Eurokinissi

Το Σωματείο Εργαζομένων ΣΤΑΣΥ έχει προκηρύξει στάση εργασίας για τη Δευτέρα 9/10 (12 μ. - 3 μ.μ.), εστιάζοντας ωστόσο σε επιμέρους πλευρές και «τεχνικές ελλείψεις», μακριά από την αντιλαϊκή ουσία του μέτρου.

Η εφαρμογή του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, με τον τρόπο που γίνεται, και ενταγμένη όπως είναι στη συνολικότερη πολιτική εμπορευματοποίησης και ιδιωτικοποίησης των αστικών συγκοινωνιών που υλοποιεί η κυβέρνηση, ανοίγει το δρόμο για την υλοποίηση μέτρων όπως η σύνδεση της απόστασης μετακίνησης με το κόστος του εισιτηρίου και η περαιτέρω αύξηση του κόστους μετακίνησης για τα λαϊκά στρώματα, η κατάργηση γραμμών και η περικοπή δρομολογίων λόγω του ότι δεν θα έχουν «μεταφορικό φόρτο» κ.ο.κ. Πυρήνας του μέτρου, εξάλλου, είναι η αντίληψη των κυβερνήσεων του κεφαλαίου ότι οι μεταφορές είναι εμπόρευμα το οποίο ο λαός πρέπει να το πληρώνει δυο και τρεις φορές, αλλά και η λογική της «εξοικονόμησης» μέσω της περικοπής δαπανών που αφορούν εργατικές και λαϊκές ανάγκες.

Οι διαδικασίες για την εγκατάσταση του «ηλεκτρονικού εισιτηρίου» στις αστικές συγκοινωνίες της πρωτεύουσας είχαν ξεκινήσει το 2014, επί κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, υπό τη μορφή ΣΔΙΤ (το ανέλαβε η κοινοπραξία των εταιρειών «ΤΕΡΝΑ» - «LG» και χρηματοδοτήθηκε κατά 50% από το ΕΣΠΑ). Στόχοι είχαν τεθεί η επιβολή «ζωνικού συστήματος χρεώσεων», η τιμολόγηση δηλαδή των διαδρομών βάσει χιλιομετρικών αποστάσεων, αλλά και η «πάταξη της εισιτηριοδιαφυγής».

Αυτοί ακριβώς οι στόχοι είναι και οι εκπεφρασμένες επιδιώξεις της σημερινής κυβέρνησης, αφού μέσω παλιότερων σχετικών δηλώσεων του αρμόδιου υπουργού Υποδομών Χρ. Σπίρτζη σχεδιάζεται η επιβολή του λεγόμενου «αναλογικού κομίστρου».

Μια άλλη επικίνδυνη όψη της αξιοποίησης του ηλεκτρονικού εισιτηρίου είναι αυτή που αφορά την προστασία των προσωπικών δεδομένων των χρηστών. Για την έκδοση της προσωποποιημένης ηλεκτρονικής κάρτας, που θα αντικαταστήσει τις γνωστές μέχρι σήμερα χάρτινες κάρτες απεριορίστων διαδρομών, απαιτείται από τον επιβάτη να προσκομίσει επίσημο έγγραφο που να προσδιορίζει τον αριθμό ΑΜΚΑ και την αστυνομική του ταυτότητα, ενώ κατά τη διαδικασία έκδοσης της κάρτας, το σύστημα παράγει και αποθηκεύει στη βάση δεδομένων του το ψηφιακό αποτύπωμα που προκύπτει από το συνδυασμό ΑΜΚΑ και κωδικού, καθώς και το μήνα και έτος γέννησης.

Οι προϋποθέσεις που απαιτεί ο ΟΑΣΑ για την έκδοση της ηλεκτρονικής κάρτας του εισιτηρίου θυμίζουν προϋποθέσεις έκδοσης ενός «εσωτερικού διαβατηρίου», ενώ το κεντρικό και επικίνδυνο πρόβλημα εντοπίζεται στην προσωποποίηση του εισιτηρίου, στη δυνατότητα ταύτισης δηλαδή του χρήστη με τις διαδρομές που καταγράφονται ηλεκτρονικά στην κάρτα. Από τη στιγμή που το ηλεκτρονικό εισιτήριο στο τσιπ του έχει καταχωρημένη την ταυτότητα του χρήστη, η βάση δεδομένων που καταγράφει τις διαδρομές, και πραγματοποιεί και είναι σε θέση να γνωρίζει κάθε μετακίνηση κάθε προσώπου ξεχωριστά.

Η βάση αυτή μπορεί να αποθηκεύει στοιχεία (τις διαδρομές του χρήστη), να τα επεξεργάζεται και να τα αξιοποιεί ανάλογα με τις επιδιώξεις κρατικών μηχανισμών, υπηρεσιών κ.λπ. Ανοίγονται έτσι άπειρες δυνατότητες για τους μηχανισμούς καταστολής, οι οποίοι ανά πάσα στιγμή θα μπορούν να παρακολουθούν και να καταγράφουν τις καθημερινές κινήσεις φυσικών προσώπων. Αυτό συνιστά ευθεία παραβίαση του απορρήτου των μετακινήσεων.

