ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ | ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

«Ανθηρό» το μεγάλο εκδοτικό κεφάλαιο

Αυξητική σταθερότητα σε αριθμούς τίτλων, ενίσχυση της συγκεντροποίησης του κεφαλαίου στον ελληνικό εκδοτικό χώρο και κυριαρχία της αγγλόφωνης λογοτεχνίας παρουσιάζει η ελληνική βιβλιοπαραγωγή των τελευταίων ετών, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασαν χτες σε συνέντευξη Τύπου το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου και η «Βιβλιονέτ ΑΕ», παρουσία εκπροσώπων της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών Βιβλιοχαρτοπωλών και της Ενωσης Ελλήνων Βιβλιοθηκαρίων.

Τα στοιχεία προέρχονται από την ηλεκτρονική, βιβλιογραφική βάση δεδομένων της «Βιβλιονέτ» (η οποία παρουσίασε χτες και τη νέα έκδοση του καταλόγου κυκλοφορούντων βιβλίων σε μορφή cd-rom) και παρά την παραδοχή της εταιρίας ότι τα στοιχεία αυτά χρήζουν αναλυτικής εξέτασης από τους ειδικούς, ωστόσο αποδίδουν μια εικόνα για την ελληνική βιβλιοπαραγωγή που πλησιάζει την πραγματικότητα.

Σύμφωνα λοιπόν με τη «Βιβλιονέτ», το 2000 οι νέοι τίτλοι αναμένεται να ξεπεράσουν τους 6.500, αφού η καταγραφή δεν έχει ακόμη τελειώσει και μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 5.485 νέοι τίτλοι. Το εκδοτικό «φράγμα» των 6.000 νέων τίτλων ετησίως «έσπασε» το 1998 με 6.009 τίτλους, ενώ το 1999 καταγράφτηκαν 6.473, (μαζί όμως με τις επανεκδόσεις και τις ανατυπώσεις), παρουσιάζοντας μια αύξηση 7,7%.

Σε ό,τι αφορά την «πίτα» που καταλαμβάνουν θεματικά οι νέοι τίτλοι για την τριετία 1998-2000, η λογοτεχνία καταλαμβάνει το 41,7%, οι κοινωνικές επιστήμες το 16%, η ιστορία και η γεωγραφία το 7,4% και το υπόλοιπο ποσοστό ανήκει στις άλλες θεματικές ενότητες. Στη λογοτεχνία παραμένουν ισχυρά τα μυθιστορήματα, το 64,2% των οποίων είναι μεταφράσεις κυρίως από αγγλόφωνες χώρες, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για το θέατρο είναι 41% και για την ποίηση 9%.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στοιχεία που αποδεικνύουν και στατιστικά την τάση μονοπωλιοποίησης και στον εκδοτικό χώρο. Δέκα εκδοτικές επιχειρήσεις κρατούν το 36,2% της βιβλιοπαραγωγής, με τις πρώτες πέντε από αυτές να κυριαρχούν στο 25,4% της συνολικής, ετήσιας παραγωγής βιβλίων στην Ελλάδα! Μάλιστα, αυτές οι πέντε επιχειρήσεις («Πατάκης», «Μοντέρνοι Καιροί», «Καστανιώτης», «Ελληνικά Γράμματα», «Ιων») παρουσιάζουν και αύξηση της παραγωγής μεταξύ 1998-1999 και βέβαια αύξηση των κερδών τους. Κερδοφόρες βέβαια είναι και άλλες μεγάλες εκδοτικές επιχειρήσεις, παρά το γεγονός ότι το ποσοστό αύξησης των νέων τίτλων που εκδίδουν είναι μεγαλύτερο από το ποσοστό των πωλήσεών τους, αλλά μικρότερο από την αύξηση των καθαρών κερδών τους που είναι μεγαλύτερο (π.χ. «Πατάκης», «Καστανιώτης», «Εστία», «Εκδοτικός Οργανισμός Λιβάνη»).

