Το πρώτο από τα 36 κοντινά του περάσματα στον Δία πραγματοποίησε πριν λίγες μέρες το σκάφος Ηρα («Juno») της NASA, έχοντας σε πλήρη λειτουργία τα επιστημονικά όργανα που φέρει. Η Ηρα πέρασε σε απόσταση 4.200 χιλιομέτρων πάνω από τα νέφη του γίγαντα πλανήτη, ταξιδεύοντας ως προς αυτόν με ταχύτητα 208.000 χιλιομέτρων την ώρα. Πρόκειται για το πιο κοντινό από τα περάσματα που θα κάνει το σκάφος κατά τη διάρκεια της κύριας αποστολής του. Η αποστολή στη Γη των δεδομένων που καταγράφηκαν θα χρειαστεί μέρες και ακόμη περισσότερο χρόνο θα χρειαστεί η επεξεργασία και κατανόηση από τους επιστήμονες των πληροφοριών που έχουν συλλεχθεί. Προς το παρόν, η NASA έδωσε στη δημοσιότητα ορισμένες φωτογραφίες χαμηλής ανάλυσης, όμως το σκάφος, λόγω της ιδιαίτερης τροχιάς που τέθηκε γύρω από τον Δία, πρέπει να έχει ήδη τραβήξει φωτογραφίες της ανώτερης ατμόσφαιράς του, λεπτομερέστερες από εκείνες κάθε προηγούμενης αποστολής, καθώς και τις πρώτες φωτογραφίες από το βόρειο και το νότιο πόλο του πλανήτη.

Το σκάφος «Juno» εκτοξεύτηκε από το ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριντα των ΗΠΑ, στις 5 Αυγούστου 2011, και έφτασε στον Δία στις 4 Ιούλη του 2016.

Οι επιστήμονες θεωρούν ότι η σύγκριση του Δία με άλλους ανάλογους εξωπλανήτες γίγαντες που περιφέρονται γύρω από άλλα άστρα, θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε αυτούς τους μακρινούς κόσμους και ταυτόχρονα θα αποκαλύψει στοιχεία για το σχηματισμό και την εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι μόνο στο γαλαξία μας πρέπει να υπάρχουν περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο πλανήτες σαν τον Δία, άλλοι θερμοί (επειδή περιφέρονται πολύ κοντά στο άστρο τους), άλλοι ψυχροί, όπως ο δικός μας, άλλοι πολύ μεγαλύτεροι απ' αυτόν και άλλοι με το μισό του μέγεθος.

Γιατί το ηλιακό σύστημα δεν έχει ένα «θερμό Δία»; Μήπως αυτή είναι η τύχη του σημερινού Δία δισεκατομμύρια χρόνια αργότερα; Αυτό θεωρείται πολύ απίθανο, καθώς για να γίνει μετανάστευση πλανητών προς το εσωτερικό του συστήματος, πρέπει να υπάρχει πολλή σκόνη στο διαπλανητικό χώρο, που σιγά - σιγά θα τους επιβραδύνει, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν μια σπειροειδή τροχιά. Ισως οι μετρήσεις που θα κάνει η Ηρα να βοηθήσουν να απαντηθεί το ερώτημα αν ο Δίας βρισκόταν σε πιο μακρινή τροχιά και μετανάστευσε στο παρελθόν στη σημερινή του θέση. Η μετακίνηση του Δία μπορεί να ήταν καθοριστική για την τύχη της Γης και κατ' αναλογία γιγάντιοι εξωπλανήτες ίσως επιδρούν καθοριστικά στην τύχη άλλων εξωπλανητών σαν το δικό μας.

Η Ηρα θα μετρήσει τη συγκέντρωση των υδρατμών στην ατμόσφαιρα του Δία, άρα και τη συγκέντρωση του οξυγόνου στο γίγαντα πλανήτη. Το οξυγόνο θεωρείται ότι σχετίζεται άμεσα με την αρχική τροχιά σχηματισμού ενός πλανήτη. Αν η Ηρα βρει μεγάλη συγκέντρωση οξυγόνου, αυτό θα σημαίνει ότι ο Δίας μάλλον σχηματίστηκε πιο μακριά από τον Ηλιο. Αν ο Δίας σχηματίστηκε άμεσα από το αρχικό ηλιακό νεφέλωμα και όχι πιο σταδιακά, αποκτώντας τους υδρατμούς του από κομμάτια πάγου που προσάρτησε στην πορεία, τότε θα έχει μικρή συγκέντρωση οξυγόνου.

Τα μαγνητόμετρα της Ηρας αναμένεται να δώσουν πληροφορίες για την εσωτερική δομή του Δία, που σχετίζεται άμεσα με το παρατηρούμενο μαγνητικό του πεδίο και το οποίο θεωρείται πως οφείλεται στην περιστροφή του πυρήνα του από μεταλλικό υδρογόνο (το υδρογόνο αποκτά μεταλλικές ιδιότητες στις τεράστιες πιέσεις του εσωτερικού ενός γίγαντα πλανήτη).

