ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σάββατο 18 Γενάρη 2020 - Κυριακή 19 Γενάρη 2020
Σελ. /40
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΗΜΕΡΙΔΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΕΛΛΗΝΩΝ ΗΘΟΠΟΙΩΝ
Σημαντική συζήτηση για την Καλλιτεχνική Εκπαίδευση των ηθοποιών

Μια ενδιαφέρουσα ημερίδα για την Καλλιτεχνική Εκπαίδευση των ηθοποιών πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα, με πρωτοβουλία του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ). Πρόκειται για ένα φλέγον ζήτημα του κλάδου, ένα ζήτημα που απασχολεί συνολικότερα, θα λέγαμε, το χώρο των καλλιτεχνών και ένα πρόβλημα που παραμένει άλυτο εδώ και δεκαετίες, με διαχρονική ευθύνη όλων των εκάστοτε κυβερνήσεων.

Στην εκδήλωση μίλησαν οι Δημήτρης Αντωνιάδης, πρόεδρος του ΣΕΗ, Μάνια Παπαδημητρίου, ηθοποιός και καθηγήτρια υποκριτικής, Ηρώ Ραζή - Αλεξανδράτου, πρόεδρος του Συλλόγου Σπουδαστών Δραματικών Σχολών, Χορού και Κινηματογράφου. Παρεμβάσεις πραγματοποίησαν ανάμεσα σε άλλους οι Βασίλης Παρασκευόπουλος, πρόεδρος του ΠΜΣ, Κέλλυ Παπαϊωάννου, αρχιτέκτονας, και οι ηθοποιοί Δημήτρης Καταλειφός και Στέφανος Ληναίος.

Τι επικρατεί σήμερα στο χώρο

Ο Δ. Αντωνιάδης στην εισηγητική του ομιλία σημείωσε:

«Στο ΣΕΗ θεωρούμε καθήκον μας, πέρα από τους μεγάλους αγώνες για τα εργασιακά δικαιώματα των ηθοποιών και την ολόπλευρη πάλη για ζωή με αξιώσεις στο πλευρό όλων των εργαζομένων της χώρας μας, τη μελέτη και την ανάπτυξη με τρόπο επιστημονικά και ιστορικά τεκμηριωμένο αιτημάτων για καλλιτεχνικά ζητήματα και ζητήματα Παιδείας, άρρηκτα βεβαίως συνδεδεμένα μεταξύ τους. Το Σωματείο μας, αναφέρω ενδεικτικά, έκανε την πρώτη σοβαρή προσπάθεια ίδρυσης επαγγελματικής δραματικής σχολής που μετέπειτα παραχώρησε στο Εθνικό Θέατρο και έγινε η Σχολή του Εθνικού Θεάτρου που ξέρουμε σήμερα».

Ο πρόεδρος του ΣΕΗ, Δ. Αντωνιάδης
Ο πρόεδρος του ΣΕΗ, Δ. Αντωνιάδης
Αναφέρθηκε στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις καλλιτεχνικές σπουδές για τους νέους ηθοποιούς. «Μία πανσπερμία "σπουδών", στις οποίες καλείται ο κάθε ταλαντούχος νέος με όνειρα να διαλέξει, σαν μέσα σ' ένα απέραντο ανατολίτικο παζάρι ελπίδας και πτυχίων, πού θα εναποθέσει, πέρα από την εμπιστοσύνη του, ένα δυσβάσταχτο ποσό χρημάτων». Ετσι, σήμερα σε όλη τη χώρα, υπάρχει μόνο ένα τμήμα θεάτρου με κατεύθυνση την Υποκριτική, η Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ. Επιπλέον, υπάρχουν δύο τριετούς φοίτησης κρατικές σχολές, η μία του Εθνικού Θεάτρου και η άλλη του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος. Στην καθεμιά από αυτές εισάγονται λιγότεροι από 20 σπουδαστές το χρόνο μετά από σκληρές εξετάσεις, διαφορετικές από αυτές που γίνονται για όλες τις άλλες δραματικές μέσω του ΥΠΠΟΑ. Η προετοιμασία για αυτές προϋποθέτει ειδικά μαθήματα υποκριτικής και όχι μόνο, τουλάχιστον ένα χρόνο πριν. Σε αυτές τις δυο σχολές δεν υπάρχουν δίδακτρα, παρ' όλα αυτά ο σπουδαστής πληρώνει για τα συγγράμματα και για άλλες σπουδαστικές ανάγκες. Από εκεί και πέρα υπάρχουν δραματικές σχολές σε ελάχιστους δήμους πανελλαδικά, που όμως λειτουργούν ανταποδοτικά, στο πλαίσιο των δήμων, με δίδακτρα γύρω στα 200 ευρώ και σε πολλές περιπτώσεις με ανεπαρκείς υποδομές. Η πλειοψηφία των σπουδαστών φοιτούν σε ιδιωτικές δραματικές σχολές, εισάγονται μετά από εξετάσεις του ΥΠΠΟΑ (αυτό ισχύει και για τις Δραματικές των δήμων), έχουν δίδακτρα κατά μέσο όρο 300 - 350 ευρώ το μήνα. Στην Αττική λειτουργούν 25 αναγνωρισμένες, 3 στη Θεσσαλονίκη, 1 στον Βόλο. Τέλος, υπάρχουν πολλά εργαστήρια, σεμιναριακού τύπου σχολές, τα ΙΕΚ των δυο ετών ή του ενός. Προκύπτει λοιπόν ένα ζήτημα: Τελικά, οι απόφοιτοι τι γνώσεις αποκτούν, μιας και το περιεχόμενο εκπαίδευσης είναι ανομοιόμορφο και καθορίζεται, σχεδόν, υποκειμενικά από τον κάθε σχολάρχη.

