Copyright 2020 The Associated

Ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικών και Ασφάλειας, Ζ. Μπορέλ

Αλλωστε, κύριοι άξονες της συζήτησης αφορούσαν στην ενίσχυση της λεγόμενης επιχειρησιακής εμπλοκής της ΕΕ, στα επόμενα βήματα για τις αμυντικές πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα στη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (PESCO), καθώς και στο ζήτημα επαρκούς χρηματοδότησης για τον τομέα Αμυνας και Ασφάλειας.

Ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα Εξωτερικών και Ασφάλειας, Ζ. Μπορέλ, σημείωσε κατόπιν ότι έγινε ευρεία συζήτηση για το πώς θα ενισχυθούν εκ νέου οι αποστολές και επιχειρήσεις της ΕΕ, που είχαν αποδυναμωθεί με απόσυρση προσωπικού λόγω κορονοϊού.

Ερωτηθείς από δημοσιογράφους, αναφέρθηκε και στην ευρωενωσιακή ναυτική επιχείρηση «Irini», που με πρόσχημα την επιτήρηση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη έχει ως στόχο να αποτελέσει ένα από τα «στηρίγματα» της ιμπεριαλιστικής ένωσης στην περιοχή, σημειώνοντας πως αυτή μπορεί να κάνει περισσότερα και καλύτερα, «αλλά ήδη αποδίδει», ενώ απηύθυνε πρόσκληση στα κράτη - μέλη να ενισχύσουν την επιχείρηση με πλοία και αεροσκάφη, συγκρίνοντάς την με την προηγούμενη, στην ίδια ζώνη, «Sophia», η οποία, όπως είπε, είχε τουλάχιστον 5 πλοία και 3 αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας.

Παράλληλα, επιβεβαίωσε ότι γίνονται συζητήσεις ώστε να υπάρξει «συνεργασία» με το ΝΑΤΟ, όπως και προηγουμένως με τη «Sophia», σημειώνοντας: «Δουλεύουμε μαζί για κοινούς στόχους (...) Η διαδικασία να δούμε πώς θα συνεργαστούμε και στην "Irini" είναι σε εξέλιξη και ελπίζω να καταλήξουμε σε μια συμφωνία τις επόμενες ημέρες».

Επίσης, ερωτηθείς αν στην τηλεδιάσκεψη «κάποιο κράτος - μέλος έθεσε το ζήτημα των παράνομων δραστηριοτήτων της Τουρκίας στην Ανατ. Μεσόγειο», απάντησε επί λέξει: «Οχι, στη σημερινή διάσκεψη εστιάσαμε μόνο στα ζητήματα που σας εξήγησα».

Εξάλλου, μετά την κάλυψη που έδωσε η ΕΕ «στο πεδίο» για τη μεταφορά τουρκικών όπλων στη Λιβύη, ο ύπατος εκπρόσωπος έδωσε κάλυψη και στα λόγια αφού κληθείς να σχολιάσει το πρόσφατο περιστατικό με το πλοίο με σημαία Τανζανίας «έστριψε διά του αρραβώνος», περιέγραψε το πώς λειτουργεί η αποστολή της ΕΕ, σημείωσε πως στον έλεγχο που έγινε απάντησε μία από τις τουρκικές φρεγάτες ενημερώνοντας ότι το φορτηγό μεταφέρει «ιατρικό εξοπλισμό» στη Λιβύη, κατόπιν η ΕΕ «επιβεβαιώνει αυτήν την πληροφορία με τις αρμόδιες τουρκικές αρχές» και ακολούθως στέλνει τα στοιχεία στον ΟΗΕ, που κρίνει... αν τηρείται το εμπάργκο ή όχι.

Από ελληνικής πλευράς στην τηλεδιάσκεψη μετείχε ο υφυπουργός Αμυνας, Αλκ. Στεφανής, ο οποίος, σύμφωνα με τις σχετικές ανακοινώσεις του υπουργείου, «τόνισε την ανάγκη επίδειξης αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών - μελών της ΕΕ, ως ουσιώδους παράγοντα για τη διατήρηση της ανθεκτικότητας» της ιμπεριαλιστικής ένωσης «απέναντι στις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζει», φέρνοντας ως παράδειγμα την «υποκινηθείσα από την Τουρκία μαζική και οργανωμένη μετακίνηση μεταναστών στα σύνορα του Εβρου».

