ΠΕΚΙΝΟ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ - ΧΟΝΓΚ ΚΟΝΓΚ - ΠΑΡΙΣΙ.-

Η σύγκρουση ενός κατασκοπευτικού αμερικανικού αεροσκάφους και ενός κινέζικου μαχητικού, που οδήγησε στην πτώση του δεύτερου αεροσκάφους στη θάλασσα της Νότιας Κίνας και την αναγκαστική προσγείωση του αμερικανικού στη νήσο Χαϊνάν, που ανήκει στην Κίνα, έχει προκαλέσει συναγερμό στις ήδη τεταμένες σινο-αμερικανικές σχέσεις, αφού οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανεβάζουν συνεχώς τους τόνους, παρότι οι Κινέζοι αξιωματούχοι κατορθώνουν να διατηρούν την ψυχραιμία τους...

...Τόσο, που αυτή η ψυχραιμία και ηρεμία θα μπορούσε να συγκριθεί μόνο με τα «βουδιστικά» χαρακτηριστικά που ελλοχεύουν στην κινεζική κοινωνία, αφού σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Τύπου του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Σουν Γιουξί, στις δηλώσεις που έκανε προς το πρακτορείο Νέα Κίνα και το Ζινχουά «η τύχη του πιλότου του κινεζικού μαχητικού αγνοείται ακόμη, δύο μέρες μετά την πτώση του, και μάλλον θα πρέπει να θεωρείται νεκρός». Ο Σουν, διευκρίνισε ακόμη ότι από την Κυριακή το πρωί 9.15 -τοπική ώρα- από τη στιγμή που χάθηκε στο στίγμα του πιλότου μέχρι τη Δευτέρα το βράδυ, παρά την τρομακτική κινητοποίηση τόσο των κινεζικών Ενόπλων Δυνάμεων, όσο και της τοπικής κυβέρνησης, που έχουν δημιουργήσει μία ομάδα ερεύνης και διάσωσης που αποτελείται από 11 πλοία και 20 αεροσκάφη κανένα ίχνος του πιλότου δεν έχει ανευρεθεί, γεγονός που κατά τον Σουν «έχει θορυβήσει τόσο την κυβέρνηση και το Στρατό της Λαϊκής Κίνας, αλλά και το λαό που με πλείστες εκδηλώσεις έχει καταδείξει την ανησυχία του και τα ερωτηματικά για την υπόθεση», ενώ διαδηλώσεις διαμαρτυρίας για την κατάρριψη του κινέζικου μαχητικού που έγιναν από συνδικαλιστικές ενώσεις στο Χονγκ Κονγκ σύμφωνα με τη «Λαϊκή Ημερησία» του Πεκίνου, καταμαρτυρούν την αγωνία του απλού πολίτη, για την ολοένα αυξανόμενη ένταση μεταξύ των δύο χωρών.

Κατά τον Σουν το αμερικανικό αεροσκάφος «εισέδυσε» στον κινεζικό εναέριο χώρο και αφού προσέκρουσε στο κινεζικό καταδιωκτικό προσγειώθηκε, χωρίς να έχει σχετική άδεια, στο αεροδρόμιο της νήσου Χαϊνάν, γεγονός που συνιστά παραβίαση του εναέριου χώρου της Κίνας. Τέλος, σύμφωνα τόσο με το πρακτορείο «Ρόιτερς» όσο και με το «Γαλλικό Πρακτορείο» που μετέφερε τις δηλώσεις των Κινέζων αξιωματούχων και την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας, το δυστύχημα αποδίδεται σε υπαιτιότητα του Αμερικανού κυβερνήτη. «Ενα κινεζικό αεροσκάφος πραγματοποιούσε συνήθεις επιχειρήσεις 10 χιλιόμετρα νότια της νήσου Χαϊνάν, όταν αίφνης ένα αερικανικό αεροσκάφος άλλαξε πορεία και κατευθύνθηκε προς την πλευρά του», αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση και προστίθεται ότι «το ρύγχος και το αριστερό φτερό του αμερικανικού αεροπλάνου χτύπησε το κινεζικό και προκάλεσε τη συντριβή του».