Το όρος Αχούνα στο νάνο πλανήτη Δήμητρα, ύψους 5.000 μέτρων, είναι πιθανότατα ηφαιστειακής προέλευσης και η Δήμητρα ίσως έχει μια αραιή προσωρινή ατμόσφαιρα, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσιεύσεις ομάδων επιστημόνων, που επεξεργάζονται τα στοιχεία της αποστολής «Χαραυγή» («Dawn») της NASA.

Το συμπέρασμα για την αραιή ατμόσφαιρα προκύπτει ως η πιο ευθεία ερμηνεία της παρατήρησης που έκανε το σκάφος, ότι τα σωματίδια του ηλιακού ανέμου επιταχύνονται σε πολύ υψηλές ενέργειες, μέσα σε λίγες μέρες, όταν φτάσουν στη Δήμητρα. Θεωρητικά αυτή η επιτάχυνση μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασής του με μόρια της ατμόσφαιρας. Ενδείξεις ύπαρξης στη Δήμητρα προσωρινής ατμόσφαιρας (σ.σ. που χάνεται λίγο - λίγο αλλά διαρκώς στο Διάστημα), είχε δώσει και το Διαστημικό Τηλεσκόπιο «Χέρσελ» το 2012-2013.

Το όρος Αχούνα είναι ένας ηφαιστειακός θόλος που παρόμοιός του δεν υπάρχει πουθενά στο ηλιακό σύστημα. Επιστήμονες σύγκριναν τα στοιχεία από τη Δήμητρα με άλλους γεωλογικούς σχηματισμούς στη Γη και άλλους πλανήτες και δορυφόρους και κατέληξαν ότι το Αχούνα είναι ηφαιστειακής προέλευσης, με τη διαφορά ότι είναι κρυοηφαίστειο, που εκρήγνυται χύνοντας «λάβα» όχι από λιωμένα πετρώματα, αλλά από λάσπη. Η λάσπη αυτή είναι πλούσια σε άλατα και η τελευταία φορά που πρέπει να εκχύθηκε ήταν μέσα στο τελευταίο δισεκατομμύριο χρόνια, δηλαδή σχετικά πρόσφατα στην αστρονομική κλίμακα του χρόνου. Αγνωστη παραμένει η πηγή της θερμότητας που οδήγησε στην έκρηξη του Αχούνα. Πάντως, είναι σαφές ότι η Δήμητρα, που οι επιστήμονες θεωρούσαν μεγάλο παγωμένο βράχο στη ζώνη των αστεροειδών, αποδεικνύεται γεωλογικά ζωντανή.

Αν το Αχούνα εξερράγη στο παρελθόν φέρνοντας υγρό νερό στην επιφάνεια, η «Χαραυγή» ανίχνευσε νερό και στο παρόν, μελετώντας το εσωτερικό του κρατήρα Οξου. Δεν υπάρχει πολύς εκτεθειμένος πάγος νερού στην επιφάνεια της Δήμητρας, όμως η χαμηλή της πυκνότητα, το όρος Αχούνα και σειρά άλλων στοιχείων, δείχνουν ότι ο φλοιός της πρέπει να εμπεριέχει σημαντικές ποσότητες πάγου.

Ενας πύραυλος Falcon 9 της εταιρείας SpaceX του μεγιστάνα Ελον Μασκ εξερράγη την περασμένη Πέμπτη το πρωί, πάνω σε εξέδρα εκτόξευσης της NASA, που νοικιάζει στο ακρωτήριο Κανάβεραλ. Η έκρηξη συγκλόνισε ολόκληρο το σύμπλεγμα της NASA, η οποία έδωσε εντολή στους υπαλλήλους της να μείνουν μέσα στα κτίρια για μερικές ώρες, μέχρι να διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει κίνδυνος από τα αέρια που γέμισαν το χώρο. Η έκρηξη κατέστρεψε το φορτίο, ένα ισραηλινό τηλεπικοινωνιακό δορυφόρο, αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, που θα χρησιμοποιούταν και από το Facebook. Αναμένεται, επίσης, να δημιουργήσει σοβαρές καθυστερήσεις στο πρόγραμμα εκτοξεύσεων της εταιρείας, που περιλαμβάνει δεκάδες εμπορικούς δορυφόρους και φορτία για λογαριασμό της NASA, ενώ το Falcon 9 θα χρησιμοποιούταν από τον επόμενο χρόνο και για αποστολή αστροναυτών στο Διεθνή Διαστημικό Σταθμό. Η SpaceX προγραμματίζει να πραγματοποιήσει μη επανδρωμένη αποστολή στον Αρη το 2018 και επανδρωμένη το 2024. Καταστροφική έκρηξη ενός Falcon είχε γίνει και τον Ιούνη του 2015.