Η Κοινωνική Ασφάλιση είναι μια από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις της εργατικής τάξης της χώρας μας. Αυτές οι κατακτήσεις δε χαρίστηκαν από κανένα. Ηταν αποτέλεσμα σκληρών συγκρούσεων με τις κυβερνήσεις και τους καπιταλιστές. Τώρα και μερικά χρόνια, όλοι μιλούν για τα προβλήματα της Κοινωνικής Ασφάλισης. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε από την αρχή ότι μιλάμε για ριζικά διαφορετικά προβλήματα. Για την κυβέρνηση και τ' άλλα κόμματα, προβλήματα είναι τα ελλείμματα των Ταμείων, η σχέση μεταξύ ασφαλισμένων και συνταξιούχων, η κρατική εισφορά, η εργοδοτική εισφορά τις οποίες θέλουν να μειώσουν και αν είναι δυνατόν να κόψουν εντελώς. Το ΚΚΕ, με τις θέσεις του όλα αυτά τα χρόνια και πρόσφατα με τις «Θέσεις της ΚΕ του ΚΚΕ για την Κοινωνική Ασφάλιση», (ειδικό ένθετο στο «Ριζοσπάστη», 25/2/2001) τονίζουμε ότι προβλήματα για μας είναι οι χαμηλές συντάξεις, η υποβαθμισμένη ιατροφαρμακευτική κάλυψη, το γεγονός ότι εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι είναι ανασφάλιστοι, ότι τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης είναι σε πολλές περιπτώσεις υψηλά. Δε λέμε ότι δεν είναι πρόβλημα τα ελλείμματα των ταμείων, γι' αυτά όμως δεν ευθύνονται οι εργαζόμενοι και οι συνταξιούχοι. Ευθύνονται οι κυβερνητικές πολιτικές. Αυτοί πήραν τ' αποθεματικά των ταμείων και τα έδωσαν στους καπιταλιστές, δανεικά και αγύριστα. Υπολογίζεται ότι τα χρήματα αυτά, με σημερινές τιμές είναι γύρω στα 20 τρισ. δραχμές. 650 δισ. χρωστούν οι καπιταλιστές στο ΙΚΑ και δεν τα δίνουν. Μάλιστα ένα μέρος είναι εισφορές των εργαζομένων.

Εκατοντάδες δισεκατομμύρια χάνει το ΙΚΑ από την εισφοροδιαφυγή. Υπολογίζεται ότι 1 στους 4 εργαζόμενους είναι ανασφάλιστος.

Ενδιαφέρεται, λέει, η κυβέρνηση για τη σωτηρία των ασφαλιστικών ταμείων και ετοιμάζεται να πάρει νέα αντιασφαλιστικά μέτρα. Ποιοι; Αυτοί που προσπαθούν ν' ανατρέψουν τις εργασιακές σχέσεις, να περάσουν ευρείας επέκτασης μορφές μερικής απασχόλησης, όπου βέβαια αυτό θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στα ασφαλιστικά ταμεία. Γιατί η διάλυση των εργασιακών σχέσεων θα συμπαρασύρει και την Κοινωνική Ασφάλιση. Γιατί οι συγκροτημένες εργασιακές σχέσεις δεν παρέχουν μόνο διασφαλίσεις για τη μισθωτή εργασία, αλλά στηρίζουν και την Κοινωνική Ασφάλιση. Λένε ότι θέλουν να κάνουν το ασφαλιστικό σύστημα ανταποδοτικό. Το σύστημα είναι ανταποδοτικό. Κανένας δε χαρίζει τίποτα στους εργαζόμενους. Τα πάντα είναι αποτέλεσμα της δουλιάς τους, αυτοί παράγουν. Για ν' αμβλύνουν τις αντιδράσεις, λένε ότι τα μέτρα θα τα πάρουν μετά από «διάλογο» με τους «κοινωνικούς εταίρους». Πρόκειται για το δεύτερο κύκλο των συζητήσεων - απάτη, όμοιο με αυτόν που έγινε και για τις εργασιακές σχέσεις. Ενας διάλογος, δηλαδή, όπου κυβέρνηση, ΣΕΒ και υποταγμένοι συνδικαλιστές θα προσπαθήσουν να καλύψουν και να διευκολύνουν το πέρασμα των αντιασφαλιστικών μέτρων. Τα μέτρα είναι προαποφασισμένα. Αν καταφέρουν εργαζόμενοι και συνταξιούχοι να μπουν φραγμός σ' αυτά θα 'ναι αποτέλεσμα, μόνο του αγώνα τους.