Αφιερωμένα σε μεγάλους δημιουργούς

Το καλό πρέπει να λέγεται... Για να ανοίγει η όρεξη και για το καλύτερο. Τα τελευταία χρόνια, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στα πλαίσια των αφιερωμάτων του σε μεγάλους κινηματογραφιστές του 20ού αιώνα, αναπτύσσει και αφιερωματική εκδοτική δραστηριότητα. Τα αφιερώματα, εκτός από την προβολή χαρακτηριστικών ταινιών, περιλαμβάνουν και εκδόσεις βιο-εργογραφιών για τους τιμώμενους δημιουργούς. Εκδόσεις τυπογραφικά καλαίσθητες, που αντιμετωπίζουν το αντικείμενο του κινηματογράφου με σοβαρότητα και οι οποίες απευθύνονται και στους ειδικούς και στους φίλους της 7ης Τέχνης.

Το ίδιο ποιοτικές με τις προηγούμενες είναι και οι τελευταίες τρεις εκδόσεις, που μας έστειλε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Η μία έκδοση (στη σειρά «Μεγάλοι Δημιουργοί») αφορά έναν κορυφαίο δημιουργό του Ιταλικού Νεορεαλιστικού Κινηματογράφου, τον Λουκίνο Βισκόντι, «τον κόκκινο αριστοκράτη» του ιταλικού κινηματογράφου (το αφιέρωμα στον οποίο θυμίζουμε ότι συνεχίζεται μέχρι αύριο στον κινηματογράφο «Απόλλων - Renault»). Η έκδοση (223 σελ.) έγινε σε συνεργασία με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο της Αθήνας και το ΥΠΠΟ. Για την έκδοση του πλούσια εικονογραφημένου βιβλίου, δούλεψαν ο ίδιος ο διευθυντής του Φεστιβάλ Μιχάλη Δημόπουλος, ο Θωμάς Λιναράς και ο Αχιλλέας Κυριακίδης.

Η δεύτερη έκδοση, επίσης, στη σειρά «Μεγάλοι Δημιουργοί», αφιερώνεται στον μεγάλο του Γαλλικού Κινηματογράφου Ερίκ Ρομέρ (167 σελ.), σε επιλογή κειμένων, σύνταξη και επιμέλεια Νίκου Σαββάτη και επιμέλεια κειμένων από τον Αχιλλέα Κυριακίδη. (Θυμίζουμε ότι οι προβολές ταινιών του Ρομέρ, μετά την Αθήνα, συνεχίζονται μέχρι αύριο στο «Ολύμπιον - Renault» στη Θεσσαλονίκη.

Το τρίτο βιβλίο (119 σελ.) αφορά στις ενδιαφέρουσες ταινίες από διάφορες χώρες του κόσμου, τις οποίες περιέλαβε το 3ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης με τίτλο «Εικόνες του 21ου αιώνα», το οποίο πραγματοποιήθηκε από 5-11 Μαρτίου στη Θεσσαλονίκη, σε συνεργασία με το ΥΠΠΟ και τη ΝΕΤ.

Θεάτρου λόγος και θεωρία

Γνωστούς θεατρικούς συγγραφείς, σκηνοθέτες, ηθοποιούς, κριτικούς θεάτρου και θεατρολόγους προσέλκυσε η χτεσινή παρουσίαση στη «Στοά του Βιβλίου» της πολύτομης σειράς (18 τίτλοι μέχρι τώρα) υπό το γενικό τίτλο «Η Τέχνη του θεάματος», από τα «Ελληνικά Γράμματα», με την ευκαιρία της έκδοσης του δύο τελευταίων βιβλίων. Την παρουσίαση των βιβλίων έκαναν οι Ματίνα Καλτάκη, Γιάννης Κοντός, Κώστας Κρεμμύδας, Λίλα Μαράκα, Χαρά Μπακονικόλα - Γεωργοπούλου, Γιώργος Πεφάνης, με συντονιστή τον υπεύθυνο της σειράς Δημήτρη Τσατσούλη. Η σειρά (στα πλαίσια της οποίας θα κυκλοφορήσουν άλλα έξι βιβλία) χωρίζεται σε δύο κατηγορίες- κατευθύνσεις. Η πρώτη αφορά στο καθαρά θεωρητικό πεδίο του θεάτρου και η δεύτερη στο δραματουργικό έργο συγκεκριμένων συγγραφέων, αλλά και σε θεωρητικά και κριτικά κείμενα.

