Copyright 2019 The Associated

Σε αυτό το πλαίσιο, η αναστολή των γεωτρήσεων που είχαν προγραμματίσει στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο ενεργειακοί κολοσσοί όπως οι «ExxonMobil», «Eni», «Total» τροφοδότησε τις συζητήσεις για περιθώρια «επαναξιολόγησης» των ενεργειακών και άλλων σχεδίων.

Δεν είναι τυχαίο ότι αντιδρώντας στο νέο σχήμα που βρίσκεται στα σκαριά (Γαλλίας, Αιγύπτου, Ελλάδας, Κύπρου, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων - ΗΑΕ), η τουρκική πλευρά, από τη μία πλευρά, έκανε λόγο για «άξονα του κακού», από την άλλη, όμως, ζήτησε «γνήσιο και ρεαλιστικό διάλογο», σπεύδοντας να υπενθυμίσει ότι «οι οικονομικές δυσκολίες που βιώνουν διάφορες χώρες και εταιρείες έχουν καταδείξει πως το να γίνουν ανοίγματα προς τη διεθνή κοινότητα για το φυσικό αέριο στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω Τουρκίας αποτελεί την πιο οικονομική και λογική επιλογή».

Επίσης καθόλου τυχαία, ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων στα Κατεχόμενα, Μ. Ακιντζί, έσπευσε κι αυτός να υπενθυμίσει ότι η επομένη της πανδημίας καθιστά ακόμα πιο απαραίτητη την επανεξέταση της συγκρότησης κοινής επιτροπής για την αξιοποίηση των υδρογονανθράκων χωρίς οριστική λύση του Κυπριακού.

Την ίδια στιγμή, η Αγκυρα υπεραμύνεται της συμφωνίας Ερντογάν - Σάρατζ, η οποία, όπως τόνισε ο υπουργός Ενέργειας, Φατίχ Ντονμέζ, «ενίσχυσε την παρουσία της Τουρκίας στη Μεσόγειο» και πρόσθεσε ότι «αυτοί που ήθελαν να κρατήσουν την Τουρκία εκτός εξίσωσης στη Μεσόγειο, τώρα έμειναν οι ίδιοι εκτός παιχνιδιού».

Μάλιστα, ο Ντονμέζ επανέλαβε ότι μόλις ολοκληρωθούν οι αδειοδοτήσεις στην περιοχή που ορίζει η σχετική συμφωνία θα ξεκινήσουν σεισμικές έρευνες - παραβιάζοντας προκλητικά τα κυριαρχικά δικαιώματα Κύπρου και Ελλάδας - και η χώρα του θα προχωρήσει τις γεωτρήσεις που σχεδιάζει εδώ και καιρό σε Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα.

Αέρα στα πανιά των απαράδεκτων τουρκικών διεκδικήσεων δίνει ο αμερικανοΝΑΤΟικός σχεδιασμός στην περιοχή, που περιλαμβάνει και την προσπάθεια για διατήρηση της Τουρκίας στο δυτικό στρατόπεδο με τα ανάλογα ανταλλάγματα.

Αποκαλυπτικός ως προς αυτό ήταν ο Ελληνοαμερικανός πρώην ναύαρχος και ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ Τζέιμς Σταυρίδης, ο οποίος μιλώντας σε εκδήλωση της οργάνωσης Turkish Heritage Organization στην Ουάσιγκτον είπε: «Θέλουμε πρωταρχικά να επικεντρωθούμε στο μακροπρόθεσμο τουρκικό ρόλο στη Συμμαχία. Είναι σημαντική η γεωγραφική της θέση. Εχει στρατιωτική ικανότητα υψηλού επιπέδου. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατός στο ΝΑΤΟ (...) Η Τουρκία θα συνεχίσει να είναι κεντρικός παράγοντας στη Συμμαχία του ΝΑΤΟ».

