ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ-ΓΑΖΑ-ΡΑΜΑΛΑ-ΜΟΣΧΑ.-

Αρνητικό είναι και πάλι το κλίμα στη Μέση Ανατολή μετά την προσωρινή διπλωματική «εκεχειρία» που είχε επιτευχθεί με τη συζήτηση για το ιορδανο-αιγυπτιακό ειρηνευτικό σχέδιο. Η ισραηλινή ηγεσία, επί της ουσίας, απορρίπτει τις υπάρχουσες προτάσεις προκαλώντας την αντίδραση της Παλαιστινιακής Αρχής, ενώ Μόσχα και Ουάσινγκτον εκτίμησαν το συγκεκριμένο σχέδιο ως «αρκετά ικανοποιητική βάση διαλόγου». Την ίδια στιγμή, νέες συγκρούσεις ξεσπούσαν στα αυτόνομα παλαιστινιακά εδάφη.

Βαρέα όπλα και ρουκέτες χρησιμοποίησε, μετά από αρκετές ώρες συγκρούσεων, ο ισραηλινός στρατός για να διαλύσει τους Παλαιστινίους διαδηλωτές στη βόρεια είσοδο της Ραμάλα. Από τα ισραηλινά πυρά καταστράφηκε το κτίριο της παλαιστινιακής στατιστικής υπηρεσίας αλλά και η έδρα της Φατάχ, στη γειτονική μικρή πόλη Ελ Μπιρέχ. Επίσης, τραυματίστηκαν, από αληθινά πυρά, 7 Παλαιστίνιοι, εκ των οποίων οι δύο νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση. Μικρότερης εμβέλειας επεισόδια σημειώθηκαν στην πόλη της Καλκίλιας.

Σχετικά πιο ήρεμα ήταν τα πνεύματα στη Λωρίδα της Γάζας, παρά την έκρηξη ενός μικρού εκρηκτικού μηχανισμού, νωρίς το πρωί, στην περίμετρο εβραϊκού οικισμού, από την οποία τραυματίστηκε ένας Ισραηλινός στρατιώτης και ένας έποικος. Λίγη ώρα αργότερα, ένας νεαρός Παλαιστίνιος έπεφτε νεκρός από ισραηλινά πυρά, στην πόλη Κχαν Γιουνίς, επειδή, όπως ανακοίνωσε ο ισραηλινός στρατός, κινήθηκε «απειλητικά προς το παρακείμενο ισραηλινό στρατιωτικό φυλάκιο».

Αδιευκρίνιστες, τέλος, παραμένουν οι ακριβείς συνθήκες υπό τις οποίες σημειώθηκε έκρηξη, το πρωί της Πέμπτης, κοντά σε σχολείο της Ράφα, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 4 Παλαιστίνιοι. Η αρχική εκδοχή για τοποθέτηση βόμβας από Ισραηλινούς απορρίφθηκε από Παλαιστινίους αξιωματούχους, οι οποίοι φαίνεται να κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πίσω από τη βομβιστική επίθεση κρύβονται Παλαιστίνιοι, που συνεργάζονται με το Ισραήλ.

Η ένταση κλιμακώθηκε και πάλι λίγες μόλις ώρες μετά την ολοκλήρωση άλλης μιας συνάντησης ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους αξιωματούχους ασφαλείας. Από τη συνάντηση δεν προέκυψε τίποτε νεότερο, αφού οι δύο πλευρές δε συμφώνησαν σε τρόπους που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αποκλιμάκωση της βίας, αν και προγραμματίστηκε και νέα συνάντηση, υψηλόβαθμων αξιωματούχων, για την Κυριακή.

