Ο ήχος των όπλων φαίνεται ότι είναι η μοναδική οδός «επικοινωνίας» τις τελευταίες βδομάδες ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους. Η ένταση και η βία στην περιοχή έχει κορυφωθεί σε πρωτοφανή βαθμό, κάνοντας όλους όσοι προειδοποιούν για την τραγική προοπτική μιας γενικότερης στρατιωτικής ανάφλεξης στην περιοχή να ακούγονται εξαιρετικά επίκαιροι. Η επικινδυνότητα των εξελίξεων είναι εμφανής και μόνο από το γεγονός ότι και οι δύο πλευρές έχουν επιδοθεί στη χρήση όπλων μεγάλης εμβέλειας (ανάλογα με τις, ούτως ή άλλως, άνισες δυνατότητές τους), αφήνοντας κατά μέρος τις απλές λαστιχένιες σφαίρες, τα δακρυγόνα, τις σφεντόνες.

Η εισβολή ισραηλινών τεθωρακισμένων και εκσκαφέων, στις αρχές της εβδομάδας, στα αυτόνομα παλαιστινιακά εδάφη, σε μια λωρίδα, περίπου, 2,5 τετραγωνικών χιλιομέτρων στη Δυτική Λωρίδα της Γάζας ήταν η τελευταία πράξη μιας συνεχούς πορείας στρατιωτικής κλιμάκωσης, εκ μέρους του Ισραήλ. Τις τελευταίες βδομάδες, πλέον, είναι σχεδόν καθημερινές οι αεροπορικές επιδρομές εναντίον παλαιστινιακών στόχων, χωρίς να υπάρχει πια η «πολυτέλεια» της επιλογής της νύχτας, όταν αρκετά από τα κτίρια - στόχους είναι άδεια, ή της πρότερης προειδοποίησης ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ανθρώπινες απώλειες.

Η εισβολή αυτή έληξε, παρά τις επαναλαμβανόμενες, περί του αντιθέτου, διαβεβαιώσεις των Ισραηλινών στρατιωτικών, σε λιγότερο από 24 ώρες. Το παρασκήνιο της απόφασης αποχώρησης, πλούσιο και αποκαλυπτικό για το ποιόν, τις προθέσεις και τους πραγματικούς «μεγάλους παίχτες» στη ματωμένη «παρτίδα» της Μέσης Ανατολής. Εντούτοις, η διαμορφωθείσα κατάσταση μοιάζει να απέχει πολύ ακόμη και από το σημείο εκείνο, στα τέλη Σεπτέμβρη, όταν ξέσπασε η δεύτερη Ιντιφάντα. Και όσοι επιμένουν, μηχανιστικά, σε δηλώσεις του τύπου «αναγκαία η εκατέρωθεν αυτοσυγκράτηση και η εκατέρωθεν μείωση της βίας όπως και η άμεση επανάληψη συνομιλιών», δεν μπορούν παρά να προκαλούν τον πικρό γέλωτα με τα, κενά περιεχομένου, λόγια τους.

Και αυτό, γιατί η τωρινή κλιμάκωση αποκαλύπτει το κενό της πολυσυζητημένης «ειρηνευτικής διαδικασίας», τους πραγματικούς της στόχους, τις τεράστιες ανεπάρκειές της, αλλά και τις πραγματικές αιτίες της αντιπαράθεσης. Αποκαλύπτει, δηλαδή, παραμέτρους, που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν, πια, να γίνουν σεβαστές ή να «καλυφθούν» με ευχολόγια, που, για πολλούς λόγους, αποφεύγουν να θέσουν την κατάσταση στις πραγματικές της διαστάσεις και επιμένουν να διαστρεβλώνουν τα αυτονόητα. Η πραγματικότητα, όμως, είναι σκληρή, στυγνή και επικίνδυνα εκρηκτική, σήμερα, στη Μέση Ανατολή και οι «παραμορφωτικοί φακοί» δεν είναι αρκετοί για να κρύψουν την αλήθεια.