Παράλληλα, ο υφυπουργός «κατέδειξε τη σπουδαιότητα της επιχείρησης "Irini" για την ασφάλεια και σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, ιδιαίτερα κατά τις παρούσες συγκυρίες, αλλά και την ουσιαστική συμβολή της Ελλάδας, παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει σε εθνικό επίπεδο», ενώ κλείνοντας τα μάτια σε ό,τι έλεγε προηγουμένως ο Μπορέλ, ο υφυπουργός «επέκρινε τον τουρκικό παρεμβατισμό στη Λιβύη, θέτοντας στο Συμβούλιο της ΕΕ την ανάγκη για ενίσχυση της "Irini" με ναυτικά μέσα και υπενθυμίζοντας το ρόλο που καλείται να διαδραματίσει η ΕΕ στην ευρύτερη περιοχή». Ζήτησε δηλαδή την ενεργότερη εμπλοκή της ιμπεριαλιστικής ένωσης στην περιοχή, παρέμβαση που ανάμεσα στα άλλα δίνει αέρα στα πανιά και της τουρκικής επιθετικότητας, ως ανάχωμα απέναντι στη Ρωσία.

Στο θέμα της Λιβύης αναφέρθηκε χτες και ο γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, που σε δηλώσεις του υιοθέτησε πληροφορίες για μαζικούς τάφους στην ελεγχόμενη από τον Χάφταρ περιοχή, επέμεινε για «πολιτική λύση» στη χώρα και δήλωσε τη στήριξη του ΝΑΤΟ στις προσπάθειες του ΟΗΕ και τη λεγόμενη «Διαδικασία του Βερολίνου», ουσιαστικά για τη μοιρασιά του πλούτου της χώρας.

«Είμαστε ανήσυχοι», είπε, «για την αυξημένη ρωσική παρουσία στην Ανατ. Μεσόγειο, στη Συρία και τη Λιβύη και την παρακολουθούμε στενά», ενώ προδιέγραψε ότι το θέμα θα συζητηθεί και στη διήμερη τηλεδιάσκεψη των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ που ξεκινά σήμερα, «καθώς ό,τι συμβαίνει εκεί έχει επήρεια συνολικά στην ασφάλειά μας».

Στην τηλεδιάσκεψη θα πάρει μέρος και ο Ζ. Μπορέλ, όπως και οι υπουργοί Αμυνας των Φινλανδίας, Σουηδίας και Αυστραλίας, ως απόδειξη της «εμβάθυνσης των δεσμών μας» με χώρες και οργανισμούς που «έχουμε παρόμοιες θέσεις», όπως είπε ο Στόλτενμπεργκ.

Οι εν λόγω δηλώσεις έγιναν στο περιθώριο συνέντευξης Τύπου, όπου δίνοντας την ατζέντα της διάσκεψης, ως βασικές θεματικές ξεχώρισε την προετοιμασία του ΝΑΤΟ για το δεύτερο κύμα του κορονοϊού, την επικαιροποίηση των κατευθυντήριων γραμμών για τη λεγόμενη ανθεκτικότητα («resilience») των κρατών - μελών, τη λεγόμενη «αποτροπή και άμυνα» του ΝΑΤΟ απέναντι στη Ρωσία και τις επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ σε περιοχές όπως Αφγανιστάν και Ιράκ.

Οσον αφορά την πανδημία, στόχος των ΝΑΤΟικών είναι να καταλήξουν σε ένα νέο επιχειρησιακό σχέδιο, για δημιουργία αποθεμάτων ιατρικού εξοπλισμού έτοιμων προς διάθεση στα κράτη - μέλη, και ταμείου για αγορά κρίσιμων ιατρικών εφοδίων, ως στοιχείο της «θωράκισης» των κρατών - μελών απέναντι στην παρέμβαση άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων.

