Το γεωτρύπανο της «ExxonMobil», που βρίσκεται ήδη στην κυπριακή ΑΟΖ

Νέα δυναμική στους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς δίνουν οι διάφοροι σχεδιασμοί για την «αξιοποίηση» των υδρογονανθράκων της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, που «μπλέκουν» πολύπλευρα με τα παζάρια γύρω από τη «λύση» του Κυπριακού, με ισχυρά ιμπεριαλιστικά επιτελεία να εξετάζουν παλιές και νέες συνταγές διχοτόμησης του νησιού.

Η εξόρυξη του αμερικανικού κολοσσού «ExxonMobil» στην κυπριακή ΑΟΖ («οικόπεδο 10») συνεχίζεται, στο πλαίσιο του ολόπλευρου ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για όλη την περιφέρεια και ενώ τις επόμενες μέρες αναμένεται να φτάσει ξανά στη γειτονιά μας ο αρμόδιος για την Ευρασία υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Γουές Μίτσελ. Η άφιξη Μίτσελ αναμένεται ενώ στις 13 Δεκέμβρη ξεκινά ο «στρατηγικός διάλογος» ΗΠΑ - Ελλάδας και ενώ εκτιμάται ότι από μέρα σε μέρα θα ανακοινωθεί συγκεκριμένα ο τρόπος ένταξης των ΗΠΑ στην τριμερή Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ.

Τους υδρογονάνθρακες της περιοχής εποφθαλμιούν πολλά ενεργειακά «μεγαθήρια», όπως επιβεβαίωσε και η χτεσινή ανακοίνωση του Κύπριου υπουργού Ενέργειας, Γ. Λακκοτρύπη, ότι η γαλλική «Total» κι η ιταλική «Eni» υπέβαλαν ως κοινοπραξία αίτηση για τη διενέργεια ερευνών στο «οικόπεδο 7» της κυπριακής ΑΟΖ (οι δύο εταιρείες έχουν «δραστηριοποιηθεί, μαζί ή χώρια, σε πολλά ακόμα «οικόπεδα» της Κύπρου).

Οι ενεργειακές «προοπτικές» της περιοχής βρίσκονται στο επίκεντρο και της 9ης Συνόδου του Βοσπόρου, που ξεκίνησε χτες και ολοκληρώνεται αύριο στην Κωνσταντινούπολη, με θέμα «Διατηρώντας την ειρήνη και την ανάπτυξη για όλους» και με τη συμμετοχή εκπροσώπων από εταιρείες και κυβερνήσεις 80 χωρών. Εκτός από τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρ. Τ. Ερντογάν, εισηγητική ομιλία αναμενόταν να εκφωνήσει και ο Πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκεόργκι Ιβάνοφ. Επίσης, ο «πρόεδρος» και ο «πρωθυπουργός» του ψευδοκράτους, Τ. Ερχιουρμάν και Μ. Ακιντζί, αναμενόταν να μιλήσουν στην ενότητα «Διεθνές εμπόριο (φυσικού) αερίου και οι ανάγκες του».

Στο μεταξύ, εντείνονται οι διεργασίες γύρω από πιθανή επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό, το οποίο βρέθηκε στο επίκεντρο συνάντησης που είχαν ο Ελληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, στο περιθώριο της έκτακτης Συνόδου της ΕΕ για το Brexit. Ο Ελληνας πρωθυπουργός σχολίασε ότι είναι «κοινός στόχος η επανέναρξη του διαλόγου για δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού» και «κλειδί η ουσιαστική προπαρασκευή στον τομέα της Ασφάλειας, στη βάση του πλαισίου Γκουτέρες».

