Την κρίσιμη σημασία των δικτύων 5ης γενιάς (5G Networks) για τα ευρωπαϊκά μονοπώλια τονίζουν για μια ακόμη φορά τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου της ΕΕ που πραγματοποιήθηκε στις 3 Δεκέμβρη, την ίδια στιγμή που επισημαίνουν την ανάγκη «μετριασμού των κινδύνων ασφάλειας» που συνδέονται με αυτά.

Πρόκειται για ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση θωράκισης των ευρωπαϊκών μονοπωλιακών ομίλων στον διεθνή ανταγωνισμό, κυρίως έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας, που αναπτύσσουν ταχύτατα τα τελευταία χρόνια τις σχετικές τεχνολογίες, κι ενώ πολύ μεγάλες είναι οι αντιθέσεις και στο εσωτερικό της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας σε σχέση με το ζήτημα, που ανάμεσα στα άλλα αποτελεί έναν ακόμα μοχλό πίεσης από την πλευρά των ΗΠΑ προς κράτη - μέλη της ΕΕ.

Ολα αυτά σε μια περίοδο που η ένταση μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας και για το ζήτημα της ανάπτυξης δικτύων 5G μαίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο κι ενώ Αμερικανοί αξιωματούχοι και σε επίπεδο ΝΑΤΟ, αλλά και σε διμερές, επίσημο και ανεπίσημο, επίπεδο, επιδιώκουν να δημιουργήσουν συνθήκες αποκλεισμού των κινεζικών ομίλων που επιθυμούν να διεκδικήσουν μερίδιο από την, υψηλής αξίας, αγορά της ΕΕ, με την Κίνα με τη σειρά της να «δελεάζει» την ΕΕ και τα κράτη - μέλη της ότι μπορεί να τους διασφαλίσει μια γρήγορη προσαρμογή στα νέα τεχνολογικά δεδομένα, που θα τους δώσει πλεονέκτημα έναντι των ΗΠΑ.

Στα Συμπεράσματα τονίζεται ότι τα δίκτυα 5G θα αποτελέσουν μέρος των «υποδομών υψηλής σημασίας» για τη διατήρηση ζωτικών κοινωνικών και οικονομικών λειτουργιών και παράλληλα υπογραμμίζεται ότι η ασφάλεια του 5G θα πρέπει να ξεκινά με την επιλογή των πωλητών και να καλύπτει όλη τη διαδικασία παραγωγής των στοιχείων του δικτύου και τη διάρκεια ζωής της λειτουργίας του. Επίσης, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη ακόμη και «μη τεχνικοί παράγοντες όταν καταρτίζεται το προφίλ κινδύνου ενός προμηθευτή, τα δε κρίσιμα για την εθνική ασφάλεια στοιχεία θα πρέπει να προέρχονται μόνο από αξιόπιστα μέρη».

Βασικός στόχος, που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι να έχει επιτευχθεί εμπορική ανάπτυξη 5G σε μια σημαντική πόλη σε κάθε κράτος - μέλος έως το 2020, καθώς και η κάλυψη των κύριων αστικών περιοχών και των μεγάλων μεταφορικών αξόνων έως το 2025.

Να υπενθυμίσουμε ότι σήμερα βασικοί προμηθευτές σχετικού εξοπλισμού είναι οι κινεζικές «Huawei» και ΖΤΕ, η αμερικανική «Cisco», η κορεατική «Samsung» και οι «Ericsson» και «Nokia», με έδρα τη Σουηδία και τη Φινλανδία, αντίστοιχα.

Σε κάθε σχετικό επίσημο κείμενο της ΕΕ καταρτίζονται οι όροι υπό τους οποίους θα μπορούν να τεθούν εμπόδια σε κάποιον προμηθευτή για να λάβει μέρος σε σχετικούς διαγωνισμούς που θα γίνουν ή γίνονται ήδη στα κράτη - μέλη της ΕΕ. Σε αυτό το πνεύμα εντάσσεται και η επισήμανση που υπάρχει στην έκθεση του περασμένου Οκτώβρη ότι ορισμένοι από τους παραπάνω προμηθευτές έχουν έδρα την ΕΕ κι έτσι ακολουθούν τους σχετικούς κοινοτικούς κανόνες περί «διαφάνειας» και «δομής ιδιοκτησιακού καθεστώτος», την ίδια στιγμή που άλλοι προμηθευτές δεν τους ακολουθούν.

Τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου έρχονται σε συνέχεια της Εκθεσης που συνέταξαν τα κράτη - μέλη της ΕΕ και δημοσιεύθηκε στις 9 του περασμένου Οκτώβρη (EU coordinated risk assessment of the cybersecurity of 5G networks), όπου ανάμεσα σε άλλα επισημαίνεται η σημασία των δικτύων 5G για την ευρωπαϊκή οικονομία στον παγκόσμιο ανταγωνισμό, αλλά και οι κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν από την ανάπτυξη αυτών των δικτύων, εξαιτίας των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της νέας αυτής τεχνολογίας.

Το «διακύβευμα» για τα ιμπεριαλιστικά κέντρα και τα μονοπώλιά τους αφορά βέβαια πολλά παραπάνω από την ίδια την εγκατάσταση των δικτύων 5G, που φυσικά και από μόνα τους αποτελούν μια τεράστια «μπίζνα» και ένα πολύ μεγάλο πεδίο για την επένδυση των τεράστιων υπερσυσσωρευμένων κεφαλαίων που προκάλεσαν την πρόσφατη διεθνή καπιταλιστική κρίση.

Αλλωστε και η ίδια η έκθεση της Κομισιόν επισημαίνει ότι τα δίκτυα 5G προσφέρουν τεράστιες δυνατότητες σε κάθε τομέα της οικονομίας εξαιτίας των υπερύψηλων ταχυτήτων, του μεγάλου όγκου δεδομένων που μπορεί να διακινηθούν, της υψηλής αξιοπιστίας τους στη μετάδοση δεδομένων και του πολύ μεγάλου αριθμού συσκευών που μπορεί να διασυνδεθούν.

Ετσι, τα δίκτυα 5ης γενιάς αναμένεται να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη της εσωτερικής αγοράς της ΕΕ, ιδιαίτερα σε ζωτικής σημασίας οικονομικούς και κοινωνικούς τομείς, όπως η Ενέργεια, οι μεταφορές, ο χρηματοπιστωτικός τομέας, ο τομέας της Υγείας, η εφοδιαστική αλυσίδα (logistics), τα συστήματα ελέγχου και προγραμματισμού της βιομηχανικής παραγωγής και ο τομέας των μέσων ενημέρωσης και της ψυχαγωγίας και βέβαια ο στρατιωτικός τομέας, με την ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων και την αναπροσαρμογή της συλλογής, διακίνησης και ανταλλαγής πληροφοριών.

Καθόλου τυχαίο εξάλλου δεν είναι το γεγονός πως η πρόσφατη Σύνοδος των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ ασχολήθηκε σε ξεχωριστή ενότητα με τα δίκτυα 5G, με τις σχετικές αποφάσεις να σημειώνουν ότι πρέπει όλοι οι σύμμαχοι να διαθέτουν «αξιόπιστα τηλεπικοινωνιακά συστήματα σε συνθήκες ειρήνης, κρίσης και συγκρούσεων, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων 5G», και τον γγ της ιμπεριαλιστικής συμμαχίας να σημειώνει ότι «οι μη στρατιωτικές υποδομές αποτελούν εθνική ευθύνη, αλλά σύμφωνα με το άρθρο 3 της ιδρυτικής συνθήκης μας, η αντοχή (κάθε κράτους - μέλους) αποτελεί μέρος της δέσμευσης κάθε συμμάχου στη συμμαχία και μεταξύ τους».

