Την εποχή της «ψηφιακής οικονομίας» υπάρχουν διακρίσεις σε βάρος των γυναικών στην εργασία, στην εκπαίδευση, στην οικογένεια, στη ζωή;

Σήμερα, τον 21ο αιώνα, στη σύγχρονη Ελλάδα και στα κράτη - μέλη της ΕΕ μπορεί να έχουν ξεπεραστεί στη νομοθεσία κραυγαλέες διακρίσεις σε βάρος των γυναικών στην εργασία, στην εκπαίδευση, στο Οικογενειακό Δίκαιο, για την ψήφο των γυναικών, σε σχέση με αυτά που ίσχυαν τον 20ό αιώνα. Εχουν σχεδόν εξαλειφθεί οι αυστηροί περιορισμοί που είχε η γυναίκα στις κοινωνικές της σχέσεις.

Η ισότητα ανδρών και γυναικών στον νόμο δεν σημαίνει και ισότητα στην πραγματική ζωή.

Αν και υπάρχει νόμος για την «ίση αμοιβή για ίση εργασία» ανδρών και γυναικών, το 2019 οι μισθοί των γυναικών ήταν χαμηλότεροι κατά 16% σε σχέση με τους μισθούς των ανδρών.

Αν και η νομοθεσία προβλέπει μέτρα προστασίας της μητρότητας στο χώρο δουλειάς, χιλιάδες εργαζόμενες αποκλείονται από τις άδειες και τα επιδόματα μητρότητας, απολύονται κατά παράβαση του νόμου.

Οσες δεν έχουν συγκεντρώσει 200 ένσημα τα τελευταία 2 χρόνια, δεν παίρνουν άδεια και επίδομα εγκυμοσύνης - τοκετού - λοχείας.

Οι νέες μισθωτές επιστήμονες, που δουλεύουν με σύμβαση έργου, δεν έχουν κανένα δικαίωμα σε άδειες και επιδόματα.

Χιλιάδες νέες γυναίκες συμβασιούχοι, π.χ. στα τηλεφωνικά κέντρα, στο Εμπόριο, στην Εκπαίδευση, στην Υγεία απολύονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, με το πρόσχημα της «λήξης σύμβασης».

Δεκάδες εργαζόμενες μητέρες απολύονται μετά την άδεια μητρότητας.

Χιλιάδες νέες γυναίκες, ιδιαίτερα στον Τουρισμό, εκβιάζονται να δηλώσουν ότι δεν θα δημιουργήσουν οικογένεια, δήλωση - προϋπόθεση για να προσληφθούν.

Στο όνομα της «ισότητας των φύλων», η ΕΕ, οι κυβερνήσεις όλων των αποχρώσεων, οι επιχειρηματικοί όμιλοι εφευρίσκουν και εφαρμόζουν νέες μεθόδους αύξησης της εκμετάλλευσης ανδρών και γυναικών. Η «ευελιξία», η «κινητικότητα», οι «ίσες ευκαιρίες» προωθούνται ως δήθεν καινοτομίες, ενώ αποτελούν νέους αντιδραστικούς «κανόνες ζωής» που επιβάλλουν οι καπιταλιστές σε βάρος των σύγχρονων δικαιωμάτων της νεολαίας στην εργασία, στη μόρφωση, στην Υγεία, στην Πρόνοια, στην κοινωνική ζωή.

Ετσι, οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών επιβιώνουν μέχρι σήμερα, ως πηγή πρόσθετου κέρδους, ως μέσο μείωσης μισθών, αύξησης του βαθμού εκμετάλλευσης, αλλά και ως πολιτική χειραγώγησης.

Μήπως η εξάλειψη των διακρίσεων σε βάρος των γυναικών είναι μόνο ή κυρίως ζήτημα διαπαιδαγώγησης, συμπεριφοράς, πολιτικής αντίληψης για τον κοινωνικό ρόλο των γυναικών, όταν όλα αυτά καθορίζονται από άνδρες;

Η ανισότιμη θέση των γυναικών στην κοινωνία, στην εργασία, στην οικογένεια, στην καθημερινή ζωή και δράση δεν μπορεί να αλλάξει ριζικά στον καπιταλισμό, όσες προσπάθειες και αν γίνουν για την αλλαγή της νοοτροπίας, της συμπεριφοράς, της αντίληψης που κυριαρχεί στη σύγχρονη καπιταλιστική κοινωνία. Γιατί είναι μια εκμεταλλευτική κοινωνία αποξένωσης, αλλοτρίωσης που συνεχώς διατηρεί «πλαστούς» κοινωνικούς ρόλους, μερικές φορές και με «σύγχρονο» μανδύα. Ομως, αυτοί οι κοινωνικοί ρόλοι και συμπεριφορές δεν είναι αποτέλεσμα της υποκειμενικής άποψης ορισμένων ανδρών ή ορισμένων γυναικών. Αλλά διαμορφώνονται αντικειμενικά στο έδαφος συγκεκριμένων οικονομικών, κοινωνικών συνθηκών, που επικρατούν σε κάθε ιστορική περίοδο.