Πίσω από τις κάμερες, τις φωτογραφίες, τις χειραψίες και τα χαμόγελα που χαρακτήρισαν την περίοδο της «ειρηνευτικής διαδικασίας», πίσω από τις κάμερες των συγκρούσεων, το παιδικό χέρι με τη σφεντόνα, την εντυπωσιακή εικόνα των βραδινών βομβαρδισμών και τις εικόνες φρίκης ενός παλαιστινιακού νοσοκομείου ή ενός ισραηλινού δρόμου μετά από μια βομβιστική επίθεση, ο πόλεμος Ισραηλινών - Παλαιστινίων δε σταμάτησε ποτέ. Και είναι αυτός ο πόλεμος, η συσσωρευμένη οργή, η απογοήτευση, η αγανάκτηση και η εξάντληση κάθε έννοιας υπομονής και ανοχής που εξερράγη σε μια δεύτερη Ιντιφάντα, η οποία συμπύκνωσε, με την πρόσθεση και της ωμής και οξυμένης στρατιωτικής βίας, όλα όσα, ούτως ή άλλως, δεν έπαψαν ποτέ να συμβαίνουν.

Τα λόγια της Αμίρα Χας δε χρειάζεται πολύς κόπος, για να αποδειχτούν. Ορισμένα ενδεικτικά και επιλεκτικά στοιχεία είναι αρκετά, για να γίνει κατανοητή η πραγματικότητα. Η συμπλήρωση εφτά χρόνων «ειρηνευτικής διαδικασίας» βρήκε τον παλαιστινιακό λαό να έχει μέσο ετήσιο εισόδημα που αγγίζει τα 1.500 δολάρια, ενώ το αντίστοιχο ποσό για το Ισραήλ φτάνει τα 17.000 δολάρια. Η, κατά κεφαλήν, κατανάλωση νερού, για κάθε Παλαιστίνιο δεν ξεπερνά τα 450 κυβικά μέτρα, ενώ για κάθε έποικο φτάνει τα 1.450.

Ο ηλεκτρισμός και κάθε είδους επικοινωνία εξαρτάται αποκλειστικά από το Ισραήλ, ενώ θεωρείται αιτία πολέμου η πραγματοποίηση ακόμη και μιας γεώτρησης, που θα δώσει στους Παλαιστινίους λίγο από το πολύτιμο, για την περιοχή, νερό, που διαχειρίζονται εξολοκλήρου οι Ισραηλινοί. Το συντριπτικό ποσοστό της παλαιστινιακής οικονομίας εξαρτάται από το Ισραήλ, τόσο σε επίπεδο εισαγωγών όσο και εξαγωγών, αφού ακόμη και το 3% των συνολικών συναλλαγών, που δεν είναι προς και από το Ισραήλ, χρειάζεται την ισραηλινή άδεια για να πραγματοποιηθεί.

Αυτά όσον αφορά στο επίπεδο των στοιχείων. Γιατί τα πράγματα στο επίπεδο της καθημερινότητας είναι ακόμη χειρότερα. Ορισμένα περιστατικά, που σήμερα, υπό το βάρος της γενικότερης έντασης έρχονται στο φως της δημοσιότητας, επί της ουσίας δεν έπαψαν ποτέ να υπάρχουν. Ο ισραηλινός στρατός εισέβαλε όποτε κρινόταν αναγκαίο, όλα αυτά τα χρόνια, στα αραβικά χωριά, χιλιάδες σε αριθμό, τα οποία δε βρίσκονταν εντός των πόλεων - νησίδων της αυτονομίας. Οι Παλαιστίνιοι αγρότες έβλεπαν από μέρα σε μέρα τη γης τους να μειώνεται ή την περιουσία τους να κατάσχεται από τους πέριξ εβραϊκούς εποικισμούς που, στο πλαίσιο ενός καλά οργανωμένου σχεδίου, δεν έχουν αφήσει σπιθαμή παλαιστινιακής γης, που να μην είναι εν δυνάμει ο χώρος «της ζωτικής τους επέκτασης».