Μάλιστα, σχολιάζοντας την τουρκική αγορά των ρωσικών «S-400» σημείωσε πως «είναι παράλογο να μιλάμε για τους "S-400" ως έναν πιθανό λόγο αποχώρησης της Τουρκίας από τη Συμμαχία. Νομίζω ότι είναι γελοίο...». Χαρακτήρισε δε τη σχετική αντίθεση «διαφωνία μεταξύ φίλων» που για να λυθεί «μπορούμε να δούμε αν υπάρχει μια τεχνική λύση που μπορεί να απομονώσει τους "S-400". Τότε ας έχουμε μια ανάμεικτη λύση προμηθειών. Λοιπόν, εντάξει, η Τουρκία αγόρασε τους "S-400". Ωστόσο, κι άλλα κράτη στο ΝΑΤΟ χρησιμοποιούν οπλικά συστήματα που αγόρασαν από τη Ρωσία. Δεν είναι κάτι το πρωτόγνωρο...».

Χαρακτηριστικότερα όμως είναι τα όσα είπε την Πέμπτη ο γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, σε συνέντευξη για τις εξελίξεις στη Λιβύη, απλώνοντας ξεκάθαρα ΝΑΤΟική ασπίδα «προστασίας» στη δράση των τουρκικών δυνάμεων στο πλευρό του Σάρατζ (βλέπε αναλυτικότερα δίπλα θέμα), ενώ την ίδια μέρα είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, με τον οποίο συζήτησε για τη Λιβύη και τη Συρία, και φέρεται να δήλωσε ότι «σε αυτές τις κρίσιμες ώρες, παραμένει περισσότερο σημαντικό από ποτέ να εκφράζεται η αλληλεγγύη μεταξύ συμμάχων (στο ΝΑΤΟ)».

Στο μεταξύ, το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Τουρκία για τη διαμόρφωση των συσχετισμών στην περιοχή, με βάση τον οποίο παζαρεύει και τις διεκδικήσεις της, ανέδειξε το μήνυμα του Τούρκου ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, προς την ΕΕ, με αφορμή την προκλητικά καθιερωμένη 9η Μάη ως «Μέρα της Ευρώπης».

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών σημείωνε σε αυτό πως «αυτές τις ημέρες που το διεθνές σύστημα διανύει μια φάση πλήρους μετασχηματισμού, γεμάτη αβεβαιότητες και συγκρούσεις (...) η Τουρκία αποτελεί μια από τις βασικότερες χώρες που μπορούν να συμβάλουν τα μέγιστα στην Ενωση για να αντιμετωπίσει τις τρέχουσες προκλήσεις (...)».

Κατέληγε ότι «Τουρκία και ΕΕ μοιράζονται κοινά συμφέροντα σε ευρείες ζώνες, από τον τομέα της εξωτερικής πολιτικής μέχρι τις οικονομικές και τις εμπορικές σχέσεις, από την ασφάλεια μέχρι την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και τη διαχείριση των συνόρων». Εξέφραζε δε την ελπίδα πως η ΕΕ «θα υιοθετήσει μια πιο ορθολογική πολιτική, που θα ξεπερνά τις στενά εθνικές οπτικές των κρατών - μελών και θα αντανακλά τις παγκόσμιες ευθύνες της ΕΕ...».

Αποθρασυμένη από τη στάση ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ, η Τουρκία εντείνει την προκλητικότητά της και στο Αιγαίο, όπου θυμίζει σταθερά όλες τις διεκδικήσεις της, με τις υπερπτήσεις μαχητικών της αεροσκαφών πάνω από μεγάλα κατοικημένα νησιά να έχουν φτάσει σε αριθμό - ρεκόρ, αλλά και την τακτική που ακολουθεί το τελευταίο διάστημα με την έκδοση παράνομων «αναγγελιών προς ναυτιλλομένους» (NAVTEX), με το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι βάζει όλο και πιο έντονα ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης νησιών του Αιγαίου.