Η δεύτερη κατηγορία, η οποία περιλαμβάνει και θεατρικά έργα, αποτελείται από τους τόμους: Γιώργος Μανιώτης «Ρεσιτάλ». Λίλα Μαράκα (έρευνα, επιμέλεια, εισαγωγή, σχόλια) «Ελληνική Θεατρική Επιθεώρηση 1894-1926» (2 τόμοι, οι οποίοι περιλαμβάνουν και τα κείμενα τεσσάρων επιθεωρήσεων). Χαρά Μπακονικόλα - Γεωργοπούλου (μετάφραση, εισαγωγή, σχόλια) «Στα όρια της φάρσας». Αλέξης Σεβαστάκης (2 τόμοι) «Πολιορκίες». Ανδρέας Στάικος «Φτερά στρουθοκαμήλου». Γιάννης Χρυσούλης «Ασκήσεις ετοιμότητας».

Η πρώτη, η θεωρητική κατηγορία περιλαμβάνει τα βιβλία: Δ. Τσατσούλη «Σημειολογικές προσεγγίσεις του θεατρικού φαινομένου» και «Η γλώσσα της εικόνας». Μ. Θωμαδάκη «Θεατρικός αντικατοπτρισμός». Γ. Πεφάνης «Το θέατρο και τα σύμβολα». Πανελλήνια Πολιτιστική Κίνηση «Εκδοση πολύτιμης ύλης- 20 χρόνια νεοελληνικό θεατρικό έργο» (περιλαμβάνονται τα πρακτικά σχετικής διημερίδας) και «Το ελληνικό θεατρικό έργο κατά τη δεκαετία του '90» (πρακτικά σχετικής διημερίδας). Βάλτερ Πούχνερ «Η πρόσληψη της Γαλλικής Δραματουργίας στο νεοελληνικό θέατρο (17ος-20ος αι.)». Χαρά Μπακονικόλα - Γεωργοπούλου «Κανόνες και εξαιρέσεις». Μ. Χριστόπουλος «Μυθικά θέματα με δραματικό προσωπείο». Α. Σιβετίδου «Η θέαση της σιωπής στο θέατρο του Α. Στάικου». Α. Γλυτζουρής «Η σκηνική τέχνη στην Ελλάδα». Κ. Ελαμ «Σημειωτική θεάτρου και δράματος».

Βιβλίο και δικαιώματα

Ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Εργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ)και ο Σύλλογος Εκδοτών Επιστημονικών Βιβλίων (ΣΕΕΒΙ), αύριο (6μμ) στη «Στοά του Βιβλίου» διοργανώνουν ημερίδα με θέμα «Πνευματική Ιδιοκτησία και βιβλίο». Στην ημερίδα θα προεδρεύσει ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου Στέφανος Ματθίας. Εισηγητές θα είναι οι πανεπιστημιακοί καθηγητές Μιχάλης Θ. Μαρίνος, Γεώργιος Κουμάντος, Χρίστος Μυλωνόπουλος, Γιάννης Αντωνόπουλος, ενώ παρέμβαση θα κάνει ο νομικός σύμβουλος του ΟΣΔΕΛ Γεώργιος - Ανδρέας Ζάννος.

Πανεπιστημιακό συμπόσιο

Στο κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, από σήμερα μέχρι την Παρασκευή θα πραγματοποιηθεί το συμπόσιο με θέμα «Η Κύπρος κατά την τουρκοκρατία (1571-1878)», το οποίο διοργανώνει η Φιλοσοφική του Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου και το «Σπίτι της Κύπρου». Οι εργασίες σήμερα θα πραγματοποιηθούν από τις 8πμ-7.15μμ. Αύριο 10πμ-2μμ και 5.30-8.30μμ (στην αίθουσα Προπυλαίων). Την Παρασκευή 10πμ-2μμ.

