Λίγες μόνο ώρες κράτησε η νέα προσπάθεια της κυβέρνησης - μετά την προχτεσινή συνάντηση του πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν - να καλλιεργήσει τον επικίνδυνο εφησυχασμό, ανάγοντας εκ νέου τους ιμπεριαλιστές ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ σε «εγγυητές» της ασφάλειας του λαού και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας. Η κυβέρνηση της Τουρκίας έσπευσε χτες να περάσει από τη Βουλή τη συμφωνία με τη λεγόμενη κυβέρνηση της Λιβύης για τον διμερή καθορισμό των μεταξύ τους ΑΟΖ, επιβεβαιώνοντας έτσι ότι είναι αποφασισμένη να κατοχυρώσει τις απαράδεκτες διεκδικήσεις της σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας, στο πλαίσιο του ευρύτερου ιμπεριαλιστικού παζαριού και των σχεδίων συνεκμετάλλευσης που βρίσκονται στο τραπέζι και τα οποία φέρουν ατόφια τη σφραγίδα ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών.

Συγκεκριμένα, χτες εγκρίθηκε στην Ολομέλεια της τουρκικής Βουλής το «Μνημόνιο Κατανόησης» με το οποίο στις 27 Νοέμβρη η κυβέρνηση Ερντογάν και η κυβέρνηση «εθνικής ενότητας» του Φαγέζ αλ Σάρατζ στη Λιβύη ουσιαστικά κατέληξαν στον καθορισμό ΑΟΖ μεταξύ των δύο πλευρών.

Το κείμενο της συμφωνίας, όπως διέρρευσε σε τουρκικά ΜΜΕ, προβλέπει μεταξύ άλλων πως οι δυο κυβερνήσεις, «έχοντας αποφασίσει να καθορίσουν μια ακριβή και δίκαιη οριοθέτηση των αντίστοιχων θαλάσσιων ζωνών στη Μεσόγειο στις οποίες οι δύο χώρες ασκούν κυριαρχία, κυριαρχικά δικαιώματα και δικαιοδοσία, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και λαμβάνοντας υπόψη όλες τις σχετικές περιστάσεις», συμφωνούν στα «όρια της Υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ στη Μεσόγειο» μεταξύ των δύο χωρών, οριοθετώντας τα με σαφώς οριζόμενες γεωγραφικές συντεταγμένες στα ΝΑ της Κρήτης και της Καρπάθου.

Δεν περνά απαρατήρητο ότι, όπως αναδεικνύεται και στον σχετικό χάρτη της συμφωνίας, αφήνεται μεγάλο περιθώριο από εκεί και προς τα ανατολικά για οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου, με την Αγκυρα να «κλείνει το μάτι» στο Κάιρο.

Σε άλλο σημείο σημειώνεται: «Σε περίπτωση που υπάρχουν εθνικοί πόροι που εκτείνονται πέρα από την ΑΟΖ της μιας πλευράς στην ΑΟΖ της άλλης, οι δύο πλευρές θα μπορούσαν να συνεργαστούν προκειμένου να φτάσουν σε μια συμφωνία για τις λεπτομέρειες της αξιοποίησης τέτοιων πόρων».

Και προστίθεται: «Εάν οποιαδήποτε από τις δύο πλευρές εμπλέκεται σε διαπραγματεύσεις που αποσκοπούν στην οριοθέτηση της ΑΟΖ της με άλλο κράτος, αυτή η πλευρά, προτού έλθει σε τελική συμφωνία με το άλλο κράτος, θα πρέπει να ενημερώσει και να διαβουλευθεί με την άλλη πλευρά».

Την Τετάρτη, άλλωστε, ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Φατίχ Ντονμέζ είχε ανακοινώσει ότι μετά την τουρκολιβυκή συμφωνία η Αγκυρα θα προετοιμάσει νέες έρευνες και γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, σημειώνοντας ότι αφού η συμφωνία εγκριθεί από τα δύο Κοινοβούλια, «όπως κάναμε και με άλλες θαλάσσιες περιοχές, οι εταιρείες που θα αδειοδοτηθούν θα ξεκινήσουν έρευνες πετρελαίου και αερίου και μελέτες παραγωγής εντός των ορίων των θαλάσσιων περιοχών δικαιοδοσίας όπως καθορίστηκαν από τη συγκεκριμένη συμφωνία». Σχολίασε δε ότι «πολλές πλευρές θέλησαν να θέσουν Τουρκία και Λιβύη εκτός του παιχνιδιού της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά η συμφωνία εξασφάλισε τη συμμετοχή της Τουρκίας στις έρευνες για υδρογονάνθρακες στην περιοχή».