Την ίδια ώρα, τα «ισορροπημένα» Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αναδεικνύουν και το γεγονός ότι η ανάπτυξη των δικτύων 5G προκαλεί τριβές και στο εσωτερικό της ΕΕ. Οχι μόνο επειδή οι βασικοί ανταγωνιστές της κινεζικής «Ηuawei» είναι δύο ευρωπαϊκά μονοπώλια («Ericsson» και «Nokia»), αλλά και επειδή τα ιδιαίτερα συμφέροντα κάθε κράτους - μέλους δεν συγκλίνουν με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό απέναντι στην Κίνα και τις ΗΠΑ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η θέση της ΕΕ δεν έχει ξεκαθαριστεί και υπάρχει έντονη διαπάλη στο εσωτερικό της, αλλά και στο εσωτερικό κάθε κράτους - μέλους.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Γερμανίας με την πρόσφατη άρνηση της Α. Μέρκελ να αποκλειστεί εξαρχής η «Huawei» ως φορέας παροχής υποδομών 5G στη Γερμανία να αντανακλά και τις πιέσεις των ΗΠΑ, που έχουν επανειλημμένα απειλήσει ακόμα και με κυρώσεις τη Γερμανία, αλλά και το φόβο για «αντίποινα» από τη μεριά της Κίνας. Η τελευταία έχει επιστρατεύσει τόσο το «μαστίγιο» των συνεπειών π.χ. για τη γερμανική αυτοκινητοβιομηχανία εάν η «Huawei» αποκλειστεί από την ανάπτυξη 5G στη Γερμανία, όσο και το «καρότο» όπως π.χ. τις πρόσφατες «δηλώσεις προθέσεων» ότι η «Huawei» σχεδιάζει να ανοίξει στην Ευρώπη εργοστάσιο παραγωγής εξαρτημάτων για τα δίκτυα 5G, το πρώτο αυτού του είδους εκτός Κίνας.

Οι δηλώσεις Μέρκελ έγιναν μάλιστα παρά το γεγονός ότι υπήρξε ακόμη και δημόσια τοποθέτηση του διευθυντή της γερμανικής υπηρεσίας πληροφοριών (BND) περί «αναξιοπιστίας» της κινεζικής εταιρείας, ενώ βουλευτές και των δύο κυβερνητικών εταίρων (Χριστιανοδημοκράτες/Χριστιανοκοινωνιστές CDU/CSU - Σοσιαλδημοκράτες SPD) έχουν συμφωνήσει σε ένα προσχέδιο νόμου που ουσιαστικά αποκλείει τη «Huawei» από την κατασκευή των δικτύων 5G στη χώρα, με τις γνωστές «επιφυλάξεις» για την ασφάλεια και «επισημάνσεις» όπως ότι υπάρχουν ήδη ευρωπαϊκές εταιρείες εξοπλισμού («Nokia» και «Ericsson») που «δεν πρέπει να αποκλειστούν από την εγχώρια αγορά τους από διεθνείς κατασκευαστές που εν μέρει επιδοτούνται από το κράτος».

Βέβαια ενδεικτικές των μεγάλων αντιθέσεων και «προβληματισμών» είναι τόσο οι προειδοποιήσεις γερμανικών εταιρειών τηλεπικοινωνιών πως ενδεχόμενος αποκλεισμός της «Huawei» θα επιβραδύνει δραματικά τη δημιουργία του δικτύου 5G και θα την κάνει πιο ακριβή, η «στάση αναμονής» που κρατάνε άλλοι όμιλοι όπως π.χ. η «Deutsche Telekom», ή η επιλογή «μεσοβέζικων» λύσεων όπως π.χ. της «Telefonica Deutschland» - η οποία εκμεταλλεύεται το δεύτερο μεγαλύτερο ασύρματο δίκτυο της χώρας - η οποία επέλεξε τόσο την «Huawei» όσο και τη «Nokia» για να αναλάβουν ισότιμο ρόλο στην αναβάθμιση του δικτύου κινητής τηλεφωνίας πέμπτης γενιάς (5G).

