Copyright 2019 The Associated

Φιλότουρκοι Σύροι ένοπλοι προωθούνται σε τουρκικό άρμα μάχης

Η σημερινή συνάντηση των Προέδρων της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν και της Τουρκίας Ρ. Τ. Ερντογάν στο Σότσι αναμένεται να κρίνει μέρος των επόμενων κινήσεων στη γεωπολιτική σκακιέρα της Συρίας και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, με φόντο την εκπνοή της πενθήμερης εκεχειρίας και την αποχώρηση Κούρδων μαχητών.

Στο διευρυμένο παζάρι που είναι σε εξέλιξη και αφορά μοιρασιά αγορών, πλουτοπαραγωγικών πηγών και σφαιρών επιρροής στη βόρεια Συρία, είναι ενδεικτικές οι κινήσεις των ΗΠΑ, που δηλώνουν αποφασισμένες να διατηρήσουν έναν ισχυρό πυρήνα στρατιωτικής δύναμης σε... πετρελαιοπηγές της ανατολικής Συρίας.

Ο Αμερικανός υπουργός Αμυνας Μαρκ Εσπερ το δήλωσε χτες ξεκάθαρα στη διάρκεια αιφνιδιαστικής επίσκεψης στη Σαουδική Αραβία, δείχνοντας ότι οι ΗΠΑ παραμένουν «παρούσες» στο αιματοκύλισμα της Συρίας ώστε να εξασφαλίσουν λάφυρα και μερίδιο από την τεράστια «πίτα» της «επόμενης μέρας».

Παράλληλα, ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ξεκαθάρισε ότι δεν εγκαταλείπει τις πετρελαιοπηγές της ανατολικής Συρίας, δηλώνοντας αφενός ότι οι ΗΠΑ «θα κάνουν κάτι με τους Κούρδους» για να εξασφαλίσουν... «εισόδημα» από το συριακό πετρέλαιο (!), αφετέρου πως έχει προτείνει να στείλει εκεί μία... αμερικανική πετρελαϊκή εταιρεία «να βοηθήσει».

«Σφήνα» σε αυτούς τους σχεδιασμούς φαίνεται πως μπαίνει η Γερμανία, με τον υπουργό Εξωτερικών Χάικο Μάας να επαναλαμβάνει την αντίθεση της χώρας του στην τουρκική εισβολή, η οποία όπως είπε «παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο».

Στην ατζέντα της συνάντησης Πούτιν - Ερντογάν αναμένεται να τεθούν οι ευρύτερες επιδιώξεις των δύο χωρών στο πλαίσιο της λεγόμενης Διαδικασίας της Αστάνα, που διατηρούν μαζί με το Ιράν για την εξεύρεση πολιτικής λύσης στη Συρία. Αναμένεται επίσης να εξετάσουν τις αντιθέσεις ή και συγκλίσεις συμφερόντων διαφόρων ιμπεριαλιστικών και περιφερειακών δυνάμεων.

Δεν είναι τυχαίο ότι χτες ο Ρώσος υπουργός Αμυνας Σεργκέι Σόιγκου εξέφρασε από την Κίνα την ελπίδα για «συντονισμό ενεργειών» στη Συρία ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ, ώστε να συμβάλουν «στην ασφάλεια και τη σταθερότητα». Πρόσθεσε πως θα πρέπει «να επιλυθεί άμεσα» και το ζήτημα φρούρησης των φυλακών που υπάρχουν στο έδαφος της βορειοανατολικής Συρίας και στις οποίες κρατούνται δεκάδες χιλιάδες μέλη του «Ισλαμικού Κράτους».

Παράλληλα, ο βοηθός του Ρώσου Προέδρου για θέματα Πολιτικών Υποθέσεων, Γιούρι Ουσάκοφ, δήλωσε ότι το βασικό θέμα για το Κρεμλίνο είναι «η μακροπρόθεσμη σταθερότητα στη Συρία και στην περιοχή», τονίζοντας ότι αυτή «δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί δίχως την εξασφάλιση της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της ενότητας της Συρίας, που είναι προς το συμφέρον του συριακού λαού».

Επιπλέον, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ επανέλαβε την προθυμία της κυβέρνησής του να μεσολαβήσει μεταξύ Δαμασκού και Αγκυρας ώστε «να ξεκαθαρίσουν ή να τροποποιήσουν» τη Συμφωνία που είχαν υπογράψει οι δύο χώρες το 1998 στα Αδανα, με στόχο την εξασφάλιση της συροτουρκικής μεθορίου.

Η Συμφωνία εκείνη ανάμεσα σε άλλα έδινε το δικαίωμα στον τουρκικό στρατό να διεξάγει επιχειρήσεις σε βάθος περίπου 5 χλμ. στο συριακό έδαφος για την καταδίωξη «τρομοκρατών». Επιπρόσθετα ο Λαβρόφ ζήτησε από όλους τους Κούρδους της Συρίας να συμβάλουν στη διαμόρφωση του νέου συριακού Συντάγματος, ώστε να αποτραπούν «πιθανές απειλές» στα νότια σύνορα της Τουρκίας.