Στα πλαίσια του συμποσίου αύριο στις 12.30μμ, στην αίθουσα εκδηλώσεων της Φιλοσοφικής στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου θα δώσει συναυλία η Κρατική ορχήστρα Νέων Κύπρου, με έργα Στράους, Γκέρσουιν, Χιούμελ και διασκευασμένα τραγούδια των Θεοδωράκη, Χατζιδάκι, Ξαρχάκου, κ.ά. Θα διευθύνουν οι Ρολάντ Μέλια, Μιχάλης Σταυρίδης, Ααρόν Ντάιμοντ. Σολίστ ο τρομπετίστας Χρίστος Μεϊντάνης.

ΑΥΡΙΟ (6 μ.μ.), στο κλειστό γυμναστήριο Χαλανδρίου (Λ. Πεντέλης 150), η Πολιτιστική Επιχείρηση Χαλανδρίου διοργανώνει παιδική πασχαλινή εκδήλωση, με θέμα «Τα λαογραφικά έθιμα του Πάσχα».

ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ (11 π.μ. έως 1 μ.μ.) το Μουσείο Νεώτερης Κεραμικής (Μελιδώνη 4 - 6, Κεραμικός) προσκαλεί τα παιδιά από 5 έως 10 ετών, για να βάψουν μαζί τα πασχαλινά τους αυγά, με πολλά χρώματα και φαντασία. Μόνο που τα αυγά αυτά θα είναι λίγο διαφορετικά: Πήλινα και, γι' αυτό, πολύ ανθεκτικά στα τσουγκρίσματα! Δηλώσεις συμμετοχής στο τηλέφωνο: 33.18.491-5. Τιμή συμμετοχής 1.000 δρχ.

ΤΟ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ Ιδρυμα της Εθνικής Τραπέζης, στο Μέγαρο Εϋνάρδου (Αγ. Κωνσταντίνου 20 και Μενάνδρου) θα παρουσιάσει: Αύριο (7.30μμ) το βιβλίο του Γάλλου πανεπιστημιακού, προέδρου της Διεθνούς Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών, επίτιμου διδάκτορα του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ζιλμπέρ Νταγκρόν «Η γέννηση μιας πρωτεύουσας (Η Κωνσταντινούπολη και οι θεσμοί της από το 330 ως το 451)» (μετάφραση Μαρίνας Λουκάκη). Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι Αννα Αβραμέα και Αθανάσιος Μαρκόπουλος. Μεθαύριο (7.30μμ) το βιβλίο του Κώστα Κριμπά «Γιάννης Σαρεγιάννης και η έννοια της ασθένειας». Θα μιλήσουν οι Σπύρος Γεωργόπουλος, Σωκράτης Κουγέας, Μαριλίζα Μητσού.

ΠΑΝΩ ΑΠΟ 40 ΤΑΞΙΔΙΑ σε όλη την Ελλάδα έχει πραγματοποιήσει το Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους Δράμας, προβάλλοντας, σε συνεργασία με τους δημοτικούς κινηματογράφους, τις κινηματογραφικές λέσχες και τα δημοτικά Πνευματικά Κέντρα ανά την επικράτεια, τις ταινίες που προβλήθηκαν στην πρόσφατη διοργάνωση του φεστιβάλ. Το ταξίδι συνεχίζεται και στις 6 και 7/4 το φεστιβάλ «μετακομίζει» στα Φιλιατρά, ενώ ακολουθεί η Κύπρος και συγκεκριμένα: Πάφος (17/4), Λευκωσία (18,20/4) και Λεμεσός (20,21/4).

ΟΙ ΒΑΣΚΟΙ ευρωβουλευτές Ιόσου Ορτουόνδο και Γόρκα Κνορ επανέφεραν (παλαιότερη) πρότασή τους για την αναβάθμιση της διδασκαλίας της Κλασικής Ελληνικής Γλώσσας στα προγράμματα διδασκαλίας Ελληνικής και Παιδείας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η πρόταση, που κατατέθηκε στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δικαιολογείται από το γεγονός ότι η Κλασική Ελληνική Γλώσσα και Παιδεία αποτελεί «την πρωταρχική βάση» του δυτικού και ειδικά του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Το όργανο, που καθιστά τους ανθρώπους «σκεπτόμενους» και «κριτικούς».