Πτυχία πολλών «ταχυτήτων» και αβεβαιότητα για το μέλλον

Ο Δ. Αντωνιάδης σημείωσε ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται μια έντονη κινητικότητα και ενδιαφέρον από τις κυβερνήσεις για τα ζητήματα της Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης. Αναφέρθηκε ακόμα διεξοδικά στις εξελίξεις στον τομέα του Πολιτισμού, όπως ορίζονται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Δημιουργική Ευρώπη 2014 - 2020». Εκεί αποτυπώνονται από τη μία ο σπουδαίος ιδεολογικός ρόλος του Πολιτισμού, αλλά και η ιδιότητά του να αναβαθμίζει την κερδοφορία σε άλλους τομείς της οικονομίας. Συνεπώς, όπως σημείωσε ο Δ. Αντωνιάδης, «αποτελεί προτεραιότητα η άμεση ευθυγράμμιση της λειτουργίας της Καλλιτεχνικής Παιδείας με την αγορά, η προώθησή της ως αυτόνομου πεδίου επενδύσεων και κερδοφορίας».

Κάνοντας κριτική στις δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ μέσα στο κίνημα, αναφέρθηκε και στο αίτημα που βάζει η ηγεσία της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος - Ακροάματος (ΠΟΘΑ) για «ισοτίμηση» των πτυχίων των δραματικών σχολών με αυτά των πανεπιστημίων. Δεν εννοούν, βέβαια, την αναβάθμιση των γνώσεων του πτυχίου σε πανεπιστημιακό επίπεδο, αλλά, με μια συντεχνιακή λογική, το πώς οι ήδη υπάρχουσες ιδιωτικές σχολές θα γίνουν ακόμα πιο ανταγωνιστικές μέσα από το παιχνίδι των πιστοποιήσεων. Η συζήτηση αυτή μοιάζει με το εγχείρημα για κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος και την ισοτίμηση των πτυχίων των ιδιωτικών κολεγίων με αυτά των πανεπιστημίων. Αναφέρθηκε ακόμα στην υποτιθέμενη ισοτίμηση που υπήρχε για τα πτυχία μέχρι το 2003 με τα τότε ΤΕΙ (επίπεδο 5 της ΕΕ) και για το γεγονός ότι όσοι τελείωσαν μετά το 2003, βρίσκονται, ουσιαστικά, στον αέρα. Στην πραγματικότητα, εντάθηκαν τα κενά, ο κατακερματισμός, οι απόφοιτοι διαφορετικών «ταχυτήτων» και οι εργαζόμενοι διαφορετικών δικαιωμάτων.

Ολα τα παραπάνω εντάσσονται στις εξελίξεις που προωθούνται στην Ανώτατη Εκπαίδευση για κατηγοριοποίηση σχολών και πτυχίων και ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων στον τομέα της Εκπαίδευσης και της Ερευνας. Αυτό επιδιώκεται μέσα από τα ήδη δημόσια ανώτατα ιδρύματα - εξ ου και η σημερινή συζήτηση για διάφορες κατηγορίες πτυχίων στο ήδη υπάρχον πανεπιστήμιο, δίδακτρα σε μεταπτυχιακά, νομοσχέδιο για την «αξιολόγηση», το άσυλο κ.ά. Είναι λοιπόν δεδομένο ότι αυτές οι εξελίξεις θα επηρεάσουν και την εκπαίδευση των ηθοποιών, «σπρώχνοντάς» την ακόμα περισσότερο στην αγκαλιά των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων. «Μέσα σε αυτό το σκηνικό, μπαίνουν στην κούρσα της επιβίωσης ή αναβάθμισης καθιερωμένες δραματικές σχολές, μαζί και οι κρατικές, ακόμα και τα πανεπιστήμια, δημιουργώντας κύκλους σπουδών που εναρμονίζονται με αυτές τις κατευθύνσεις των βαθμίδων και που τελικά δημιουργούν ένα ακόμα πιο κατακερματισμένο τοπίο, που άμεσο αντίκτυπο θα έχει και στις εργασιακές σχέσεις, αφού δημιουργεί πολλών ταχυτήτων αποφοίτους», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Αυταπάτες τα περί «άδειας άσκησης επαγγέλματος»