Από την άλλη πλευρά το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό ανακοίνωσε την Κυριακή ότι δεν υπάρχουν τραυματίες μεταξύ των 24 μελών του πληρώματος του αναγνωριστικού αεροσκάφους των ΗΠΑ το οποίο, όπως αναφέρεται, πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση «με ασφάλεια» στην Κίνα, μετά τη σύγκρουσή του εν πτήσει με ένα κινεζικό μαχητικό αεριωθούμενο και ρίχνουν το βάρος της σύγκρουσης στον Κινέζο πιλότο.

Εντούτοις, άλλοι ειδικοί απορρίπτουν και τις δύο θεωρίες. «Δεν έχει ξεκαθαριστεί μέχρι στιγμής εάν το ατύχημα είναι λάθος του Κινέζου ή του Αμερικανού πιλότου», δήλωσε ο Ρόμπερτ Καρνιόλ, ο καθύλην αρμόδιος συντάκτης για θέματα Ασίας - Ειρηνικού του έγκυρου βρετανικού περιοδικού «Jane's Defence Weekly». «Συνεπώς -συνεχίζει ο Καρνιόλ- δε σημαίνει απαραίτητα ότι πρόκειται για λάθος του Κινέζου πιλότου. Είναι πιθανόν το κινεζικό μαχητικό να πλησίασε το αμερικανικό κατασκοπευτικό εν είδει αερομαχίας, αλλά σίγουρα δεν είχε καμία πρόθεση να το εμβολίσει» και θεωρεί τόσο την παραβίαση όσο και την προσπάθεια αναχαίτισης υποθέσεις ρουτίνας, χωρίς όμως να μπορεί να απαντήσει τι συνέβη και κατέληξε «το μόνο ασυνήθιστο περιστατικό σε αυτή την περίπτωση να είναι η σύγκρουση».

Ωστόσο για τους Αμερικανούς οι απόψεις αυτές ακόμη και από αναλυτές που «πρόσκεινται» στις ΗΠΑ, είναι αμελητέες ποσότητες. Και εμμένουν να επιρρίπτουν την ευθύνη στον Κινέζο πιλότο, ενώ πια επικεντρώνουν τις αιχμές και τη ρητορική τους σε ένα άλλο σημείο: την πρόσβαση στο αεροσκάφος. Οπως τονίζει και η ανακοίνωση του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ «το αεροσκάφος και το πλήρωμα με τους 24 ναύτες προσγειώθηκαν με ασφάλεια. Ωστόσο δεν είχαμε επικοινωνία από τη στιγμή της προσγείωσης»...

Για το λόγο αυτό έχει ξεκινήσει ένας μαραθώνιος επαφών μεταξύ της κινεζικής κυβέρνησης και Αμερικανών αξιωματούχων και κυρίως ένας πόλεμος δηλώσεων εκ μέρους των Αμερικανών. Αρχικά υπήρξαν οι επαφές του Αμερικανού πρεσβευτή στο Πεκίνο Τζόζεφ Προύερ με τον Κινέζο υφυπουργό Εξωτερικών για την «αντιμετώπιση της κατάστασης». «Βρισκόμαστε σε επαφή με τους Κινέζους από χθες τη νύχτα και σήμερα ολόκληρη την ημέρα, τόσο στην Ουάσινγκτον, όσο και στην Κίνα», δήλωσε τη Δευτέρα η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Μισέλ Κινγκ.

