Ο αγώνας για την υπογραφή αλλά και την εφαρμογή Συλλογικών Συμβάσεων και για τους εργαζόμενους στον Επισιτισμό, με αυξήσεις μισθών και κατοχύρωση δικαιωμάτων, αποτελεί βασικό άξονα των κινητοποιήσεων που σχεδιάζει το Συνδικάτο Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων Αττικής μέσα στο δεύτερο μισό του Ιούνη.

«Να γίνει υπόθεση όλων των εργαζομένων η υπογραφή και εφαρμογή ΣΣΕ με πραγματικές αυξήσεις, να περάσουν μέσα από αυτές τα μέτρα προστασίας της υγείας και της ζωής μας στους χώρους δουλειάς, για να μην ξανασυμβεί εργοδοτικό έγκλημα σαν αυτά με τους συναδέλφους μας διανομείς», αναφέρει το κλαδικό Συνδικάτο στο κάλεσμά του.

Η Διαιτητική Απόφαση που εξέδωσε τις προηγούμενες μέρες ο ΟΜΕΔ για τους εργαζόμενους στις οργανωμένες αλυσίδες εστίασης, καθώς και η προσφυγή του Συνδέσμου Επωνύμων Οργανωμένων Αλυσίδων Εστίασης (ΣΕΠΟΑ) εναντίον της, αποτελούν μια ακόμα απόδειξη για την ανάγκη οι εργαζόμενοι να πάρουν την πάλη για τη Σύμβαση στα χέρια τους: Η Απόφαση έθετε τον πήχη για τον κλαδικό μισθό στα τάρταρα του κατώτερου μισθού (από 655 έως 683 ευρώ για τις περισσότερες ειδικότητες). Ακόμα κι αν η εργοδοτική ένσταση δεν «πάγωνε» τη σχετική διαδικασία, ήταν απίθανο να οδηγήσει σε κάποιο αποτέλεσμα για τους εργαζόμενους. Η κυβέρνηση εξάλλου έχει φροντίσει να δώσει στον ΣΕΠΟΑ, όπως και σε κάθε εργοδοτική οργάνωση, οδό διαφυγής από την υποχρέωση εφαρμογής μιας Σύμβασης: Για να κηρυχθεί μια Σύμβαση υποχρεωτική θα πρέπει η εργοδοτική οργάνωση να παραδώσει τα μητρώα της... κάτι που μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας για τον ΣΕΠΟΑ, που με θράσος ισχυρίζεται πως δεν είναι εργοδοτική οργάνωση αρμόδια να υπογράφει Συμβάσεις, αλλά κάτι σαν όμιλος προβληματισμού για την «προαγωγή της επιχειρηματικότητας, ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας των δικτυωμένων επιχειρήσεων εστίασης»!

Συνδικαλιστές και εργαζόμενοι σε επισιτιστικές επιχειρήσεις μίλησαν στον «Ριζοσπάστη» για τις συνθήκες αμοιβής και δουλειάς, μέσα από τις οποίες αναδεικνύεται η επιτακτική ανάγκη για οργάνωση και διεκδίκηση Συλλογικής Σύμβασης με ουσιαστικές αυξήσεις και δικαιώματα.

«Δουλειά και ζωή με δικαιώματα»: Με το σύνθημα αυτό στο πανό της πήρε μέρος στην απεργία και τη συγκέντρωση της Πρωτομαγιάς στο Σύνταγμα η Σωματειακή Επιτροπή του Συνδικάτου Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων Αττικής σε «Goody's» και «Everest». Μιλώντας για την εργασιακή πραγματικότητα στις επισιτιστικές αλυσίδες, εργαζόμενοι φωτίζουν τη σημασία του συνθήματος που επέλεξαν.