Πάνω σε αυτό το τοπίο χρειάζεται να συνυπολογίσουμε και την εργασιακή αβεβαιότητα των αποφοίτων. Υπάρχουν συντεχνιακές φωνές που εδώ και πολλά χρόνια προτάσσουν ως λύση, απέναντι στην ανεργία ή την αστάθεια, να υπάρχει η λεγόμενη «άδεια άσκησης επαγγέλματος» για τους ηθοποιούς, σε μια λογική να γίνει πιο «κλειστό» το επάγγελμα ή, όπως χαρακτηριστικά λένε, «να σταματήσουν πια να προσλαμβάνουν μοντέλα αντί για ηθοποιούς». Η ανεργία όμως και η αβεβαιότητα δεν έχουν σχέση με το τι γράφεται στον τίτλο ενός πτυχίου ή μιας άδειας ή ενός πιστοποιητικού, αλλά την καθορίζουν η ίδια η αγορά, η αγορά εργασίας, η ποιότητα, το περιεχόμενο των παραγωγών που ανεβαίνουν στο σανίδι κ.ά. Γι' αυτό το θέμα στη συνέχεια της ομιλίας του σημείωσε: «Δεν είναι διόλου τυχαίο το γεγονός ότι επανέρχεται στις συζητήσεις διαρκώς το ζήτημα της επαναφοράς της άδειας άσκησης επαγγέλματος στους ηθοποιούς, θέλοντας να δημιουργήσει αυταπάτες ότι κόντρα στη σύγχρονη πραγματικότητα, θα δημιουργηθεί μία όαση για τους ηθοποιούς, όπου οι άριστοι και επαρκώς σπουδαγμένοι συνάδελφοι επιτέλους θα στελεχώσουν το δυναμικό των θεατρικών σκηνών στη χώρα. Ομως, κανένας νόμος μνημονιακός και μη, που μας έφεραν έως εδώ δεν έχει καταργηθεί, καμία συλλογική σύμβαση δεν έχει σήμερα επανέλθει, το καθεστώς απληρωσιάς και ανασφάλιστης εργασίας χειροτερεύει και το μόνο που θα έκανε μια τέτοια άδεια κάτω από αυτές τις συνθήκες, θα ήταν να κορυφωθεί ο μεταξύ συναδέλφων ανταγωνισμός και κατά τα άλλα να συνεχίζουμε να πεθαίνουμε στην ψάθα, κάνοντας και δυο - τρεις ακόμα δουλειές, αλλά με την άδεια του ηθοποιού».

Απαιτούμε και παλεύουμε

Ο Δ. Αντωνιάδης ολοκλήρωσε την ομιλία του προβάλλοντας τα αιτήματα του Σωματείου για την Καλλιτεχνική Εκπαίδευση.

«Απαιτούμε και παλεύουμε άμεσα για την ίδρυση ανώτατου επιπέδου Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων Δραματικής Τέχνης, με σπουδές που θα εντάσσονται στο ευρύτερο σύστημα Παιδείας, δωρεάν και δημόσιο, με περιεχόμενο καταρτισμένο επιστημονικά και καλλιτεχνικά.

Παράλληλα, για τους μέχρι τώρα αποφοίτους των ιδιωτικών δραματικών σχολών αναγνωρισμένων από το κράτος απαιτούμε την άμεση αντιστοίχησή τους με τη νέα πανεπιστημιακή δομή, με άμεσες διαδικασίες υπό την ευθύνη του πανεπιστημίου και που θα οδηγήσει σε ακριβώς ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις των παλιών και νέων πτυχιούχων, με ό,τι αυτό νομικά συνεπάγεται. Μόνο έτσι θα αποφευχθεί πραγματικά η υποβάθμιση των πτυχίων τους.

Απαιτούμε και παλεύουμε για τη δημιουργία δημόσιων κέντρων Καλλιτεχνικής Παιδείας στα όρια κάθε δήμου, που θα παρέχουν δωρεάν τις απογευματινές ώρες Καλλιτεχνική Εκπαίδευση.