Στην Αγκυρα, πάντως, ο Ερντογάν διατήρησε τους υψηλούς τόνους κατά των Κούρδων μαχητών της Συρίας, διαβεβαιώνοντας ότι δεν σκοπεύει να πραγματοποιήσει «ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τρομοκράτες».

Πρόσθεσε ότι θα «συντρίψει τα κεφάλια Κούρδων» αν δεν αποχωρήσουν από εδάφη της βορειοανατολικής Συρίας, προσδιορίζοντας αρχικά τη λεγόμενη «ζώνη ασφαλείας» που θέλει να φτιάξει σε μία περιοχή μήκους 444 χλμ. και βάθους 32 χλμ. Αργότερα μείωσε το μήκος της περιοχής κατά δεκάδες χιλιόμετρα, δείχνοντας διατεθειμένος να παζαρέψει.

Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκε και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που απείλησε τους Κούρδους μαχητές με σφοδρό σφυροκόπημα σε περίπτωση που δεν αποσυρθούν εντός χρονοδιαγράμματος της πενθήμερης εκεχειρίας, που ξεκίνησε με τις ευλογίες των ΗΠΑ και εκπνέει απόψε μετά τις 9 μ.μ. ώρα Ελλάδας.

Μέσα σ' αυτό το κλίμα των αντεγκλήσεων και των ανταγωνισμών, προκάλεσε αίσθηση η συνέντευξη που έδωσε το βράδυ της Δευτέρας στο δίκτυο CNBC ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μ. Πομπέο, όπου μεταξύ άλλων είπε ότι ο Ντ. Τραμπ είναι «πλήρως προετοιμασμένος» για να αναλάβει στρατιωτική δράση εναντίον της Τουρκίας, αν προκύψει ανάγκη.

«Προτιμούμε την ειρήνη από τον πόλεμο» δήλωσε συγκεκριμένα ο Πομπέο, για να προσθέσει: «Ωστόσο, σε περίπτωση που απαιτείται κινητική δράση ή στρατιωτική δράση, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ο πρόεδρος Τραμπ είναι πλήρως προετοιμασμένος να αναλάβει αυτή τη δράση».

Ο ίδιος δεν απάντησε βέβαια στο ποια είναι η «κόκκινη γραμμή» που θα οδηγούσε σε στρατιωτική δράση εναντίον της Αγκυρας και πρόσθεσε ότι η Ουάσιγκτον θα χρησιμοποιήσει «οικονομικές και διπλωματικές δυνάμεις», προτού στραφεί σε στρατιωτική δράση.

Στη συροτουρκική μεθόριο, οι Κούρδοι συνέχισαν να αποσύρουν τους μαχητές τους παρά τις καταγγελίες για παραβίαση της εκεχειρίας από τον τουρκικό στρατό και τους τουρκόφιλους μισθοφόρους. Εκπρόσωπος των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF) κατηγόρησε τον τουρκικό στρατό και τους συνεργάτες του πως παραβίασαν την εκεχειρία στο Ρας αλ Αΐν και στα περίχωρα. Ανάλογη παραβίαση, πρόσθεσε, έκαναν και μισθοφόροι του τουρκικού στρατού προσπαθώντας να προελάσουν προς τα περίχωρα της πόλης Αΐν Ισα με κατεύθυνση προς την περιοχή Χαλάμπια.

Οι Κούρδοι άμαχοι πάντως αποδοκίμασαν τους Αμερικανούς στρατιώτες που αποχωρούσαν από τις περιοχές τους, πετώντας τους πατάτες και σάπιες ντομάτες. Δεν έλειψαν και υβριστικά συνθήματα, αναγνωρίζοντας πως οι ΗΠΑ εγκατέλειψαν τους Κούρδους μαχητές αφού πρώτα τους εκμεταλλεύτηκαν για τα δικά τους συμφέροντα.

Αίσθηση προκαλούν διεργασίες που δείχνουν πως στο παρασκήνιο καταβάλλονται προσπάθειες για αποκλιμάκωση της έντασης στον Περσικό. Την Κυριακή αξιωματούχοι στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έκαναν γνωστό ότι ξεπάγωσαν κεφάλαια ύψους 700.000.000 δολαρίων που προορίζονται ή ανήκουν στο Ιράν, αποκαλύπτοντας μέρος των «ζυμώσεων» για πιθανή αποκατάσταση των μεταξύ τους σχέσεων μετά τη λεγόμενη «στροφή» της ιμπεριαλιστικής πολιτικής των ΗΠΑ στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Παράλληλα, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Μοχάμεντ Τζ. Ζαρίφ, μιλώντας χτες στο τηλεοπτικό κανάλι της Υεμένης «Almasirah TV», δήλωσε για πρώτη φορά πρόθυμος να μεταβεί στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας «αν υπάρξουν κατάλληλες συνθήκες» για την αποκλιμάκωση της έντασης στις διμερείς σχέσεις. Ο ίδιος αποκάλυψε πως είναι σε συνεννόηση και με τον Πακιστανό πρωθυπουργό Ιμράν Χαν για την Υεμένη.