Το αίτημα «Κανένας εργαζόμενος κάτω από 751 ευρώ» έχει ιδιαίτερη σημασία για χιλιάδες εργαζόμενους, οι μισθολογικές αποδοχές των οποίων διαμορφώνονται με βάση τον κατώτατο μισθό. Σε πολλές περιπτώσεις πρέπει να αρκεστούν σε ένα κλάσμα του, αφού δουλεύουν ή δηλώνονται ως 4ωροι και 6ωροι. Η υποδηλωμένη εργασία είναι συνήθης πρακτική. «Υπάρχουν συνάδελφοι που ενώ κολλάνε μισό ένσημο στην πράξη δουλεύουν 10ωρα και 12ωρα, από το άνοιγμα μέχρι το κλείσιμο του καταστήματος», λένε οι εργαζόμενοι. Τέτοια φαινόμενα καταγράφονται έντονα σε μικρότερες επιχειρήσεις, όπως και σε καταστήματα που λειτουργούν με το σύστημα της «δικαιόχρησης» (franchise). Στον μακρύ κατάλογο της εργοδοτικής αυθαιρεσίας καταγράφονται απλήρωτες υπερωρίες, δουλειά χωρίς ρεπό, Δώρα που καταβάλλονται και στη συνέχεια επιστρέφονται στο ταμείο του εργοδότη.

Οσον αφορά τις μεγάλες αλυσίδες, οι εργαζόμενοι ξεχωρίζουν το πρόβλημα των διπλών και τριπλών ειδικοτήτων. Διανομείς κάνουν παράλληλα καθήκοντα μπουφετζή και λαντζέρη, αφού κάθε κατάστημα λειτουργεί με το ελάχιστο προσωπικό. Οι ελλείψεις αντανακλούν και στη χορήγηση των ρεπό. «Εχω δουλέψει 35 μέρες συνεχόμενα χωρίς ρεπό», λέει εργαζόμενος και εξηγεί πως σε αντίστοιχη ή και χειρότερη θέση έχουν βρεθεί όλοι οι συνάδελφοί του, ενώ η δουλειά για 10 - 12 μέρες χωρίς ανάπαυση θεωρείται κάτι «σύνηθες». Οπως τονίζει, η Σωματειακή Επιτροπή διεκδικεί τα 2 ρεπό τη βδομάδα να χορηγούνται σε συνεχόμενες μέρες και μια φορά κάθε μήνα Σαββατοκύριακο.

Αντίστοιχα προβλήματα υπάρχουν με τη χορήγηση των αδειών. «Στις αρχές του 2018 στο κατάστημα οφείλονταν 270 μέρες σε 30 περίπου εργαζόμενους», σημειώνουν μέλη της Σωματειακής Επιτροπής και υπενθυμίζουν ότι το Συνδικάτο είχε προχωρήσει σε παρέμβαση για να δοθούν οι άδειες. Και στις περιπτώσεις όμως που βρίσκονται σε άδεια, οι εργαζόμενοι έχουν αντιμετωπίσει την αξίωση της εργοδοσίας να τη «διακόψουν», για μια μέρα ή και για περισσότερο, και να πάνε στη δουλειά! Την Πρωτομαγιά, εργαζόμενη που είχε ρεπό κλήθηκε να δουλέψει στη θέση συναδέλφων της που απεργούσαν, κάτι που αρνήθηκε.

Παράγοντα διαρκούς αναστάτωσης της ζωής των εργαζομένων αποτελεί και το γεγονός ότι δεν διαμορφώνεται μηνιαίο πρόγραμμα αλλά ενημερώνονται για τις βάρδιές τους κάθε 3 - 4 μέρες, στην καλύτερη περίπτωση κάθε βδομάδα. Οι επιπτώσεις της πρακτικής αυτής είναι πιο έντονες στα καταστήματα 24ωρης λειτουργίας: Εκεί οι βάρδιες μπορεί να γίνονται «καπάκι», οι εργαζόμενοι να δουλεύουν το βράδυ, να σχολάνε το πρωί και να πρέπει να είναι ξανά στο πόστο τους το μεσημέρι. Ανάμεσά τους, πολλοί εργαζόμενοι που έχουν οικογένειες, εργαζόμενες μητέρες, που βλέπουν την καθημερινότητά τους να γίνεται «λάστιχο».