Καθώς όμως «και οι άλλες απειλές παραμένουν», όπως τόνισε ο Στόλτενμπεργκ, θα συζητήσουν και για τη λεγόμενη «ανθεκτικότητα» των κρατών - μελών στους τομείς προτεραιότητας Ενέργεια, Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες. «Κάθε ευάλωτο σημείο σε αυτούς τους τομείς μπορεί να το εκμεταλλευτούν αντίπαλοί μας», είπε ο γγ του ΝΑΤΟ. Χρέωσε έτσι το καθήκον στους υπουργούς να αποφασίσουν συγκεκριμένα μέτρα απέναντι σε απειλές στον κυβερνοχώρο, στην ασφάλεια των γραμμών ανεφοδιασμού και την ξένη ιδιοκτησία και έλεγχο πάνω σε κρίσιμες υποδομές, ζητήματα βέβαια που ξεφεύγουν από τον στενό πυρήνα της στρατιωτικής δραστηριότητας και επιβεβαιώνουν την ολοένα και πιο βαθιά εμπλοκή του ΝΑΤΟ σε ζητήματα της λεγόμενης πολιτικής προστασίας.

Η συζήτηση στη διάσκεψη θα ασχοληθεί και με τα πυρηνικά της Ρωσίας, με κατηγορίες από πλευράς ΝΑΤΟ ότι εκσυγχρονίζει και αναπτύσσει τις πυραυλικές της δυνατότητες, συνεχίζει παράλληλα να παραβιάζει την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. «Αναμένω οι υπουργοί να συμφωνήσουν σε ένα ουσιαστικό και ισορροπημένο πακέτο πολιτικών και στρατιωτικών μέτρων ως απάντηση», είπε ο Στόλτενμπεργκ. Αυτό περιλαμβάνει, όπως τόνισε, ενίσχυση της αεροπορικής και πυραυλικής αποτροπής, παραπέμποντας σε αποφάσεις κρατών - μελών να αγοράσουν πυραύλους «Patriot» και SAMP/T, ή αεροσκάφη 5ης γενιάς, ταυτόχρονα με προσαρμογή των ασκήσεων και του τομέα των «πληροφοριών» στις νέες συνθήκες και απαιτήσεις.

Σε αυτό το μοτίβο και ενώ το ΝΑΤΟ συνεχώς επαναλαμβάνει σε όλους τους τόνους ότι ήταν και παραμένει μια «πυρηνική συμμαχία», απηύθυνε ξανά κάλεσμα σε Ρωσία αλλά και Κίνα σε διάλογο για έλεγχο των εξοπλισμών.

Ειδικά για την Κίνα, σημειώνοντας ότι επενδύει σε νέες πυρηνικές κεφαλές και νέα συστήματα μάχης σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, επέμεινε για συζητήσεις ελέγχου εξοπλισμών, σημειώνοντας ότι «ως παγκόσμια δύναμη η Κίνα έχει και παγκόσμιες υποχρεώσεις».

Επίσης, ο Στόλτενμπεργκ διαβεβαίωσε τους ΝΑΤΟικούς για συνέχιση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ευρώπη και ειδικά στη συνοριογραμμή με τη Ρωσία. Μπροστά στο ενδεχόμενο, μάλιστα, οι ΗΠΑ να αποσύρουν μέρος του προσωπικού τους από τη Γερμανία (για να το πάνε βασικά σε άλλες χώρες της Ευρώπης, και όχι να το μεταφέρουν πίσω στις ΗΠΑ) ο Στόλτενμπεργκ τόνισε ότι αεροπορικές βάσεις των ΗΠΑ όπως το Ράμσταϊν, στη Γερμανία, έχουν αναδείξει τη «χρησιμότητά» τους για τη δράση των ΗΠΑ σε Ασία, Μέση Ανατολή, Αφρική. «Σε κάθε περίπτωση, βλέπουμε αυξημένη παρουσία Αμερικανών στρατιωτών γενικά στην Ευρώπη, σε χώρες της Βαλτικής, Πολωνία, Ρουμανία και αλλού, αυξημένη αεροναυτική δραστηριότητα, στάθμευση εδώ δυνάμεων και ασκήσεις, μεταφορά και αποθήκευση εδώ στρατιωτικού εξοπλισμού», πρόσθεσε.

