των λαϊκών στρωμάτων, τη δραματική συρρίκνωση του τζίρου των αυτοαπασχολούμενων, την τεράστια ανεργία, την υποαπασχόληση κ.λπ.

Μερικές φορές, οι αστοί είναι αναγκασμένοι να αναγνωρίσουν αρνητικές συνέπειες σε εργατικά - λαϊκά στρώματα από την εφαρμογή της αντιλαϊκής πολιτικής, όταν αυτή η πραγματικότητα επιδρά αρνητικά σε τζίρους και κέρδη επιχειρήσεων. Αλλά αυτό είναι το κίνητρο. Η προβολή της ανάγκης να ενισχυθούν οι επιχειρηματικοί όμιλοι. Το επιβεβαιώνουν και οι τίτλοι των ρεπορτάζ: «Καθίζηση πωλήσεων στα σούπερ μάρκετ, η αξία τους υποχώρησε 7,8%» στο πρώτο και «Η κρίση αναδεικνύει δικούς της "πρωταθλητές" στις πωλήσεις τροφίμων» στο δεύτερο.

Αλλωστε, αυτή την πολιτική γενικά της διαχείρισης για έξοδο από την κρίση σε όφελος του κεφαλαίου την προβάλλουν και τη στηρίζουν, ανεξάρτητα από επιμέρους διαφορές στο μείγμα. Ετσι, όταν προβάλλουν το «όχι άλλοι φόροι» (η «Καθημερινή» έγραψε παρουσιάζοντας το θέμα στην πρώτη σελίδα «Οι φόροι φέρνουν μπλακ-άουτ στην οικονομία») ως αίτημα που συμφέρει - λένε - το ίδιο και το κεφάλαιο και το λαό, λες και η οικονομία δεν είναι των καπιταλιστών αλλά και των εργαζομένων, τους οποίους κλέβουν και απομυζούν (η εκμετάλλευση είναι η κλοπή του πλούτου που παράγουν, άρα δεν είναι και δική τους η οικονομία), την ίδια ώρα προβάλλουν την ανάγκη κρατικής χρηματοδότησης για επενδύσεις.

Αρα, χρειάζεται έσοδα το κράτος, αλλά όχι φορολογώντας το κεφάλαιο. Προτείνουν τις περικοπές από τον κρατικό προϋπολογισμό. Οχι των κονδυλίων για επενδύσεις, δημόσιες και ιδιωτικές, αλλά κονδυλίων που αναλογούν στην κάλυψη όσων ισχνών ακόμη λαϊκών αναγκών καλύπτει το κράτος. Ταξική πολιτική σε όφελος του κεφαλαίου είναι αυτή. Αρα, οι εργαζόμενοι όχι μόνο δεν πρέπει να έχουν τις ίδιες αγωνίες με τους καπιταλιστές για την εξέλιξη της οικονομίας τους, αλλά να διεκδικούν τα πάντα για τη ζωή τους, παλεύοντας για την οργάνωση της δικής τους οικονομίας χωρίς καπιταλιστές.

Αλλά ας επανέλθουμε σε αυτό καθεαυτό το θέμα της πτώσης και του όγκου πωλήσεων και των τζίρων στα τρόφιμα. Το φαινόμενο οι καπιταλιστές των τροφίμων και η έρευνά τους το εξετάζουν, είπαμε, από τη σκοπιά των τζίρων και των κερδών.

Η εξέταση, όμως, των παραπάνω στοιχείων από τη σκοπιά της ικανοποίησης στοιχειωδών αναγκών των εργατικών - λαϊκών οικογενειών δείχνει ότι η ζωή τους χειροτερεύει. Τα στοιχεία δείχνουν μείωση και του όγκου πώλησης τροφίμων και της αξίας τους. Αρα δείχνουν ότι η διατροφή τους χειροτερεύει. Γεγονός που μακροπρόθεσμα, και αν συνεχιστεί, μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις και στην υγεία τους, στην υγεία των παιδιών τους.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι έχει μειωθεί η κατανάλωση γάλακτος και γαλακτοκομικών, άρα τα παιδιά δεν πίνουν ή πίνουν λιγότερο γάλα, δηλαδή δεν παίρνουν το ασβέστιο και τα άλλα συστατικά του γάλακτος για την ανάπτυξη του οργανισμού τους, το ίδιο ισχύει και με τα άλλα γαλακτοκομικά (τυριά, γιαούρτι κ.λπ.), που σημαίνει ότι και οι μεγάλες ηλικίες στερούνται τα ευεργετικά για τον οργανισμό συστατικά τους. Το ίδιο ισχύει και με τα υλικά (λάδι, αλεύρι κ.λπ.). Σ' αυτά παρουσιάζεται πτώση, άρα εργατικά - λαϊκά νοικοκυριά κάνουν εκπτώσεις στη διατροφή τους, εκπτώσεις από στοιχειώδεις ανάγκες. Επίσης, η πτώση στα είδη προσωπικής υγιεινής, τα καθαριστικά σπιτιού και τα απορρυπαντικά σημαίνει δυσκολίες στη διατήρηση της υγιεινής στο σπίτι.