Τη στιγμή, μάλιστα, που έληγε η προθεσμία για τα μέτρα υψίστης ασφαλείας που έλαβε ο ισραηλινός στρατός, με αφορμή την επέτειο της Μέρας της Ανεξαρτησίας, ο Ισραηλινός υπουργός Αμυνας, Μπένιαμιν Μπεν Ελιέζερ, ανακοίνωσε τη χορήγηση 11.000 νέων αδειών εισόδου σε Παλαιστινίους εργαζομένους, προκειμένου να αντιμετωπιστεί, με κάποιο τρόπο, η τραγική οικονομική κατάσταση που επικρατεί στα αυτόνομα. Η πρόταση, που χαρακτηρίστηκε «κλάδος ελαίας προς τους Παλαιστινίους» από τον υπουργό άνευ χαρτοφυλακίου, Ντάνι Ναβέχ, έγινε αποδεκτή με επιφυλάξεις και ειρωνεία από την Παλαιστινιακή Αρχή, της οποίας αξιωματούχοι διαβεβαίωναν ότι, παρά τις διακηρύξεις που γίνονται για τα μάτια του κόσμου, οι Παλαιστίνιοι εργαζόμενοι παραμένουν αποκλεισμένοι.

Πολύωρη σύσκεψη, κεκλεισμένων των θυρών, είχαν, χτες, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Αριέλ Σαρόν, και ο υπουργός Εξωτερικών, Σιμόν Πέρες, ενόψει της επίσκεψης, την Κυριακή, του δεύτερου στο Κάιρο, με αποκλειστικό αντικείμενο τις προτάσεις αποκλιμάκωσης που κατέθεσαν η Αίγυπτος και η Ιορδανία, ενώ στη συνέχεια θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον. Οπως δήλωνε ο Σαρόν, «το σχέδιο χρειάζεται αρκετές ουσιαστικές αλλαγές», ενώ συμπλήρωνε κατηγορηματικά ότι «δεν πρόκειται για συνομιλίες, αλλά για προσπάθεια τερματισμού της βίας» και ότι ο ίδιος «δεν ενδιαφέρεται για επίτευξη τελικής συμφωνίας αλλά μόνο ενός ενδιάμεσου διακανονισμού».

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες, η ισραηλινή ηγεσία απορρίπτει την έναρξη νέων συνομιλιών στη βάση των προφορικών συμφωνιών που είχαν επιτευχθεί με την προηγούμενη κυβέρνηση, απορρίπτει την παύση της εποικιστικής δραστηριότητας και ζητά την παρουσίαση λεπτομερειών για τα μέτρα που θα λάβει η Παλαιστινιακή Αρχή για τον τερματισμό της βίας. Οι αντιρρήσεις αυτές, ουσιαστικά, ανατρέπουν τους βασικούς όρους που θέτει το ιορδανο-αιγυπτιακό σχέδιο. Αυτό επισήμανε και ο Παλαιστίνιος διαπραγματευτής Σάεμπ Ερακάτ, ο οποίος υπογράμμισε ότι η ισραηλινή ηγεσία στοχεύει αποκλειστικά «στον τορπιλισμό του ειρηνευτικού σχεδίου».

Μάλιστα, ο Αριέλ Σαρόν, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Τζερούσαλεμ Ποστ», τονίζει ότι «ακόμη και στην περίπτωση επίτευξης ειρήνης, δεν υπάρχει κανένας λόγος απομάκρυνσης των εποικισμών». Την ίδια στιγμή, ακόμη και η αποδοχή εκ μέρους του Σαρόν να εξετάσει το ιορδανο-αιγυπτιακό σχέδιο έχει προκαλέσει σειρά αντιδράσεων στους ακροδεξιούς συγκυβερνώντες. Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του υπουργού Τουρισμού και ηγέτη του Εθνικού Θρησκευτικού Κόμματος, Ρεεβάμ Ζεεβί, ο οποίος κατηγόρησε τον Σαρόν ότι υπαναχωρεί από τη δέσμευσή του να μην αποδεχτεί καμία διαπραγμάτευση όσο συνεχίζεται η βία.

