Ενώ ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών ολοκληρώνει σήμερα διήμερη επίσκεψη στα Σκόπια
Από τη χτεσινή επίσκεψη Μακρόν στο Βελιγράδι |
Διήμερη επίσημη επίσκεψη στη Σερβία ξεκίνησε χτες ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, με επίκεντρο την προώθηση του ευρωατλαντικού σχεδιασμού (και των επιδιώξεων της γαλλικής αστικής τάξης σε αυτόν) στα Δυτικά Βαλκάνια, μεταξύ άλλων και μέσω ενεργοποίησης του διαλόγου για τη λεγόμενη «ομαλοποίηση» των σχέσεων Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου στο φόντο των ευρύτερων ανταγωνισμών με Ρωσία και Κίνα.
Οι Πρόεδροι Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς και Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν έχουν προγραμματίσει δημόσια κοινή εμφάνιση σε κεντρικό πάρκο του Βελιγραδίου και την υπογραφή τουλάχιστον 20 σημαντικών συμφωνιών οικονομικής συνεργασίας. Ο Μακρόν αναμένεται να εξηγήσει ότι δεν είναι αντίθετος με ένταξη χωρών των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ, αλλά ότι επιδιώκει την ένταξή τους μετά την ικανοποίηση προϋποθέσεων και «μεταρρυθμίσεων».
Με αφορμή την επίσκεψη του Εμ. Μακρόν στη Σερβία, οκτώ μήνες μετά την τελευταία αναβολή της, ο Τζέιμς Χούπερ, Αμερικανός διπλωμάτης, πρώην στέλεχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, νυν διευθυντής του «Συμβουλίου Βαλκανικής Δράσης», μιλώντας στη «Φωνή της Αμερικής», επανέφερε στο προσκήνιο τους ανταγωνισμούς μεταξύ δυτικών ιμπεριαλιστικών χωρών.
Υποστήριξε ότι οι Πρόεδροι Σερβίας Αλ. Βούτσιτς και Κοσσυφοπεδίου Χασίμ Θάτσι είχαν φτάσει πέρσι σε συμφωνία για την οριοθέτηση των συνόρων «μέσω μίας μικρής ανταλλαγής εδαφών», αλλά αντιτάχθηκε σε αυτή η Γερμανίδα καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ, χωρίς να προτείνει εναλλακτική λύση. Ο Χούπερ κατηγόρησε εμμέσως πλην σαφώς τη Γερμανία πως «συντονίζει» τις πολιτικές της σε συνεργασία με τον πρωθυπουργό των Κοσοβάρων Αλβανών Ράμους Χαραντινάι, που επέβαλε τον περασμένο Νοέμβρη μονομερώς δασμούς 100% σε Σερβία και Βοσνία - Ερζεγοβίνη, τινάζοντας στον αέρα τις έως τότε προσπάθειες για παζάρι που θα οδηγούσε σε συμφωνία. Πρόσθεσε ακόμη πως η Μέρκελ πρότεινε στον Μακρόν να βρει μία εναλλακτική διαδικασία για επανέναρξη του διαλόγου μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου, υπαινισσόμενος πως η σημερινή παρουσία του Μακρόν στο Βελιγράδι εξυπηρετεί και τον σκοπό επανέναρξης των επίσημων παζαριών για συμφωνία μεταξύ Βελιγραδίου - Πρίστινας. Αξίζει άλλωστε να σημειωθεί πως μετά την (προ μηνών) γαλλογερμανική Σύνοδο στο Βερολίνο για τα Δυτικά Βαλκάνια, είχε προγραμματιστεί μέσα στο πρώτο 10ήμερο του Ιούλη συνέχιση των διαβουλεύσεων στο Παρίσι. Ωστόσο, η άρνηση του Ρ. Χαραντινάι να άρει τους δασμούς σε βάρος της Σερβίας, ώστε να ξεκινήσει διάλογος, προκάλεσε ματαίωση της δεύτερης γαλλογερμανικής Συνόδου.
Γαλλικά μέσα όπως το δίκτυο «France 24» μετέδωσαν χτες πως η γαλλική κυβέρνηση (σε αντίθεση με τη γερμανική) εμφανίζεται «ανοικτή» σε συμφωνία για «ανταλλαγή εδαφών» μεταξύ Σερβίας και Κοσσυφοπεδίου.
Τη μέρα έναρξης της επίσκεψης του Γάλλου Προέδρου στο Βελιγράδι, εμφανίστηκε στα Σκόπια και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ανταποκρινόμενος σε επίσημη πρόσκληση του ομολόγου του στη Βόρεια Μακεδονία, Νίκολα Ντιμιτρόφ.
