Περιοδεία του Δ. Κουτσούμπα στη Λακωνία, 26 - 27 Μάη. Αποκαλυπτήρια μνημείου στις 28 Μάη στον Ταΰγετο
Το ΚΚΕ και στην Πελοπόννησο έχει απλώσει τις πιο βαθιές ρίζες του στο λαό πρωταρχικά με τους σκληρούς ταξικούς αγώνες πριν από το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά ιδιαίτερα με τους αιματηρούς αγώνες του σε όλη τη δεκαετία του 1940, όπου περίοπτη θέση κατέχουν εκείνοι και εκείνες που έπεσαν στα βουνά, στα εκτελεστικά αποσπάσματα, στις φυλακές, στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, στους τόπους εξορίας. Στην Πελοπόννησο το ΕΑΜ είχε πάνω από 300 χιλιάδες μέλη, ο ΕΛΑΣ πάνω από 11 χιλιάδες ενόπλους. Ο ΔΣΕ στην Πελοπόννησο έφτασε τους 3.500 μαχητές, ενώ συνολικά ο αριθμός των αγωνιστών που σκοτώθηκαν την περίοδο 1945 - '49 είναι πάνω από 5.000.
Στην Πελοπόννησο ήδη από την περίοδο της Κατοχής και ιδιαίτερα μετά τα μέσα του 1943, το ΚΚΕ και ο ΕΛΑΣ δίνουν όχι μόνο μάχες με τους Γερμανούς κατακτητές, αλλά συγκρούονται και με την εθνικόφρονα αστική οργάνωση ΕΣ (Ελληνικός Στρατός), με τους Ελληνες συνεργάτες των Γερμανών, με τμήματα του ΕΔΕΣ, που είχε μικρότερες δυνάμεις.
Μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, ξεκινά μια εξαιρετικά αιματηρή περίοδος για την Πελοπόννησο με τους περισσότερους νεκρούς και τραυματίες αναλογικά από τις άλλες περιφέρειες της χώρας. Αυτή περιελάμβανε δολοφονίες, φυλακίσεις, βασανισμούς κ.ά. και υπό το βάρος αυτής της τρομοκρατίας οργανώθηκαν οι πρώτες ένοπλες ομάδες καταδιωκόμενων στον Πάρνωνα και τον Ταΰγετο. Με την ίδρυση του ΔΣΕ (Οκτώβρης 1946) αυτές οι ομάδες αποτέλεσαν τον πρώτο πυρήνα του Αρχηγείου Πελοποννήσου του ΔΣΕ.
Μετά από δεκάδες νικηφόρες μάχες στη Νότια Πελοπόννησο και τη δημιουργία μιας μεγάλης ελεύθερης περιοχής, η δράση του ΔΣΕ επεκτάθηκε σε όλο τον Μοριά μέχρι τα τέλη του 1947.
Ολο το 1948 έγιναν πάνω από 100 μάχες και συγκρούσεις του ΔΣΕ με τον αστικό στρατό και ο ΔΣΕ έφτασε να αριθμεί στην περιοχή μας πάνω από τέσσερις χιλιάδες μαχητές και προσωπικό υποστήριξης. Στα τέλη του 1948 δημιουργήθηκε και η ηρωική 3η Μεραρχία. Αυτή η ραγδαία ανάπτυξη του ΔΣΕ και η μεγάλη ελεύθερη περιοχή που κάλυπτε τα 3/5 της Πελοποννήσου ανησύχησε τα επιτελεία των αστών όπου στις αρχές του 1949 οργάνωσαν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις, συγκεντρώνοντας χιλιάδες στρατιωτών του αστικού στρατού από την υπόλοιπη Ελλάδα και κατάφεραν συντριπτικό χτύπημα στον ΔΣΕ στην Πελοπόννησο. Κλείνοντας το «μέτωπο» της Πελοποννήσου ο αστικός στρατός μετέφερε δυνάμεις στη Βόρεια Ελλάδα όπου δόθηκε και η τελική μάχη με τον ΔΣΕ.