Παράλληλα, Τούρκος διπλωμάτης σημείωνε ανώνυμα στη «Χουριέτ» ότι «η Αγκυρα προστατεύει τα δικαιώματα τα δικά της και των Τουρκοκυπρίων στην Ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο την ίδια στιγμή διατηρεί πάντα ανοιχτούς τους διαύλους της διπλωματίας», αποκλείοντας τους Ελληνοκύπριους, επειδή δεν έχει προχωρήσει κάποια διευθέτηση στο Κυπριακό.

Αλλωστε το πολύπλευρο παζάρι που θα δυναμώσει ανέδειξε και ο Τούρκος Πρόεδρος με τις δηλώσεις που έκανε επιστρέφοντας από το Λονδίνο. Σύμφωνα με το δίκτυο TRT, εξήγησε ότι στη συνάντησή του με τον Κυρ. Μητσοτάκη συζήτησε και το Μεταναστευτικό, λέγοντας στον Ελληνα πρωθυπουργό: «Είσαι μέλος της ΕΕ. Δείξε τις προσπάθειές σου σχετικά με αυτό το θέμα και "στρίμωξε" εσύ τις χώρες της ΕΕ. Αυτό θα ανοίξει το δρόμο για να συμπεριφερθούμε πιο θετικά στο Μεταναστευτικό». Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με το TRT, ο Ερντογάν ζήτησε «στήριξη» και σε ό,τι αφορά τις οργανώσεις που η Αγκυρα θεωρεί «τρομοκρατικές».

Στο μεταξύ, σήμερα - οπότε λήγει το σχετικό τελεσίγραφο - αναμένεται η απέλαση του πρέσβη της Λιβύης στην Ελλάδα, από τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση είχε ζητήσει να της κοινοποιήσει το μνημόνιο.

Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα, σχολιάζοντας τη συμφωνία, ανέφεραν ότι «το περιεχόμενο του κειμένου είναι αντίθετο με τις πρόνοιες του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας», ενώ ο υπουργός Αμυνας, Ν. Παναγιωτόπουλος, μιλώντας στο κρατικό ραδιόφωνο εκτιμούσε - την ώρα που βήμα βήμα και με τις πλάτες ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ η Τουρκία προχωρά τις απαράδεκτες διεκδικήσεις της - πως η συμφωνία «δεν έχει πάρα πολύ καλές πιθανότητες, μέλλον να εξελιχθεί σε κάτι απτό, διότι είναι νομικά έωλη εντελώς», αναγνώριζε ωστόσο ότι «είναι μια κίνηση στη γεωπολιτική σκακιέρα της περιοχής η οποία πρέπει να ληφθεί, ακόμα και ως κίνηση, στα σοβαρά από τον οποιονδήποτε (...) Πρέπει να ερμηνεύσουμε την κίνηση ως σοβαρή ένδειξη κινητικότητας της Τουρκίας σε όλο το εύρος της Ανατολικής Μεσογείου και να πάρουμε τα μέτρα μας».

Δεν παρέλειψε να καλλιεργήσει ξανά στο λαό την επικίνδυνη λογική ότι τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα μπορεί να διασφαλιστούν στις λυκοσυμμαχίες ΝΑΤΟ και ΕΕ, λέγοντας ότι ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, «είχε ήδη ενημερώσει πολλούς ομολόγους του από την ΕΕ», όπως και ότι η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, Τρίτη και Τετάρτη στο Λονδίνο, «ήταν μια ευκαιρία για όλους να μιλήσουμε με πολύ κόσμο και να εξηγήσουμε την κατάσταση».

Νωρίτερα, μιλώντας στον «ΑΝΤ1», ο υπουργός Αμυνας έκανε σαφές ξανά ότι τα ΜΟΕ μεταξύ των δύο χωρών συνεχίζονται κανονικά, διαδικασία που «τρέχει» με παρότρυνση των ΗΠΑ, και στην πράξη λειτουργεί ως πλατφόρμα όπου η τουρκική αστική τάξη θέτει όλες τις διεκδικήσεις και απαιτήσεις της.

