Turkish Presidency

Από τη χτεσινή συνάντηση Πούτιν - Ερντογάν στο Σότσι της Ρωσίας

Αλλο ένα κομμάτι στο πολύπλοκο ενδοϊμπεριαλιστικό παζάρι για την «επόμενη μέρα» της μοιρασιάς στη Συρία αποτελεί το «Μνημόνιο κατανόησης» στη ΒΑ Συρία, που αποφάσισαν μετά από τη σχεδόν 7ωρη συνάντησή τους, χτες, στο Σότσι, οι Πρόεδροι Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν, και Τουρκίας, Ρ. Τ. Ερντογάν. Αυτό προβλέπει την έναρξη κοινών περιπολιών Ρώσων και Τούρκων στρατιωτών σε μία «ζώνη ασφαλείας» σε βάθος 10 χλμ. μέσα στο συριακό έδαφος από την περιοχή που έχουν αναπτυχθεί οι Τούρκοι με τη λεγόμενη επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» και την απομάκρυνση των Κούρδων ενόπλων σε βάθος περίπου 32 χλμ. από τα τουρκο-συριακά σύνορα.

Οι δύο ηγέτες ...διαβεβαίωσαν πως υποστηρίζουν τη διατήρηση της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας της Συρίας και πως επιθυμούν την επιστροφή των Σύρων αμάχων στη χώρα τους. Απηύθυναν μάλιστα από κοινού έκκληση σε διεθνείς οργανισμούς να βοηθήσουν στον επαναπατρισμό των αμάχων χωρίς διακρίσεις. Ο Ρώσος Πρόεδρος τόνισε ότι Μόσχα και Αγκυρα είναι αφοσιωμένες στο στόχο «αντιμετώπισης της τρομοκρατίας στη Συρία» προτείνοντας επιπλέον την έναρξη «ευρειών συνομιλιών» ανάμεσα στη συριακή κυβέρνηση και Κούρδους αξιωματούχους.

Ο Τούρκος Πρόεδρος, από την πλευρά του, διαβεβαίωσε ότι η στρατιωτική εισβολή στη ΒΑ Συρία με την ονομασία «Πηγή Ειρήνης» γίνεται για να «εξαλειφθούν οι τρομοκράτες» και ισχυρίστηκε ότι δεν επιβουλεύεται το έδαφος της Συρίας. Τόνισε επίσης ότι θα αποσυρθούν οι μαχητές της κουρδικής οργάνωσης YPG από τις πόλεις Ταλ Ριφάατ και Μανμπίτζ παραδίδοντας τον έλεγχο των συγκεκριμένων πόλεων.

Οι υπουργοί Εξωτερικών Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, και Τουρκίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, εξειδικεύοντας τα βασικά σημεία της συμφωνίας, που προφανώς έχει ασάφειες, ανακοίνωσαν στους δημοσιογράφους πως σήμερα στις 12 μ. (τοπική ώρα) ξεκινά μία νέα περίοδος «εκεχειρίας» 150 ωρών, στη διάρκεια της οποίας θα γίνει η απομάκρυνση ομάδων ένοπλων μαχητών των κουρδικών δυνάμεων YPG και στη συνέχεια η συριακή και η ρωσική στρατιωτική αστυνομία θα αναλάβουν την επιτήρηση της περιοχής. Διαβεβαίωσαν επίσης πως Ρωσία και Τουρκία θα συνεχίσουν τις προσπάθειες «για την εξασφάλιση εξεύρεσης ειρηνικής λύσης» στη Συρία και μέσω της διαδικασίας της Αστάνα. Ο Τούρκος υπουργός αναφέρθηκε και στο συρο-τουρκικό Σύμφωνο των Αδάνων του 1998, που έδινε τη δυνατότητα στον τουρκικό στρατό να αναλάβει δράση στο συριακό έδαφος, κοντά στα κοινά σύνορα των δύο χωρών, για να εξουδετερώσει «απειλές» για την εθνική ασφάλεια της Τουρκίας. Ο Λαβρόφ σημείωσε, από την πλευρά του, ότι η επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» οδεύει προς το τέλος της.

Επίσης, ο υπουργός Αμυνας της Ρωσίας, Σ. Σόιγκου, σημείωσε ότι θα απαιτηθούν και νέες δυνάμεις στην περιοχή και ότι από τις φυλακές της Βόρειας Συρίας υπολογίζεται πως έχουν αποδράσει περίπου 500 τζιχαντιστές, οι οποίοι σύντομα θα συλληφθούν ξανά. Ακόμη, έγινε γνωστό πως υπήρξε επικοινωνία του Προέδρου Πούτιν με τον Σύρο ομόλογό του, τον οποίο ενημέρωσε για την επίτευξη της συμφωνίας.