Τέλος, για την ανάπτυξη δυνάμεων του ΝΑΤΟ στο Ιράκ, είπε ότι παραμένουν προσηλωμένοι στην ενίσχυση της «εκπαιδευτικής αποστολής» του ΝΑΤΟ στη χώρα και στην ενίσχυση της ΝΑΤΟικής παρουσίας, μόλις το επιτρέψει η υποχώρηση της πανδημίας.

Σήμερα φτάνει στην Αγκυρα ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Λουίτζι ντι Μάγιο, ενώ τη σταθερή συνεργασία των δύο χωρών αναδεικνύει και η κοινή άσκηση με υποβρύχια που έκαναν Τουρκία και Ιταλία προχτές, στη Μεσόγειο.

Σε σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Αμυνας της Τουρκίας τονίζεται ότι τα Πολεμικά Ναυτικά των δυο χωρών «διαθέτουν την πιο αποτελεσματική υποβρυχιακή δύναμη στη Μεσόγειο και θα συνεχίσουν να βελτιώνουν τη δια-λειτουργικότητά τους μέσα από θαλάσσιες εκπαιδεύσεις». Προσθέτει δε ότι «Τουρκία και Ιταλία είναι δύο δυνάμεις της περιφέρειάς (μας) που μοιράζονται κοινά συμφέροντα, κοινή ιστορία και κοινές αξίες στη Λεκάνη της Μεσογείου. Οι σχέσεις τους χρονολογούνται από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας».

Ενδεικτικές είναι άλλωστε και οι επαφές που ξεκινά σήμερα στην Αγκυρα ο ΥΠΕΞ της Ιταλίας, με την ατζέντα γεμάτη όλα τα καυτά θέματα της περιοχής: «Διμερείς σχέσεις Τουρκίας - Ιταλίας», «ενταξιακή πορεία Τουρκίας στην ΕΕ», συνολικότερα «οι τρέχουσες περιφερειακές και διεθνείς εξελίξεις», όπως και «η μάχη κατά της Covid-19». Φυσικά, τα τουρκικά ΜΜΕ τονίζουν ότι στη συνάντηση Ντι Μάγιο και Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα ξεχωρίσουν οι εξελίξεις στη Λιβύη και οι έρευνες για υδρογονάνθρακες στην Ανατολική Μεσόγειο.

Στο μεταξύ, ο Τσαβούσογλου προχτές είχε τηλεφωνική συνομιλία και με τον ΥΠΕΞ της Γερμανίας Χάικο Μάας, ενόψει της γερμανικής προεδρίας της ΕΕ που ξεκινά 1η Ιούλη. Σύμφωνα με τουρκικές διπλωματικές πηγές, οι δύο αξιωματούχοι εστίασαν στις σχέσεις ΕΕ - Τουρκίας. Σημειωτέον ότι, μέσα και από πρόσφατη συνέντευξη Τσαβούσογλου στο «Spiegel», η Αγκυρα έχει εκφράσει έντονη ενόχληση για ταξιδιωτική οδηγία που το Βερολίνο διατηρεί για την Τουρκία και ζήτησε την άρση της «το συντομότερο δυνατό». Ο Τούρκος ΥΠΕΞ υποστήριξε ότι «όλα είναι έτοιμα για ένα ασφαλές ταξίδι στη χώρα μου», σχολιάζοντας ότι «οι επιστημονικοί λόγοι πίσω από την απόφαση (σ.σ. για την ταξιδιωτική οδηγία) είναι δύσκολα αντιληπτοί».

Προχτές, η γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt» υποστήριξε ότι η διατήρηση της ταξιδιωτικής οδηγίας προς την Τουρκία έχει πολιτικά κίνητρα και «χρησιμεύει (...) προκειμένου να απαιτηθούν παραχωρήσεις», δεδομένου του μεγάλου βάρους που έχει η τουριστική αγορά για την τουρκική οικονομία. Μεταξύ άλλων, το δημοσίευμα αναφέρεται σε «απογοήτευση» πολλών στο Βερολίνο για τη στάση της Αγκυρας σε Συρία και Λιβύη.