Την ίδια στιγμή, ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου - σε συνέντευξή του στην κυπριακή εφημερίδα «Πολίτης» - τόνισε μεταξύ άλλων ότι «η ομοσπονδιακή λύση απέτυχε» και ότι αν και «ως Τουρκία δεν αποκλείουμε αυτή τη λύση (...) πρέπει να εξετάσουμε όλοι μαζί και άλλες επιλογές, λόγω των εμπειριών που είχαμε όλα αυτά τα χρόνια». Πρόσθεσε ότι πρέπει «να είμαστε ανοιχτοί σε άλλες ιδέες από το νησί ή από τις εγγυήτριες. Και θα πρέπει να συμφωνήσουμε από πριν για το τι θα διαπραγματευτούμε (...) Πριν από όλα αυτά, θα πρέπει να συμφωνήσουμε τι διαπραγματευόμαστε. Για τι είδους λύση; Για ομοσπονδία, για συνομοσπονδία, δύο κράτη ή μια τέταρτη ή πέμπτη επιλογή;». Επανέλαβε ότι η Αγκυρα δεν θα δεχτεί να εξαφανιστεί εντελώς η στρατιωτική της παρουσία από την Κύπρο, και ειδικά για τα Ενεργειακά υπογράμμισε πως «αν η ελληνοκυπριακή και η τουρκοκυπριακή πλευρά συμφωνήσουν, είτε μέσω των εταιρειών είτε μέσω της ΕΕ (σ.σ. για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων), τότε δεν έχουμε πρόβλημα με αυτές τις δραστηριότητες. Ομως δεν βλέπουμε να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων...».

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου για τις σχέσεις με Τουρκία και τι θα πράξει η κυβέρνηση αν παρεμποδιστούν οι γεωτρήσεις στην Κύπρο, ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ Γ. Κατρούγκαλος παρέπεμψε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που ...«έχει καταδικάσει τις συστηματικές παραβιάσεις του διεθνούς Δικαίου από την τουρκική πλευρά και την έχει καλέσει να σεβαστεί τη διεθνή νομιμότητα». Επιχείρησε δε να καθησυχάσει με επίκληση των «τριμερών σχημάτων στρατηγικής συνεργασίας» που οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Κύπρου έχουν αναπτύξει με Αίγυπτο και Ισραήλ, και όπου προωθείται άμεσα και η συμμετοχή των ΗΠΑ, πράγμα που θα οξύνει ακόμα περισσότερο τον ανταγωνισμό με άλλα ιμπεριαλιστικά κέντρα.

Δεν διέψευσε το ενδεχόμενο αρχές του χρόνου να ξεκινήσουν νέες διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και σημείωσε ότι η επίσκεψη Τσίπρα στην Αγκυρα σκοπό έχει «να εκτονώσουμε την ένταση, να διατηρήσουμε ενεργούς τους διαύλους επικοινωνίας που είχε αποκαταστήσει η επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα και να προωθήσουμε - στο μέτρο του δυνατού, ανάλογα με τη θέληση και την ανταπόκριση της άλλης πλευράς - τον μεταξύ μας διάλογο».

Στο μεταξύ, χτες, ο ΓΓ της ΚΕ του ΑΚΕΛ Αντρος Κυπριανού έδωσε συνέντευξη Τύπου, μετά και από την πρόσφατη συνάντηση που είχε στην Αγκυρα με τον Τούρκο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Μεταξύ άλλων είπε ότι «κανείς από εμάς δεν αμφιβάλλει ότι η κύρια ευθύνη για τη συνέχιση της ντε φάκτο διχοτόμησης βαραίνει την Τουρκία. Ομως, η πραγματικότητα είναι ότι κατά καιρούς έγιναν λανθασμένοι χειρισμοί από ελληνοκυπριακής πλευράς». Εκτίμησε ότι «ιδιαίτερα μέσα στα σημερινά δεδομένα, αποδεικνύεται περίτρανα ότι το πραγματικό μας δίλημμα δεν είναι μεταξύ ομοσπονδίας και ενιαίου κράτους αλλά μεταξύ ομοσπονδίας και διχοτόμησης. Τώρα που η ιδέα για εγκατάλειψη της ομοσπονδίας φαίνεται να συζητείται ακόμα και σε ψηλά δώματα, η εναλλακτική επιλογή που συζητείται δεν είναι ασφαλώς το ενιαίο κράτος αλλά μια μορφή διχοτόμησης». Τόνισε ότι πρέπει να γίνει δεκτό το «πλαίσιο Γκουτέρες» και να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις από το σημείο όπου σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά, όπου - όπως υποστήριξε - «στην πραγματικότητα είχαν απομείνει μερικές μόνο διαφορές σε κάθε κεφάλαιο (σ.σ. των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό). Διαφορές που επέβαλλαν τη λήψη πολιτικών αποφάσεων», καταλήγοντας ότι «αυτό επιτρέπει πλέον τη διασταυρούμενη διαπραγμάτευση». Μεταξύ άλλων, αναρωτήθηκε για τη σημερινή κυπριακή κυβέρνηση (του «Δημοκρατικού Συναγερμού») «μήπως προσπαθεί να αποφύγει τη διαπραγματευτική διαδικασία; Μήπως θέλει να οδηγήσει αλλού τα πράγματα αναφορικά με το στόχο της δικοινοτικής - διζωνικής ομοσπονδίας;» και είπε ότι «δεν μας διαφεύγει ότι πολλοί διατείνονται πως ο κ. Αναστασιάδης τούς εκμυστηρεύτηκε ότι επιδιώκει μια άλλη λύση. Λύση που θα έχει συνομοσπονδιακά στοιχεία και στοιχεία δύο κρατών».