Λίγη ώρα μετά τη ρωσο-τουρκική συμφωνία για τη ΒΑ Συρία, υπήρξαν και οι πρώτες αντιδράσεις από τις ΗΠΑ. Αξιωματούχος που θέλησε να τηρηθεί η ανωνυμία του δήλωσε πως οι ΗΠΑ θα άρουν τις κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας εφόσον σεβαστεί τη συμφωνία εκεχειρίας στη Βόρεια Συρία «και μετά τη λήξη της πενθήμερης κατάπαυσης του πυρός» που έληξε το βράδυ της Τρίτης. Ο ίδιος δεν διευκρίνισε πότε θα αρθούν οι (συμβολικές... οικονομικές) κυρώσεις σε βάρος της Αγκυρας. Πιο πριν ο διοικητής των κουρδικών δυνάμεων στη Βορειοανατολική Συρία ενημέρωσε τις ΗΠΑ ότι υλοποιήθηκαν όλες οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τη συμφωνία Ουάσιγκτον - Αγκυρας όσον αφορά την αποχώρηση των μαχητών της οργάνωσης YPG από τη συρο-τουρκική μεθόριο.

Νωρίτερα, ο Αμερικανός Πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ξέθαψε τη Μη Κυβερνητική Οργάνωση «Λευκά Κράνη», που έχουν στήσει δυτικές μυστικές υπηρεσίες ως εργαλείο προπαγάνδας και δικαιολόγησης επεμβάσεων στη Συρία, ανακοινώνοντας ότι ενέκρινε «οικονομική βοήθεια» ύψους 4,5 εκατομμυρίων δολαρίων.

Πριν από τη συνάντηση Ερντογάν - Πούτιν στο Σότσι ο Σύρος Πρόεδρος, Μπασάρ Ασαντ, εμφανίστηκε στη βορειοδυτική επαρχία Ιντλίμπ, σε περιοχές που είχε ανακαταλάβει ο συριακός στρατός, ρίχνοντας «κεραυνούς» κατά του Τούρκου Προέδρου. «Ο Ερντογάν είναι ένας ληστής που έκλεψε εργοστάσια, σιτάρι και πετρέλαιο και σήμερα κλέβει τη γη. Ολες οι περιοχές στη Συρία έχουν την ίδια σημασία, αλλά η προτεραιότητα είναι η στρατιωτική κατάσταση στο έδαφος», τόνισε σε δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με διοικητές του στρατού και των Ειδικών Δυνάμεων. Ο Ασαντ, τέλος, αφού συνεχάρη το στρατό για τις επιτυχίες του, επισήμανε πως «η μάχη στο Ιντλίμπ είναι βασική για να τελειώσουν το χάος και η τρομοκρατία σε όλες τις περιοχές της Συρίας».

Πρόταση για «διεθνή ζώνη ασφαλείας» στη Βόρεια Συρία, αποκαλύπτοντας τη συζήτηση που υπάρχει στη Γερμανία για αποφασιστική εμπλοκή στη Συρία, έκανε χτες η υπουργός Αμυνας και πρόεδρος της Χριστιανοδημοκρατικής Ενωσης (CDU), Ανεγκρέτ Κραμπ - Καρενμπάουερ, σε δηλώσεις της στη «Deutsche Welle» και το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων (dpa).

Η Γερμανία θα πρέπει να αναπτύξει αυτήν την πρόταση μαζί με τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία, λαμβάνοντας υπόψη τη Ρωσία και την Τουρκία, είπε. «Προτείνω να δημιουργήσουμε μια διεθνώς ελεγχόμενη ζώνη ασφαλείας με την Τουρκία και τη Ρωσία», είπε, με στόχο «να συνεχιστεί στη Βόρεια Συρία ο αγώνας κατά της τρομοκρατίας, κατά του ISIS», αλλά και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις, «με την ανοικοδόμηση» και τη «σταθεροποίηση της περιοχής», ώστε «να επιστρέψουν εκεί οικειοθελώς οι πρόσφυγες». Πρέπει επίσης «να εξασφαλιστεί ότι η Τουρκία δεν θα παραμείνει στη Βόρεια Συρία μόνιμα (...) Αυτή η κατάσταση δεν επιτρέπεται να παραταθεί» καθώς «αντιτίθεται στο διεθνές δίκαιο».