Σε μια ανάλογη πορεία φαίνεται να κινούνται και άλλα ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη, όπως η Γαλλία και η Ιταλία, όπου η «Huawei» διατηρεί ήδη ισχυρά ποσοστά στην παροχή τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού για τα υπάρχοντα δίκτυα, δίχως ωστόσο και εκεί να έχουν ληφθεί σαφείς αποφάσεις ως προς τον αποκλεισμό ή όχι κάποιων εταιρειών. Στη Βρετανία δημοσιεύματα του τελευταίου διαστήματος φέρουν τον πρωθυπουργό, Μπ. Τζόνσον, να έχει ήδη συμφωνήσει στην παροχή ορισμένων τμημάτων του δικτύου 5G στη «Huawei» αν και στο εσωτερικό της χώρας υπάρχουν επίσης φωνές που επισημαίνουν τους «κινδύνους» που μπορεί να προκύψουν για την «εσωτερική ασφάλεια», ή άλλα ρίσκα για τις «διεθνείς συμμαχίες» της Μ. Βρετανίας. Ολα τα παραπάνω περιλαμβάνονται σε αναφορά της Επιτροπής Επιστήμης και Τεχνολογίας του βρετανικού Κοινοβουλίου, του περασμένου Ιούλη, η οποία ωστόσο και πάλι δεν καταλήγει σε κατηγορηματική απόρριψη της συμμετοχής της «Huawei» στους διαγωνισμούς στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ακολούθως και τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη - μέλη διατηρούν μια επιφυλακτική στάση έναντι της «Huawei» δίχως να έχουν ληφθεί ακόμη σαφείς αποφάσεις, με εξαίρεση ως ένα βαθμό την περίπτωση της Ουγγαρίας, όπου ο διαγωνισμός για την ανάπτυξη δικτύου 5G ξεκίνησε τον περασμένο Ιούνη και ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, Π. Σζιτζιάτο, δήλωσε τον περασμένο Νοέμβρη ότι η «Huawei» θα συνεργαστεί με τη «Vodafone» και την «Deutsche Telekom» για την ολοκλήρωση του έργου. Την ίδια στιγμή βέβαια αξιωματούχοι της ουγγρικής κυβέρνησης δηλώνουν σε όλους τους τόνους ότι η χώρα θα εκπληρώσει όλες τις υποχρεώσεις της προς τους δυτικούς συμμάχους της.

Σε επίπεδο ΕΕ, πάντως, μέχρι τις 31 Δεκέμβρη, η «Ομάδα Συνεργασίας» της ΕΕ, που έχει ιδρυθεί στο πλαίσιο της «ντιρεκτίβας της Νις» για την κυβερνοασφάλεια, θα πρέπει να συμφωνήσει σε μια «δέσμη εργαλείων» και «μέτρων περιορισμού» των κινδύνων στον κυβερνοχώρο σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο, τα οποία αναμένεται να δημοσιευθούν αμέσως μετά. Επίσης μέχρι την 1η Οκτώβρη 2020, τα κράτη-μέλη - σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή - θα πρέπει να έχουν αξιολογήσει τα αποτελέσματα των συστάσεων και να διατυπώσουν, εάν χρειάζεται, περαιτέρω μέτρα.

Οπως και να 'χει, το μόνο σίγουρο είναι ότι τον «τόνο» θα τον δώσουν οι πολύ μεγάλοι ανταγωνισμοί που οξύνονται και μεγαλώνουν τους κινδύνους για τους λαούς, όπως και τον ελληνικό. Αλλωστε, δεν πάει καιρός απ' όταν ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Μ. Πομπέο, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα ξεκαθάριζε ότι η κυβέρνηση πρέπει «να κάνει τη σωστή επιλογή» σε ό,τι αφορά την εταιρεία που θα αναλάβει να αναπτύξει το δίκτυο 5G στην Ελλάδα, ενώ το ζήτημα φιγουράρει πάνω πάνω στην ατζέντα της επικείμενης επίσκεψης του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ για τη συνάντηση με τον Ντ. Τραμπ.