Σχεδόν ταυτόχρονα, ο ναυτικός ακόλουθος Μπράντλει Κάπλαν και ο Στρατιωτικός ακόλουθος Νιλ Σίλοκ έφταναν στο αεροδρόμιο Χαϊκού και στη συνέχεια κατευθύνονταν στη στρατιωτική βάση Λινγκσούι, κοντά στην πόλη Σάνια, όπως ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος του αμερικανικού στόλου του Ειρηνικού, Σιν Κέλι, εκφράζοντας παράλληλα την ελπίδα ότι η Κίνα θα επιτρέψει την επιστροφή του κατασκοπευτικού αεροσκάφους «EP-3Ε» και του 24μελούς πληρώματος.

Μία ευχή που δεν πραγματοποιήθηκε, όπως ήταν απολύτως φυσιολογικό και αναμενόμενο, ποτέ. Ετσι, από τη Δευτέρα, ξεκίνησε ένας νέος γύρος όχι πια μόνο διαπραγματεύσεων, αλλά δηλώσεων και απειλών, κυρίως εκ μέρους των Αμερικανών. Το χορό, ως όφειλε, τον έσυρε ο Αμερικανός πρεσβευτής, ο οποίος απαίτησε(!) χτες να του επιτραπεί να έρθει σε επαφή με το πλήρωμα του αμερικανικού αεροσκάφους. «Είναι ανεξήγητο και απαράδεκτο και ιδιαίτερα ανησυχητικό για την αμερικανική κυβέρνηση να μην μπορεί ως τώρα το πλήρωμα να έχει κάποια επικοινωνία μαζί μας», δήλωσε ο Προύερ σε συνέντευξη Τύπου που δόθηκε 32 ώρες μετά τη σύγκρουση και κάλεσε την Κίνα να συμμορφωθεί προς τους διεθνείς κανονισμούς, όσον αφορά τις αναγκαστικές προσγειώσεις και να ανοίξει «δίκτυα επικοινωνίας» για να εξακριβωθούν τα αίτια του δυστυχήματος.

Μάλιστα, ο ναύαρχος Ντένις Μπλερ, ανέβασε και άλλο τους τόνους, λέγοντας ότι το κατασκοπευτικό αεροσκάφος «EP-3Ε» είναι «εδαφική κυριαρχία» των ΗΠΑ και νομικά είναι αστήρικτο αλλά και επικίνδυνο το γεγονός ότι οι Κινέζοι αξιωματούχοι δεν επιτρέπουν την πρόσβαση, καθώς και ότι φρουρούν την «αμερικανική περιοχή», και απέδωσε εκ νέου την ευθύνη στον Κινέζο πιλότο, που αγνοείται, διευρύνοντας μάλιστα τον ορίζοντα των ευθυνών, δηλώνοντας ότι οι Κινέζοι χρησιμοποιούν ακόμη πιο «επιθετικές τακτικές» όσον αφορά την παρακολούθηση των αμερικανικών στόχων και αεροπλάνων.

Για το θέμα ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους συναντήθηκε έκτακτα στο Λευκό Οίκο με τον υπουργό Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ, τον υπουργό Αμυνας Ντόναλντ Ράμσφελντ και τη σύμβουλό του σε θέματα εθνικής ασφάλειας, Κοντολίζα Ράις, για να συζητήσουν το περιστατικό που προκλήθηκε από τη σύγκρουση των δύο αεροσκαφών, όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Σκοτ Μακ Κλέλαν. Παράλληλα, η εκπρόσωπος του αμερικανικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας Μέρι Ελεν Κάντριμαν δήλωσε πως υποθέτει ότι ο Μπους «ενοχλήθηκε» από το περιστατικό αυτό, το οποίο ωστόσο δε συνιστά, προς το παρόν, «σοβαρή απειλή» για τις αμερικανο-κινεζικές σχέσεις και πρόσθεσε ότι «μία γρήγορη επίλυση του ζητήματος αυτού θα είναι προς το συμφέρον της Κίνας και των ΗΠΑ, επειδή και οι δυο χώρες έχουν εκφράσει την επιθυμία για καλύτερες σχέσεις».