Τα ίδια ακριβώς μέτρα που θέλει να πάρει η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ θέλουν να πάρουν και οι άλλες κυβερνήσεις των χωρών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Μέσα από την κατεδάφιση των κατακτήσεων και δικαιωμάτων των εργαζομένων επιδιώκουν αύξηση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης, την αύξηση των κερδών των καπιταλιστών. Επιδιώκουν τα μονοπώλια και οι πολιτικοί τους εκφραστές να πάρουν ταξική ρεβάνς από την εργατική τάξη.

Το ΚΚΕ έγκαιρα είχε ενημερώσει τους εργαζόμενους για τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Για κάθε καλόπιστο άνθρωπο ήταν φανερό ότι η επιδίωξή τους ήταν και παραμένει να γίνουν τέτοιες παρεμβάσεις στην Κοινωνική Ασφάλιση, που θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση της κρατικής εισφοράς, μείωση ιδιαίτερα της εργοδοτικής εισφοράς, την αφαίρεση ασφαλιστικών δικαιωμάτων και την προώθηση συστημάτων ιδιωτικής ασφάλισης.

Είναι, λοιπόν, καθαρό ότι οι καπιταλιστές και οι κυβερνήσεις τους θέλουν να τελειώνουν με το σημερινό σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, που είναι αποτέλεσμα των αγώνων των εργαζομένων. Προσπαθούν, λοιπόν, να οικοδομήσουν ένα καινούριο μοντέλο «κάλυψης» των εργαζομένων από τις ιδιωτικές ασφαλίσεις και για όσους δεν μπορούν να την έχουν -για τους πιο φτωχούς- να προβλεφτεί μια ελάχιστη σύνταξη προνοιακού χαρακτήρα. Ετσι, δεν πρέπει να ξαφνιαστεί κανένας με τη μελέτη των Αγγλων, που υποτίθεται ότι μελέτησαν την κατάσταση και θα κάνουν προτάσεις. Αυτό που κάνουν είναι ν' αντιγράφουν αυτά που προτείνουν τα αφεντικά τους, η Ευρωπαϊκή Ενωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και ο ΣΕΒ.

Να θυμίσουμε ότι στο όνομα δήθεν της σωτηρίας της Κοινωνικής Ασφάλισης από το 1988 μέχρι τώρα, έχουν ψηφιστεί από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ, 7 αντιασφαλιστικοί νόμοι. Οι οποίοι έδωσαν σκληρά χτυπήματα στις συντάξεις, σε κατακτήσεις και δικαιώματα των εργαζομένων και συνταξιούχων. Και σ' αυτό το θέμα η κυβέρνηση και η ΝΔ ταυτίζονται απόλυτα.

Αποτέλεσμα της αντεργατικής πολιτικής όλων των κυβερνήσεων, οι συντάξεις έπεσαν στα χρόνια 1991-2000, σε πραγματικές τιμές του 1990, οι μεν γήρατος - αναπηρίας από 20 Ημερομίσθια Ανειδίκευτου Εργάτη(ΗΑΕ) σε 15,5 και οι συντάξεις λόγω θανάτου από 18 ΗΑΕ σε 13,8. Η αυστηροποίηση των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης που επέβαλαν οι αντιασφαλιστικοί νόμοι αφαίρεσαν και χειροτέρευσαν τις συντάξεις σε όλες τις μεγάλες ομάδες εργαζομένων, οι απώλειες εισοδήματος όλων των συνταξιούχων του ΙΚΑ από τον πληθωρισμό, τις κρατήσεις στις συντάξεις, τη συμμετοχή στα φάρμακα, την αλλαγή του υπολογισμού των συντάξεων από διετία σε πενταετία και τη χειροτέρευση του τρόπου συνταξιοδότησης, υπολογίζονται για τα χρόνια 1991-2000, σε περίπου 1 τρισ. δραχμές.