Η έρευνες δείχνουν πως αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν τμήματα των λαϊκών στρωμάτων που μπορεί να μην πεινούν, αλλά δεν τρέφονται το ίδιο καλά όπως πριν την κρίση. Υπάρχουν βεβαίως και τμήματα των λαϊκών στρωμάτων που υποσιτίζονται. Σ' αυτή την πραγματικότητα ζωής λαϊκών τμημάτων ελλοχεύει ένας ακόμη παράγοντας υπόσκαψης της υγείας τους.

Να, λοιπόν, που αυτές οι έρευνες αγοράς για τα σούπερ μάρκετ, που γίνονται για να συμβάλουν ώστε οι καπιταλιστές ιδιοκτήτες τους να πάρουν μέτρα για να αυξήσουν τζίρους και κέρδη ή να μην έχουν χασούρα στα κέρδη από τους μειωμένους τζίρους, μια κατάσταση που ταυτόχρονα ωθεί σε συγκεντροποίηση, αναδεικνύουν, από τη σκοπιά της εργατικής τάξης και των άλλων φτωχών λαϊκών στρωμάτων, την αναγκαιότητα της πάλης για την ικανοποίηση όλων των σύγχρονων αναγκών τους, που σημαίνει ανάλογους μισθούς, συντάξεις, ανάλογο εισόδημα των άλλων λαϊκών στρωμάτων, αποκλειστικά δημόσιες δωρεάν παροχές κάλυψης άλλων αναγκών όπως Υγεία, Πρόνοια, Εκπαίδευση, μόνιμη και σταθερή δουλειά σε όλους με σταθερό ημερήσιο εργάσιμο χρόνο, συλλογικές συμβάσεις ικανοποιητικές κ.λπ. Αυτά σημαίνουν κατάργηση όλων των αντεργατικών - αντιλαϊκών νόμων.

Οι κατακτήσεις στην επιστήμη και την τεχνολογία δείχνουν ότι όλα αυτά μπορούν να εφαρμοστούν, αλλά αντιβαίνουν στο νόμο των καπιταλιστών, στο νόμο του κέρδους, άρα και στην καπιταλιστική ιδιοκτησία. Και επειδή οι έρευνες επικεντρώθηκαν στην κατανάλωση τροφίμων, να πούμε ότι η παραγωγή και η μεταποίηση τροφίμων, για να πάρουμε μόνο αυτόν τον τομέα, μπορεί να θρέψει τους πάντες, αλλά αυτό επίσης το φρενάρει η καπιταλιστική ιδιοκτησία στη γη, στα άλλα μέσα παραγωγής και βεβαίως η οικονομία που αναπτύσσεται με μοχλό και κίνητρο το κέρδος.

Ολα αυτά, επομένως, απαιτούν αντιμονοπωλιακό, αντικαπιταλιστικό αγώνα. Απαιτούν ανασύνταξη του κινήματος, οργάνωση της εργατικής τάξης στις δικές της οργανώσεις πάλης, λαϊκή συμμαχία (η διατροφή για παράδειγμα αποτελεί κρίκο συμμαχίας της εργατικής τάξης με τη φτωχή αγροτιά και τους αυτοαπασχολούμενους), με στόχο την εργατική - λαϊκή εξουσία, την κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, όπου με κεντρικό σχεδιασμό και εργατικό έλεγχο όλη η οικονομία μπαίνει στην υπηρεσία της λαϊκής ευημερίας. Για δε τον αγροτοκτηνοτροφικό τομέα, δίπλα στην κοινωνική παραγωγή θα υπάρχει και ο παραγωγικός αγροτοκτηνοτροφικός συνεταιρισμός, έτσι ώστε να παράγονται καλά, ποιοτικά, φτηνά διατροφικά προϊόντα, που να καλύπτουν πλήρως όλες τις λαϊκές ανάγκες.