Η στάση της ισραηλινής ηγεσίας, όμως, έχει προκαλέσει δυσαρέσκεια και στην Ουάσιγκτον. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Κόλιν Πάουελ, χαρακτήρισε «πολύ καλή βάση», που μπορεί να προσφέρει «θετικά αποτελέσματα», το ιορδανο-αιγυπτιακό σχέδιο. Λίγες ώρες νωρίτερα, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζορτζ Μπους, είχε συνομιλήσει τηλεφωνικώς με τον Αριέλ Σαρόν, από τον οποίο φέρεται να ζήτησε να εξετάσει σοβαρά τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί.

Την υποστήριξή του στο υπάρχον σχέδιο εξέφρασε και ο Ρώσος Πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος συναντήθηκε, χτες, στη Μόσχα με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Χόσνι Μουμπάρακ. Ο Αιγύπτιος Πρόεδρος, κατά τη διάρκεια συναντήσεων που είχε στο Βουκουρέστι την Πέμπτη, κάλεσε τον ΟΑΣΑ, του οποίου την προεδρία έχει η Ρουμανία, αλλά και την ΕΕ, να αναλάβουν ενεργότερο ρόλο στις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.

ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ και ΑΓΚΥΡΑ.-

Ο υπουργός Οικονομικών της Τουρκίας Κεμάλ Ντερβίς ανακοίνωσε χτες από την Ουάσιγκτον, ότι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα βρίσκονται «πολύ κοντά» στην οριστική απόφαση για τη χορήγηση νέου δανείου στην Τουρκία, ύψους 10 δισ. δολαρίων, προκαλώντας ένα «μίνι-ράλι» στη χρηματαγορά της Κωνσταντινούπολης, με το Χρηματιστήριο να κερδίζει πάνω από 13%.

Το πρακτορείο «Ανατολή» έφερε το διευθυντή του ΔΝΤ Χορστ Κέλερ να δηλώνει ότι «βρισκόμαστε στο τελικό στάδιο της παροχής στην Τουρκία νέας πίστωσης 10 δισ. δολαρίων... οι συνομιλίες μας για το οικονομικό πρόγραμμα της Τουρκίας έχουν σχεδόνολοκληρωθεί», ενώ ο Ντερβίς είπε πως αναμένει «τις επόμενες ημέρες» την οριστικοποίηση του δανείου. Ωστόσο είναι εξαιρετικά αμφίβολο το κατά πόσο νέα δάνεια θα βοηθήσουν την κατακρημνιζόμενη τουρκική οικονομία - ήδη τα εργατικά συνδικάτα προειδοποιούν για απεργίες και μαζικές διαδηλώσεις, παρά τη διά νόμου απαγόρευσή τους, καθώς το «πρόγραμμα» Ντερβίς βασίζεται μεταξύ των άλλων στην περιστολή των μισθών και των συντάξεων, αλλά και την απεμπόληση του συστήματος πρόνοιας της χώρας και του τραπεζικού συστήματος.

Στο προσκήνιο ήρθε χτες κι η αποδοχή, από τον πρωθυπουργό Μπουλέντ Ετζεβίτ, της παραίτησης του υπουργού Ενέργειας Τσουμχούρ Ερσουμέρ, μετά τις «αποκαλύψεις» ότι ενέχεται σε σκάνδαλα διαφθοράς ομού με επιχειρηματίες. Η κίνηση στόχο έχει να κατευναστούν οι ΗΠΑ, η ΕΕ και τα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που ζητούσαν «καταπολέμηση της διαφθοράς», όσο και Τούρκοι επιχειρηματίες - ο πρόεδρος της μεγαλύτερης ένωσης επιχειρήσεων της Τουρκίας, TUSIAD, είπε ότι η παραίτηση είναι «σωστή... δείχνει πολιτική ευθύνη».

Ειδήσεις από την κρίση των φυλακών δεν υπήρχαν χτες, αν και η εφημερίδα «Turkish Daily News» σημείωνε την άρση της απαγόρευσης των συναντήσεων των πολιτικών κρατουμένων στις νέες φυλακές τύπου «F» ως «θετική εξέλιξη», μέτρο το οποίο οι κρατούμενοι χαρακτηρίζουν ανεπαρκές.