Μόνο από την αποδέσμευση των κατώτερων συντάξεων από τα 20 ΗΑΕ, υπολογίζοντας μ' αυτό το μεροκάματο της ντροπής των 7.000 δραχμών, οι συνταξιούχοι των κατώτερων ορίων χάνουν περίπου 160 δισ. δρχ. κάθε χρόνο. Εναντι αυτής της κλοπής η κυβέρνηση δίνει 48 δισ. δρχ. για το ΕΚΑΣ. Αυτό είναι το κοινωνικό πρόσωπο της κυβέρνησης.

Η κυβέρνηση, ουσιαστικά υποτιμά τη νοημοσύνη των εργαζομένων και του λαού μας όταν λέει για τα προβλήματα της Κοινωνικής Ασφάλισης φταίει η υπογεννητικότητα. Σίγουρα υπάρχει τέτοιο πρόβλημα, μόνο που αυτούς, αυτό δεν τους απασχολεί, απλώς το προβάλλουν σαν δικαιολογία. Γιατί, αν υποθέσουμε ότι δεν υπάρχει υπογεννητικότητα και ζητούσαν δουλειά αυτοί οι άνθρωποι, πού θα έβρισκαν; Αφού ήδη οι άνεργοι ξεπέρασαν τις 550 χιλιάδες. Απλά θα μεγάλωνε η στρατιά των ανέργων.

Ενδιαφέρονται δήθεν για τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων, την ίδια ώρα που μειώνουν με την εισοδηματική τους πολιτική τούς μισθούς και τα μεροκάματα, που πέρα από τα προβλήματα που δημιουργούν στη ζωή της εργατικής οικογένειας, αφαιρούν και έσοδα από τα ασφαλιστικά ταμεία, αφού οι κρατήσεις γίνονται σα ποσοστό επί του μεροκάματου. Ακόμα το 1 τρισ. 300 δισ. που χρωστά το κράτος στο ΙΚΑ, η κυβέρνηση με νόμο ρύθμισε να τα δώσει σταδιακά, μετά από χρόνια, με επιτόκιο 2%, δηλ. κάτω από τον πληθωρισμό. Πάλι, δηλαδή η κυβέρνηση κλέβει ξανά το ΙΚΑ.

Το ΚΚΕ κατηγορηματικά υποστηρίζει ότι ο χαρακτήρας της ασφάλισης πρέπει να είναι κοινωνικός, δημόσιος και υποχρεωτικός. Να ασκείται από το δημόσιο ή ΝΠΔΔ. Είμαστε ριζικά αντίθετοι σε κάθε προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της κοινωνικής ασφάλισης, όπως επίσης διαφωνούμε με τη δραστηριότητα ασφαλιστικών εταιριών σε τομείς που καλύπτει η κοινωνική ασφάλιση.

Η Κοινωνική Ασφάλιση, όπως εμείς την πιστεύουμε, πρέπει να εξασφαλίζει στους εργαζόμενους αξιοπρεπείς συντάξεις και ανθρώπινη περίθαλψη. Τέτοια που να καλύπτει τις σύγχρονες ανάγκες του συνταξιούχου και εργαζόμενου. Ολοι οι εργαζόμενοι και άνεργοι θα πρέπει να είναι ασφαλισμένοι.

Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχουν τρία κύρια ασφαλιστικά ταμεία, ένα που θα καλύπτει όλους τους μισθωτούς, δεύτερο τους αυτοαπασχολούμενους, τρίτο τους αγρότες.