Σε ανακοίνωση της τουρκικής κυβέρνησης αναφέρεται πως ο Τσαβούσογλου, στη διάρκεια της διήμερης επίσκεψης που ολοκληρώνεται σήμερα στα Σκόπια, θα συζητήσει διμερή ζητήματα με στόχο την περαιτέρω αύξηση της ήδη στενής συνεργασίας, περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης των οικονομικών σχέσεων και περιφερειακά ζητήματα.
Νωρίτερα, στα Σκόπια ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ κάλεσε τους πολιτικούς ηγέτες των μεγαλύτερων κομμάτων της αντιπολίτευσης σε συνάντηση την Παρασκευή, προκειμένου να εξετάσουν πιθανή σύγκλιση σε ζητήματα όπως ο εκλογικός νόμος, ο ρόλος του Γενικού Εισαγγελέα και η νέα απογραφή πληθυσμού. Τέλος, ο Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας Στέβο Πεντάροφσκι, από τη Σλοβενία όπου πραγματοποιεί επίσημη επίσκεψη, δήλωσε πως η χώρα του θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ μέχρι τα τέλη του έτους. Εξέφρασε επίσης την ελπίδα πως τα Σκόπια θα πάρουν ημερομηνία για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την ΕΕ τον Οκτώβρη.
«Λάδι στη φωτιά» των αμερικανοτουρκικών αντιθέσεων ρίχνει η παράδοση των ρωσικών συστημάτων «S-400» που η Αγκυρα αγόρασε από τη Μόσχα. Χτες προσγειώθηκαν στην τουρκική βάση Μουρτέντ η 8η και 9η κατά σειρά παρτίδα πυραύλων, παρά τις αυστηρές προειδοποιήσεις και τις έντονες ενστάσεις των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ.
Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέμεινε ότι «αγοράζοντας τους "S-400" δεν προετοιμαζόμαστε για πόλεμο. Προσπαθούμε να εγγυηθούμε την ειρήνη και την εθνική ασφάλειά μας» αλλά και ότι το ΝΑΤΟ «θα πρέπει να είναι ευχαριστημένο» με την αγορά των «S-400». «Εάν το ΝΑΤΟ έχει 3-5 ισχυρότερα κράτη - μέλη, τότε το ένα από αυτά είναι η Τουρκία. Και στην περιοχή μας, η Τουρκία είναι η ισχυρότερη στήριξη του ΝΑΤΟ... Και εάν μια τόσο υπεύθυνη χώρα όπως η Τουρκία γίνει ισχυρότερη στον τομέα της ασφάλειάς της αφού παραλάβει τους "S-400", ποιος θα είναι επίσης ισχυρότερος; Αυτό θα ενδυναμώσει την ίδια τη Συμμαχία».
Επέμεινε επίσης ότι οι κυρώσεις που εξετάζει εδώ και καιρό η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα συναντήσουν εμπόδια στην προώθησή τους, πρώτα απ' όλα από τον ίδιο τον Ντ. Τραμπ, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος θα πρέπει να βρει «κάποιο συμβιβασμό» για το ζήτημα.
Σημειωτέον, την περασμένη Παρασκευή, όταν άρχισαν να φτάνουν οι πρώτες συστοιχίες στην Αγκυρα, ο εκτελών χρέη υπουργού Αμυνας των ΗΠΑ Μαρκ Εσπερ συνομίλησε με τον Τούρκο ομόλογό του Χ. Ακάρ, επαναλαμβάνοντάς του ότι η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να πιστεύει πως η Τουρκία δεν μπορεί να έχει και τα μαχητικά «F-35» και τους «S-400». Από τη δική του μεριά ο Ακάρ υποστήριξε ξανά ότι η Αγκυρα δεν αλλάζει στρατηγικό προσανατολισμό στις συμμαχίες της. Μετά τη συνομιλία Εσπερ - Ακάρ αναβλήθηκε η συνέντευξη Τύπου που είχε ανακοινώσει το Πεντάγωνο και μέχρι την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν υπήρχε ακόμα επίσημη τοποθέτηση εκ μέρους της κυβέρνησης Τραμπ. Μεταξύ άλλων αναζωπυρώθηκαν σενάρια για συμβιβασμούς που εξετάζουν Αγκυρα - Ουάσιγκτον. Η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η αμερικανική αντιπροσωπεία θα μεταβεί στην Τουρκία σε λίγες μέρες για να συζητηθεί το θέμα.
