Με αφορμή τη συμμετοχή της στην 20ή Διεθνή Συνάντηση Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε με την Μίρθα Μαλντονάδο, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του Παραγουανικού ΚΚ, την κατάσταση στη χώρα της και τις προσπάθειες που κάνει το ΠΚΚ να ανασυγκροτήσει το ταξικό εργατικό κίνημα, μετά από χρόνια επιρροής του εργοδοτικού συνδικαλισμού. Το ΠΚΚ επίσης αποφάσισε στο τελευταίο του συνέδριο να αποχωρήσει από τον συνασπισμό με σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις, το λεγόμενο «Ευρύ Μέτωπο», και προσπαθεί να αποκαταστήσει την αυτοτελή κομμουνιστική δράση.

-- Ποια είναι η πολιτικοοικονομική κατάσταση στην Παραγουάη;

-- Η πολιτικοοικονομική κατάσταση χαρακτηρίζεται από την ανάπτυξη των μεγάλων αγροτικών εκμεταλλεύσεων (όπως παραγωγή της μεταλλαγμένης σόγιας) και της εντατικής κτηνοτροφίας. Υπάρχει μια έντονη παρουσία εργολαβιών, που δουλεύουν για τα μεγάλα μονοπώλια, η οποία όμως παρά τις προσδοκίες δεν έχει αναπτυχθεί αρκετά. Αυτό που κυριαρχεί είναι η πτώση της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων. Το κεφάλαιο που κυριαρχεί είναι το μαφιόζικο, που σχετίζεται με το ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και με το λαθρεμπόριο.

Στην Παραγουάη υπάρχει η χειρότερη κατανομή γης στον κόσμο - το 85% βρίσκεται στα χέρια του 3%. Η φορολογική πίεση είναι τεράστια και πολύ επιθετική κατά των λαϊκών στρωμάτων, φτάνοντας πάνω από το 50%. Χιλιάδες νέοι που εκδιώκονται από την επαρχία φτάνουν στις πόλεις και λόγω έλλειψης δουλειάς ζουν στο περιθώριο, σε συνθήκες εξαθλίωσης, όπου βρίσκει έδαφος κάθε εγκληματική δραστηριότητα. Ολη αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει σε μια μεγάλη κούραση την πλειοψηφία των εργαζομένων. Υπάρχει κούραση και μη εμπιστοσύνη γενικά στην πολιτική. Επίσης, οι συνεχείς απειλές για εξώσεις σε κοινότητες που σημειώνονται εδώ πάνω από 15 χρόνια, με ιδιοκτησία γης που έχουν πληρώσει στο κράτος, δημιουργεί συνθήκες οργής, έλλειψη εμπιστοσύνης, αλλά και πτώση του ηθικού και μειωμένη δέσμευση για αγώνα.

Για να μπορέσουμε να περιγράψουμε την εργατική τάξη στην Παραγουάη αξίζει μια αναφορά στην Ιστορία μας. Μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 1947, η εργατική τάξη είχε αποδεκατιστεί και το Παραγουάνικο ΚΚ είχε σχεδόν αφανιστεί. Από τότε ξεκίνησε η ηγεμονία του κόμματος «Κολοράδο» στο συνδικαλιστικό κίνημα, με σαφή στόχο να το γραφειοκρατικοποιήσει, να το διαφθείρει, να το διασπάσει και να το μετατρέψει σε μια έκφραση εξυπηρέτησης των εργοδοτικών συμφερόντων. Αυτή η κατάσταση συνέβαλε ώστε το προλεταριάτο να οδηγηθεί στην απογοήτευση και να απολέσει την εμπιστοσύνη του στο εργαλείο της συνδικαλιστικής οργάνωσης.