Οι ενοποιήσεις, βέβαια, όταν γίνονται πρέπει να γίνονται με τη σύμφωνη γνώμη των ασφαλισμένων και φυσικά, χωρίς να θίγονται κατακτήσεις και δικαιώματά τους. Το Κόμμα μας παλεύει τα κατώτερα όρια των συντάξεων του ΙΚΑ, να είναι ίσα με τα 20ΗΑΕ.

Πέρα από τα κατώτερα όρια πρέπει να εξασφαλίζονται στους εργαζόμενους αυξημένα ποσά σύνταξης, ανάλογα με το χρόνο ασφάλισης και τις συνεισφορές στην ασφάλιση. Οι εργαζόμενοι να συνταξιοδοτούνται οι άνδρες στα 60 χρόνια τους και οι γυναίκες στα 55. Για τα βαριά και ανθυγιεινά οι άνδρες στα 55 και οι γυναίκες στα 50.

Δεν μπορεί να συνεχιστεί η σημερινή απαράδεκτη κατάσταση, το 70% των συνταξιούχων του ΙΚΑ να παίρνουν συντάξεις από 25 ως 150 χιλιάδες δραχμές. Μιλάμε δηλαδή για πάνω από 500.000 συνταξιούχους.

Για όσους δε συμπληρώνουν τον ελάχιστο χρόνο συνταξιοδότησης να καθιερωθεί ο θεσμός της «κοινωνικής σύνταξης», για την αντιμετώπιση των στοιχειωδών αναγκών τους. Αυτή πρέπει να στηρίζεται σε κρατικούς πόρους και να δίνεται από κρατικό φορέα.

Το ΚΚΕ πιστεύει ότι δεν πρέπει να γίνει αύξηση στις εισφορές των εργαζομένων. Απεναντίας πρέπει να μειωθούν και σε μια πορεία, όλα τα έξοδα της Κοινωνικής Ασφάλισης πρέπει να καλύπτονται από το κράτος και τους καπιταλιστές. Οι καπιταλιστές έχουν στη χώρα μας τεράστια κέρδη, αποτέλεσμα των κυβερνητικών πολιτικών.

Τα αντιασφαλιστικά μέτρα που θέλει να πάρει η κυβέρνηση είναι στον καθένα καθαρά. Το τι θα γίνει, όμως, θα είναι αποτέλεσμα της ταξικής πάλης. Μόνος του δεν μπορεί να σωθεί κανένας. Εμείς θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να οργανώσουμε την πάλη των εργαζομένων και των συνταξιούχων, θα προσπαθήσουμε να αναπτυχθεί κοινή δράση με μικρομεσαίους και αγρότες για να μην περάσουν τα μέτρα αλλά και για να ικανοποιηθούν τα αιτήματά τους. Η κυβέρνηση ετοιμάζει νόμους για να περιορίσει τη δράση του συνδικαλιστικού κινήματος. Ετοιμάζει τρομονόμους. Κανένας νόμος δε θα μπορέσει να μπει φραγμός στους αγώνες των εργαζομένων.

Ο νόμος 2889/2001 - με τον ψευδεπίγραφο τίτλο «Βελτίωση και εκσυγχρονισμός του Εθνικού Συστήματος Υγείας» - ο νόμος για τους Επιθεωρητές Υγείας που βρίσκεται στη Βουλή, το σχέδιο νόμου για την προμήθειες των νοσοκομείων που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα, αλλά και εκείνα τα νομοσχέδια που θα ακολουθήσουν αποτελούν κρίκους της ίδιας αλυσίδας περιορισμού των δικαιωμάτων των χρηστών και των λειτουργών των υπηρεσιών υγείας, που άρχισε να δημιουργείται απ' τις αρχές της δεκαετίας του 1980.