ΣΚΟΠΙΑ - ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ.--

Πρόωρες εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία και νέες ενδοαστικές «αναμοχλεύσεις» στην Αλβανία για παραίτηση της κυβέρνησης προκαλεί σε πρώτη φάση η αναμενόμενη απόφαση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ να μη δώσει το «πράσινο φως» για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αποτέλεσμα των ισχυρών αντιθέσεων που υπάρχουν στο εσωτερικό της λυκοσυμμαχίας για τα ζητήματα της διεύρυνσής της ανάλογα με τα συμφέροντα της κάθε αστικής τάξης. Στην άρνηση πρωτοστάτησαν η Γαλλία και άλλες χώρες και φαίνεται ότι η «ευρωατλαντική ολοκλήρωση», που προωθείται πιο θερμά από τις ΗΠΑ, δημιουργεί τριβές.

Στα Σκόπια, πάντως, η αρνητική απόφαση της ΕΕ προκάλεσε έκτακτη σύνοδο των πολιτικών αρχηγών υπό την προεδρία του Προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Στίβο Πεντάροφσκι, όπου μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Ζόραν Ζάεφ στις 3 Γενάρη, αποφασίστηκε να διεξαχθούν νέες βουλευτικές εκλογές στις 12 Απρίλη που θα αναλάβει υπηρεσιακή κυβέρνηση τεχνοκρατών. Η εξέλιξη ενδέχεται να προβάλει εμπόδια στην περαιτέρω υλοποίηση των εκκρεμοτήτων που αφορούν την αμερικανοΝΑΤΟικής κοπής Συμφωνία των Πρεσπών, ωστόσο ο Ζάεφ προσπάθησε να καθησυχάσει ΕΕ και ΝΑΤΟ, μεταφέροντας ως «ομόφωνη θέση όλων των πολιτικών αρχηγών» ότι «η ευρωατλαντική ολοκλήρωση είναι η προτεραιότητά μας».

Στα Τίρανα, ο Σοσιαλδημοκράτης πρωθυπουργός Εντι Ράμα αντιμετώπισε την αρνητική απόφαση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ ως ένδειξη εσωτερικών αντιθέσεων στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Παρ' όλα αυτά, χτες δήλωσε αποφασισμένος να εξηγήσει την κατάσταση σε ηγέτες χωρών που πήραν θέση κατά της έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, θέτοντας ως προτεραιότητα τη συνάντησή του με τον Γάλλο Πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν. Ο Ράμα διαβεβαίωσε ακόμη πως θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις με βάση τις υποδείξεις του ΟΑΣΕ, βάζοντας ως προτεραιότητα την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Επιπλέον, απέρριψε το νέο αίτημα της αξιωματικής αντιπολίτευσης για παραίτηση της κυβέρνησής του και διεξαγωγή νέων πρόωρων εκλογών.

Στις Βρυξέλλες πάντως η απερχόμενη επικεφαλής της ΕΕ για την Κοινή Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι, εξέφρασε την αντίθεσή της στην άρνηση των ηγετών της ΕΕ να ξεκινήσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία, λέγοντας πως αυτό ήταν «ιστορικό λάθος».

Το ίδιο διάστημα, ο Ρώσος πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ ολοκλήρωσε το Σάββατο κύκλο επαφών στη Σερβία με αφορμή τις εκδηλώσεις για τα 75 χρόνια από την απελευθέρωση του Βελιγραδίου. Παρών στις εκδηλώσεις ήταν και ο Ρώσος υπουργός Αμυνας, Σεργκέι Σόιγκου, που συναντήθηκε με τον Σέρβο ομόλογό του, Αλεξάνταρ Βούλιν, δηλώνοντας την επιθυμία του για περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών σχέσεων και στον τομέα της Αμυνας. Ο Βούλιν από την πλευρά του διαβεβαίωσε ότι η Σερβία θα παραμείνει «στρατιωτικά ουδέτερη» όσο είναι Πρόεδρος της Σερβίας ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Ωστόσο, όπως είναι γνωστό, ο ηγέτης της Σερβίας επιδιώκει στενότερες επαφές όχι μόνο με τη Ρωσία αλλά και το ΝΑΤΟ.

Τέλος, ο νικητής των τελευταίων βουλευτικών εκλογών στο Κοσσυφοπέδιο, αρχηγός του κόμματος «Αυτοδιάθεση», Αλμπιν Κούρτι, μιλώντας στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian», εκτίμησε ότι η αρνητική απόφαση της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ σε Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία θα έχει επιπτώσεις και στο παζάρι που θα ξεκινήσει μεταξύ Βελιγραδίου - Πρίστινας για την εξομάλυνση των διμερών σχέσεων, ώστε να επιχειρηθεί η ένταξη του προτεκτοράτου στο ΝΑΤΟ. Ο ίδιος εξέφρασε την αντίθεσή του στην ανταλλαγή εδαφών με τη Σερβία, αλλά εμφανίστηκε θετικός στην άρση των δασμών σε βάρος της Σερβίας υπό την προϋπόθεση πως η τελευταία θα επιτρέψει ανεμπόδιστα το εμπόριο από το Κοσσυφοπέδιο.