Εχουν πληθύνει το τελευταίο διάστημα οι συναντήσεις που στοχεύουν στην προώθηση της λεγόμενης «ευρωατλαντικής ολοκλήρωσης» των Βαλκανίων, δηλαδή στην ένταξη όσων χωρών της περιοχής δεν το έχουν κάνει στις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, με το βλέμμα στραμμένο σε ισχυρούς ανταγωνιστές όπως η Ρωσία, που διατηρεί παραδοσιακά σχέσεις ειδικά με σλαβόφωνους, και η Κίνα, που εντάσσει την περιοχή στα φιλόδοξα σχέδιά της για τους σύγχρονους εμπορικούς δρόμους, με την πρωτοβουλία «Μία Ζώνη, Ενας Δρόμος».

Μετά τη Διάσκεψη Κορυφής στο Πόζναν της Πολωνίας στις 4 και 5 Ιούλη, της λεγόμενης Διαδικασίας του Βερολίνου, για τα Δυτικά Βαλκάνια, στις 8 και 9 Ιούλη έγινε στο Σαράγεβο της Βοσνίας - Ερζεγοβίνης η Σύνοδος Κορυφής της «Διαδικασίας Συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη». Η «Διαδικασία» αυτή ξεκίνησε το 1996, με πρωτοβουλία της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, και συμμετέχουν επίσης Αλβανία, Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Κροατία, Κοσσυφοπέδιο, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βόρεια Μακεδονία, Ρουμανία, Σλοβενία και Τουρκία.

Στη φετινή διοργάνωση, η ηγεσία του Κοσσυφοπεδίου και η κυβέρνηση της Αλβανίας αποφάσισαν να μη συμμετάσχουν, εκτιμώντας ως εχθρική τη στάση της διοργανώτριας χώρας, με αφορμή την αντιπαράθεση της κοσοβάρικης κυβέρνησης με τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και τη Σερβία, στα προϊόντα των οποίων έχει επιβάλει δασμούς 100%. Παρά την επίσημη μη συμμετοχή της αλβανικής κυβέρνησης, πάντως, ο Πρόεδρος της χώρας Ιλίρ Μέτα, ο οποίος βρίσκεται σε σφοδρή αντιπαράθεση με την κυβέρνηση του σοσιαλδημοκράτη Εντι Ράμα, που θέλει να τον αποπέμψει, πήγε στο Σαράγεβο. Εκεί μάλιστα δήλωσε ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι «ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα», προκαλώντας την άμεση αντίδραση της παριστάμενης πρωθυπουργού της Σερβίας, Ανα Μπρνάμπιτς, η οποία επεσήμανε ότι ούτε η Βοσνία - Ερζεγοβίνη ούτε η «Διαδικασία Συνεργασίας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη» ως σύνολο αναγνωρίζουν ανεξάρτητο Κοσσυφοπέδιο (τυπικά, με βάση αποφάσεις του ΟΗΕ, εξακολουθεί να αποτελεί τμήμα της Σερβίας) και κάλεσε τον Μέτα να απέχει από προκλήσεις. Η σερβική κυβέρνηση, όπως και αυτή της Ρωσίας, έχουν καταγγείλει την πρόσφατη απόφαση της Αλβανίας και του ευρωΝΑΤΟικού προτεκτοράτου του Κοσσυφοπεδίου για συνένωση πρεσβειών και εξωτερικής πολιτικής ως βήμα για το σχέδιο της «Μεγάλης Αλβανίας», με τη Ρωσία να χαρακτηρίζει ανησυχητικό το ότι για αυτήν την κίνηση δεν υπάρχει καμία αντίδραση από την ΕΕ.

Ο δε Σερβοβόσνιος Πρόεδρος Μίλοραντ Ντόντικ, που συμπροεδρεύει σ' αυτήν την ιδιόμορφη ομοσπονδία με τους εκπροσώπους των Μουσουλμάνων, Σεφίκ Ντζαφέροβιτς, και των Κροατών, Ζέλικο Κόμσιτς, εξέφρασε τη λύπη του για τη μη συμμετοχή της Αλβανίας και του Κοσσυφοπεδίου.

Παρά τις τριβές, πάντως, στη συνάντηση αποφασίστηκε να δοθεί η επόμενη προεδρία της «Διαδικασίας», το 2020, στο Κοσσυφοπέδιο, το 2021 στην Τουρκία και το 2022 στην Ελλάδα.

Στην τελική διακήρυξη της Συνόδου στο Σαράγεβο, που υπέγραψαν οι Πρόεδροι και πρωθυπουργοί όλων των χωρών (και για την Ελλάδα ο πρέσβης στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, Γιώργος Ηλιόπουλος), η ΕΕ εμφανίζεται ως «ο ισχυρότερος πάροχος της ώθησης για τον πλήρη μετασχηματισμό της περιοχής και την προώθηση της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, του κράτους δικαίου, της αμοιβαίας κατανόησης, της διασυνδεσιμότητας και της καλής οικονομικής διακυβέρνησης». Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διασυνδεσιμότητα των διαφόρων δικτύων μεταφοράς Ενέργειας και άλλων υποδομών, ζήτημα που ενδιαφέρει τους μονοπωλιακούς ομίλους, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί πεδίο ανταγωνισμού για το ποιος θα πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι της «πίτας», κάτι που για τους λαούς δεν πρόκειται να φέρει καμία σημαντική αλλαγή. Αντίθετα, το «κουβάρι» των ανταγωνισμών θα τους μπλέξει σε νέα βάσανα, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν στην περιοχή των Βαλκανίων με το αιματοκύλισμα που προκάλεσαν το ΝΑΤΟ και η ΕΕ.

Τη δική της σημασία είχε και η παρουσία στη Σύνοδο του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της διεύρυνσης της ΕΕ και εξέφρασε παράπονα ότι «η ενταξιακή διαδικασία της χώρας του έχει μπλοκαριστεί από κάποιους κοντόφθαλμους λαϊκιστές». Επιπλέον ο Ερντογάν επισκέφτηκε τα τουρκικά στρατεύματα που συμμετέχουν στην «ειρηνευτική» δύναμη της ΕΕ στη Βοσνία - Ερζεγοβίνη και συμμετείχε σε συνάντηση Μουσουλμάνων, με αφορμή και την επέτειο της σφαγής αμάχων στη Σρεμπρένιτσα το 1995, ένα γεγονός που μεγιστοποιήθηκε και ήταν στοιχείο σειράς από προβοκάτσιες που στήθηκαν για να νομιμοποιηθεί η ιμπεριαλιστική επέμβαση που διέλυσε την ενιαία Γιουγκοσλαβία.