• Ενώ εντείνεται η τουρκική επιθετικότητα στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, η Αγκυρα έθεσε ξανά και θέμα «μουσουλμανικής μειονότητας» για τη δυτική Θράκη. Συγκεκριμένα, εκφράζοντας αντίθεση σε πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) που ζήτησε την απελευθέρωση του Κούρδου σοσιαλδημοκράτη ηγέτη Σ. Ντεμιρτάς, ο Τσαβούσογλου σχολίασε ότι και άλλες χώρες δε συμμορφώνονται με αποφάσεις του ΕΔΑΔ, λέγοντας: «Πόσα χρόνια είναι τώρα που η Ελλάδα δεν εφαρμόζει σχετικές αποφάσεις για τους μειονοτικούς; Είχε μεταφερθεί στο ΕΔΑΔ η απαγόρευση της χρήσης του όρου "Τούρκος". Αυτό που προσπαθώ να τονίσω είναι ότι κι άλλες χώρες δεν εφαρμόζουν αυτές τις αποφάσεις. Είναι δικαίωμά μας να κρίνουμε τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ».

Τέσσερις στρατιωτικοί σκοτώθηκαν και ένας ακόμα τραυματίστηκε (νοσηλευόταν μέχρι χτες σε μονάδα εντατικής θεραπείας) μετά από συντριβή στρατιωτικού ελικοπτέρου μες στην Κωνσταντινούπολη, χτες το πρωί.

Το ελικόπτερο έπεσε ανάμεσα σε σπίτια της συνοικίας Σαντζάκτεπε. Στο σημείο έφτασαν ο υπουργός Αμυνας, Χουλούσι Ακάρ, και ο τοπικός κυβερνήτης, Αλί Γερλίκαγια. Ο Ακάρ είπε ότι το ελικόπτερο απογειώθηκε στις 10.30 π.μ. αλλά μισή ώρα αργότερα έχασε επαφή με το κέντρο ελέγχου. Πρόσθεσε ότι έχει ξεκινήσει διοικητική και ποινική έρευνα για τα αίτια του συμβάντος.

Σε μια παράλληλη εξέλιξη, η ηγεσία του Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) ανακοίνωσε ότι στις τοπικές εκλογές του επόμενου Μάρτη θα στηρίξει τους υποψηφίους του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) σε Αγκυρα, Κωνσταντινούπολη και Σμύρνη (τουλάχιστον). Σημειωτέον πάντως ότι πριν από κάποιον καιρό ο ηγέτης του MHP, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, είχε δηλώσει πως το κόμμα του δεν θα συνεργαστεί με το ΑΚΡ και σε αυτές τις εκλογές. Τα δύο κόμματα είχαν συγκροτήσει τη «Λαϊκή Συμμαχία» και συμμετείχαν από κοινού στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του Ιούνη.