Οι εργαζόμενοι σχολιάζουν ακόμα την πολιτική των επιχειρήσεων σχετικά με τα φιλοδωρήματα των πελατών: Το ποσό που συγκεντρώνεται το διαχειρίζεται κάθε κατάστημα, αξιοποιείται για να καλύπτονται τα ελλείμματα των ταμείων ή ό,τι άλλο προκύψει, και τα ψίχουλα που περισσεύουν μοιράζονται στους εργαζόμενους. Με βάση την πείρα, κάθε μήνα τους αναλογούν... από 4 έως 12 ευρώ!

Στις επιχειρήσεις καφεστίασης του αεροδρομίου της Αθήνας, όπου ο τζίρος και τα κέρδη αυξάνονται, οι εργαζόμενοι δουλεύουν για ψίχουλα σε συνθήκες εντατικοποίησης, όπως περιγράφει η Αγάπη Καρούση, αντιπρόεδρος του κλαδικού Συνδικάτου και πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στην επιχείρηση «ΣΕΛΕΚΤ ΣΕΡΒΙΣ ΠΑΡΤΝΕΡ» (SSP) στην Αττική, την πολυεθνική εταιρεία που λειτουργεί σχεδόν όλα τα καταστήματα στο χώρο του αεροδρομίου.

Το φαινόμενο των πολλαπλών ειδικοτήτων δεν λείπει από τις επισιτιστικές επιχειρήσεις του αεροδρομίου. Οι εργαζόμενοι εκτός από την ατομική σύμβαση που υπογράφουν κατά την πρόσληψή τους, υπογράφουν και μια τροποποιητική σύμβαση, η οποία προβλέπει πως εκτός από τα καθήκοντα που αναλογούν στην ειδικότητά τους, θα τους ανατίθενται και διάφορες ...άλλες εργασίες. Ετσι, «υπάρχουν περιπτώσεις που ένα άτομο κρατάει ταμείο, φτιάχνει καφέδες, εξυπηρετεί πελάτες, καθαρίζει τα τραπεζοκαθίσματα». Το Σωματείο και το κλαδικό Συνδικάτο έχουν απευθυνθεί στην Επιθεώρηση Εργασίας για τις διπλές και τριπλές ειδικότητες, ωστόσο η πρακτική αυτή δεν αποτελεί «παράβαση» της εργατικής νομοθεσίας.

Κάθε εργαζόμενος δουλεύει για δύο, αφού τα πόστα λειτουργούν με το ελάχιστο δυνατό προσωπικό. Τυπικά οι Συμβάσεις τους προβλέπουν πενθήμερη εργασία, στην πράξη όμως είναι σύνηθες να «κόβονται» ρεπό. Υπάρχουν μάλιστα επιχειρήσεις που εξαρχής ξεκαθαρίζουν στους εργαζόμενους πως θα δουλεύουν έξι μέρες τη βδομάδα. Το 9ωρο γίνεται καθημερινότητα, ενώ όσο η κίνηση πυκνώνει τόσο κινδυνεύει και το διάλειμμα. Ακόμα και οι μέρες της κανονικής άδειας δίνονται στους εργαζόμενους όπως βολεύει την εταιρεία, «σπαστά», ακόμα και μια μια μέρα. Για παράδειγμα, «σε μια βδομάδα με λιγότερη δουλειά δίνουν μια μέρα άδεια σε κάθε συνάδελφο», εξηγεί η Αγάπη Καρούση. Ο στόχος είναι να εξαντλούν τις μέρες της άδειας μέσα στο χειμώνα για να έχουν το προσωπικό στη δουλειά τους μήνες της αυξημένης κίνησης. Ενδεικτικό για την εντατικοποίηση που επικρατεί είναι το γεγονός ότι εργαζόμενοι που μετρούν χρόνια στη δουλειά παραιτούνται μην αντέχοντας τους εξαντλητικούς ρυθμούς.