Την άρχισε τότε η ΝΔ, αλλά τώρα τη σφυρηλατεί η εκσυγχρονιστική κυβέρνηση του Σημίτη. Ξεκίνησε με το πεντοχίλιαρο για την είσοδο στα δημόσια νοσοκομεία και το χιλιάρικο στα εξωτερικά ιατρεία απ' τη ΝΔ και καταλήγει στην υπόκλιση μπροστά στην επιχειρηματική δραστηριότητα απ' την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Αποκαλυπτική είναι η εισηγητική έκθεση του σχεδίου νόμου για τις προμήθειες που αναφέρει: «Βασικός στόχος είναι να αποκτήσει η διαπραγματευτική δύναμη των μονάδων υγείας του ΕΣΥ, το πραγματικό βάρος στην αγορά και να αξιοποιηθεί από έμπειρα στελέχη και ευέλικτους μηχανισμούς υλοποίησης».

Μάλιστα, η αποθέωση της αγοράς μετονομάζεται σε σχέδιο «για την υγεία του πολίτη» και διακηρύσσεται σε όλους τους τόνους ότι έχει ως στόχο τα συμφέροντα - τα «πιράνχας» κατά την έκφραση του Αλ. Παπαδόπουλου - που λυμαίνονται το χώρο της υγείας. Τελικά, ο στόχος είναι τα ασφαλιστικά ταμεία και η τσέπη των ασθενών, των ασφαλισμένων και των συνταξιούχων, για να μειωθούν οι κοινωνικές δαπάνες, όπως επιτάσσει η Ευρωπαϊκή Ενωση.

Πρόκειται για μια πολιτική που αναγορεύει τα ασφαλιστικά ταμεία σε βασικούς χρηματοδότες της λειτουργίας των νοσοκομείων, καθώς καλύπτουν το 77% των εσόδων τους, ενώ η κρατική επιχορήγηση μειώνεται δραματικά και περιστρέφεται γύρω στο 5%. Η εξέλιξη αυτή - όπως προκύπτει απ' τα στοιχεία των Κοινωνικών Προϋπολογισμών - σημειώθηκε απ' το 1999 και μετά.

Ιδού ένα μικρό χρονικό των αλλαγών:

• Τη Μεγάλη Πέμπτη του 1992 (23 του Απρίλη) η κυβέρνηση της ΝΔ προχώρησε στην πρώτη αύξηση των νοσηλίων. (Τα νοσήλια της Γ` θέσης από 2.840 έφτασαν τις 8.000 δραχμές και τα νοσήλια της Α` θέσης από 6.040 έφτασαν σε 13.800 δραχμές).

Τον Οκτώβρη του 1992 - αμέσως μετά την πρώτη αύξηση των νοσηλίων - ο κλάδος υγείας του ΙΚΑ έγινε για πρώτη φορά ελλειμματικός.

• Στις 26.1.1993, η ΝΔ προχώρησε στη δεύτερη αύξηση των νοσηλίων. (Τα νοσήλια της Γ` θέσης από 8.000 φτάνουν στις 15.500 και της Α` από 13.800 στις 26.500).
• Κι ήρθε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (σε εφαρμογή του νόμου 2519/1997) με την κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Υγείας (3.2.1998) - που δημοσιεύτηκε στα μουλωχτά στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως - με την οποία καθιερώθηκε το ενοποιημένο κλειστό νοσήλιο, που συνοδευόταν και από τιμολόγιο με τη διατίμηση ορισμένων ιατρικών πράξεων.

Με το ημερήσιο ενοποιημένο νοσήλιο υπήρξαν αυξήσεις από 29 έως 64%, ανάλογα με τη θέση νοσηλείας. Π.χ., το τιμολόγιο της Γ` θέσης στον Παθολογικό Τομέα είναι 20.000 δραχμές, ενώ στο χειρουργικό είναι 25.000 δραχμές.

Επίσης, με το συνολικό ενοποιημένο νοσήλιο υπήρξε «διατίμηση» των ακριβών ιατρικών πράξεων (π.χ., το μπάι - πας χρεώνεται με 1,7 εκατ. δραχμές, η μεταμόσχευση νεφρού 2,5 εκατ. δραχμές, η μεταμόσχευση πνεύμονα 4 εκατ. δραχμές κλπ.).