«Η Γερμανία έχει παραμείνει άφωνη για πολύ καιρό απέναντι στην τουρκική εισβολή στη Συρία», υπογράμμισε η Κραμπ - Καρενμπάουερ, εκτιμώντας ότι «χρειάζεται μια ισχυρή ευρωπαϊκή πρωτοβουλία» και ότι η πρόταση για «διεθνή ζώνη ασφαλείας» «θα ήταν μια ισχυρή πολιτική και διπλωματική απάντηση των Ευρωπαίων στο ΝΑΤΟ». Η ίδια σημείωσε ότι θα συζητήσει την πρόταση με ομολόγους της στο περιθώριο της συνάντηση των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες (24 - 25 Οκτώβρη).

Αξίζει να υπογραμμιστεί ότι η Γερμανίδα υπουργός Αμυνας δεν ανέφερε πουθενά τις ΗΠΑ, επιβεβαιώνοντας την οξυμένη «διάσταση» συμφερόντων μεταξύ ΗΠΑ - ΕΕ και ιδιαίτερα ΗΠΑ - Γερμανίας σε διάφορα μέτωπα. Αλλά και αυτό που προωθείται έντονα τα τελευταία χρόνια, δηλαδή η ενίσχυση του «ευρωπαϊκού πυλώνα» του ΝΑΤΟ, η μεγαλύτερη αυτοτέλεια της ΕΕ σε άμυνα και εξωτερική πολιτική, καθώς όλο και περισσότερο γίνεται αντιληπτό ότι η ΕΕ, και η Γερμανία, «δεν μπορεί να "βασίζεται" στις ΗΠΑ» για την «ασφάλειά της». Θυμίζουμε ακόμη τις ανησυχίες που έχει εκφράσει κατά καιρούς η γερμανική κυβέρνηση για το γεγονός ότι «από όπου "αποσύρονται" οι ΗΠΑ», άλλοι «παίκτες» καταλαμβάνουν τη θέση τους και όχι η ΕΕ, π.χ. η Ρωσία στη Συρία.

«Μετά την πρόταση της επικεφαλής του CDU, δεχθήκαμε ορισμένες ερωτήσεις από τους συμμάχους μας και υπάρχει - αναμφισβήτητα - κάποιος εκνευρισμός μεταξύ των εταίρων μας», είπε ο σοσιαλδημοκράτης Γερμανός ΥΠΕΞ, Χάικο Μάας, ο οποίος προσέθεσε πως αυτήν τη στιγμή δεν διεξάγονται συζητήσεις μεταξύ των εταίρων για τη δημιουργία μιας τέτοιας «ζώνης». Ο ίδιος είχε δηλώσει νωρίτερα πως ενημερώθηκε με γραπτό μήνυμα στο κινητό λίγο πριν από τις δηλώσεις της υπουργού Αμυνας.

Αποκλειστική συνέντευξη στο δίκτυο CNBC έδωσε, αργά το βράδυ της Δευτέρας, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, απαντώντας σε ερωτήσεις για τη στάση των ΗΠΑ στη Συρία, τη θέση τους απέναντι στους Κούρδους των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» (SDF), τις σχέσεις με την Τουρκία αλλά και γενικότερα θέματα.

Ο Πομπέο αρνήθηκε πως μετά την ενεργειακή απεξάρτηση των ΗΠΑ από τα πετρέλαια της Μέσης Ανατολής άλλαξαν το δόγμα του Κάρτερ, που έλεγε πως θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν στρατιωτική δράση όταν κριθεί απαραίτητο για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους στη Μέση Ανατολή. «Δεν αλλάζει το δόγμα καθόλου», είπε, διευκρινίζοντας ότι «τώρα τα συμφέροντά μας είναι διαφορετικά». Πρόσθεσε πως «στην πραγματικότητα η Ασία είναι πολύ πιο εξαρτημένη από την περιοχή αυτή απ' ό,τι οι ΗΠΑ για τις βασικές τους ενεργειακές ανάγκες». Εξήγησε επίσης ότι τα συμφέροντα των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή «παραμένουν» και ότι αυτό που άλλαξε είναι «απλώς μία τροποποίηση στη φύση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή».