Ο πληθυσμός φτωχοποιείται όλο και περισσότερο, και έτσι το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών διευρύνεται: Το 20% των πιο πλούσιων κατέχει το 55% του πλούτου που παράγει η χώρα, και αυτός ο αριθμός είναι ακόμα πιο ανησυχητικός στις αγροτικές περιοχές. Οι εργαζόμενοι που σχετίζονται με τον τομέα μεταποίησης δεν παρουσιάζουν υψηλό ποσοστό σε σύγκριση με τον τομέα των υπηρεσιών, ενώ το 64% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού κινείται στο πλαίσιο της άτυπης απασχόλησης.

Ο πολλαπλασιασμός των συνδικάτων ανά χώρο εργασίας και όχι ανά κλάδο, η ύπαρξη 8 Εργατικών Κέντρων, η ηγεμονία της CSA-CSI (Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία Eργαζομένων της Αμερικής - Διεθνής Συνομοσπονδία Συνδικάτων) ως οργανωτή των συνδικάτων και των Εργατικών Κέντρων, η διεθνής συνεργασία με σημαντικούς οικονομικούς πόρους για τον ιδεολογικό αφοπλισμό, η επιδείνωση της συνδικαλιστικής και προλεταριακής κουλτούρας με σταθερές ηθικές βάσεις και η αποδυνάμωση της κοσμοθεωρίας που βασίζεται στην αλληλεγγύη και τη συλλογική δουλειά, είναι τα βασικά εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει το εργατικό κίνημα της Παραγουάης.

-- Το Παραγουάνικο ΚΚ τα τελευταία χρόνια αποφάσισε να βγει από τη συμμαχία με άλλες σοσιαλδημοκρατικές δυνάμεις στο πλαίσιο του «Ευρέος Μετώπου». Τι συμπεράσματα έχουν βγει μετά από αυτή την απόφαση;

-- Η αυτοκριτική που πραγματοποιήσαμε στο 8ο Συνέδριο του Κόμματός μας, το Φλεβάρη του 2016, μας οδήγησε στο να επικεντρωθούμε στην ιδεολογική συνοχή του Κομμουνιστικού Κόμματος ως προϋπόθεση για να προσδώσουμε βάθος και εύρος στους αγώνες της εργατικής τάξης. Αναλαμβάνουμε το καθήκον να ενισχύσουμε την εργατική ενότητα, να προωθήσουμε την κοινωνική συμμαχία με τους φτωχούς αγρότες, με τους άτυπους αυτοαπασχολούμενους, με τους μικρούς παραγωγούς και τους μικρούς επιχειρηματίες και βιοτέχνες, που αντικειμενικά έχουν συμφέρον να συγκρουστούν με τα μονοπώλια.

Ετσι, το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι για να προχωρήσεις σε μια πλατιά συμμαχία με οργανώσεις με σοσιαλδημοκρατικής κατεύθυνσης προγράμματα, πρέπει να έχεις ένα ισχυρό κόμμα, με δυνατότητα να καθοδηγείς αυτή τη συμμαχία. Το δεύτερο συμπέρασμα σχετίζεται με τον συστημικό χαρακτήρα της καπιταλιστικής κρίσης, που οδηγεί στην ανάγκη να ριζοσπαστικοποιήσεις την παρέμβασή σου, τη δράση σου, ώστε να ανεβάζει τις διαθέσεις του λαϊκού κόσμου, της εργατικής τάξης, της φτωχής αγροτιάς και των άλλων λαϊκών στρωμάτων που αντικειμενικά μπορούν να ενδιαφερθούν για το Πρόγραμμα του ΚΚ. Το τρίτο συμπέρασμα είναι ότι οι οργανώσεις που θέτουν ως στρατηγικό στόχο την αμφισβήτηση της εξουσίας του κεφαλαίου πρέπει να ξεφύγουν από το στενό πλαίσιο των ορίων της αστικής νομιμότητας αν θέλουν να έχουν πραγματικές προϋποθέσεις επιτυχίας. Και, τέλος, διαπιστώσαμε από την προηγούμενη συμμαχία ότι οι κομμουνιστές ήμασταν αυτοί που τελικά χάσαμε, γιατί απομακρυνθήκαμε από τις αρχές μας στο όνομα της ενότητας.