Το πρόγραμμα των εκδηλώσεων περιλαμβάνει:
Περιοδεία του ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, στη Λακωνία:
Διήμερο ΚΚΕ - ΚΝΕ στις δημοτικές κατασκηνώσεις Αγίας Μαρίνας Ταϋγέτου:
Σάββατο:
«Από τον Δεκέμβριο του 1946, οπότε ιδρύεται το Αρχηγείο Πελοποννήσου, του ανατίθεται από το Γενικό Αρχηγείο η αποστολή να οργανώσει τον ένοπλο αγώνα στην Πελοπόννησο με δύο στόχους: Πρώτον, να απασχολεί όσο το δυνατόν περισσότερες αστικές δυνάμεις, ώστε να μην χρησιμοποιεί ο αντίπαλος την περιοχή ως έμπεδο και να μεταφέρει όταν το θέλει δυνάμεις στην Κεντρική και Βόρεια Ελλάδα. Δεύτερον, να αποδεικνύεται με την δράση των δυνάμεών του ότι ο πόλεμος που διεξάγεται είναι καθαρά εσωτερικό θέμα της χώρας. Να διαψεύδεται, δηλαδή, στην πράξη η προπαγάνδα του αντιπάλου ότι ο ΔΣΕ υποκινείται από το εξωτερικό.
Ετσι, στις αρχές του 1947, το Γραφείο Περιοχής Πελοποννήσου του ΚΚΕ (Μπελογιάννης, Ρογκάκος, Μουλόπουλος κ.ά.), αποφασίζει, μεταξύ άλλων, τα εξής:
1. Να πραγματοποιηθεί, μέσα στον Ιανουάριο του 1947, μια από τις προετοιμαζόμενες επιθέσεις κατά σοβαρών στόχων στη Λακωνία, σε κατοικημένο τόπο ή σε βάση του αντιπάλου, στρατηγικής σημασίας, σε ανοικτό πεδίο.
2. Να μετονομασθούν τα Αρχηγεία Πάρνωνα, Ταϋγέτου και Μαινάλου σε "Συγκροτήματα", με βάση τη γεωγραφική διαίρεση και όχι τη διοικητική, όπως γινόταν μέχρι τότε.
Τα Συγκροτήματα θα καθοδηγούνται από το Αρχηγείο Πελοποννήσου του ΔΣΕ.
3. Να επισπευστεί η δημιουργία υποδοχής εθελοντών ανταρτών (σιδηροδρομικώς και οδικώς), από τους καταδιωκόμενους αγωνιστές που βρίσκονται στην Αθήνα. Στην Αθήνα στέλνεται ο Θόδωρος Κατσίβας (Φωτιάς) και ο ανθυπολοχαγός του ΔΣΕ Παναγιώτης Κατριβάνος, με στόχο έως τα τέλη της άνοιξης του 1947 να έχουν δημιουργηθεί τα Συγκροτήματα Αχαΐας - Ηλείας, Αργολιδοκορινθίας και η συνολική δύναμη του ΔΣΕ να φτάσει το λιγότερο τους 600 μαχητές.
4. Γραμματέας του Γραφείου Περιοχής Πελοποννήσου του ΚΚΕ αναλαμβάνει ο Βαγγέλης Ρογκάκος, καθώς ο Νίκος Μπελογιάννης πήρε εντολή από την ΚΕ να μεταβεί στο Γενικό Αρχηγείο.
5. Καθοδηγητής και συντονιστής των Οργανώσεων Μεσσηνίας και Λακωνίας, ορίζεται ο Χριστόφορος Κώνστας με εντολή να προετοιμάσει ένα σοβαρό συγκεντρωτικό χτύπημα σε πόλη ή κωμόπολη της Μεσσηνίας μέσα στην Ανοιξη του 1947».
(Απόσπασμα από το Λεύκωμα της ΕΠ Πελοποννήσου του ΚΚΕ για την 3η Μεραρχία του ΔΣΕ).