Το περιστατικό, παραδείγματος χάριν, της καταστροφής όλων των καλλιεργειών και της στοιχειώδους κτηνοτροφίας στην ανατολική Λωρίδα της Γάζας, που κηρύχτηκε κατεστραμμένη περιοχή πριν από δυο βδομάδες από το παλαιστινιακό υπουργείο Γεωργίας, εξαιτίας του νερού που κατέκλυσε την περιοχή μετά από «ατύχημα» σε υδραγωγείο παρακείμενου εβραϊκού εποικισμού δεν είναι μοναδικό. Αντίθετα, είναι καθημερινότητα. Οπως καθημερινότητα, στον έναν ή στον άλλο βαθμό, ήταν η άσκηση σκοποβολής των εποίκων στα ελάχιστα ζώα των Παλαιστινίων, ή η, άνευ λόγου, απαγόρευση μετακινήσεων ή και η πραγματοποίηση συλλήψεων Παλαιστινίων εργατών, ενώ περίμεναν στην ουρά, για να περάσουν το ισραηλινό μπλόκο και να μεταβούν στην εργασία τους.

Οι Εβραίοι έποικοι συνέχισαν να δρουν ανενόχλητοι οπλισμένοι και υπό την προστασία ισχυρότατων στρατιωτικών δυνάμεων. Η επικοινωνία των παλαιστινιακών περιοχών, ακόμη και των αυτόνομων δεν ήταν εφικτή, όταν ο ισραηλινός στρατός δεν το θεωρούσε απαραίτητο. Αντίθετα, οι δρόμοι ήταν και είναι ανοιχτοί για τους εποίκους, σε κάθε τους μετακίνηση, γεγονός που σημαίνει απαγόρευση κυκλοφορίας για τους Παλαιστινίους. Ισως δεν υπάρχει χαρακτηριστικότερο παράδειγμα από την πόλη της Χεβρώνας, όπου η πόλη των 120.000 Παλαιστινίων ζει στο ρυθμό που επιβάλλει ο ισραηλινός στρατός, από άκρη σε άκρη, προς όφελος των 400 εποίκων.

Παλαιστινιακά σπίτια κατεδαφίζονταν καθημερινά κατά δεκάδες σε όλα τα παλαιστινιακά χωριά, σε όλες τις περιφερειακές συνοικίες των παλαιστινιακών πόλεων, σε όλα τα προσφυγικά στρατόπεδα που βρίσκονται στις παρυφές αυτών των πόλεων ακόμη και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Τα προσχήματα είναι τα ίδια, όπως πάντα: παράνομες άδειες κατασκευής, χρήση των κτιρίων από εξτρεμιστικά στοιχεία, ανάγκη «ζωτικής επέκτασης των εποικισμών». Δεκάδες είναι οι Παλαιστίνιοι που έπεσαν θύματα της εποικιστικής βίας μέσα στις ίδιες τις φτωχικές τους περιουσίες, αλλά ουδείς έποικος τιμωρήθηκε γι' αυτό με το γνωστό, και πολυχρησιμοποιημένο σήμερα πια, επιχείρημα της «αυτοάμυνας». Τα περιστατικά και τα παραδείγματα είναι χιλιάδες. Αρκεί, ίσως, να αναφερθεί ότι ενώ βρισκόταν σε εξέλιξη η «ειρηνευτική διαδικασία», το μέγεθος των εποικισμών αυξήθηκε κατά 52% και ο αριθμός των εποίκων κατά 70%, αφού όλες οι ισραηλινές κυβερνήσεις διατήρησαν τα οικονομικά προνόμια που χορηγούν σε όλους τους πρόθυμους εποίκους.