Γενικά, ο περιορισμός της γυναίκας μέσα στην οικογένεια, στη δουλοκτητική, στη φεουδαρχική, ακόμα και στην καπιταλιστική κοινωνία για εκατοντάδες χρόνια δεν ήταν αποτέλεσμα «κατώτερων» βιολογικών χαρακτηριστικών του γυναικείου φύλου ή της υποκειμενικής άποψης των ανδρών, που εξουσίαζαν. Ηταν η κυρίαρχη κοινωνική άποψη που διαμορφώθηκε με κριτήριο ποια ήταν η ανάγκη της εκάστοτε κοινωνίας και της εκμεταλλεύτριας τάξης από τη γυναίκα, με βάση τη μητρότητα. Βέβαια, οι αλλαγές που επήλθαν με την αύξηση της γυναικείας εργασίας στον καπιταλισμό, για να καλυφθεί η ανάγκη του κεφαλαίου, πολύ αργά και βασανιστικά έφεραν αλλαγές στους νόμους για τα δικαιώματα των γυναικών, στην κοινωνική συμπεριφορά.

Στον σύγχρονο καπιταλιστικό κόσμο - που είναι γενικευμένη η ανασφάλεια της εργαζόμενης, η οποία βιώνει την εκμετάλλευση, τις διακρίσεις στο χώρο δουλειάς και σηκώνει τα βάρη της φροντίδας της οικογένειας - τα κοινωνικά στερεότυπα αλλάζουν. Κυριαρχούν και αναχρονιστικές σκοταδιστικές αντιλήψεις για το ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία, που θεωρούν ότι ο βασικός της ρόλος είναι η ανατροφή των παιδιών. Αλλά «γεννιούνται» και νέες αντιδραστικές, αντιεπιστημονικές απόψεις που παρουσιάζουν αποκλειστικά ως ζήτημα «ατομικής επιλογής» μιας γυναίκας/ ενός άνδρα να αποδεχτεί τον κοινωνικό ρόλο που κυριαρχεί για κάθε φύλο.

Ετσι, από τη μια παρουσιάζεται ως «κυρίαρχη αποστολή» της γυναίκας η μητρότητα και η φροντίδα της οικογένειας μέσω του «αποκλειστικού μητρικού θηλασμού» μέχρι να φτάσει το παιδί 2 - 3 χρόνων ή μέσω της στοχοποίησης του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση, για την αντιμετώπιση - λένε - του δημογραφικού προβλήματος και την «υπεράσπιση» της ελληνικής οικογένειας. Πρόκειται για το σκοταδιστικό «πέπλο» που περιβάλλει την ανάγκη της σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας να καλυφθεί το κενό των λιγοστών και υποβαθμισμένων κρατικών υπηρεσιών και υποδομών (Υγείας, Πρόνοιας, φροντίδας των παιδιών, των ηλικιωμένων) με την ατομική - οικογενειακή ευθύνη.

Από την άλλη, παρουσιάζεται ως «ατομική επιλογή» και ευθύνη της κοπέλας να αποδεχτεί τον κοινωνικό ρόλο της γυναίκας που κάνει δυναμική επαγγελματική καριέρα. Πρόκειται για τον «ψευτοπροοδευτικό» μανδύα της «ατομικής επιλογής». Εξυπηρετεί μόνο την επιλογή των επιχειρηματικών κολοσσών να προσελκύσουν περισσότερες μισθωτές επιστήμονες σε εξειδικευμένες θέσεις εργασίας χωρίς στήριξη της μητρότητας, για να αυξήσουν τα κέρδη τους. Ταυτόχρονα, στο όνομα της «ατομικής ελευθερίας» θάβονται τα οικονομικά, κοινωνικά εμπόδια που συναντά μια κοπέλα, όπως θάβεται και η ανάγκη της πάλης για την ανατροπή αυτής της βαρβαρότητας.

Σε αυτό το έδαφος επιδιώκεται η «αναθέρμανση» του αστικού φεμινιστικού ρεύματος στο γυναικείο κίνημα, με σύγχρονο περιτύλιγμα. Τα διάφορα «φεμινιστικά» κινήματα που προβάλλονται έντονα από ΜΜΕ, celebrities, κυβερνήσεις κ.λπ. λειτουργούν ως βαλβίδα εκτόνωσης στη δίκαιη αγανάκτηση και αντίδραση των γυναικών απέναντι σε υπαρκτά κοινωνικά προβλήματα. Στην Ελλάδα, οι φωνές αυτές βρίσκουν έκφραση κυρίως μέσω της προσπάθειας να κατοχυρωθεί η μορφή της «φεμινιστικής απεργίας» στις 8 Μάρτη.