Χαρακτηριστικό είναι ότι αρχικά η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων είχε απορρίψει τις ηλεκτρονικές κάρτες, καθώς διαπίστωνε κινδύνους αναφορικά με τα προσωπικά δεδομένα των πολιτών. Ο ΟΑΣΑ, ενώπιον της ΑΠΔΠΧ που ασχολήθηκε με το ζήτημα, προέβαλε προσχηματικές αιτιολογίες για τις προϋποθέσεις που απαιτεί, όπως ότι δήθεν χρειάζονται τα στοιχεία για τον καταλογισμό προστίμων σε περίπτωση παραβάσεων, για την επιστροφή ποσού σε περίπτωση απώλειας, για δυναμικό σχεδιασμό των δικτύων και την εξυπηρέτηση πελατών κ.λπ.

Στη δεύτερη γνωμοδότηση του περασμένου Αυγούστου, όπου είχε δώσει τελικά την έγκρισή της μετά από ορισμένες αλλαγές στις οποίες είχε προβεί ο ΟΑΣΑ, η Αρχή είχε προτείνει να μην αποθηκεύεται στο κεντρικό σύστημα του Οργανισμού ολόκληρος ο αριθμός ΑΜΚΑ του κάθε χρήστη, αλλά ένα «ψηφιακό αποτύπωμα» (hashedvalue). Οι όποιες τροποποιήσεις έγιναν από τότε ουσιαστικά δεν έχουν αλλάξει την ουσία.

Σε ανακοίνωσή του το Γραφείο Τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ τονίζει για το ηλεκτρονικό εισιτήριο:

«Η θέσπιση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου, με τον τρόπο που επιχειρεί να το εφαρμόσει η κυβέρνηση, πέρα από τα υπαρκτά πρακτικά και τεχνικά προβλήματα, για τα οποία έχει την ευθύνη, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την αύξηση της τιμής του κομίστρου και της μείωσης των δρομολογίων, καθώς και το μαζικό φακέλωμα εκατοντάδων χιλιάδων επιβατών, που μετακινούνται με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Συγκεκριμένα, η προσωποποιημένη ηλεκτρονική κάρτα, που προορίζεται να αντικαταστήσει τη σημερινή κάρτα απεριορίστων διαδρομών, η οποία απευθύνεται στους επιβάτες που χρησιμοποιούν συστηματικά τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς (εργαζόμενοι κ.λπ.), περιέχει υποχρεωτικά τον ΑΜΚΑ, με όλα τα προσωπικά στοιχεία του επιβάτη. Ετσι, θα μπορεί να καταγράφεται αναλυτικά και να ελέγχεται, μέσω της βάσης δεδομένων που έχει δημιουργηθεί, κάθε μετακίνηση καθενός επιβάτη ξεχωριστά. Τα προσωπικά αυτά δεδομένα θα είναι στη διάθεση και θα μπορούν να αξιοποιούνται με κάθε τρόπο από επιχειρηματικούς ομίλους, κρατικούς φορείς, υπηρεσίες κ.λπ. Καταργείται δηλαδή ουσιαστικά το δικαίωμα της ελεύθερης, ανώνυμης μετακίνησης των επιβατών, με αποτέλεσμα να εκτίθενται επικίνδυνα η κοινωνική δραστηριότητα και η ιδιωτική ζωή τους. Πρέπει να σημειωθεί μάλιστα ότι ο ΟΑΣΑ δεν συμμορφώθηκε πλήρως ούτε με τις υποδείξεις της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων, που είχε επισημάνει αυτόν τον σοβαρό κίνδυνο, γι' αυτό και είχε απορρίψει αρχικά το αίτημά του.

Παράλληλα, προετοιμάζεται το έδαφος, στο όνομα του "εξορθολογισμού" και με εργαλείο το ηλεκτρονικό εισιτήριο, για την αύξηση της τιμής του κομίστρου, όπως και τη μείωση ή και κατάργηση δρομολογίων, αφού αυτά θα εξαρτώνται από την απόσταση της διαδρομής και τον αριθμό των επιβατών αντίστοιχα. Το ΚΚΕ καλεί τους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα να αγωνιστούν για να μην εφαρμοστεί το ηλεκτρονικό εισιτήριο, όπως το προωθεί η κυβέρνηση, για μείωση της τιμής του εισιτηρίου κατά 50%, δωρεάν μετακίνηση ανέργων, φοιτητών, μαθητών, σπουδαστών, ΑμεΑ, συνταξιούχων, πλήρη κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των αστικών συγκοινωνιών από τον κρατικό προϋπολογισμό, που θα καλύπτει τις ανάγκες για μετακίνηση του λαού της Αττικής».