Στα παραπάνω προστίθενται τα ανύπαρκτα μέτρα ασφάλειας και υγιεινής: Εργαζόμενοι καθαρίζουν ψησταριές και άλλα σκεύη με ισχυρά καθαριστικά χωρίς μάσκες, οι εξαερισμοί στις κουζίνες δεν λειτουργούν, στο ζαχαροπλαστείο δουλεύουν στον ίδιο χώρο που λειτουργούν τρεις παγομηχανές με το θερμόμετρο να χτυπάει «κόκκινο».

Ενα σεβαστό μέρος του μισθού των εργαζομένων, που έτσι κι αλλιώς κινείται σε επίπεδα λίγο πάνω από τον κατώτατο, εξανεμίζεται από τα αυξημένα έξοδα μετακίνησης. Οπως υπολογίζουν, ένας μισθός το χρόνο ξοδεύεται στα εισιτήρια. Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα αν συνυπολογιστούν οι νυχτερινές βάρδιες που συνεπάγεται η 24ωρη λειτουργία των καταστημάτων. Μπορεί, για παράδειγμα, κάποιος εργαζόμενος να πιάνει δουλειά στις 5 το απόγευμα και να σχολάει μετά τα μεσάνυχτα, δηλαδή σε ώρες που δεν κυκλοφορούν Μέσα Μαζικής Μεταφοράς. Παρ' όλα αυτά, το κόστος μετακίνησης από και προς τη δουλειά, όπως καταγγέλλει το Σωματείο, επιβαρύνει στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων τους ίδιους τους εργαζόμενους.

Σε ορισμένα καταστήματα ο πρώτος μήνας στη δουλειά είναι «δοκιμαστικός», δηλαδή οι υπό... δοκιμή εργαζόμενοι δεν πληρώνονται, παρά μόνο για τα εισιτήριά τους!

Σοβαρό πρόβλημα αποτελεί και η πρακτική που εφαρμόζει η εταιρεία για τα «ταμειακά ελλείμματα», βγάζοντας κάθε τόσο «φιρμάνι» και παρακρατώντας τα από τους μισθούς. Οπως υπογραμμίζει το Σωματείο, η διαδικασία με την οποία «κλείνονται» τα ταμεία είναι προβληματική, καθώς αυτή δεν γίνεται παρουσία των εργαζομένων που τα παραδίδουν. Στο πλαίσιο της αυθαίρετης αυτής πρακτικής έχουν σημειωθεί και μια σειρά από τραγελαφικά περιστατικά: Σε εργαζόμενους στην κουζίνα, για παράδειγμα, επιβλήθηκε «χαράτσι» 80 ευρώ από τη μισθοδοσία με το πρόσχημα του «ταμειακού ελλείμματος» και μόνο μετά τις διαμαρτυρίες του Σωματείου και των εργαζομένων η εταιρεία προσπάθησε να μπαλώσει κάνοντας λόγο για «λάθος» στο λογιστήριο.

«Οι εξελίξεις που έχουν διαμορφωθεί τόσο στους χώρους των επισιτιστικών καταστημάτων, στις μεγάλες αλυσίδες, όσο και μέσα στα ξενοδοχεία, με τα εξοντωτικά ωράρια μπροστά στην καλοκαιρινή περίοδο, τη μη εφαρμογή των Συλλογικών Συμβάσεων, τις ελαστικές εργασιακές σχέσεις, τους μισθούς πείνας, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για αναμονή και αποδοχή της καλλιέργειας αυταπατών από την κυβέρνηση και τους ανθρώπους της μέσα στο εργατικό κίνημα», τονίζει το Συνδικάτο Επισιτισμού - Τουρισμού - Ξενοδοχείων Αττικής.

Τη Δευτέρα 13/5, στις 5 μ.μ., στα γραφεία του (Γλάδστωνος 3, 7ος όροφος), το κλασικό Συνδικάτο προχωρά σε ανοιχτή συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου. Στη βάση της κατάστασης που επικρατεί στους χώρους δουλειάς, επισημαίνει την ανάγκη να συντονιστεί η δράση όλων των σωματείων του κλάδου, στην Αττική και σε ολόκληρη τη χώρα, και να αποφασιστούν «συγκεκριμένα βήματα και ενέργειες, με κορύφωση τα τέλη του Ιούνη».