Εκπρόσωπος της κυβέρνησης Τραμπ απέφυγε να διαψεύσει δημοσίευμα του «Μπλούμπεργκ» ότι μια σειρά από κυρώσεις είναι ήδη έτοιμες, ενώ ενδεικτική είναι και η ανακοίνωση που εξέδωσαν οι γερουσιαστές και επικεφαλής των Επιτροπών Ενόπλων Δυνάμεων και Εξωτερικών Υποθέσεων, Τζιμ Αϊνχοφ, Τζακ Ριντ, Τζιμ Ρις και Μπομπ Μενέντεζ. Επικρίνουν έντονα την Αγκυρα και μιλούν για «ανησυχητική ένδειξη στρατηγικής ευθυγράμμισης με τη Ρωσία», ωστόσο δεν ξεχνούν να τονίσουν ότι «η Τουρκία είναι σημαντικός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και ελπίζουμε πως η στρατηγική σχέση μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας θα ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο».
Λίγες μέρες πριν λήξει το τελεσίγραφο των ΗΠΑ για πλήρη αναστολή της
ΜΟΣΧΑ - ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ - ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ.--
Η ΕΕ εντείνει τις πιέσεις προς τη Ρωσία να συμμορφωθεί με τις συνθήκες για τον «πυρηνικό αφοπλισμό», λίγες μέρες πριν από τις 2 Αυγούστου, όταν λήγει το τελεσίγραφο των ΗΠΑ για τήρηση των όρων της Συνθήκης INF, για την απαγόρευση των πυραύλων μικρού και μεσαίου βεληνεκούς (500 - 5.500 χλμ.).
Χτες η επικεφαλής της Εξωτερικής Πολιτικής της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, τόνισε απευθυνόμενη στη ρωσική κυβέρνηση πως «οι επόμενες μέρες αποτελούν την τελευταία ευκαιρία για διάλογο» και «για ουσιαστικές και διαφανείς ενέργειες για να εξασφαλιστεί η πλήρης και επαληθεύσιμη συμμόρφωση προς τις διατάξεις της Συνθήκης INF».
Οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν τον Φλεβάρη ότι αποχωρούν από τη Συνθήκη INF και έδωσαν διορία στη Ρωσία έως τον Αύγουστο να «συμμορφωθεί». Η ρωσική κυβέρνηση ενέκρινε πρόσφατα και τυπικά την αναστολή της εφαρμογής της INF, κατηγορώντας από την πλευρά της την αμερικανική κυβέρνηση για αθέτηση των όρων της.
«Προτρέπουμε σθεναρά τη Ρωσική Ομοσπονδία να δώσει αποτελεσματικά απάντηση στις σοβαρές ανησυχίες που έχουν εκφραστεί επανειλημμένα για την εξέλιξη, τις πτητικές δοκιμές και την ανάπτυξη του πυραυλικού συστήματος επιφανείας 9M729», ανέφερε η Μογκερίνι. Αντίστοιχες «εκκλήσεις» προς τη Ρωσία είχε απευθύνει πρόσφατα και ο γγ του NATO, Γενς Στόλτενμπεργκ.
Ενα σημείο στο οποίο συμφωνούν οι δυο πλευρές είναι ότι οι συνθήκες «αφοπλισμού» θα πρέπει να περιλαμβάνουν και άλλες χώρες - ιδιαίτερα την Κίνα.
Στο μεταξύ, ο Αμερικανός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Τζον Σάλιβαν, και η υφυπουργός για τον Ελεγχο των Οπλων και τη Διεθνή Ασφάλεια, Αντρεα Τόμσον, θα έχουν συνομιλίες με τον υφυπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Ριάμπκοφ, στη Γενεύη στις 17 - 18 Ιούλη, στο πλαίσιο του διαλόγου για τη στρατηγική ασφαλείας ΗΠΑ - Ρωσίας, όπως είχε συμφωνηθεί και στην επίσκεψη του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, στο Σότσι τον Μάη.
Ο Ριάμπκοφ εξέφρασε την προσδοκία η συνάντηση στη Γενεύη να συμβάλει στον διάλογο για τον έλεγχο των εξοπλισμών, συμπεριλαμβανομένης της Συνθήκης για τη Στρατηγική Μείωσης των Οπλων (New START), η οποία λήγει το 2020. Η τελευταία αντίστοιχη συνάντηση μεταξύ Ριάμπκοφ και Τόμσον είχε γίνει στις 12 Ιούνη στην Πράγα. Αμέσως μετά τη Γενεύη οι Αμερικανοί αξιωματούχοι του ΥΠΕΞ θα μεταβούν στις Βρυξέλλες, για να ενημερώσουν τους «συμμάχους» τους στην έδρα του ΝΑΤΟ.