«Είναι τουλάχιστον ψευδαίσθηση, για να μην πει κανείς ένα φρικτό ψέμα, η άποψη ότι οι Παλαιστίνιοι επέδειξαν περισσή αδιαλλαξία, απορρίπτοντας τις προτάσεις που κατέθεσε η κυβέρνηση Μπάρακ, το καλοκαίρι στο Καμπ Ντέιβιντ και επανέλαβε, στη συνέχεια, στην Τάμπα, μεσούσης της νέας Ιντιφάντα. Είναι παντελώς αναληθής η εκτίμηση ότι η ισραηλινή προσφορά ήταν γενναία και κατά συνέπεια η ευθύνη της έκρηξης βαρύνει την παλαιστινιακή, δήθεν, πλεονεξία» αναλύει σε εκτενές άρθρο του στην «Guardian», ο Γιούεν Μακ Ασκιλ. «Ο Μπάρακ, όπως και όλες οι ισραηλινές κυβερνήσεις, όπως και όλη η ειρηνευτική διαδικασία, έδιναν στους Παλαιστινίους κάποιες λίγες νησίδες γης που δεν είχαν καμία ελπίδα επιβίωσης μέσα σε ένα απεριόριστο ασφυκτικό κλοιό εποικισμών και ισραηλινού στρατού».

«Το πολυσυζητημένο 96% της Δυτικής Οχθης που προσέφερε ο Μπάρακ είναι άκρως παραπλανητικό, γιατί αναφέρεται μόνο στο έδαφος που δεν καταλαμβάνεται από εποικισμούς, από τις ζώνες της πιθανής τους ανάπτυξης και από ισραηλινά στρατόπεδα! Ακόμη και στο θέμα της επιστροφής των προσφύγων, μιας ειλημμένης απόφασης από τον ΟΗΕ, το Ισραήλ επέδειξε αδιαλλαξία, γιατί είναι γνωστό ότι το μεγαλύτερο μέρος τους δεν επιθυμεί να επιστρέψει στις εστίες του, αλλά απλώς να αναγνωριστεί το αυτονόητο: ότι είναι πρόσφυγες όλες αυτές τις δεκαετίες!» Και ο Μακ Ασκιλ καταλήγει στο ρητορικό: «Τι πιο λογικό από το να γυρίσει ο ισραηλινός στρατός στους στρατώνες του, εντός Ισραήλ, και να πάρει μαζί και τους εποίκους;».

«Θα ήθελα πάρα πολύ κάποιος να με πείσει ότι η κατεδάφιση σπιτιών, άνευ λόγου και προειδοποίησης, η εμφάνιση της κάννης των τεθωρακισμένων μέσα στα σπίτια, οι εικόνες των πολιτών να τρέχουν πανικόβλητοι και το μικρό παιδί που έχω μπροστά μου μέσα στο θάλαμο του παλαιστινιακού νοσοκομείου με το πόδι κομμένο από οβίδα που γκρέμισε το σπίτι του δεν είναι τρομοκρατία» γράφει, ανήμερα του Πάσχα, από τη Λωρίδα της Γάζας, ο Ρόμπερτ Φισκ για την «Independent». «Δεν μπορεί παρά να είναι ψέμα και υποκρισία η επιμονή στο χαρακτηρισμό αντεπίθεση ή αντίποινα στις ισραηλινές επιδρομές και επιθέσεις», σημειώνει ο Φισκ, καταλήγοντας ότι όντως υπάρχουν ένοπλοι Παλαιστίνιοι και όντως γίνονται τρομοκρατικές πράξεις εναντίον των Ισραηλινών, αλλά ο χαρακτηρισμός δεν αφορά ούτε το σύνολο του παλαιστινιακού λαού, ούτε μόνο τις παλαιστινιακές πράξεις.

Η δράση των Ισραηλινών ειρηνιστών, οι διώξεις που υφίστανται, οι συλλήψεις, αλλά ακόμη και οι φυλακίσεις τους είναι θέματα που δε θίγονται από τη διεθνή ειδησεογραφία. Οι φωνές αντίστασης πνίγονται γρήγορα στο περιθώριο. «Γιατί η κατεδάφιση δεκάδων σπιτιών δε συνιστά τρομοκρατική πράξη;», τολμά να αναρωτιέται ο Ισραηλινός συγγραφέας Γκίντεον Λεβί, στη Χααρέτζ, για να καταλήξει ότι «ίσως... εκτόξευση όλμων από τους Παλαιστινίους να είναι μια πράξη αυτοάμυνας ενάντια σε μια κατοχή που δεν έχει τέλος, ενάντια στους εβραϊκούς εποικισμούς που από το 1967 επεκτείνουν διαρκώς τα σύνορά τους μπροστά στα εξουθενωμένα μάτια των Παλαιστινίων».