Τόνισε ότι στη συνάντηση Μητσοτάκη - Ερντογάν στο Λονδίνο συμφωνήθηκε πως «παρά το γεγονός ότι σε κλίμα έντασης και εμπρηστικών δηλώσεων δεν είναι και πραγματικό δείγμα προόδου, πρέπει να συνεχιστούν (σ.σ. τα ΜΟΕ) σαν ένα ανοιχτό κανάλι επικοινωνίας μεταξύ των δύο χωρών» που «πρέπει να είναι ανοιχτό, ακόμα και σε περίοδο έντασης», σε άλλο ένα δείγμα ότι το παζάρι συνεχίζεται...

Ο Κυρ. Μητσοτάκης είχε χτες το απόγευμα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Κύπρου, Ν. Αναστασιάδη. Επισήμως, τον ενημέρωσε για τη συνάντηση με τον Ερντογάν και τα αποτελέσματα της Συνόδου του ΝΑΤΟ.

Το ευρύτερο ιμπεριαλιστικό παζάρι και της ΕΕ με τον «στρατηγικό εταίρο» Τουρκία επιβεβαίωσε εκ νέου χτες και η νέα πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Αναγνώρισε ότι «έχουμε σοβαρά ζητήματα να συζητήσουμε με την Τουρκία» και ότι «οι εξελίξεις στην Τουρκία απαιτούν μια πολύ ειλικρινή συζήτηση», διευκρινίζοντας ταυτόχρονα πως αυτή η «ειλικρινής συζήτηση» είναι «διπλής όψεως». Και εξήγησε: «Από τη μία, έχουμε σοβαρά ζητήματα όσον αφορά το σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου, το σεβασμό της γειτονίας, της ηρεμίας και της ακεραιότητας των γειτόνων. Από την άλλη, γνωρίζουμε ότι υπάρχουν άλλοι τομείς στους οποίους εργαζόμαστε μαζί με την Τουρκία. Για παράδειγμα, η Συμφωνία ΕΕ - Τουρκίας για τη μετανάστευση». Σήμερα εξάλλου ταξιδεύουν στην Τουρκία ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς, και η επίτροπος Ιλβα Γιόχανσον, για να συζητήσουν θέματα που αφορούν τη μετανάστευση.

Επίσης, χτες, συναντήθηκαν ο Τούρκος ΥΠΕΞ Μ. Τσαβούσογλου και ο νέος επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ, στην Μπρατισλάβα. Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι δυο τους συζήτησαν για τις «τελευταίες εξελίξεις στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας» και «αντάλλαξαν γνώμες» για διάφορα περιφερειακά θέματα, «ειδικά Συρία, Λιβύη, Ανατολική Μεσόγειο και Ιράκ», ενώ συμφώνησαν «να μείνουν σε στενή επαφή».

Την ίδια μέρα ανακοινώθηκε από την τουρκική κυβέρνηση ότι μέσα στον ερχόμενο Φλεβάρη θα πραγματοποιηθεί στην Κωνσταντινούπολη νέα συνάντηση των ηγετών Γερμανίας, Βρετανίας και Γαλλίας με τον Ερντογάν, για τις εξελίξεις σε Συρία και Λιβύη, καθώς και για άλλα θέματα. Θυμίζουμε ότι οι τέσσερις ηγέτες είχαν συνάντηση με το ίδιο περιεχόμενο και την Τρίτη.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες ο Πρόεδρος της Κύπρου, Ν. Αναστασιάδης, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, επιβεβαίωσε ότι η Λευκωσία εξετάζει την προσφυγή της στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ενάντια στις ενέργειες της Τουρκίας.

«Προσβλέπουμε στην προστασία των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων και έχουμε πει ότι θα χρησιμοποιήσουμε κάθε νόμιμο όπλο, κάθε διεθνές φόρουμ, κάθε διεθνή οργανισμό, προκειμένου να προστατεύσουμε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Και η προσφυγή στο Δικαστήριο της Χάγης αυτό τον στόχο έχει», δήλωσε ο Ν. Αναστασιάδης. Αναγνώρισε πως «βεβαίως υπάρχουν και ενδεχόμενα να προκύψουν δυσκολίες» και πρόσθεσε ότι «προχωρήσαμε στην επίδοση σχετικής ειδοποίησης προς την τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα, δεν έγινε αποδεκτή, εστάλη διά άλλου μέσου. Υπάρχει απόδειξη ότι παρελήφθη, και αυτό δίνει το δικαίωμα της προσφυγής». Σημειωτέον, για να εξεταστεί μία υπόθεση στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης πρέπει να συμφωνούν και ο ενάγων και ο εναγόμενος.