-- Ποια είναι τα μέτωπα μέσα στην εργατική τάξη και στα άλλα λαϊκά στρώματα στα οποία δίνετε προτεραιότητα; Τι βήματα έχουν γίνει και τι δυσκολίες αντιμετωπίζετε;

-- Μετά το 8ο Συνέδριό μας, θέσαμε ως προτεραιότητα τη δουλειά στην εργατική τάξη. Εκεί που έχουν γίνει βήματα είναι οι κλάδοι των μεταφορών, της υπηρεσίας ύδρευσης, των εκπαιδευτικών, των εργαζομένων στην εστίαση και των οικιακών βοηθών. Σχεδιάζουμε για το 2019 ένα μεγάλο άνοιγμα στη βιομηχανία πετρελαίου, ηλεκτρικών και μηχανοκατασκευών, στην οικοδομή. Τα όποια βήματα έχουν γίνει σχετίζονται με τη συγκρότηση ταξικών πυρήνων συνδικαλιστών, που θα βοηθήσει στο να ανασυνταχθεί ουσιαστικά το συνδικαλιστικό κίνημα.

Ξαναπλησιάζουμε εργαζόμενους με τους οποίους έχουμε συναντηθεί σε αγώνες για τα εργατικά - λαϊκά δικαιώματα. Επιδιώκουμε να ξεπεράσουμε τη δυσκολία που δημιουργεί η διαστρέβλωση στοιχειωδών κριτηρίων για τη συνδικαλιστική δράση, αντιπαλεύουμε την πολύ ισχυρή επίδραση των συμβιβασμένων και εργοδοτικών συνδικάτων, που έχει οδηγήσει στην αποπολιτικοποίηση πολλών εργαζομένων και ουσιαστικά σπέρνει το φόβο που αποτρέπει να οργανωθούν, και λόγω της εργοδοτικής τρομοκρατίας. Επίσης, σε άλλους εργαζόμενους υπάρχει και απέχθεια προς τους συνδικαλιστές, που οφείλεται σε ορισμένους συνδικαλιστές που καλλιεργούν την ταξική συναίνεση και είναι πλήρως εξαγορασμένοι από την εργοδοσία.

Αλλη δυσκολία που αντιμετωπίζουμε σχετίζεται με τη μεγάλη και αρνητική επίδραση που έχει η θρησκεία. Δεν το βάζουμε κάτω, όμως, και τα βήματα που έχουν γίνει μας δίνουν αισιοδοξία, ιδιαίτερα με τη δουλειά που αναπτύσσεται στις νέες ηλικίες και στις γυναίκες της εργατικής τάξης.

Η περίοδος της κρίσης απαιτεί από εμάς τους κομμουνιστές να εξαγάγουμε συμπεράσματα και να εφαρμόσουμε σχέδια για να ξεπεράσουμε αυτήν την κατάσταση, σχέδια που θα επικεντρώνονται στην αναβίωση της κοσμοθεωρίας μας, της αντίληψής μας για την κοινωνία χωρίς εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Η αναζήτηση της ενότητας των Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων, στο πλαίσιο μιας κοινής και πολυεπίπεδης επαναστατικής στρατηγικής παγκοσμίως, αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση ώστε να ανατρέψουμε τον καπιταλισμό και να οικοδομήσουμε την ειρήνη.

Αυτές τις περιόδους, επομένως, η πάλη για την εθνική απελευθέρωση και το σοσιαλισμό απαιτεί την ενίσχυση των οργανώσεών μας με πολλαπλές ικανότητες επίδοσης σε όλους τους τομείς της πάλης, με μορφές ενσωμάτωσης που αποτρέπουν τον χειρισμό πληροφοριών από τον εχθρό σχετικά με τα στρατηγικά μας σχέδια, ανταλλάσσοντας εμπειρίες οι οποίες θα μας επιτρέπουν να δημιουργήσουμε στέρεες υλικές βάσεις για την οικοδόμηση μιας δύναμης μαζικής και ικανής να αμφισβητήσει την εξουσία, με πραγματικές πιθανότητες νίκης.