Σε αυτά, δεν μπορεί κανείς να μη συμπληρώσει τον επιλεκτικό τρόπο με τον οποίο παρουσιάζεται η όλη διένεξη, αλλά και οι έξωθεν παρεμβάσεις. Δεν είναι κρυφό ότι τα ΜΜΕ εστιάζουν στις ένοπλες αντιπαραθέσεις και δεν αναφέρονται καθόλου στο καθημερινό δράμα του παλαιστινιακού λαού. Δεν είναι τυχαίο ότι προβλήθηκε ως «κατευναστική» και «δίκαιη» η γραπτή δήλωση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Κόλιν Πάουελ, που χαρακτήριζε «δυσανάλογη και ακραία» την ανακατάληψη παλαιστινιακών εδαφών και οδήγησε στην αναίρεση της ισραηλινής εισβολής. Οι ίδιοι οι Αμερικανοί διπλωμάτες διευκρίνιζαν ότι η αμερικανική «επίκριση» ήταν περισσότερο μια προσπάθεια να συγκρατηθούν οι ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις σε επίπεδο τέτοιο που η αμερικανική διπλωματία να μη χάνει εντελώς την αξιοπιστία της (και τη δυνατότητα άσκησης επιρροής) απέναντι στις αραβικές κυβερνήσεις, που πιέζονται έντονα από τους λαούς τους για ανάληψη σοβαρής δράσης στο πλευρό της Ιντιφάντα.

Δεν μπορεί κανείς να ξεχνά ότι η Ουάσιγκτον αυτοβαπτίστηκε εγγυήτρια μιας ειρηνευτικής διαδικασίας και μοναδικός διαμεσολαβητής τη στιγμή που είναι γνωστό ότι ετησίως 5 δισ. δολάρια του προϋπολογισμού της χορηγούνται στο Ισραήλ. Είναι επίσης γνωστό ότι έχει ασκήσει βέτο σε όλες τις αποφάσεις που είναι επικριτικές για το Ισραήλ, στο πλαίσιο του Συμβουλίου Ασφαλείας, ακόμη και σε αυτές που προέβλεπαν απλώς την προστασία του παλαιστινιακού λαού. Είναι τουλάχιστον αφελής εθελοτυφλία να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να υπάρξει δίκαιη ειρηνευτική διαδικασία και ισότιμη διαμεσολάβηση όταν το ένα μέρος των διαπραγματεύσεων είναι ισχυρότερο από όλες τις απόψεις και έχει τη σταθερή πολυεπίπεδη υποστήριξη του διαμεσολαβητή!

«Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι είναι εγκλωβισμένοι σε μια κόλαση» σημειώνει σε ένα άρθρο του ο Παλαιστίνιος καθηγητής και διανοητής Εντουαρντ Σαΐντ. «Δεν αρκεί να μιλάμε γενικά για ειρήνη. Η ειρήνη χρειάζεται πραγματικό έδαφος να εφαρμοστεί, συγκεκριμένες βάσεις, αυτές των υπαρχόντων αποφάσεων, του διεθνούς δικαίου, του στοιχειώδους ανθρωπισμού, χωρίς ειρηνευτικές διαδικασίες βασισμένες σε εξωτερικούς παράγοντες και προς την ικανοποίηση αλλότριων συμφερόντων». Και η πραγματική ειρήνη δεν μπορεί να είναι άλλη από την ευημερία, την αποκατάσταση της γαλήνης, της καλής γειτονίας, της συνεργασίας, της υιοθέτησης ανθρωπίνων όρων διαβίωσης και προόδου και για τους δύο λαούς, Ισραηλινούς και Παλαιστινίους.