Το ζήτημα αυτό αποτελεί βασική αιχμή στις νέες επεξεργασίες των Τούρκων αξιωματούχων, όπως ο αντιναύαρχος Τσιχάτ Γιαϊτσί, στέλεχος του Πολεμικού Ναυτικού, εκ των πρωτεργατών και της τουρκο-λιβυκής συμφωνίας, ο οποίος στο βιβλίο του με τίτλο «Ελληνικές Απαιτήσεις - Προβλήματα του Αιγαίου: Ερωτήσεις και Απαντήσεις» απαριθμεί 23 ελληνικά νησιά που, σύμφωνα με τον ίδιο, φέρουν «μη στρατιωτικό καθεστώς». Μάλιστα, ο Τούρκος αντιναύαρχος θεωρεί ότι το «μη στρατιωτικό καθεστώς» αυτών των νησιών δεν συνάγεται «μόνο από τις Συνθήκες της Λοζάνης (1923) και των Παρισίων (1947), αλλά επίσης από την παραβίασή του μέσω της εκμετάλλευσης του πλαισίου του ΝΑΤΟ...».

Οσο για τους δρόμους των «διευθετήσεων» που ανοίγουν, ενδεικτικά είναι τα τουρκικά δημοσιεύματα για «πρωτοβουλίες» εγχώριων ΜΚΟ που εξετάζουν προσφυγή σε διεθνείς οργανισμούς (όπως το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης αλλά και ο ΟΗΕ) με αίτημά τους την «επιστροφή» της Κρήτης και άλλων νησιών του Αιγαίου (!), κατηγορώντας την Ελλάδα ότι παραβιάζει το Διεθνές Δίκαιο στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο, επειδή διατηρεί στρατεύματα σε 12 νησιά. Οι ίδιοι μιλούν για «δικαιώματα» που έχει «η Τουρκία βάσει του Διεθνούς Δικαίου πάνω σε 12 νησιά που της ανήκουν στο Αιγαίο, στην Κρήτη, στη Λιβύη, στο Κιρκούκ και τη Μοσούλη, στην Κριμαία και τη Δυτική Θράκη». Επιβεβαιώνοντας δε πως στο αλισβερίσι το κάθε «μέτωπο» συνδέεται με το συνολικότερο πλαίσιο των αμερικανοΝΑΤΟικών σχεδίων, αναφέρουν πως «αν δεν μιλήσουμε για τα δικαιώματά μας στην Κρήτη και τα δικαιώματά μας στα Δωδεκάνησα (...) τότε κάποιοι θα αμφισβητήσουν ακόμη και τη Γαλάζια Πατρίδα, την παρουσία μας στην Κύπρο, ή τη στάση μας στη Συρία, όπου βρισκόμαστε ως εγγυητές της ασφάλειάς τους».

Στη μέγγενη των ευρωατλαντικών σχεδιασμών βάζει η κυβέρνηση για λογαριασμό της αστικής τάξης τα κυριαρχικά δικαιώματα, προκειμένου να παραμείνουν ανοιχτοί οι «δίαυλοι» των επικίνδυνων αμερικανοΝΑΤΟικών διευθετήσεων με την Τουρκία.

Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η αναβολή της άσκησης του Πολεμικού Ναυτικού «Καταιγίδα» με δικαιολογία τον κορονοϊό. Αιτιολογία ελάχιστα πειστική, πολύ περισσότερο υπό το φως πρόσφατων δημοσιευμάτων, που δεν διαψεύστηκαν από την κυβέρνηση, σύμφωνα με τα οποία στο περιθώριο τηλεδιάσκεψης των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ, στα μέσα Απρίλη, σε τηλεφωνική επικοινωνία Ακάρ - Παναγιωτόπουλου συζητήθηκε ακριβώς το ενδεχόμενο αναβολής της «Καταιγίδας», λόγω της ματαίωσης και της αντίστοιχης τουρκικής «Γαλάζιας Πατρίδας».