Απαιτούμε και παλεύουμε για την ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών για την Ανώτατη Δημόσια και Δωρεάν Καλλιτεχνική Εκπαίδευση, παράλληλα με την αξιοποίηση αυτών που ήδη υπάρχουν στις κρατικές ή εποπτευόμενες σχολές.

Ζητάμε το πέρασμα της ευθύνης για την Καλλιτεχνική Εκπαίδευση από το υπουργείο Πολιτισμού στο υπουργείο Παιδείας.

Σήμερα περισσότερο από ποτέ, πρέπει να φωτιστούν με ειλικρίνεια και καθαρότητα οι αιτίες που δημιουργούν το πρόβλημα της Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης, οι στόχοι και οι διεκδικήσεις που πρέπει να βάλει συνολικά ο κόσμος της Τέχνης και ο τρόπος που το επόμενο διάστημα θα εκφραστεί διεκδικητικά η υλοποίησή τους».

Με τα λόγια μεγάλων ηθοποιών

Ο Δ. Καταλειφός δεν μπόρεσε να παρευρεθεί στην εκδήλωση, αλλά σύντομο χαιρετισμό του διάβασε η Λίλα Καφαντάρη. Ο Δ. Καταλειφός ανέφερε ότι μια δραματική σχολή πανεπιστημιακού επιπέδου θα έλυνε πολλά από τα προβλήματα που υπάρχουν στην εκπαίδευση των ηθοποιών, φέρνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα για την υπάρχουσα κατάσταση: «Υπάρχουν προβληματικοί χώροι που δεν επιτρέπουν την ομαλή διεξαγωγή των μαθημάτων. Ιδιαίτερα στις ιδιωτικές σχολές, ακόμα κι όταν υπάρχουν οι καλύτερες προθέσεις από τους σχολάρχες, οι μαθητές στριμώχνονται σε μικρές αίθουσες, δεν υπάρχουν υποδομές για μια σκηνή έστω και μικρών διαστάσεων, αίθουσες για χορό ή άλλα τεχνικά μαθήματα, κάποιου είδους αναγκαία σκηνικά ή είδη φροντιστηρίου. Μια άλλη μεγάλης σημασίας έλλειψη είναι τα περιορισμένα θεωρητικά μαθήματα που θα βοηθούσαν έναν μέλλοντα ηθοποιό να καλλιεργήσει το πνεύμα του, ένα από τα βασικότερα εργαλεία στην Τέχνη που ονειρεύεται να εξασκήσει. Ενα άλλο και το πιο σημαντικό ίσως πρόβλημα είναι τα δίδακτρα».

Ο Στ. Ληναίος μιλώντας με θερμά λόγια για το ΣΕΗ θύμισε μεγάλους αγώνες στους οποίους έχει πρωτοστατήσει στο παρελθόν, όπως και για την ανάγκη σύστασης Ανώτατης Δραματικής Σχολής, που συνάντησε μεγάλα εμπόδια από τους σχολάρχες, καθώς, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, πάντα το «εμπορικό κίνητρο είναι η δυσκολία».


«Το πιο όμορφο απ' όλα δεν στο 'χω πει ακόμα... »

Τη Δευτέρα 20 Γενάρη, στις 20.30, στην αίθουσα «Χρήστος Λαμπράκης» του Μεγάρου Μουσικής, φίλοι του αξέχαστου Θάνου Μικρούτσικου ενώνουν τις φωνές τους και μοιράζονται τα πιο αγαπημένα τραγούδια του συνθέτη.

Η sold out συναυλία θα μεταδοθεί σε απευθείας σύνδεση από την ΕΡΤ2 και από το Δεύτερο Πρόγραμμα της ραδιοφωνίας.

Οι Ρίτα Αντωνοπούλου, Χρήστος Θηβαίος, Κώστας Θωμαΐδης, Γιάννης Κότσιρας, Γιώργος Μεράντζας, Μανώλης Μητσιάς, Γιώργος Νταλάρας, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Μίλτος Πασχαλίδης και Μαριάννα Πολυχρονίδη θα ερμηνεύσουν μοναδικά μεγάλες επιτυχίες του Θ. Μικρούτσικου από όλη τη δισκογραφική του πορεία.

Αποσπάσματα από τη βιογραφία του Θ. Μικρούτσικου θα διαβάσει ο Οδυσσέας Ιωάννου. Την καλλιτεχνική επιμέλεια της βραδιάς έχει αναλάβει ο Θύμιος Παπαδόπουλος. Τα εισιτήρια για τη συναυλία έχουν εξαντληθεί. Από τα έσοδα θα διατεθούν χρήματα για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα της Μόριας.



Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