Ποιο είναι το «κοινό» έδαφος των «φεμινιστικών κινήσεων», παρά τις επιμέρους διαφορές τους;

• Οι αναφορές τους σε φαινόμενα σεξισμού και στη λεγόμενη «πατριαρχία» είναι ένας ακόμα τρόπος για να κρύψουν την κύρια αιτία των υπαρκτών και καταδικαστέων κοινωνικών αποκλεισμών και διακρίσεων που βιώνουν οι γυναίκες για εκατοντάδες χρόνια. Πάνε να θάψουν ότι το πατριαρχικό δίκαιο δεν ήταν μια αυθαίρετη «νοητική» κατασκευή που «φορέθηκε» από τα πάνω στην ανθρωπότητα. Αλλά εμφανίστηκε ως αποτέλεσμα της ίδιας της ιστορικής, κοινωνικής εξέλιξης, που καθόρισε και την εξέλιξη στη θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Οπωσδήποτε αυτές οι αναχρονιστικές απόψεις, οι αποκλεισμοί των γυναικών από την κοινωνική δράση επιβιώνουν και σήμερα στο έδαφος των ταξικών εκμεταλλευτικών σχέσεων.
• Οι «σύγχρονες» φεμινίστριες κρύβουν ότι η σεξουαλική παρενόχληση, η ενδοοικογενειακή βία, οι δολοφονίες γυναικών («γυναικοκτονίες») και άλλα απαράδεκτα φαινόμενα που παραβιάζουν θεμελιώδη δικαιώματα των γυναικών είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία της ανισότιμης θέσης της γυναίκας στην ταξική εκμεταλλευτική κοινωνία. Βέβαια, η ατομική ευθύνη των ενόχων υπάρχει και χρειάζεται να αποδοθεί από τη Δικαιοσύνη. Ομως, θάβεται ότι όλες οι κυβερνήσεις διαχρονικά, ακόμα και νομικά, αφήνουν απροστάτευτες τις γυναίκες θύματα της πολύμορφης βίας. Μάλλον λεπτομέρεια αποτελεί για τις φεμινιστικές κινήσεις η απάλειψη κατώτατης ποινής για σεξουαλική παρενόχληση εργαζόμενων γυναικών από τον εργοδότη, που ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση ψήφισε.
• Για αυτό άλλωστε η ανάλυση και οι αναφορές που κάνουν για τη φύση της γυναικείας ανισοτιμίας, τα συνθήματα που προωθούν, κάθε άλλο παρά συμβάλλουν στην πάλη για την πραγματική ισοτιμία της γυναίκας και την αντιμετώπιση κάθε μορφής καταπίεσης και εκμετάλλευσης σε βάρος της, επιβεβαιώνοντας και με αυτόν τον τρόπο πως το σύγχρονο φεμινιστικό κίνημα στοχεύει στον εγκλωβισμό των γυναικών σε αδιέξοδα μονοπάτια αθώωσης και υπεράσπισης του σημερινού συστήματος.
• Για παράδειγμα, διακηρύσσουν ότι πρέπει να βγει από την αφάνεια η «απλήρωτη δουλειά» των γυναικών για τη φροντίδα των παιδιών, των ηλικιωμένων, των ΑμεΑ, του σπιτιού. Τι προτείνουν; Οχι να απαλλαγεί η εργαζόμενη και άνεργη γυναίκα από τη σχεδόν ατομική αποκλειστική ευθύνη, με διεκδίκηση δημόσιων και δωρεάν υπηρεσιών στήριξης και φροντίδας της οικογένειας, αλλά να μεταφερθεί το βάρος και στον άνδρα της εργατικής τάξης. Οι «εναλλακτικές» λύσεις που προτείνουν αντιμετωπίζουν τη φροντίδα της οικογένειας σαν μια ατομική ευθύνη, η οποία το πολύ πολύ να μοιράζεται πιο ισότιμα ανάμεσα στις γυναίκες και τους άνδρες. Ετσι, απαλλάσσεται το κράτος από την κοινωνική ευθύνη δημιουργίας και στελέχωσης δωρεάν, κρατικών υποδομών Υγείας, Πρόνοιας, Παιδείας, που θεωρείται ότι έχουν μεγαλύτερο «κόστος».
• Τελικά, οι προτάσεις τους είναι «συντήρηση» της σημερινής καπιταλιστικής βαρβαρότητας που βιώνουν γυναίκες και άνδρες, και όχι η ανατροπή της.