Εξάλλου, της αναβολής προηγήθηκαν τηλεδιασκέψεις που είχε ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Κων. Φλώρος, με κορυφαία στελέχη του ΝΑΤΟ, όπου μεταξύ άλλων συζητήθηκαν «θέματα ασφαλείας και σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατ. Μεσογείου». Επίσης, προηγουμένως, έσπευσε στο ΥΠΕΞ για συνάντηση με τον Ν. Δένδια ο ίδιος ο Αμερικανός πρέσβης, Τζ. Πάιατ, δηλώνοντας κατόπιν «ευγνώμων» για τον «συντονισμό» με τον υπουργό «στο πλήρες φάσμα των κοινών μας συμφερόντων γύρω από τη Λιβύη, τη Συρία, τα Βαλκάνια».

Ολα αυτά με την έγκριση όλων των αστικών πολιτικών δυνάμεων, όπως φάνηκε μεσοβδόμαδα στη συνεδρίαση του λεγόμενου Εθνικού Συμβουλίου Εξωτερικής Πολιτικής (δεν μετέχει το ΚΚΕ), με βασικό αντικείμενο την «τουρκική παραβατικότητα».

Αναδεικνύοντας αυτήν ακριβώς τη στοίχιση στα «βασικά ζητούμενα» της αστικής τάξης, ο υπουργός Εξωτερικών, Ν. Δένδιας, μίλησε κατόπιν για «μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση», που τον οδήγησε στο συμπέρασμα ότι «παρά τις όποιες επιμέρους διαφωνίες μας, επί των ουσιωδών γραμμών οι Ελληνες είναι όλοι ενωμένοι». Πρόσθεσε ότι «η υπεράσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων δεν είναι διαπραγματεύσιμο αγαθό», προσπερνώντας, βέβαια, ότι τα κυριαρχικά δικαιώματα έχουν προ πολλού μπει στο ιμπεριαλιστικό παζάρι των σχεδίων συνδιαχείρισης και των υπόλοιπων «διευθετήσεων» με αμερικανοΝΑΤΟική σφραγίδα.

Το γεγονός αυτό, αλλά και το ότι όσο βαθαίνει η εμπλοκή στα ιμπεριαλιστικά σχέδια ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ για τα συμφέροντα της αστικής τάξης, τόσο περιπλέκονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις, αποτύπωσαν και τα άλλα δύο βασικά «στιγμιότυπα» της βδομάδας.

Το πρώτο ήταν η πενταμερής Ελλάδας - Γαλλίας - Κύπρου - Αιγύπτου - Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, που στο κοινό ανακοινωθέν τους καταγγέλλουν τις κινήσεις της Τουρκίας σε όλα τα μέτωπα, με την Αγκυρα στην απάντησή της να επικρίνει καθεμία από τις 5 χώρες χωριστά, κατηγορώντας Αθήνα και Λευκωσία ειδικά ότι «αντί να εμπλακούν σε διάλογο στην Ανατολική Μεσόγειο, αντίστοιχα, με την Τουρκία και την Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου, βασίζονται σε άσχετους παίκτες εκτός περιοχής».

Το δεύτερο τέτοιο «στιγμιότυπο» ήταν η ψήφιση στη Βουλή της συμφωνίας για τον αγωγό «East Med», με την ομοφωνία και εδώ ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ - ΚΙΝΑΛ - Ελληνικής Λύσης, στην προσπάθεια της αστικής τάξης να αναβαθμίσει τη θέση της, ως «ενεργειακός κόμβος» για τον σχεδιασμό ΗΠΑ - ΕΕ στην περιοχή. Ανάμεσα στα άλλα η χάραξη του εν λόγω αγωγού χωρίς η κυβέρνηση να έχει οριοθετήσει ΑΟΖ ανοίγει δρόμο για κάθε λογής σχέδια συνεκμετάλλευσης με αμερικανοΝΑΤΟική ομπρέλα, ενώ η πλήρης αδιαφορία για τις αντιδράσεις της Παλαιστινιακής Αρχής και του Λιβάνου, που καταγγέλλουν την ισραηλινή καταπάτηση θαλάσσιων ζωνών, δίνει άλλοθι στην προκλητική στάση της τουρκικής αστικής τάξης που ακολουθεί την ίδια πρακτική.