Ερωτηθείς πώς... «αφήνει την Τουρκία να παίρνει τη γη ενός συμμάχου», όπως οι Κούρδοι των δυνάμεων SDF, ο Πομπέο δέχθηκε πως η Τουρκία «εισέβαλε στη Συρία, σε μια κυρίαρχη χώρα». Υποστήριξε, όμως, πως η συνεργασία με τους «Κούρδους φίλους μας στο SDF πάνω και κάτω στον Ευφράτη ποταμό» ήταν αμοιβαία επωφελής για τις δυνάμεις SDF, τα συμφέροντα των ΗΠΑ και του κόσμου. Ισχυρίστηκε πως εκπληρώθηκε στο ακέραιο η δέσμευση των ΗΠΑ έναντι των Κούρδων και συμπλήρωσε την εκπλήρωση της «δέσμευσης» κατά του «Ισλαμικού Κράτους» «έως σήμερα» προκειμένου να αντιμετωπιστεί η απειλή «όχι μόνο στη ΒΑ Συρία, αλλά και στο Δυτικό Ιράκ, στις Φιλιππίνες, στη Δυτική Αφρική, παντού στον κόσμο».

Ερωτηθείς τι θα απέτρεπε τώρα «μία στρατιωτική απάντηση από τις ΗΠΑ αν όχι η περίπτωση της αρπαγής της γης ενός συμμάχου και η δολοφονία συμμάχων, παρά το γεγονός ότι δεν έχουν ανεξάρτητη χώρα» (εννοεί τους Κούρδους) ο Πομπέο απάντησε γενικά, αφήνοντας να εννοηθεί κατά μια ερμηνεία ότι και η στρατιωτική απάντηση είναι στα ενδεχόμενα: «Ποτέ δεν προτρέχω στην απόφαση του Προέδρου εάν θα αναλάβουμε τη φοβερή επιχείρηση χρήσης της στρατιωτικής ισχύος της Αμερικής για να προστατεύσουμε τα αμερικανικά συμφέροντα. Αλλά ο κόσμος θα πρέπει να ξέρει. Το έχουμε κάνει και πριν. Χτυπήσαμε τη Συρία όταν χρησιμοποίησαν χημικά όπλα. Το κάναμε και για να μη χρησιμοποιηθούν χημικά όπλα... Ο κόσμος θα πρέπει να ξέρει ότι θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Οπου βλέπουμε τα αμερικανικά συμφέροντα να διακυβεύονται ή τις βασικές νόρμες στον κόσμο που πρέπει να επιβληθούν, τότε θα χρησιμοποιήσουμε όλες τις δυνάμεις που διαθέτουμε. Και βεβαίως θα τις χρησιμοποιήσουμε! Θα χρησιμοποιήσουμε τις διπλωματικές δυνάμεις και αυτές τις προτιμούμε. Προτιμούμε την ειρήνη από τον πόλεμο. Αλλά στην περίπτωση που χρειαστεί κινητική δράση ή στρατιωτική, θα πρέπει να ξέρετε ότι ο Πρόεδρος Τραμπ είναι πλήρως προετοιμασμένος να την αναλάβει».

Οταν ρωτήθηκε «πόσο εμπιστεύεται τον Πρόεδρο Ερντογάν», του οποίου η χώρα φιλοξενεί και 50 πυρηνικές κεφαλές (στη βάση του Ιντσιρλίκ) ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ είπε χαρακτηριστικά ότι δεν είναι θέμα εμπιστοσύνης και πρόσθεσε ότι εξαντλούνται τα περιθώρια «για να δουλεύουμε μαζί» και ότι «χρησιμοποιούμε όλα τα μέσα, πρωτίστως τα διπλωματικά». Πρόσθεσε με νόημα: «Εχουμε έναν αριθμό ΝΑΤΟικών εταίρων που κάνουν πράγματα που δεν είναι συμβατά με αυτά που θα ήθελε η Αμερική». Και συνέχισε: «Είμαστε εταίροι στη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Δεν σημαίνει αυτό πως συμφωνούμε στα πάντα. Υπάρχουν ΝΑΤΟικοί εταίροι που έχουν μία πολύ διαφορετική προσέγγιση στη διεθνή συμφωνία JCPOA για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα. Νομίζουμε ότι αυτό είναι τρομερό! Τρεις από τους στενούς φίλους μας επέλεξαν διαφορετικό μονοπάτι. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα χαλάσεις μία σχέση ή θα διαλύσεις τα πάντα», κατέληξε.