Παράλληλα, αξιωματούχος της αμερικανικής Αμυνας δήλωσε ότι τρία αμερικανικά αντιτορπιλικά θα κινούνται αργά στην περιοχή «μόνον για να ελέγχουν την κατάσταση καθόσον έχουμε το αεροσκάφος μας στο έδαφος της Χαϊνάν. Δε θα έλεγα ότι πρόκειται για επίδειξη δύναμης... Η παρουσία τους αποτελεί μια μόνιμη ένδειξη του αμερικανικού ενδιαφέροντος».

Λίγο αργότερα, ο Πρόεδρος Μπους σε έντονο τόνο απαίτησε, έπειτα από συνάντησή του με τον Αιγύπτιο πρόεδρο, Χόσνι Μουμπάρακ: «Οι Κινέζοι πρέπει γρήγορα να μας επιτρέψουν να έχουμε επαφή με τους 24 άνδρες και γυναίκες του πληρώματος του αεροσκάφους που βρίσκονται εκεί και να μας επιστρέψουν το αεροσκάφος μας χωρίς περισσότερο σκάλισμα». Ενώ ερωτηθείς αν Κινέζοι επιβιβάστηκαν στο αμερικανικό αεροσκάφος, ο Μπους απάντησε: «Το μήνυμά μου είναι αρκετό».

Το ερώτημα δεν ήταν ρητορικό καθώς σχεδόν την ίδια στιγμή το πρακτορείο «Ρόιτερς» μετέδιδε ότι «ένοπλοι Κινέζοι στρατιώτες επιβιβάζονταν στο αμερικανικό αναγνωριστικό αεροσκάφος που πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση στη νήσο Χαϊνάν, όπως δήλωσε το πλήρωμα του αεροσκάφους κατά την τελευταία επικοινωνία που είχε με τις αμερικανικές αρχές» και ανακοίνωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι, οι οποίοι ζήτησαν να μην κατονομαστούν.

Και ενώ όλα αυτά συμβαίνουν στην άλλη άκρη του Ειρηνικού με την Ουάσινγκτον να έχει «αφρίσει από το κακό της» και να ανεβάζει ακόμη περισσότερο τους τόνους, χρωματίζοντας με ακόμη πιο μελανά χρώματα την πρόσφατη ένταση μεταξύ των δύο χωρών, με εκκίνηση την υλοποίηση του αμερικανικού σχεδίου του «υιού του πολέμου των άστρων», ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Ταν Τζιασουάν, εξέφρασε χτες την ελπίδα για μια άμεση λύση στην υποβόσκουσα διαμάχη μεταξύ των κυβερνήσεων της Ουάσινγκτον και του Πεκίνου για το αμερικανικό αναγνωριστικό αεροσκάφος που βρίσκεται στην Κίνα. «Ελπίζω ότι μια ικανοποιητική λύση μπορεί να βρεθεί σύντομα», δήλωσε ο Ταν, ο οποίος πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη στη Γαλλία, έπειτα από συνάντηση που είχε με το Γάλλο πρόεδρο Ζακ Σιράκ.

Ερωτηθείς αν τα μέλη του πληρώματος του αμερικανικού αεροσκάφους μπορούν να επιστρέψουν στις ΗΠΑ, ο Ταν απάντησε: «Δε χτύπησε το δικό μας αεροσκάφος το αμερικανικό, εντελώς το αντίθετο συνέβη. Ο πιλότος μας εξακολουθεί να αγνοείται».

Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν στην κινεζική κυβέρνηση ότι το περιστατικό αυτό δε θα επηρεάσει τις αμερικανο-κινεζικές σχέσεις, σχολίασε ο ίδιος, καταλήγοντας: «Παρ' όλ' αυτά, οφείλουμε να δώσουμε μια εξήγηση, για το τι συνέβη, στον κινεζικό λαό».