• Ακόμα η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ με το νόμο 2737/99 έβαλε το ΙΚΑ να πληρώσει αναδρομικά 22 δισ. για ιατρικές πράξεις - πριν το 1998 - που κοστολογήθηκαν παραπάνω.
• Με το νόμο 2789/2000 επιβλήθηκε στα ασφαλιστικά ταμεία και το δημόσιο να προκαταβάλουν στα νοσοκομεία το 75% των υποχρεώσεών τους από δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης εντός 30 ημερών από την ημερομηνία υποβολής των δικαιολογητικών. Ακόμα δόθηκε η δυνατότητα στα νοσηλευτικά ιδρύματα να απευθύνονται στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και να ζητούν την παρακράτηση από τις γραμμένες στον προϋπολογισμό πιστώσεις για επιχορηγήσεις ποσών ίσων με τις ανεξόφλητες κατά περίπτωση οφειλές τους στις περιπτώσεις εκείνες που δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες προθεσμίες.

Ομως τα χρέη των νοσοκομείων - παρά τη ρύθμιση χρεών 195 δισ. το 1997 - εκτινάχτηκαν και πάλι στα 270 δισ.

Την ίδια στιγμή ο ασφαλισμένος του ΙΚΑ αναγκάζεται να καταβάλει στο ακέραιο τις εξετάσεις, σε περίπτωση που μεταφερθεί επειγόντως σε νοσοκομείο και δε γίνει εισαγωγή. Στη συνέχεια θα τα εισπράξει απ' το ΙΚΑ.

Ο τομέας της πρόνοιας χρησιμοποιήθηκε για την εφαρμογή των αντικοινωνικών σχεδίων της κυβέρνησης:

• Με το νόμο 2503/97 οι κρατικοί βρεφονηπιακοί και παιδικοί σταθμοί μεταφέρθηκαν στους δήμους και έχουν επιβληθεί τροφεία. Τις τελευταίες μέρες υπήρξαν αντιδράσεις απ' την Τοπική Αυτοδιοίκηση για την αδυναμία τους να καλύψουν τα έξοδα λειτουργία τους.
• Με το νόμο 2646/98 έγινε μετατροπή της δημόσιας Κοινωνικής Πρόνοιας σε πολιτική προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας.

Το βασικό χαρακτηριστικό αυτής της λογικής είναι ότι τόσο οι χρήστες των υπηρεσιών όσο και οι εργαζόμενοι μένουν μετέωροι μετά το τέλος των προγραμμάτων. Ετσι ακριβώς νιώθουν σήμερα οι εργαζόμενοι στους τρεις μεγάλους οργανισμούς πρόνοιας του ΠΙΚΠΑ, του Εθνικού Οργανισμού Πρόνοιας και του Κέντρου Βρεφών «Μητέρα».

Με τον ίδιο νόμο καταργήθηκαν τυπικά τα Ιατροκοινωνικά Κέντρα (ΙΑΚ) του ΠΙΚΠΑ, που τόσα πρόσφεραν σε μαζικούς εμβολιασμούς.

• Τα Ατομα με Ειδικές Ανάγκες υπήρξαν απ' τα μεγάλα θύματα της κυβερνητικής κοροϊδίας: Οι αυξήσεις για τα επιδόματα είναι εξευτελιστικές (π.χ. για το 2001 θα είναι 5%), ενώ οι δομές συνεχώς συρρικνώνονται. Ταυτόχρονα, οι εξαγγελίες περί μεγαλόπνοων σχεδίων δίνουν και παίρνουν.

Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα της αποκρουστικής πολιτικής της κυβέρνησης είναι το γεγονός ότι το 1997 επιβλήθηκαν τροφεία για τις πολύτεκνες οικογένειες ή όσες έχουν ένα γονιό με αναπηρία μεγαλύτερη του 67% και έχουν τα παιδιά τους στο Ιδρυμα Βρεφονηπιακών Σταθμών. Μέχρι τότε εξαιρούνταν...